небудзь

протянуть кому-либо руку — працягнуць (падаць) каму-небудзь руку

держать в руках прям., перен. — трымаць у руках

руки по швам! воен. — рукі па швах!

неразборчивая рука — неразборлівая рука, неразборлівы почырк

подделать чью-либо руку — падрабіць чыю-небудзь руку (чый-небудзь подпіс)

по правую руку — па правую руку, з правай рукі, справа

рука об руку — поплеч

рука руку моет погов. неодобр. — рука руку мые

своя рука владыка погов. — свая рука ўладыка

рука не дрогнет у кого — рука не задрыжыць у каго, чыя

руки чешутся у кого-либо — рукі свярбяць у каго-небудзь

руки коротки — рукі кораткі

длинные руки у кого — доўгія рукі ў каго

руки прочь! — рукі прэч!

средней руки — сярэдні, сярэдняй рукі

не покладая рук — не апускаючы (не складаючы) рук

рукой подать (куда-либо, откуда-либо) — рукой падаць

как рукой сняло — як рукой зняло

держать чью-либо руку — трымаць чыю-небудзь руку, быць на чыім-небудзь баку

набить руку на чём-либо — набіць руку на чым-небудзь (налаўчыцца, налажыцца)

протянуть руку помощи — падаць руку дапамогі

нагреть руки — нагрэць рукі

чужими руками жар загребать погов. — чужымі рукамі жар заграбаць

(быть) как без рук — (быць) як без рук

сон в руку — сон спраўдзіў

из рук вон плохо — нікуды не варта, вельмі дрэнна

узнать из первых рук что-либо — даведацца з першых рук пра што-небудзь

прибрать к рукам кого-либо, что-либо — прыбраць да рук каго-небудзь, што-небудзь

он на руку нечист — ён на руку нячысты

иметь на руках кого-либо — мець на руках каго-небудзь

отбиться от рук — адбіцца ад рук

быть связанным по рукам и ногам — быць звязаным па руках і нагах

с пустыми руками — з пустымі рукамі

быть не с руки кому-либо — быць не з рукі каму-небудзь

золотые руки — залатыя рукі

лёгкая рука у кого — лёгкая рука ў каго

с лёгкой руки — з лёгкай рукі

правая рука — правая рука

сильная рука — моцная рука

тяжёлая рука у кого — цяжкая рука ў каго

брать (взять) голыми руками — браць (узяць) голымі рукамі

щедрою рукою — шчодрай рукой

на руку — на руку, падыходзіць

не рука кому — не падыходзіць

по рукам! — па руках!

говорить под руку — гаварыць пад руку

под рукой (находиться) — пад рукой (знаходзіцца)

не с руки кому — не з рукі каму

руками и ногами — рукамі і нагамі

руки не доходят — рукі не даходзяць

руки опустились у кого — рукі апусціліся ў каго

рука не поднимается у кого — рука не падымаецца ў каго

рукой не достать — рукой не дастаць, фігай носа не дастаць

запустить руку во что — запусціць руку ў што

искать чьей руки — прасіць чыёй рукі

лизать руки кому — лізаць рукі каму

ломать руки — ламаць рукі

марать (пачкать) руки — пэцкаць рукі

наложить руку на что — налажыць руку на што

наложить на себя руки — налажыць на сябе рукі

обагрить руки кровью (в крови) — запляміць рукі крывёй

опустить руки — апусціць рукі

поднять руку на кого — узняць руку на каго

предложить руку (и сердце) кому — прапанаваць руку (і сэрца) каму

приложить руку к чему — прылажыць руку да чаго

умыть руки — умыць рукі

развязать руки — развязаць рукі

дать волю рукам — даць волю рукам

махнуть рукой на кого-что — махнуць рукой на каго-што

как без рук — як без рук

брать (взять) себя в руки — браць (узяць) сябе ў рукі

нельзя в руки взять — нельга ў рукі ўзяць

плыть в руки — плысці (плыць) у рукі

попасть в руки — трапіць у рукі

держать кого в руках — трымаць каго ў руках

валиться из рук — валіцца з рук

выпустить из рук — выпусціць з рук

выдать на руки что кому — выдаць на рукі што каму

отдать на руки кому — аддаць на рукі (пад апеку)

носить на руках кого — насіць на руках каго

бить по рукам — біць па руках

попасться под руку кому — папасціся (трапіць) пад руку каму

в одни руки — у адны рукі

в наших (ваших, их и т.д.) руках — у нашых (вашых и т.д.) руках

из рук вон плохо — вельмі дрэнна

из вторых рук — з другіх рук

из рук в руки — з рук у рукі

на скорую руку — на скорую руку

скорый на руку — скоры на руку

на руках чьих умереть — на руках чыіх памерці

не знать, куда руки деть — не ведаць, куды рукі дзець

по рукам ходить — па руках хадзіць

с рук долой — з рук далоў

лишь бы с рук — абы з рук

с рук продавать — з рук прадаваць

с рук сбыть (спустить) — з рук збыць (спусціць)

с рук сойти — дарма прайсці

с руками оторвать — з рукамі адарваць

дело (работа) горит в руках у кого — работа гарыць у руках у каго

дело рук чьих — яго (іх) работа

и книги в руки кому — і кнігі у рукі каму

и карты в руки кому — і карты ў рукі каму

мастер на все руки — майстар на ўсе рукі

обеими руками подписаться под чем — абедзвюма рукамі падпісацца пад чым

обеими руками ухватиться — абедзвюма рукамі ўхапіцца

охулки на руку не класть (не положить) — не схібіць

положа руку на сердце — палажыўшы руку на сэрца, шчыра кажучы

прибрать вожжи к рукам — узяць лейцы ў рукі

свобода рук — воля рук

сложа руки сидеть — злажыўшы (склаўшы) рукі сядзець

просить чьего-либо покровительства — прасіць чыйго-небудзь заступніцтва (чыёй-небудзь апекі)

взять кого-либо под своё покровительство — узяць каго-небудзь пад сваю апеку (абарону)

общество покровительства животным — таварыства абароны жывёлы

под покровительством законов — пад аховай (пад апекай) законаў

оказывать кому-либо покровительство — заступацца за каго-небудзь, апекавацца над кім-небудзь, пратэжыраваць, рабіць пратэкцыю каму-небудзь, (делать поблажку) патураць каму-небудзь

покровительство искусству — спрыянне мастацтву (развіццю мастацтва), апекаванне над мастацтвам

покровительство экспорту — спрыянне экспарту (развіццю экспарту), пратэкцыянізм у адносінах да экспарту

прямой нос — прамы нос

вздёрнутый нос — задзёрты (кірпаты) нос

нос корабля — нос карабля

водить за нос — вадзіць за нос

зарубить на носу — зарубіць на носе

показать нос — паказаць нос

остаться с носом — застацца (астацца) з носам

повесить нос — звесіць (спусціць) нос

ткнуть (кого-либо) носом (во что-либо) — тыцнуць (каго-небудзь) носам (у што-небудзь)

уткнуться носом (во что-либо) — уткнуцца носам (уткнуць нос) у што-небудзь

задирать нос — задзіраць нос

совать нос (во что-либо) — утыкаць нос (у што-небудзь)

не видеть дальше своего носа — не бачыць далей свайго носа

из-под самого носа — з-пад самага носа

перед носом — перад носам

на носу — на носе

клевать носом — кляваць носам

нос к носу, носом к носу — нос у нос

под носом — пад носам

не по носу (кому-либо) — не ў нос, не да спадобы (каму-небудзь)

натянуть, наклеить, наставить, налепить нос (кому-либо) — наставіць нос (каму-небудзь)

держать нос по ветру — трымаць нос па ветры

с гулькин нос — як кот наплакаў

дать несколько очков вперёд — даць некалькі ачкоў наперад

втирать очки (кому-либо) — настаўляць акуляры (каму-небудзь), пускаць туман у вочы (каму-небудзь), уводзіць у зман (каго-небудзь), замазваць вочы (каму-небудзь), забіваць бакі (каму-небудзь)

взять книгу с полки — узяць кнігу з паліцы

убрать посуду со стола — прыбраць пасуду са стала

упасть с лестницы — упасці з лесвіцы

спуститься с горы — спусціцца з гары

прийти с работы (со службы, с собрания) — прыйсці з работы (са службы, са сходу)

приехать с Кавказа — прыехаць з Каўказа

письмо с родины — пісьмо з радзімы

прыжок с самолёта — скачок з самалёта

дело началось с пустяков — справа пачалася з дробязі

напасть на врага с тыла — напасці на ворага з тылу

с минуты на минуту — з хвіліны на хвіліну

говорить речь с трибуны — гаварыць прамову з трыбуны

с правой стороны от дороги находилась роща — з правага боку ад дарогі знаходзіўся гай

сдача с рубля — рэшта з рубля

урожай с гектара — ураджай з гектара

брать пример с кого-либо — браць прыклад з каго-небудзь

снимать мерку с кого-либо — здымаць мерку з каго-небудзь

писать портрет с кого-либо — маляваць партрэт з каго-небудзь

рисовать с натуры — рысаваць з натуры

перевести с белорусского языка — перакласці з беларускай мовы

с разрешения начальника — з дазволу начальніка

с вашего согласия — з вашай згоды

устать с дороги — стаміцца з дарогі

писать с большой буквы — пісаць з вялікай літары

взыскать с кого — сыскаць (спагнаць) з каго

взять с бою — узяць з бою

довольно с тебя — даволі з цябе

хватит с вас — хопіць з вас

с детства — з (ад) дзяцінства

с самого утра — з (ад) самай раніцы

с первых же дней — з (ад) першых жа дзён

с утра до вечера — з (ад) раніцы да вечара

с тех пор — з (ад) той пары

с досады — з (ад) прыкрасці (ад злосці)

с горя — з (ад) гора

с перепугу — з (ад) перапалоху

величиной с дом — велічынёй з дом

с вас ростом — з вас ростам

прожить где-либо с месяц — пражыць дзе-небудзь з месяц (каля месяца)

до леса будет с километр — да лесу будзе з кіламетр (каля кіламетра)

собралось человек с десять — сабралася чалавек з дзесяць (каля дзесяці, пад дзесяць)

я иду с тобой — я іду з табой

поговорить с друзьями — пагаварыць з сябрамі

согласиться с кем-либо — згадзіцца (пагадзіцца) з кім-небудзь

читать с удовольствием — чытаць з прыемнасцю (са здавальненнем)

человек с талантом — чалавек з талентам

хлеб с маслом — хлеб з маслам

шапка со звездой — шапка з зоркай

поспешить с отъездом — паспяшацца з ад'ездам

собраться с мыслями — сабрацца з думкамі

с работой обстоит всё благополучно — з работай усё добра

у него плохо с сердцем — у яго дрэнна з сэрцам

что с ним стало? — што з ім сталася?

с годами взгляды меняются — з гадамі погляды мяняюцца

послать с курьером — паслаць з кур'ерам (кур'ерам)

уехать со скорым поездом — паехаць са скорым поездам (скорым поездам)

поживите с моё — пажывіце колькі я

с трудом — насілу (з цяжкасцю)

взвалить ношу на спину — узваліць ношу на плечы

распрямить спину — выпрастаць спіну (плечы)

на собственной спине (испытать, узнать что-либо) — на ўласнай спіне (зазнаць што-небудзь)

выезжать на чьей-либо спине — выязджаць на чыёй-небудзь спіне

гнуть спину — гнуць спіну

за спиной у кого-либо делать что-либо — за плячамі ў каго-небудзь рабіць што-небудзь

повернуться спиной к кому-либо — павярнуцца плячамі да каго-небудзь

показать спину — паказаць спіну

нож в спину — нож у спіну

дело чести — справа гонару

задеть чью-либо честь — закрануць (абразіць) чый-небудзь гонар

этот студент — честь нашего института — гэты студэнт — гонар (гордасць) нашага інстытута

быть в чести — быць у пашане

это большая честь для меня — гэта вялікі гонар (пашана, павага) для мяне

отдать честь — аддаць чэсць

в честь кого-либо, чего-либо — у гонар каго-небудзь, чаго-небудзь

выйти с честью — выйсці з гонарам

делать (сделать) честь —

а) рабіць (зрабіць) гонар

б) (оказывать, оказать уважение) рабіць (зрабіць) ласку

иметь честь уст. — мець гонар

к чести чьей-либо — на гонар каму-небудзь, на славу каму-небудзь

надо (пора) и честь знать — трэба і меру ведаць

послушать честью — паслухаць па-добраму

просить честью — прасіць па-добраму

по чести говоря — праўду (шчыра) кажучы

считать за честь — мець за гонар

честь и место — калі ласка, сядайце, пашана і месца

честь честью — як мае быць, як належыць

береги честь смолоду погов. — шануй (свой) гонар замалада

через какие-нибудь километров пять — праз якіх-небудзь (якія-небудзь) кіламетраў пяць

предоставлять возможность — даваць магчымасць

предоставлять место — даваць месца

предоставлять свою квартиру в чьё-либо распоряжение — аддаваць (уступаць) сваю кватэру ў чыё-небудзь распараджэнне

предоставлять все удобства — даваць усе выгоды

предоставлять выбор — даваць магчымасць (права) выбіраць (выбраць)

предоставлять решение вопроса кому-либо — пакідаць вырашэнне пытання на каго-небудзь, даваць магчымасць (права) вырашыць пытанне каму-небудзь

предоставлять чьему-либо усмотрению — пакідаць на чыё-небудзь меркаванне (вырашэнне)

предоставлять доброй воле — пакідаць на добрую волю

разделить книгу на главы — падзяліць кнігу на раздзелы

расстояние разделило нас — адлегласць раздзяліла нас

разделить на всех — раздзяліць на ўсіх

разделить с кем-либо горе и радость — падзяліць (перажыць разам) з кім-небудзь гора і радасць

разделить чьё-либо мнение, взгляды — далучыцца да чыёй-небудзь думкі, поглядаў

разделить чью-либо участь — зазнаць тую ж долю, што і хто-небудзь

разделить чью-либо любовь — адказаць каму-небудзь узаемнасцю (каханнем)

следовать за кем-либо по пятам — хадзіць (ісці) за кім-небудзь (следам, услед) па пятах

лето следует за весной — лета ідзе (настае, надыходзіць) (следам, услед) за вясной

поезд следует до Москвы — поезд (цягнік) ідзе да Масквы

следовать правилам — трымацца (прытрымлівацца) правіл

следовать долгу — кіравацца абавязкам

следовать моде — прытрымлівацца моды

следовать учению Павлова — наследаваць вучэнню Паўлава

он во всём следовал своему отцу — ён усё рабіў так, як яго бацька, ён ва ўсім браў прыклад са свайго бацькі

следовать внушению сердца — слухацца ўнушэння сэрца

вам следует обратиться в справочное бюро — вам трэба (патрэбна, варта, належыць, неабходна) звярнуцца ў бюро даведак

вам не следовало так поступать — вам не трэба (не варта) было так рабіць

как и следовало ожидать — як і трэба было чакаць

мне с них следует сто рублей — мне з іх належыць сто рублёў

сколько с меня следует? — колькі з мяне трэба?, колькі я вінават?

одно следует из другого — адно вынікае з другога

отсюда следует вывод, что… — адсюль вынікае, што…

как следует — як мае быць, як належыць, як след

шкаф стоит у стены — шафа стаіць ля сцяны

лошади не стояли на месте — коні не стаялі на месцы

стоять на посту — стаяць на пасту

в воздухе стоял шум от гудения самолётов — у паветры стаяў шум ад гудзення самалётаў

стоит хорошая погода — стаіць добрая пагода (добрае надвор'е)

машина стояла два часа — машына стаяла дзве гадзіны

отряд стоял в деревне — атрад стаяў у вёсцы

стоять на одной ноге — стаяць на адной назе

на площади стоит большое здание — на пляцы стаіць вялікі будынак

на столе стоял нетронутый обед — на стале стаяў некрануты абед

на повестке дня стоит три вопроса — на парадку дня стаяць тры пытанні

солнце стояло уже высоко — сонца стаяла ўжо высока

время не стоит — час не стаіць

завод сейчас стоит — завод цяпер стаіць

стоять за товарища — стаяць за таварыша

крепость ещё стояла — крэпасць яшчэ стаяла

стоять под пулями — стаяць пад кулямі

в яме стоит вода — у яме стаіць вада

на ногах он стоит крепко прям., перен. — на нагах ён стаіць моцна

его авторитет стоит высоко — яго аўтарытэт стаіць высока

в глазах стояли слёзы — у вачах стаялі слёзы

перед глазами стоял образ девушки — перад вачамі стаяў вобраз дзяўчыны

в ушах стоит надоедливый звон — у вушах стаіць надакучлівы звон

стоять на своём — стаяць на сваім

стоять грудью за родину — стаяць грудзьмі за радзіму

стоять насмерть — стаяць насмерць

стоять у власти — стаяць на чале ўлады, трымаць уладу

стоять над душой — стаяць над душой

стоять на месте — стаяць на месцы

стоять во главе — стаяць на чале

стоять за спиной у кого-либо — стаяць за плячамі ў каго-небудзь

стоять столбом — стаяць слупам

на чём свет стоит — на чым свет стаіць

стоять поперёк горла — стаяць упоперак горла

стоять на равной ноге с кем-либо — стаяць на роўнай назе з кім-небудзь

стоять на чьём-либо пути (на чьей-либо дороге) — стаяць на чыім-небудзь шляху (на чыёй-небудзь дарозе)

стоять одной ногой в могиле — стаяць адной нагой у магіле

стоять на очереди — стаяць на чарзе

стоять на платформе чего — стаяць на платформе чаго

стоять на твёрдой почве — стаяць на цвёрдым грунце

стоять на ложном пути — стаяць на няправільным шляху

стоять на страже — стаяць на варце

стоять под ружьём — стаяць пад ружжом

толкать кого-либо локтем — штурхаць каго-небудзь локцем

толкать перед собой тачку — пхаць (пхнуць) перад сабой тачку

толкать ядро — штурхаць ядро

толкать на мысль — наводзіць на думку

толкать на преступление — падбіваць на злачынства

толкать в пропасть — штурхаць у прорву (бездань)

склад ума — склад розуму

здравый ум — здаровы (разважны) розум

человек с умом — чалавек з розумам

брожение в умах — хваляванне грамадскай думкі

направление умов — кірунак (грамадскай) свядомасці, грамадскай думкі

настроение умов — настрой грамадскай думкі (грамадства, людзей)

лучшие умы человечества — лепшыя розумы чалавецтва

светлый ум — светлы розум

без ума (быть) от кого-либо, чего-либо — у захапленні (быць), траціць розум (вар'яцець) ад каго-небудзь, чаго-небудзь

браться за ум — брацца за розум

(быть) в уме — мець розум

в уме ли ты? — ці маеш ты розум?

в здравом уме и твёрдой памяти — пры сваім розуме і цвёрдай памяці

выжить из ума — выжыць з розуму, здурнець

держать в уме — трымаць у галаве, помніць

из ума вон — з розуму сышло, з галавы вылецела

задним умом крепок — моцны заднім розумам

короткий ум — кароткі розум

на ум наставить — давесці да розуму, вывесці на правільную дарогу

на уме (в уме) — наўме, у думках, у галаве

и в уме не было — і наўме (і ў думках, і ў галаве) не было

и на ум нейдёт — і ў галаву не ідзе (не лезе)

у него другое на уме — у яго іншае наўме (у думках, у галаве)

у него что на уме, то и на языке — у яго што наўме (у галаве), тое і на языку, ён што думае, тое і гаворыць

не его (моего, твоего) ума дело — не з яго (з маім, з тваім) розумам (рабіць што-небудзь, разважаць пра што-небудзь), не яго (мая, твая) справа

не в полном уме — не ў поўным розуме

(не) в своём уме — (не) пры сваім розуме

в уме (считать, прикинуть) — у галаве

счёт в уме — падлік у галаве

не выходит из ума — не выходзіць з галавы

от большого ума — ад вялікага розуму

повредиться в уме — крануцца з розуму

повреждённый в уме — ненармальны, вар'ят

раскинуть умом — паварушыць (пашавяліць) мазгамі

с умом — з розумам

свести с ума — з розуму звесці

сойти с ума — звар'яцець, страціць розум, з глузду з'ехаць

вы с ума сошли! — вы звар'яцелі!

он (она) себе на уме — ён (яна) хітры (хітрая), яго (яе) не ашукаеш

сколько голов, столько умов — што галава, то і розум

терять ум — траціць розум

ум за разум заходит — розум за розум заходзіць

ум хорошо, а два лучше — адна галава добра, а дзве яшчэ лепш

ума не приложу — розуму не дабяру

ума палата — вельмі разумны

научиться уму-разуму — навучыцца розуму

уму непостижимо — розуму недаступна, розум не можа знесці, незразумела

уму помрачение — проста дзіва

урок белорусского языка — урок беларускай мовы

это послужит ему уроком — гэта паслужыць (будзе) яму урокам

брать уроки (чего-либо у кого-либо) — браць урокі (чаго-небудзь у каго-небудзь)

давать уроки (где-либо, кому-либо) — даваць урокі (дзе-небудзь, каму-небудзь)

воды по шею — вады па шыю

бросаться (вешаться) кому-либо на шею — кідацца (вешацца) каму-небудзь на шыю

гнать в три шеи — гнаць у карак

гнуть шею — гнуць карак (шыю)

дать кому-либо по шее — даць каму-небудзь па карку (у карак)

на свою шею — на сваю шыю (на сваю галаву)

получить по шее — атрымаць па карку

сидеть у кого-либо на шее — сядзець у каго-небудзь на шыі (на карку)

свихнуть, сломать себе шею на чём-либо — звярнуць (скруціць, зламаць) сабе галаву (карак) на чым-небудзь

когда-либо — калі-небудзь

где-либо — дзе-небудзь

вера в себя — вера ў сябе

вера в бога — вера ў бога

не давать веры кому-либо, чему-либо — не даваць веры каму-небудзь, чаму-небудзь, знявервацца ў кім-небудзь

служить верой и правдой — служыць верай і праўдай

дать на веру — даць напавер

бросить взгляд — глянуць, зірнуць, кінуць позірк

разделять чьи-либо взгляды — падзяляць чые-небудзь погляды (думкі)

высказать свой взгляд — выказаць свой погляд (сваю думку)

на взгляд — на выгляд, з выгляду

на чей-либо взгляд — на чый-небудзь погляд, на чыю-небудзь думку

с первого взгляда — з першага позірку (погляду)

измерить взглядом — змераць вокам (позіркам)

войти в дом — увайсці ў дом

войска вошли в город — войскі ўвайшлі ў горад

войти в состав делегации — увайсці ў склад дэлегацыі

войти в репертуар — увайсці ў рэпертуар

войти в действие — увайсці ў дзеянне

войти в норму — увайсці ў норму

войти в привычку (обычай, традицию) — увайсці ў прывычку (звычай, традыцыю)

войти в контакт — увайсці ў кантакт

войти куда-либо с предложением — звярнуцца куды-небудзь з прапановай

войти в суть дела — унікнуць (увайсці) у сутнасць справы

войти в быт — увайсці ў побыт

войти в доверие — увайсці ў давер'е

войти в азарт — увайсці ў азарт

войти в долги — улезці ў даўгі

войти в жизнь — увайсці ў жыццё

войти в роль — увайсці ў ролю

войти в силу — увайсці ў сілу

войти в лета — увайсці ў гады

войти во вкус — адчуць смак

войти в строй — увайсці ў строй

войти в историю — увайсці ў гісторыю

войти в колею — увайсці ў каляіну

войти в положение кого — зразумець чыё-небудзь становішча, аднесціся да каго-небудзь з увагай

войти в пословицу — стаць прыказкай