-
41 қара
1.чёрный; вороной2.3.ірі қара — крупный скот (коровы, лошади, верблюды)
силуэт; призрак4.сухой, пронзительный5. перен.6. перен. 7. 8.устар.
қара таныған — грамотный -
42 қарғыс
••погов.
"Қарғыстың ең жаманы - өзің білме, білгеннің тілін алма" — "Самое худшее проклятие не то, что сам не знаешь, а то, что не прислушиваешься к мнению знающего" -
43 қит
қит етсе ол атын мақтайды — чуть что, он хвалит своего коня
-
44 нәрсе
-
45 шошайту
-
46 шұқшию
устремлять взоры на что-то; настойчиво стремиться сделать что-либо -
47 кассалық операциялар
Кассалық операциялар дегеніміз банкінің қолма-қол ақшаны инкассолаумен, сақтаумен және берумен байланысты қызметі.
Под кассовыми операциями понимается деятельность банка, связанная с инкассацией, хранением и выдачей наличных денег.
Коммерциялық банкілер кассалық операцияларды жүргізу кезінде қандай заңнамалық актілерді басшылыққа алады?
Какими законодательными актами руководствуются коммерческие банки при проведении кассовых операций?
Бұл салада банкілер “Қазақстан Республикасындағы банкілер және банк қызметі туралы” ҚР Заңын, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен Кассалық операцияларды жүргізу тәртібін басшылыққа алады.
В этой сфере банки руководствуются Законом РК “О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан”, а также Порядком ведения кассовых операций, утвержденным Уполномоченным органом.
Уәкілетті орган бекіткен ережелер бойынша кәсіпорындар кассада банк кәсіпорындардың басшыларымен келісе отырып белгілейтін лимит шегінде қолма-қол ақша ұстай алатындай болып көзделген. Белгіленген лимиттен тыс нақты ақшаны кәсіпорын өзіне қызмет көрсететін банкімен келісілген тәртіппен және мерзімде банкіге өткізуге міндетті. Кәсіпорын кассасындағы нақты ақша қалдығының лимиті кәсіпорын қызметінің ерекшеліктерін және ақша түсімін инкассолауды басшылыққа ала отырып белгіленеді.
По утвержденным уполномоченным органом правилам, предусмотрено, что предприятия могут иметь в кассе наличные деньги в пределах лимита, устанавливаемого банком, по согласованию с руководителями предприятий. Денежную наличность сверх установленного лимита предприятие обязано сдавать в банк в порядке и в сроки, согласованные с обслуживающим его банком. Лимит остатка наличных денег в кассе предприятия устанавливается исходя из особенностей деятельности предприятия и инкассации выручки.
Қолма-қол ақша:
Наличные деньги могут сдаваться:
- банкілердің күндізгі және кешкі кассаларына;
- в дневные и вечерние кассы банков;
- инкассаторларға;
- инкассаторам;
- кейіннен банкіге өткізу үшін кәсіпорындардағы банкілерге арналған бірлескен кассаларға;
- в объединенные кассы на предприятиях для последующей сдачи в банк;
- жасалған шарттар негізінде банкілердің шоттарына аудару үшін байланыс кәсіпорындарына өткізіледі.
- предприятиям связи для перечисления на счета банков на основе заключенных договоров.
Банкілердегі қолма-қол ақша сақтық қорлары мен айналым кассасына бөлінеді.
Денежная наличность в банках распределяется в резервные фонды и оборотную кассу.
Олардың айырмашылығы мынада: сақтық қорларының ақшасы әлі айналысқа жіберілмеген немесе айналыстан алынған деп саналады, сондықтан қолданыстағы ережелерге сәйкес оны тек уәкілетті органның рұқсатымен пайдалануға болады. Айналым кассасындағы ақша айналыстағы ақша болып есептеледі, сондықтан оны беру қосымша рұқсатты қажет етпейді.
Их различия заключаются в том, что деньги резервных фондов считаются еще не выпущенными в обращение или изъятыми из обращения, поэтому, в соответствии с действующими правилами использовать их можно только с разрешения уполномоченного органа. Деньги, находящиеся в оборотной кассе, считаются деньгами в обращении, и их выдача не требует дополнительных разрешений.
Қолма-қол ақша мына шарттар сақталғанда:
Наличные деньги выдаются при соблюдении следующих условий:
- егер қаражатқа қажеттілік белгіленген ережелерге сәйкес қолма-қол ақшамен қанағаттандырылуға тиіс болса (еңбекақы төлеу үшін, ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу үшін ақша беру, іссапар және шаруашылық шығындары), есеп айырысу шотында нақты қаражат болған жағдайда;
- при наличии средств на расчетном счете, если потребность в средствах в соответствии с установленными правилами должна удовлетворяться наличными деньгами (выдача денег на оплату труда, на закупку сельскохозяйственной продукции, командировочные и хозяйственные расходы);
- қаражатты төлеу мерзімі басталғанда беріледі.
- при наступлении сроков выплаты средств.
Кассалық операциялар бөлімі ақша қабылдау және беру үшін құрылады, онда кіріс, шығыс, кіріс-шығыс, кешкі кассалар, ақша майдалайтын кассалар, ақшалай түсімді қайта есептейтін кассалар болуы мүмкін.
Отдел кассовых операций создается для приема и выдачи денег, в котором могут быть приходные, расходные, приходно-расходные, вечерние кассы, кассы для размена денег, кассы для пересчета денежной выручки.
Банк қолма-қол ақшаны клиенттердің және инкассаторлардың өздері келгенде қабылдайды.
Банк принимает наличные деньги при личной явке клиентов и инкассаторов.
Айналым кассасы банкіге түскен барлық қолма-қол ақшаны кіріске алумен және есеп айырысу операцияларын орындаумен айналысады. Айналым кассасынан кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге қолма-қол ақша да беріледі.
Оборотная касса занимается оприходованием всех поступающих в банк наличных денег и выполнением расходных операций. Из оборотной кассы происходит и выдача наличных денег предприятиям, организациям, учреждениям.
Банкінің кіріс кассалары қолма-қол ақшаны қандай құжаттардың негізінде қабылдайды?
На основании каких документов приходные кассы банка принимают наличные деньги?
Кіріс кассалары ақшаны хабарландыру бойынша қолма-қол ақшамен төленетін жарнапұлға қабылдайды, бұл хабарландыру клиент толтыратын үш нышаннан тұрады, олар: хабарландыру, түбіршек, ордер. Хабарландыруда ақшаның кімнен қабылданатыны, оның қай шотқа есептелетіні көрсетіледі, сома цифрмен және жазбаша жазылады, жарнапұлдың мақсаты көрсетіледі.
Приходные кассы принимают деньги по объявлению на взнос наличными деньгами, которые состоят из трех элементов, заполняемых клиентом, – объявления, квитанции, ордера. В объявлении указывают от кого принимаются деньги, на какой счет они зачисляются, сумму цифрами и прописью, назначение взноса.
Есеп айырысу шотынан қаражат алу кезінде (жалақыға, жәрдемақыға, іссапар шығынына, шаруашылық мұқтаждарға) банкіге ақша чектері ұсынылады.
При снятии средств с расчетного счета (на заработную плату, пособия, командировочные расходы, хозяйственные нужды) в банк предоставляются денежные чеки.
Чекті толтырумен бір мезгілде оның деректемелері кәсіпорында чек кітапшасында қалатын және растау құжаты болып табылатын түбіршекке көшіріледі. Чектер толық толтырылған (сомасы көрсетіліп, қол қойылып, мөр басылып расталған) соң қаражатты алуға уәкілетті адамдарға беріледі.
Одновременно с заполнением чека его реквизиты переносятся на корешок, остающийся у предприятия в чековой книжке и являющийся оправдательным документом. Чеки после их полного заполнения (указания суммы, заверения подписями и печатями) выдаются лицам, уполномоченным на получение средств.
Кассалық операциялардың жүзеге асырылуында қазіргі заманғы қандай үрдістер қадағаланады?
Какие современные тенденции прослеживаются в осуществлении кассовых операций?
Кассалық қызмет көрсетуді жақсарту және жеделдету үшін банк тәжірибесінде электронды банк қызметтерін көрсетудің пластикалық карталар мен банкоматтар пайдаланылатын қазіргі заманғы жүйелері енгізілуде.
Для улучшения и ускорения кассового обслуживания в банковскую практику внедряются современные системы электронных банковских услуг с использованием пластиковых карт и банкоматов.
* * *кассовые операции (қолма-қол ақшаны қабылдау, сақтау, беру түріндегі материалдық-техникалық рәсімдердің жиынтығы, кәсіпорындар, банкілер жеке және заңи тұлғалармен қолма-қол ақшалай қаражат алыс-берісін жүзеге асыруы)Казахско-русский экономический словарь > кассалық операциялар
-
48 несиелендіру қағидаты
Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:
Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:
- мерзімділік;
- срочность;
- қайтарымдылық;
- возвратность;
- ақылы.
- платность.
Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.
Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.
Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.
Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.
Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?
Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?
Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.
В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.
Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:
Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:
- кепілгерлік;
- поручительство;
- кепілдік;
- гарантия;
- кепіл;
- залог;
- несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.
- страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.
Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.
Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).
Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.
Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.
Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:
В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:
- мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;
- залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;
- борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;
- гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;
- несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.
- кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.
Кепілдің екі нысаны бар:
Существует две формы залога:
- мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;
- залог с оставлением имущества у залогодателя;
- кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).
- залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).
Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?
Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?
Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.
В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.
Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?
Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?
Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.
Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.
Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?
Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:
Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:
- қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;
- “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;
- қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;
- “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;
- “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;
- “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;
- несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;
- “цель” использования кредитных ресурсов;
- несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;
- “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;
- “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;
- “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;
- несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.
- “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.
Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.
Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.
Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.
Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).
Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.
Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.
* * *Казахско-русский экономический словарь > несиелендіру қағидаты
-
49 несиені өтеу
Ал енді несиені өтеу мәселесіне көшейік.
А сейчас давайте перейдем к вопросу о погашении кредитов.
Несие 10 (12, 20) жыл бойына... төленуге тиіс.
Кредит должен быть выплачен в течение 10 (12, 20) лет...
- равными взносами.
Бірінші жарна жеткізілім аяқталған күннен бастап 12 ай бойына төленеді.
Первый взнос будет осуществлен в течение 12 месяцев со дня завершения поставки.
Бізді жеңілдікті кезең қанағаттандырмайды.
Нас не устраивает льготный период.
Біз оны екі жылға дейін ұзартуға келісеміз.
Мы согласны продлить его до двух лет.
Біз сізге төлем мерзімін ұзарта аламыз.
Мы можем предоставить вам рассрочку платежа.
Жақсы. Мен несиені өтеу кестесін талқылауымыз керек деп ойлаймын.
Хорошо. Я думаю, что нам следует обсудить график погашения кредитов.
Біз сондай-ақ біздің қаржы қатынастарымызда теңгерімге қол жеткізуге көмектесетін материалдық құндылықтар туралы да әңгімелесуге тиіспіз.
Мы должны также поговорить о материальных ценностях, с помощью которых должен быть достигнут баланс в наших финансовых отношениях.
Біздің несие бойынша берешекті бес (он) жыл бойына өтеуге шамамыз жетеді.
Мы в состоянии погасить задолженность по кредитам в течение пяти (десяти) лет.
Бұл бізді қанағаттандырады.
Нас это устраивает.
Ал бұл бізді қанағаттандырмайды.
А нас это не устраивает.
Біз төлем мерзімін қысқартқымыз келеді.
Мы хотели бы сократить сроки платежей.
Сайып келгенде, біз келісеміз.
В конце концов, мы согласны.
Қанекей, несие бойынша төлемнің нақты мерзімін уағдаласайық.
Давайте договоримся о конкретных сроках платежей по кредитам.
Сіздер біздің қаржы жағдайымыздың ауыр екенін ескеруге тиіссіздер.
Вы должны принять во внимание наше тяжелое финансовое положение.
Бізде қарсылық жоқ.
У нас нет возражений.
Біз барлық несие бойынша төлем төлеу мерзімін 10 жыл деп айқындап алғандықтан, мен төлемдердің мынадай тәртібін ұсынамын.
Поскольку срок уплаты по всем кредитам нами определен в 10 лет, то я предлагаю принять следующий порядок платежей.
Алғашқы екі жыл бойына жыл сайын несиенің барлық сомасынан 5% төленсін.
В течение первых двух лет выплачивать ежегодно по 5% от всей суммы кредитов.
Кейінгі 6 жылда жарна сомасы жыл сайын жалпы соманың 10%-ы болуға тиіс.
В последующие 6 лет сумма взносов должна составлять 10% общей суммы ежегодно.
Соңғы екі жылда біз төлем жөнінен артта қалушылықтың есесін толтыру үшін 15%-дан төлейтін боламыз.
В последние два года мы будем платить по 15%, чтобы наверстать отставание по платежам.
Ұзақ мерзімді несие операциялары бойынша сіздің ақырғы пайыздық мөлшерлемеңіз қандай?
Какова же ваша окончательная процентная ставка по долгосрочным кредитным операциям?
Пайыздық мөлшерлеме... құрайды.
Процентная ставка составляет....
Біздіңше, пайыздық мөлшерлеме біраз жоғарылатылған сияқты.
Нам кажется, что процентные ставки несколько завышены.
Біздің арамызда барлық есептесулер тек еркін айырбасталатын валютамен жүргізілуге тиіс.
Между нами все расчеты должны вестись только в свободно конвертируемой валюте.
Несие бойынша өз берешегімізді біз сіздің елге (сіздің фирмаға) ішінара... жеткізу арқылы өтей аламыз.
Свою задолженность по кредитам мы можем возместить частично поставками в вашу страну (вашей фирме)...
- руды
- шикізат
- сырья
- энергоносителей.
* * * -
50 Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі
Порядок открытия, переоформления и закрытия счетаСіз шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін сипаттап бере алмас па екенсіз?
Вы не могли бы охарактеризовать порядок открытия, переоформления и закрытия счета?
Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін Ұлттық банк айқындайды. Клиент шотты ашқаннан кейін банк мыналарға байланысты көрсетілетін қызметтер жиынын ұсынады:
Порядок открытия, переоформления и закрытия счета определяется Нацбанком. После открытия клиентом счета банк предоставляет набор услуг, связанных с:
- клиенттің есеп айырысу, ағымдағы және басқа шоттарын ашу және жүргізу;
- открытием и ведением расчетного, текущего и других счетов клиента;
- қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру және жүргізу;
- организацией и проведением безналичных расчетов;
- қолма-қол ақшамен байланысты операцияларды орындау.
- выполнением операций с наличными деньгами.
Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операциялар шеңберін қандай орган тәртіпке келтіреді?
Какой орган регламентирует круг операций, осуществляемых с расчетного или текущего счета?
Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операцияларды да Ұлттық банк тәртіпке келтіреді.
Операции, осуществляемые с расчетного или текущего счета, также регламентируется Нацбанком.
Тиісті шоттың жұмыс істеу тетігін коммерциялық банк нақты клиентпен келісе отырып айқындайды және есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартпен тиянақталады.
Механизм функционирования соответствующего счета определяется коммерческим банком по согласованию с конкретным клиентом и закрепляется договором по расчетно-кассовому обслуживанию.
Банк пен оның клиентінің арасында жасалған есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шарт бойынша банк өзіне қандай міндеттемелер алады?
Какие обязательства берет на себя банк по расчетно-кассовому обслуживанию, заключаемому между банком и клиентом?
Банк есеп айырысу-кассалық қызметін көрсету жөніндегі шарттың ережелеріне сәйкес өзіне бірқатар міндеттемелер алады, олар:
В соответствии с положениями договора по расчетно-кассовому обслуживанию банк берет на себя ряд обязательств:
- клиенттің шоты бойынша өз құзыреті шегінде заңнамада көзделген банк операцияларының барлық түрлерін жүргізу;
- проводить по счету клиента в пределах своей компетенции все виды банковских операций, предусмотренных законодательством;
- клиенттің шотына түскен барлық ақшалай қаражаттың сақталуын қамтамасыз ету;
- обеспечивать сохранность всех денежных средств, поступивших на счет клиента;
- клиенттің шотынан қолма-қол ақшасыз есеп айырысу бойынша қаражатты оның тапсыруымен есептен шығару операциясын жүргізу;
- проводить операции по списанию средств со счета клиента по безналичным расчетам по его поручению;
- клиенттің шаруашылық қызметі және оның шоты бойынша жүргізілетін операциялар туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету;
- обеспечивать конфиденциальность информации о хозяйственной деятельности клиента и операциях, проводимых по его счету;
- клиентке оның шотынан көшірмелер беру.
- выдавать клиенту выписки с его счета.
Клиент, тиісінше, мыналарға міндеттенеді:
Клиент, соответственно, обязуется:
- банкіге шот ашу және жүргізу үшін қажетті құжаттарды ұсыну;
- предоставлять в банк документы, необходимые для открытия и ведения счета;
- қолданыстағы заңнаманы және есеп айырысатын банкілер мен заңды тұлғалар үшін міндетті заңи күші бар есеп айырысу қызметін көрсету, қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды және кассалық операцияларды жүзеге асыру мәселелері жөніндегі нормативтік құжаттарды сақтау;
- соблюдать действующее законодательство и имеющие обязательную юридическую силу для банков и юридических лиц, осуществляющих расчеты, нормативные акты по вопросам расчетного обслуживания, осуществления безналичных расчетов и кассовых операций;
- банкіге бухгалтерлік және статистикалық есептемені, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету үшін қажет басқа да құжаттарды белгіленген мерзімде беру;
- предоставлять в банк в установленные сроки бухгалтерскую и статистическую отчетность и другие документы, необходимые для организации расчетно-кассового обслуживания;
- банкіге шоттың жабылғанын жазбаша нысанда алдын ала хабарлау, т.б.
- предварительно в письменной форме уведомить банк о закрытии счета и др.
Шартта өзіне жүктелген міндеттемелердің орындалмағаны үшін екі тараптың жауапкершілігі көзделеді ме?
Предусматривается ли в договоре ответственность обеих сторон за невыполнение взятых на себя обязательств?
И¸, көзделеді. Мәселен, банкіге:
Да, предусматривается. Так, банк несет ответственность:
- клиенттің шотынан қаражатты есептен уақытылы немесе дұрыс шығармағаны үшін;
- за несвоевременное или неправильное списание средств со счета клиента;
- банкінің өз клиентіне тиесілі соманы есептеуі үшін жауапкершілік жүктеледі.
- за зачисление банком сумм, причитающихся клиенту.
Клиентке:
Клиент несет ответственность:
- шотты ашу және ол бойынша операциялар жүргізуге ұсынылатын құжаттар үшін;
- за достоверность документов, предоставляемых для открытия счета и ведения операций по нему;
- алдағы тоқсанға арналған кассалық болжамды уақытылы бермегені үшін;
- за несвоевременное предоставление кассового прогноза на предстоящий квартал;
- банк көрсететін қызметтердің ақысын төлеу мерзімін бұзғаны үшін;
- за нарушение сроков оплаты услуг, оказываемых банком;
- банк клиент үшін бөлген қолма-қол ақшаның өтінімде көрсетілген күні алынуы үшін, т.б. жауапкершілік жүктеледі.
- за получение наличных денег, забронированных банком для клиента в день, указанный в заявке, и др.
Шартта осы аталған бұрмалаушылықтардың әрқайсысы үшін екі жағына да бірдей айыппұл мөлшері тиянақталуы мүмкін. Сондай-ақ шартта дауларды шешу тәртібі, шарттың қолданылу мерзімі және ерекше немесе қосымша талаптар да көзделеді.
В договоре могут фиксироваться размеры штрафа за каждое из перечисленных нарушений как для одной, так и для другой стороны. А также в договоре предусматривается порядок разрешения споров, срок действия договора и особые или дополнительные условия.
Клиенттен шот ашқаны үшін ақы алына ма, яки есеп айырысу қызметін көрсетудің құны қандай?
Взимается ли плата с клиента за открытие счета, т.е. какова стоимость услуг по расчетному обслуживанию?
Клиентке есеп айырысу, ағымдағы немесе кез келген шот жеке ақыға да, тегін де ашылуы мүмкін. Есеп айырысу қызметін көрсеткені үшін банк клиенттен төленетін төлем сомасынан тиянақты пайыздың шартта белгіленген мөлшерінде төлемақы алады. Банкіде есеп айырысу шотын тегін ашу мынаны көздейді: банк клиентке есеп айырысу шоты бойынша операцияларды тегін жүргізуге жұмсалатын шығынның орны өтелетіндей басқа да кең ауқымды ақылы қызмет көрсетуді ұсына алады.
Расчетный, текущий или любой другой счет может открываться клиенту как за отдельную плату, так и бесплатно. За услуги по расчетному обслуживанию банк взимает с клиента плату в размере установленного договором фиксированного процента от суммы совершаемого платежа. Открытие расчетного счета в банке бесплатно предполагает, что банк сможет предоставлять клиенту широкий набор и других платных услуг, что компенсирует затраты на бесплатное проведение операций по расчетному счету.
Бұлардың арасындағы айырмашылықтар олардың міндет-мақсаттарында.
Различия между этими счетами заключаются в их назначении.
Есеп айырысу шоты – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға арналған шот, оны коммерциялық есеп айырысу негізінде жұмыс істейтін және заңды тұлға мәртебесі бар кәсіпорын ашады. Бұл шот бойынша тауарларды өткізумен және қызметтерді көрсетумен, олардың өндірісін қамтамасыз етумен, өндірістік және басқа шығындармен байланысты барлық операциялар жүзеге асырылады. Бұл шотқа түсім ақша есепке алынады. Осы шоттан жалақы беру, сатып алынатын жиынтықтаушылардың құнын төлеу, т.б. үшін ақша есептен шығарылады, салық төленеді. Бұл шот іс жүзінде кез келген операцияларды жасауға мүмкіндік береді, өйткені қаражаттың пайдаланылу бағытын, жүргізілетін операциялардың уақыты мен мөлшерін иегердің өзі қолданыстағы заңнамаға сәйкес айқындайды.
Расчетный счет – счет для осуществления предпринимательской деятельности, который открывается предприятием, работающим на принципах коммерческого расчета и имеющим статус юридического лица. По этому счету осуществляются все операции, связанные с реализацией товаров и услуг, обеспечением их производства, производственными и иными расходами. На этот счет зачисляется выручка. С этого счета списываются деньги для выдачи заработной платы, оплаты стоимости приобретаемых комплектующих и др., уплачиваются налоги. Этот счет позволяет совершать практически любые операции, поскольку владелец сам определяет направления использования средств, время и размеры производимых операций в соответствии с действующим законодательством.
Ағымдағы шот – бейкоммерциялық заңды тұлғаларды, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмайтын өкілдіктерді, құрылымдық бөлімшелерді қаржыландыруға арналған шот. Ағымдағы шот ақшаны сақтауға, оның иегерін нысаналы мақсатқа қаржыландыруға, сондай-ақ есеп айырысу операцияларына арналған. Есеп айырысу шотының иегерімен салыстырғанда ағымдағы шот иегерінің дербестігі елеулі түрде шектелген, өйткені ол ағымдағы шоттағы қаражатты жоғары тұрған ұйым бекіткен сметаға қатаң түрде сәйкес билейді.
Текущий счет – это счет для финансирования некоммерческих юридических лиц, представительств, структурных подразделений, не осуществляющих предпринимательскую деятельность. Текущий счет предназначен для хранения денег, целевого финансирования его владельца, а также расчетных операций. По сравнению с владельцем расчетного счета, самостоятельность владельца текущего счета существенно ограничена, поскольку он распоряжается средствами на текущем счете в строгом соответствии со сметой, утвержденной вышестоящей организацией.
Ағымдағы шоттарды заңды және жеке тұлғалар ашады. Ағымдағы шоттардың саны шектеусіз. Ағымдағы шоттар арқылы кез келген төлемді, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің ақысын төлеуге болады.
Текущие счета открываются юридическим или физическим лицом. Количество текущих счетов не ограничено. Через текущий счет можно осуществлять любые платежи, оплату товаров и услуг.
Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шоттар сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру үшін ашылады. Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шотты ашу үшін өтінішті ресімдеу, қойылған қолдың үлгісі бар карточка толтыру және заңды немесе жеке тұлғаның банкідегі ағымдағы шоты шартына, егер банкіде осындай шотыңыз бар болса, қол қою жеткілікті.
Текущие счета в иностранной валюте открываются для осуществления внешнеэкономической деятельности. Для открытия текущего счета в иностранной валюте достаточно оформить заявление, заполнить карточку с образцами подписей и подписать договор текущего банковского счета юридического или физического лица, если у вас уже имеется текущий счет в банке.
Транзиттік шоттар. Егер сізде республиканың барлық аумағында тармақталған филиалдарыңыз бар болса, онда сізге қаржы ағынын шоғырландырып, төлем төлеуді жеделдету мүмкіндігін береді. Транзиттік шоттардың артықшылықтары:
Транзитные счета. Если у вас имеется разветвленная сеть филиалов по всей территории республики, вам предоставляется возможность аккумулировать финансовые потоки и ускорить проведение платежей. Преимущества транзитных счетов:
- олардың жұмыс істеу режимінің икемділігі;
- гибкость их режима работы;
- ақша ағынының бағыты мен көлемін реттеу;
- регулирование направления и объема денежных потоков;
- оңтайлы мерзім.
- оптимальные сроки.
Карточкалық шоттар. Шоттар заңды тұлғалар үшін корпоративтік картаның көмегімен басқарылады. Сізге компанияның ағымдағы, іссапар және өкілдікті шығынын, сондай-ақ кеден төлемдерін төлеу мүмкіндігін береді.
Карточные счета. Управление счетом осуществляется с помощью корпоративной карты для юридических лиц. Вам предоставляется возможность оплаты текущих, командировочных и представительских расходов компании, а также таможенных платежей.
Какие виды счетов, кроме вышеуказанных, можно открыть в банке?
Банкіде бұл шоттардан басқа бюджеттік, инвестициялық конверсиялық шоттарды ашуға болады.
В банке, кроме этих счетов, можно открыть бюджетные, инвестиционные конверсионные счета.
Казахско-русский экономический словарь > Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі
-
51 Ғылыми-зерттеу жұмысы
Бірлескен ғылыми-зерттеу жұмысын жоспарлауға дайындалу барысында мен... таныстым.
В ходе подготовки к планированию научно-исследовательской совместной работы я познакомился с...
- тезисами докладов.
Мен сіздің еңбегіңізді зор ықыласпен оқыдым.
Я прочитал вашу работу с большим интересом.
Бізге тиісті зерттеулер үшін бұйымдар мен материалдар туралы ғылыми-техникалық ақпарат керек.
Нам нужна научно-техническая информация об изделиях и материалах для соответствующих исследований.
Ең алдымен ғылыми-техникалық жұмысты жоспарлаудың жекелеген мәселелеріне көшпес бұрын біздің ғылыми қызметкерлеріміздің сіздерде қол жеткізілген нәтижелермен танысқаны жаман болмас еді.
Прежде чем перейти к отдельным вопросам планирования научно-исследовательской работы, было бы неплохо, чтобы наши научные работники познакомились с достигнутыми у вас результатами.
Біздің тарапымыздан қарсылық жоқ.
С нашей стороны возражений нет.
Біз негізгі мәселелер бойынша ақыл-кеңес өткіземіз.
Мы проведем консультации по основным вопросам.
Ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру үшін біз негізінен екі шартты: тиісті кадрлар мен материалдық базаның болуын сақтауымыз керек.
Для организации научно-исследовательской работы нам необходимо соблюдение, в основном, двух условий: наличие соответствующих кадров и материальной базы.
Әуелі кадрлар туралы әңгімелесейік.
Поговорим вначале о кадрах.
Зерттеушілер тобындағы жұмысқа... тартылды.
К работе в исследовательской группе были привлечены...
- высококвалифицированные кадры молодых научных работников.
N мырза зертеушілер тобының басшысы болып табылады.
Господин N является руководителем исследовательской группы.
Жекелеген мәселелерді дайындау үшін біз сарапшыларды тартуымыз керек.
Для подготовки отдельных вопросов нам необходимо привлечь экспертов.
Бізге сарапшылардың тізімін берулеріңізді сұраймыз, өйткені әңгіме... жайында болып отыр.
Просим передать нам список экспертов, так как речь пойдет о...
- шешімдердің ғылыми жобаларын дайындап, әзірлеу
- проверке этого вопроса.
Ал қазір зерттеулердің материалдық-техникалық базасы туралы әңгімелесейік.
А сейчас поговорим о материально-технической базе исследований.
Біз сіздерге алға қойылған міндеттерді шешу үшін қажет уақытқа арнап бірлескен ғылыми-техникалық база құруды ұсынамыз.
Мы предлагаем вам создать совместную научно-техническую базу на время, необходимое для решения поставленных задач.
Бұған осы заманғы приборлармен және механизмдермен жабдықталған зертханалар, электронды-есептеу техникасы кіреді.
Сюда входят лаборатории, оборудованные современными приборами и механизмами, а также электронно-вычислительная техника.
Біз зертханадағы жұмыстарды дайындаумен айналысып жатырмыз.
Мы занимаемся подготовкой работ в лаборатории.
Ал қазір зерттеу жұмыстарының мазмұны жайында әңгімелесейік.
А сейчас поговорим о содержании исследовательских работ.
Зерттеу жұмыстарын бағалаудың өлшемдері:... болуға тиіс.
Критериями оценки исследовательских работ должны быть:
- әлемдік нарықта бәсекелесуге жарамдылық;
- конкурентоспособность на мировом рынке;
- зерттеулердің құны;
- стоимость исследований;
- сроки (темпы) внедрения в производство.
Біз... тиіспіз.
Мы должны...
- жұмыстың нәтижелерін тексеріп, салыстыруға
- договориться о сроках и месте совещания по результатам исследований.
Біз... талқылауымыз (келісуіміз) керек.
Нам нужно обсудить (согласовать)...
- сроки окончания исследовательских работ.
Біз зерттеу жұмыстарының көлемін нақтылауымыз керек.
Нам нужно уточнить объем исследовательских работ.
Біз таңдап алынған ғылыми-техникалық міндеттерді бірлесіп шешу туралы уағдаласып алғанымыз жөн.
Нам следует договориться о совместном решении избранной научно-технической задачи.
Біз жоғары дәрежеде механикаландырылған өндірісті әзірлеуге үлкен мән береміз.
Мы придаем большое значение разработке высокомеханизированного производства.
Бізде... мәселелері міндетті түрде қарауды талап етеді.
У нас требуют обязательного рассмотрения вопросы...
- разработки систем комплексной автоматизации.
Біз параметрлерді оңтайландыру жөнінде есептер жүргізуіміз керек.
Нам нужно провести расчеты по оптимизации параметров.
Бұл нормативтер ең жаңа ғылыми-техникалық деңгейге сай келмейді ғой.
Эти нормативы уже не отвечают новейшему научно-техническому уровню.
Біз жұмыстарды жүргізу қарқынын жеделдетіп, тәжірибелерді жалғастырамыз.
Мы ускорим темпы проведения работ и продолжим эксперименты.
Кейбір мәселелер бойынша бізде уағдаластыққа қол жеткізілген жоқ.
По некоторым вопросам у нас не достигнута договоренность.
Бірақ, сайып келгенде, біздің ынтымақтастығымыз... септігін тигізетін болады.
Но, во всяком случае, наше сотрудничество будет способствовать...
- созданию новых видов химической продукции.
Энергияны тиімді және ұтымды пайдалануға ерекше назар аударған жөн.
Особое внимание следует обратить на эффективное и рациональное использование энергии.
Біз... мәселелерін талқылаймыз.
Мы обсудим вопросы...
- проектирования и строительства предприятий и научно-исследовательских учреждений.
Біз жаңа қондырғыны бірлесіп жобалау жайында уағдаласып алумыз керек.
Нам следует договориться о совместном проектировании новой установки.
Біз құрылыс материалдарын өндіруге арналған тәжірибелік қондырғыларды жобалау туралы әңгімелесеміз.
Мы будем говорить о проектировании опытных установок для производства строительных материалов.
Бұл жобалауға техникалық жағынан жәрдемдесуге қатысты.
Это касается технического содействия в проектировании.
Енді жобаны әзірлеу және оны өндіріске енгізу мерзімін қысқарту туралы.
Теперь о сокращении сроков разработки проекта и внедрения его в производство.
Ұсынылған жобаларда кейбір кемшіліктер табылды.
В представленных проектах обнаружены некоторые недостатки.
Біз жобадағы кемшіліктерді жоямыз.
Мы устраним недостатки в проекте.
Біз бұл мәселені жедел түрде талқылауды ұсынамыз.
Мы предлагаем обсудить этот вопрос в оперативном порядке.
Тәжірибелік қондырғыларды жобалау жөніндегі мамандардың (сарапшылардың) техникалық кеңесінің хаттамасы жазылып та қойды.
Протокол технического совещания специалистов (экспертов) по проектированию опытных установок уже составлен.
Сіздің бізге берген жобадан алға қойылған міндеттерді шешу үшін екі жыл көзделіп отырғанын көре аласыз.
Из проекта, который вы нам предоставили, вы можете видеть, что для решения поставленных задач предусматривается два года.
Біз жаңа машинаны (тәжірибелік қондырғыларды) сынау туралы келісіп алғанымыз жөн.
Нам следует договориться об испытании новой машины (опытных установок).
Біз қайткен күнде де Х агрегаттың іске қосу сынақтарының мерзіміне төзуге тиіспіз.Сіздер Х қондырғысының сынақтары туралы есепті бізге қашан бересіздер?
Мы должны во что бы то ни стало выдержать сроки пусковых испытаний агрегата X. Когда вы можете передать нам отчет об испытаниях установки X?
Казахско-русский экономический словарь > Ғылыми-зерттеу жұмысы
-
52 Ғылыми-техникалық ынтымақтастық
Біз шартқа ғылыми-техникалық ынтымақтастыққа қатысты толықтыру әзірлеуіміз керек.
Нам нужно разработать дополнение к договору, касающееся научно-технического сотрудничества.
Осы мақсатпен біз шартқа толықтыру жобасын әзірледік.
Для этой цели мы разработали проект дополнения к договору.
Біздің тарап мұндай жобаны ұсынбайды.
Наша сторона не предоставляет подобного проекта.
Біз бұл материалды пысықтап, бұл мәселе жөніндегі өз пікірімізді айтамыз.
Мы проработаем этот материал и выскажем свое мнение по этому вопросу.
Біз келіссөздерімізде бұрын жасалған үкімет аралық келісімге сүйенуге тиіспіз.
В наших переговорах мы должны опираться на заключенное ранее межправительственное соглашение.
Біздің қарым-қатынасымыз экономикалық және ғылыми-техникалық ынтымақтастықтың жалпы жұрт таныған негіздерінде құрылуға тиіс.
Наши отношения должны строиться на общепризнанных основах экономического и научно-технического сотрудничества.
Біздің әрқашан да екі серіктестің өзара пайдасын көздеуіміз біздің қатынастарымыздағы негізгі қағидат болып табылады.
Основным принципом в наших отношениях является то, что мы всегда предусматриваем взаимную выгоду обоих партнеров.
Әуелі, біздің ынтымақтастығымыздың негізгі мақсаттары мен міндеттерін айқындап алайық.
Давайте, определим основные цели и задачи нашего сотрудничества.
Сіздің экономикаңыздың дамуын жеделдету мақсатында біз сіздің еліңіздің Еуропа Экономикалық Қоғамдастығына бірігуіне жәрдемдескіміз келеді.
В целях ускорения развития вашей экономики мы хотели бы содействовать интеграции вашей страны в Европейское Экономическое Сообщество.
Біздің міндетіміз де осында.
В этом состоит и наша задача.
Біздің мақсатымыз өндірістің жоғары деңгейіне жетуде болып отыр.
Наша цель состоит в том, чтобы достичь высокого уровня производства.
Ал бұл үшін біз озық тәжірибені пайдалануға тиіспіз.
А для этого мы должны использовать передовой опыт.
Ілгерішіл технологияларды және ең алдымен, қазіргі заманғы технологияларды енгізу біздің ең жоғары ғылыми-техникалық деңгейге жетуімізге көмектеседі.
Внедрение прогрессивных технологий и, в первую очередь, современных технологий поможет нам в достижении наивысшего научно-технического уровня.
Біз даналап және ұсақ сериялап өндірудің үлесін қысқарту үшін үлгілік технологияны енгізуіміз қажет.
Нам необходимо внедрять типовую технологию, чтобы сократить долю штучного и мелкосерийного производства.
Біз сіздердің көмектеріңізбен аталған мақсаттарға қол жеткізе аламыз деген үміттеміз.
Мы надеемся, что с вашей помощью мы сможем достичь названных целей.
Сіздер ғылыми-техникалық ынтымақтастықта қандай негізгі бағыттарды ұсынасыздар?
Какие основные направления в научно-техническом сотрудничестве вы предлагаете?
Біз сіздерге... ұсынамыз.
Мы предлагаем вам...
- ынтымақтастық жоспарларын іске асыру жөніндегі практикалық шаралардың ауқымды бағдарламасын
- обширную программу практических мероприятий по реализации планов сотрудничества
- ғылыми-техникалық саясаттың негізгі бағыттары бойынша өзара ақылдасып-кеңесулерді ұдайы өткізіп тұруды
- систематическое проведение взаимных консультаций по основным направлениям научно-технической политики
- ғылыми және ғылыми-техникалық конференцияларды, кеңестер мен симпозиумдарды өткізуді
- проведение научных и научно-технических конференций, совещаний и симпозиумов
- содействие в развитии общетеоретических и прикладных наук.
Казахско-русский экономический словарь > Ғылыми-техникалық ынтымақтастық
-
53 Келісімшартқа толықтыру
Бізде келісімшартқа өзгерістер (толықтырулар) енгізу қажеттігі туды.
У нас возникла необходимость внести изменения (дополнения) к контракту.
Бізде өндіріс жағдайлары өзгерді.
У нас изменились условия производства.
Сіздер келісімшартқа енгізілетін өзгерістердің жобасын дайындап та қойдыңыздар ма?
Иә, біз келісімшартқа енгізілетін тиісті толықтыруларды дайындап та қойдық.
Да, соответствующие дополнения к контракту мы уже подготовили.
Біз...
Мы хотели бы изменить...
- жеткізілім шарттарын өзгерткіміз келеді.
- условия поставок.
Біз келісімшартқа енгізілетін өзгерістерді өте қажет деп санаймыз.
Мы считаем, что изменения к контракту совершенно необходимыми.
Біз оң жауап қайтарылады деп үміттенеміз.
Мы надеемся на положительный ответ.
Біз ұсынылған өзгерістерге келісеміз.
Мы согласны с предложенными изменениями.
Келісімшартқа өзгерістер орыс және қазақ тілдерінде әзірленген.
Изменения к контракту имеются на русском и казахском языках.
Біз келісімшартқа өзгерістерді екі тілде әзірледік.
Мы подготовили изменения к контракту на двух языках.
Біз сіздерге келісімшартқа өзгерістердің көшірмесін береміз.
Мы передаем вам копии изменений к контракту.
Келісімшартқа өзгерістерге қол қойыңызшы.
Подпишите, пожалуйста, изменения к контракту.
Келісімшартқа толықтыруларды екі тарап қабылдады.
Дополнения к контракту приняты обеими сторонами.
Біз бұл мәселені тапсырыскермен бірге тексереміз.
Мы проверим этот вопрос с заказчиком.
Бұл ретте толықтырулар талап етілмейді.
В данном случае дополнений не требуется.
Келісімшартқа өзгерістерді бізге кері қайтарыңыз.
Пришлите нам обратно изменения к контракту.
Келісімшартқа толықтырулардың жобасы әлі дайын емес.
Проект дополнений к контракту еще не готов.
Біз келісімшартқа толықтыруларды сіздерге бір айдан кейін береміз.
Мы передадим вам дополнения к контракту через месяц.
Біз... келісу жөніндегі келіссөзді ойдағыдай жүргіздік.
Мы успешно провели переговоры по согласованию...
- статей контракта.
Бұл келіссөз ойдағыдай аяқталады және таяу уақытта... жөніндегі келісімшартқа қол қойылады деген үміттеміз.
Надеемся, что настоящие переговоры успешно завершатся и в ближайшее время будет подписан контракт на...
- продажу лизинга.
Казахско-русский экономический словарь > Келісімшартқа толықтыру
-
54 Сұрау салу. Ұсыныс
Запрос. ПредложениеМен сізге өте маңызды іспен келдім.
Я к вам по очень важному делу.
Мен сіздің жеке өзіңіздің келгеніңізге өте қуаныштымын.
Я очень рад, что вы приехали лично.
Біз бірқатар маңызды мәселелерді талқылауымыз керек.
Нам следует обсудить ряд важных вопросов.
Мен де сондай пікірдемін.
Я того же мнения.
Менің сапарымның мақсаты да осында.
В этом цель и моей поездки.
Осы жылдың ақпанында біраз мөлшерде көпшілік қолды тауарлар жеткізілімі жөнінде сұрау салған едік.
В феврале этого года мы посылали вам запрос относительно поставок некоторого количества товаров широкого потребления.
Жалпы сіздердің ұсыныстарыңыз қолайлы, бірақ біз сіздердің... келіспейміз.
В целом, ваше предложение приемлемо, но мы не согласны с вашими...
- ценами
- условиями платежа.
Біз сіздің келісімшарт жобаңыздың шарттарымен келісеміз.
Мы согласны с условиями вашего проекта контракта.
Сіздің өнім бізде үлкен сұранымға ие және оны біздің мамандарымыз жоғары бағалауда.
Ваша продукция пользуется у нас большим спросом и высоко ценится нашими специалистами.
Біздің өнімнің бұлай бағалануына қуаныштымыз.
Мы рады такой оценке нашей продукции.
Сіздің сауалыңыз біздің фирмаға тікелей қатысты емес, бірақ кейбір тұрғыдан біз сізге көмек көрсете аламыз.
Ваш запрос не относится непосредственно к нашей фирме, но по некоторым позициям мы можем вам помочь.
Біз сіздің сауалыңызға жазбаша жауап қайтарып та қойдық.
Мы уже дали письменный ответ на ваш запрос.
Сіздің сауалыңызды біз әрі қарай жолдадық.
Ваш запрос мы направили дальше.
Сіздің сауалыңызды зерделегеннен кейін біз сізге егжейтегжейлі ұсыныс жібереміз.
После изучения вашего запроса мы передадим вам подробное предложение.
Сіз өз сауалыңызға оң жауап қайтарылатынына үміт артуыңызға болады.
Вы можете рассчитывать на положительный ответ на свой запрос.
Біз сіздің сауалды зерделедік.
Мы изучили ваш запрос.
Ол біздің тілектеріміз бен қажеттерімізге сай келеді.
Он соответствует нашим пожеланиям и потребностям.
Біз сіздермен... туралы келісімшарт жасасқымыз келеді.
Мы хотели бы заключить с вами контракт о (об)...
- бірлесіп зауыт салу,
- совместной эксплуатации газопровода.
Аталмыш бағыттар бойынша бізбен... жасасуды ұсынамыз.
По вышеуказанным направлениям мы предлагаем заключить с нами...
- хозяйственный договор.
Біз... орай шарт жобасын дайындадық.
В соответствии с... мы подготовили проект договора
- предварительной договоренностью.
Сіздерде де, сірә, осындай құжат бар болар.
У вас, вероятно, также есть подобный документ.
Біз өзіміздің жобаларымызды келісіп алуымыз керек.
Нам следует согласовать свои проекты.
Бізде шарт жасасуға барлық өкілеттік және тиісті ақпарат бар.
Мы имеем все полномочия на заключение договора и соответствующую информацию.
Қанекей, жобалармен танысайық.
Давайте ознакомимся с проектами.
Біз солай етеміз де.
Мы так и сделаем.
-
55 Ұйымдастыру мәселелері
Ол үшін... қажет.
Для этого необходимо обеспечить...
- прокладку рельсов для транспортировки тяжеловесного оборудования.
Жұмысшылар үшін асхана салу қажет.
Необходимо построить столовую для рабочих.
Тапсырыскер алаңның... жағдайлары туралы толық ақпаратты мердігерге береді.
Заказчик передает подрядчику полную информацию о... условиях площадки.
- ұлттық
- табиғи
Сіздер алаңға апаратын барлық жолдарды пайдалана аласыздар, бірақ олардың зақымдалуын болдырмау үшін шаралар қолдануларыңыз қажет.
Вы можете использовать все дороги, ведущие к площадке, но необходимо предпринять меры для предотвращения их повреждения.
Алаңға баратын кірме жолдарды қарау кезінде біз олардың кейбір телімдерінің ауыр салмақты және көлемі үлкен жүктерді тасымалдау талаптарына сай келмейтінін анықтадық.
Во время осмотра подъездных путей к площадке мы обнаружили, что некоторые участки их не отвечают требованиям перевозки тяжеловесных и негабаритных грузов.
Олардың кеңейтілуі және нығайтылуы туралы мәселе дереу шешіледі.
Вопрос об их расширении и укреплении будет решен незамедлительно.
Мердігер барлық қызметкерлер мен инженерлер үшін құрылыс алаңына және барлық жұмыстарға кедергісіз жетуді қамтамасыз етеді.
Подрядчик обеспечит беспрепятственный доступ на строительную площадку и ко всем работам для всех рабочих и инженеров.
Тапсырыскер алаңды қарап,... танысады.
Заказчик произведет осмотр площадки и ознакомится с...
- характером почвы на площадке.
Жоқ, сіздер жай қарауыл күзетін, сондай-ақ алаңның жарықтандырылып, қоршалуын, олардың жөнделген күйде ұсталуын қамтамасыз етуге тиіссіздер.
Нет, вы должны обеспечить обычную сторожевую охрану, а также освещение и ограждение площадки и содержать их в исправном состоянии.
Жұмыс аяқталғаннан кейін мердігер алаңнан... әкетуге тиіс.
По завершению работ подрядчик должен удалить с площадки...
- қоқысты
- мусор
Алаңдағы археологиялық мүддені білдіретін барлық табылған заттар тапсырыскердің даусыз меншігі деп саналады.
Все обнаруженные на площадке предметы, представляющие археологический интерес, считаются абсолютной собственностью заказчика.
Алаңнан тыс желілердің құрылысын тапсырыскер жүзеге асырады.
Сооружение внеплощадочных сетей осуществляется заказчиком.
Сіздер жұмыстар жүргізілетін телімдерді қандай мерзімде бересіздер.
Өз практикамызға сүйене отырып, телімдерді сіздердің иеліктеріңізге жұмыстардың басталуынан 30 күн бұрын береміз.
Исходя из нашей практики, считаем целесообразным передавать участки в ваше владение за 30 дней до начала проведения работ.
Казахско-русский экономический словарь > Ұйымдастыру мәселелері
-
56 Кассалық операциялар
Кассалық операциялар дегеніміз банкінің қолма-қол ақшаны инкассолаумен, сақтаумен және берумен байланысты қызметі.
Под кассовыми операциями понимается деятельность банка, связанная с инкассацией, хранением и выдачей наличных денег.
Коммерциялық банкілер кассалық операцияларды жүргізу кезінде қандай заңнамалық актілерді басшылыққа алады?
Какими законодательными актами руководствуются коммерческие банки при проведении кассовых операций?
Бұл салада банкілер “Қазақстан Республикасындағы банкілер және банк қызметі туралы” ҚР Заңын, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен Кассалық операцияларды жүргізу тәртібін басшылыққа алады.
В этой сфере банки руководствуются Законом РК “О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан”, а также Порядком ведения кассовых операций, утвержденным Уполномоченным органом.
Уәкілетті орган бекіткен ережелер бойынша кәсіпорындар кассада банк кәсіпорындардың басшыларымен келісе отырып белгілейтін лимит шегінде қолма-қол ақша ұстай алатындай болып көзделген. Белгіленген лимиттен тыс нақты ақшаны кәсіпорын өзіне қызмет көрсететін банкімен келісілген тәртіппен және мерзімде банкіге өткізуге міндетті. Кәсіпорын кассасындағы нақты ақша қалдығының лимиті кәсіпорын қызметінің ерекшеліктерін және ақша түсімін инкассолауды басшылыққа ала отырып белгіленеді.
По утвержденным уполномоченным органом правилам, предусмотрено, что предприятия могут иметь в кассе наличные деньги в пределах лимита, устанавливаемого банком, по согласованию с руководителями предприятий. Денежную наличность сверх установленного лимита предприятие обязано сдавать в банк в порядке и в сроки, согласованные с обслуживающим его банком. Лимит остатка наличных денег в кассе предприятия устанавливается исходя из особенностей деятельности предприятия и инкассации выручки.
Қолма-қол ақша:
Наличные деньги могут сдаваться:
- банкілердің күндізгі және кешкі кассаларына;
- в дневные и вечерние кассы банков;
- инкассаторларға;
- инкассаторам;
- кейіннен банкіге өткізу үшін кәсіпорындардағы банкілерге арналған бірлескен кассаларға;
- в объединенные кассы на предприятиях для последующей сдачи в банк;
- жасалған шарттар негізінде банкілердің шоттарына аудару үшін байланыс кәсіпорындарына өткізіледі.
- предприятиям связи для перечисления на счета банков на основе заключенных договоров.
Банкілердегі қолма-қол ақша сақтық қорлары мен айналым кассасына бөлінеді.
Денежная наличность в банках распределяется в резервные фонды и оборотную кассу.
Олардың айырмашылығы мынада: сақтық қорларының ақшасы әлі айналысқа жіберілмеген немесе айналыстан алынған деп саналады, сондықтан қолданыстағы ережелерге сәйкес оны тек уәкілетті органның рұқсатымен пайдалануға болады. Айналым кассасындағы ақша айналыстағы ақша болып есептеледі, сондықтан оны беру қосымша рұқсатты қажет етпейді.
Их различия заключаются в том, что деньги резервных фондов считаются еще не выпущенными в обращение или изъятыми из обращения, поэтому, в соответствии с действующими правилами использовать их можно только с разрешения уполномоченного органа. Деньги, находящиеся в оборотной кассе, считаются деньгами в обращении, и их выдача не требует дополнительных разрешений.
Қолма-қол ақша мына шарттар сақталғанда:
Наличные деньги выдаются при соблюдении следующих условий:
- егер қаражатқа қажеттілік белгіленген ережелерге сәйкес қолма-қол ақшамен қанағаттандырылуға тиіс болса (еңбекақы төлеу үшін, ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу үшін ақша беру, іссапар және шаруашылық шығындары), есеп айырысу шотында нақты қаражат болған жағдайда;
- при наличии средств на расчетном счете, если потребность в средствах в соответствии с установленными правилами должна удовлетворяться наличными деньгами (выдача денег на оплату труда, на закупку сельскохозяйственной продукции, командировочные и хозяйственные расходы);
- қаражатты төлеу мерзімі басталғанда беріледі.
- при наступлении сроков выплаты средств.
Кассалық операциялар бөлімі ақша қабылдау және беру үшін құрылады, онда кіріс, шығыс, кіріс-шығыс, кешкі кассалар, ақша майдалайтын кассалар, ақшалай түсімді қайта есептейтін кассалар болуы мүмкін.
Отдел кассовых операций создается для приема и выдачи денег, в котором могут быть приходные, расходные, приходно-расходные, вечерние кассы, кассы для размена денег, кассы для пересчета денежной выручки.
Банк қолма-қол ақшаны клиенттердің және инкассаторлардың өздері келгенде қабылдайды.
Банк принимает наличные деньги при личной явке клиентов и инкассаторов.
Айналым кассасы банкіге түскен барлық қолма-қол ақшаны кіріске алумен және есеп айырысу операцияларын орындаумен айналысады. Айналым кассасынан кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге қолма-қол ақша да беріледі.
Оборотная касса занимается оприходованием всех поступающих в банк наличных денег и выполнением расходных операций. Из оборотной кассы происходит и выдача наличных денег предприятиям, организациям, учреждениям.
Банкінің кіріс кассалары қолма-қол ақшаны қандай құжаттардың негізінде қабылдайды?
На основании каких документов приходные кассы банка принимают наличные деньги?
Кіріс кассалары ақшаны хабарландыру бойынша қолма-қол ақшамен төленетін жарнапұлға қабылдайды, бұл хабарландыру клиент толтыратын үш нышаннан тұрады, олар: хабарландыру, түбіршек, ордер. Хабарландыруда ақшаның кімнен қабылданатыны, оның қай шотқа есептелетіні көрсетіледі, сома цифрмен және жазбаша жазылады, жарнапұлдың мақсаты көрсетіледі.
Приходные кассы принимают деньги по объявлению на взнос наличными деньгами, которые состоят из трех элементов, заполняемых клиентом, – объявления, квитанции, ордера. В объявлении указывают от кого принимаются деньги, на какой счет они зачисляются, сумму цифрами и прописью, назначение взноса.
Есеп айырысу шотынан қаражат алу кезінде (жалақыға, жәрдемақыға, іссапар шығынына, шаруашылық мұқтаждарға) банкіге ақша чектері ұсынылады.
При снятии средств с расчетного счета (на заработную плату, пособия, командировочные расходы, хозяйственные нужды) в банк предоставляются денежные чеки.
Чекті толтырумен бір мезгілде оның деректемелері кәсіпорында чек кітапшасында қалатын және растау құжаты болып табылатын түбіршекке көшіріледі. Чектер толық толтырылған (сомасы көрсетіліп, қол қойылып, мөр басылып расталған) соң қаражатты алуға уәкілетті адамдарға беріледі.
Одновременно с заполнением чека его реквизиты переносятся на корешок, остающийся у предприятия в чековой книжке и являющийся оправдательным документом. Чеки после их полного заполнения (указания суммы, заверения подписями и печатями) выдаются лицам, уполномоченным на получение средств.
Кассалық операциялардың жүзеге асырылуында қазіргі заманғы қандай үрдістер қадағаланады?
Какие современные тенденции прослеживаются в осуществлении кассовых операций?
Кассалық қызмет көрсетуді жақсарту және жеделдету үшін банк тәжірибесінде электронды банк қызметтерін көрсетудің пластикалық карталар мен банкоматтар пайдаланылатын қазіргі заманғы жүйелері енгізілуде.
Для улучшения и ускорения кассового обслуживания в банковскую практику внедряются современные системы электронных банковских услуг с использованием пластиковых карт и банкоматов.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Кассалық операциялар
-
57 Несиелендіру қағидаты
Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:
Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:
- мерзімділік;
- срочность;
- қайтарымдылық;
- возвратность;
- ақылы.
- платность.
Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.
Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.
Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.
Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.
Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?
Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?
Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.
В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.
Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:
Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:
- кепілгерлік;
- поручительство;
- кепілдік;
- гарантия;
- кепіл;
- залог;
- несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.
- страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.
Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.
Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).
Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.
Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.
Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:
В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:
- мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;
- залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;
- борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;
- гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;
- несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.
- кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.
Кепілдің екі нысаны бар:
Существует две формы залога:
- мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;
- залог с оставлением имущества у залогодателя;
- кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).
- залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).
Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?
Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?
Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.
В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.
Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?
Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?
Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.
Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.
Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?
Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:
Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:
- қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;
- “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;
- қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;
- “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;
- “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;
- “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;
- несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;
- “цель” использования кредитных ресурсов;
- несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;
- “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;
- “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;
- “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;
- несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.
- “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.
Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.
Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.
Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.
Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).
Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.
Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Несиелендіру қағидаты
-
58 Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі
Порядок открытия, переоформления и закрытия счетаСіз шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін сипаттап бере алмас па екенсіз?
Вы не могли бы охарактеризовать порядок открытия, переоформления и закрытия счета?
Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін Ұлттық банк айқындайды. Клиент шотты ашқаннан кейін банк мыналарға байланысты көрсетілетін қызметтер жиынын ұсынады:
Порядок открытия, переоформления и закрытия счета определяется Нацбанком. После открытия клиентом счета банк предоставляет набор услуг, связанных с:
- клиенттің есеп айырысу, ағымдағы және басқа шоттарын ашу және жүргізу;
- открытием и ведением расчетного, текущего и других счетов клиента;
- қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру және жүргізу;
- организацией и проведением безналичных расчетов;
- қолма-қол ақшамен байланысты операцияларды орындау.
- выполнением операций с наличными деньгами.
Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операциялар шеңберін қандай орган тәртіпке келтіреді?
Какой орган регламентирует круг операций, осуществляемых с расчетного или текущего счета?
Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операцияларды да Ұлттық банк тәртіпке келтіреді.
Операции, осуществляемые с расчетного или текущего счета, также регламентируется Нацбанком.
Тиісті шоттың жұмыс істеу тетігін коммерциялық банк нақты клиентпен келісе отырып айқындайды және есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартпен тиянақталады.
Механизм функционирования соответствующего счета определяется коммерческим банком по согласованию с конкретным клиентом и закрепляется договором по расчетно-кассовому обслуживанию.
Банк пен оның клиентінің арасында жасалған есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шарт бойынша банк өзіне қандай міндеттемелер алады?
Какие обязательства берет на себя банк по расчетно-кассовому обслуживанию, заключаемому между банком и клиентом?
Банк есеп айырысу-кассалық қызметін көрсету жөніндегі шарттың ережелеріне сәйкес өзіне бірқатар міндеттемелер алады, олар:
В соответствии с положениями договора по расчетно-кассовому обслуживанию банк берет на себя ряд обязательств:
- клиенттің шоты бойынша өз құзыреті шегінде заңнамада көзделген банк операцияларының барлық түрлерін жүргізу;
- проводить по счету клиента в пределах своей компетенции все виды банковских операций, предусмотренных законодательством;
- клиенттің шотына түскен барлық ақшалай қаражаттың сақталуын қамтамасыз ету;
- обеспечивать сохранность всех денежных средств, поступивших на счет клиента;
- клиенттің шотынан қолма-қол ақшасыз есеп айырысу бойынша қаражатты оның тапсыруымен есептен шығару операциясын жүргізу;
- проводить операции по списанию средств со счета клиента по безналичным расчетам по его поручению;
- клиенттің шаруашылық қызметі және оның шоты бойынша жүргізілетін операциялар туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету;
- обеспечивать конфиденциальность информации о хозяйственной деятельности клиента и операциях, проводимых по его счету;
- клиентке оның шотынан көшірмелер беру.
- выдавать клиенту выписки с его счета.
Клиент, тиісінше, мыналарға міндеттенеді:
Клиент, соответственно, обязуется:
- банкіге шот ашу және жүргізу үшін қажетті құжаттарды ұсыну;
- предоставлять в банк документы, необходимые для открытия и ведения счета;
- қолданыстағы заңнаманы және есеп айырысатын банкілер мен заңды тұлғалар үшін міндетті заңи күші бар есеп айырысу қызметін көрсету, қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды және кассалық операцияларды жүзеге асыру мәселелері жөніндегі нормативтік құжаттарды сақтау;
- соблюдать действующее законодательство и имеющие обязательную юридическую силу для банков и юридических лиц, осуществляющих расчеты, нормативные акты по вопросам расчетного обслуживания, осуществления безналичных расчетов и кассовых операций;
- банкіге бухгалтерлік және статистикалық есептемені, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету үшін қажет басқа да құжаттарды белгіленген мерзімде беру;
- предоставлять в банк в установленные сроки бухгалтерскую и статистическую отчетность и другие документы, необходимые для организации расчетно-кассового обслуживания;
- банкіге шоттың жабылғанын жазбаша нысанда алдын ала хабарлау, т.б.
- предварительно в письменной форме уведомить банк о закрытии счета и др.
Шартта өзіне жүктелген міндеттемелердің орындалмағаны үшін екі тараптың жауапкершілігі көзделеді ме?
Предусматривается ли в договоре ответственность обеих сторон за невыполнение взятых на себя обязательств?
И¸, көзделеді. Мәселен, банкіге:
Да, предусматривается. Так, банк несет ответственность:
- клиенттің шотынан қаражатты есептен уақытылы немесе дұрыс шығармағаны үшін;
- за несвоевременное или неправильное списание средств со счета клиента;
- банкінің өз клиентіне тиесілі соманы есептеуі үшін жауапкершілік жүктеледі.
- за зачисление банком сумм, причитающихся клиенту.
Клиентке:
Клиент несет ответственность:
- шотты ашу және ол бойынша операциялар жүргізуге ұсынылатын құжаттар үшін;
- за достоверность документов, предоставляемых для открытия счета и ведения операций по нему;
- алдағы тоқсанға арналған кассалық болжамды уақытылы бермегені үшін;
- за несвоевременное предоставление кассового прогноза на предстоящий квартал;
- банк көрсететін қызметтердің ақысын төлеу мерзімін бұзғаны үшін;
- за нарушение сроков оплаты услуг, оказываемых банком;
- банк клиент үшін бөлген қолма-қол ақшаның өтінімде көрсетілген күні алынуы үшін, т.б. жауапкершілік жүктеледі.
- за получение наличных денег, забронированных банком для клиента в день, указанный в заявке, и др.
Шартта осы аталған бұрмалаушылықтардың әрқайсысы үшін екі жағына да бірдей айыппұл мөлшері тиянақталуы мүмкін. Сондай-ақ шартта дауларды шешу тәртібі, шарттың қолданылу мерзімі және ерекше немесе қосымша талаптар да көзделеді.
В договоре могут фиксироваться размеры штрафа за каждое из перечисленных нарушений как для одной, так и для другой стороны. А также в договоре предусматривается порядок разрешения споров, срок действия договора и особые или дополнительные условия.
Клиенттен шот ашқаны үшін ақы алына ма, яки есеп айырысу қызметін көрсетудің құны қандай?
Взимается ли плата с клиента за открытие счета, т.е. какова стоимость услуг по расчетному обслуживанию?
Клиентке есеп айырысу, ағымдағы немесе кез келген шот жеке ақыға да, тегін де ашылуы мүмкін. Есеп айырысу қызметін көрсеткені үшін банк клиенттен төленетін төлем сомасынан тиянақты пайыздың шартта белгіленген мөлшерінде төлемақы алады. Банкіде есеп айырысу шотын тегін ашу мынаны көздейді: банк клиентке есеп айырысу шоты бойынша операцияларды тегін жүргізуге жұмсалатын шығынның орны өтелетіндей басқа да кең ауқымды ақылы қызмет көрсетуді ұсына алады.
Расчетный, текущий или любой другой счет может открываться клиенту как за отдельную плату, так и бесплатно. За услуги по расчетному обслуживанию банк взимает с клиента плату в размере установленного договором фиксированного процента от суммы совершаемого платежа. Открытие расчетного счета в банке бесплатно предполагает, что банк сможет предоставлять клиенту широкий набор и других платных услуг, что компенсирует затраты на бесплатное проведение операций по расчетному счету.
Бұлардың арасындағы айырмашылықтар олардың міндет-мақсаттарында.
Различия между этими счетами заключаются в их назначении.
Есеп айырысу шоты – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға арналған шот, оны коммерциялық есеп айырысу негізінде жұмыс істейтін және заңды тұлға мәртебесі бар кәсіпорын ашады. Бұл шот бойынша тауарларды өткізумен және қызметтерді көрсетумен, олардың өндірісін қамтамасыз етумен, өндірістік және басқа шығындармен байланысты барлық операциялар жүзеге асырылады. Бұл шотқа түсім ақша есепке алынады. Осы шоттан жалақы беру, сатып алынатын жиынтықтаушылардың құнын төлеу, т.б. үшін ақша есептен шығарылады, салық төленеді. Бұл шот іс жүзінде кез келген операцияларды жасауға мүмкіндік береді, өйткені қаражаттың пайдаланылу бағытын, жүргізілетін операциялардың уақыты мен мөлшерін иегердің өзі қолданыстағы заңнамаға сәйкес айқындайды.
Расчетный счет – счет для осуществления предпринимательской деятельности, который открывается предприятием, работающим на принципах коммерческого расчета и имеющим статус юридического лица. По этому счету осуществляются все операции, связанные с реализацией товаров и услуг, обеспечением их производства, производственными и иными расходами. На этот счет зачисляется выручка. С этого счета списываются деньги для выдачи заработной платы, оплаты стоимости приобретаемых комплектующих и др., уплачиваются налоги. Этот счет позволяет совершать практически любые операции, поскольку владелец сам определяет направления использования средств, время и размеры производимых операций в соответствии с действующим законодательством.
Ағымдағы шот – бейкоммерциялық заңды тұлғаларды, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмайтын өкілдіктерді, құрылымдық бөлімшелерді қаржыландыруға арналған шот. Ағымдағы шот ақшаны сақтауға, оның иегерін нысаналы мақсатқа қаржыландыруға, сондай-ақ есеп айырысу операцияларына арналған. Есеп айырысу шотының иегерімен салыстырғанда ағымдағы шот иегерінің дербестігі елеулі түрде шектелген, өйткені ол ағымдағы шоттағы қаражатты жоғары тұрған ұйым бекіткен сметаға қатаң түрде сәйкес билейді.
Текущий счет – это счет для финансирования некоммерческих юридических лиц, представительств, структурных подразделений, не осуществляющих предпринимательскую деятельность. Текущий счет предназначен для хранения денег, целевого финансирования его владельца, а также расчетных операций. По сравнению с владельцем расчетного счета, самостоятельность владельца текущего счета существенно ограничена, поскольку он распоряжается средствами на текущем счете в строгом соответствии со сметой, утвержденной вышестоящей организацией.
Ағымдағы шоттарды заңды және жеке тұлғалар ашады. Ағымдағы шоттардың саны шектеусіз. Ағымдағы шоттар арқылы кез келген төлемді, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің ақысын төлеуге болады.
Текущие счета открываются юридическим или физическим лицом. Количество текущих счетов не ограничено. Через текущий счет можно осуществлять любые платежи, оплату товаров и услуг.
Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шоттар сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру үшін ашылады. Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шотты ашу үшін өтінішті ресімдеу, қойылған қолдың үлгісі бар карточка толтыру және заңды немесе жеке тұлғаның банкідегі ағымдағы шоты шартына, егер банкіде осындай шотыңыз бар болса, қол қою жеткілікті.
Текущие счета в иностранной валюте открываются для осуществления внешнеэкономической деятельности. Для открытия текущего счета в иностранной валюте достаточно оформить заявление, заполнить карточку с образцами подписей и подписать договор текущего банковского счета юридического или физического лица, если у вас уже имеется текущий счет в банке.
Транзиттік шоттар. Егер сізде республиканың барлық аумағында тармақталған филиалдарыңыз бар болса, онда сізге қаржы ағынын шоғырландырып, төлем төлеуді жеделдету мүмкіндігін береді. Транзиттік шоттардың артықшылықтары:
Транзитные счета. Если у вас имеется разветвленная сеть филиалов по всей территории республики, вам предоставляется возможность аккумулировать финансовые потоки и ускорить проведение платежей. Преимущества транзитных счетов:
- олардың жұмыс істеу режимінің икемділігі;
- гибкость их режима работы;
- ақша ағынының бағыты мен көлемін реттеу;
- регулирование направления и объема денежных потоков;
- оңтайлы мерзім.
- оптимальные сроки.
Карточкалық шоттар. Шоттар заңды тұлғалар үшін корпоративтік картаның көмегімен басқарылады. Сізге компанияның ағымдағы, іссапар және өкілдікті шығынын, сондай-ақ кеден төлемдерін төлеу мүмкіндігін береді.
Карточные счета. Управление счетом осуществляется с помощью корпоративной карты для юридических лиц. Вам предоставляется возможность оплаты текущих, командировочных и представительских расходов компании, а также таможенных платежей.
Какие виды счетов, кроме вышеуказанных, можно открыть в банке?
Банкіде бұл шоттардан басқа бюджеттік, инвестициялық конверсиялық шоттарды ашуға болады.
В банке, кроме этих счетов, можно открыть бюджетные, инвестиционные конверсионные счета.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі
-
59 алапат
I 1) беда, что-л. опустошительное 2) перен. что-либо очень сильное, большое II авторитет (редкий, выдающийся) -
60 амал
1) способ, средство, действие 2) хитрость, выход(из ситуации)амал қанша, амал не? — что поделаешь?
См. также в других словарях:
ЧТО — (1) ЧТО (1) [што] чего, чему, что, чем, о чём, местоим. 1. вопросительное. Какой предмет (вещь), какое явление? Что это такое? Чего вы ждете? Что с вами? Чем ты недоволен? Что из того (следует)? «Что нового покажет мне Москва?» Грибоедов. «Что… … Толковый словарь Ушакова
ЧТО — (1) ЧТО (1) [што] чего, чему, что, чем, о чём, местоим. 1. вопросительное. Какой предмет (вещь), какое явление? Что это такое? Чего вы ждете? Что с вами? Чем ты недоволен? Что из того (следует)? «Что нового покажет мне Москва?» Грибоедов. «Что… … Толковый словарь Ушакова
Что — (1) ЧТО (1) [што] чего, чему, что, чем, о чём, местоим. 1. вопросительное. Какой предмет (вещь), какое явление? Что это такое? Чего вы ждете? Что с вами? Чем ты недоволен? Что из того (следует)? «Что нового покажет мне Москва?» Грибоедов. «Что… … Толковый словарь Ушакова
ЧТО — ЧТО, род. чего, мест., ср. ·произн. што, штё, ште, шта, що и пр. (щё, ряз., тамб. вят. ). Что выше нас, то не до нас. Что хочешь говори, а я не верю. Что он делает? Что взял? о неудаче. Что да что нужно, говори! | Кой, который. О ты, что в… … Толковый словарь Даля
ЧТО ТАКОЕ РАСТЕНИЕ — Общая площадь планеты Земля составляет 510 млн. км2. На долю суши приходится 149 млн. км2, Мировой океан занимает 361 млн. км2. И суша и океан заселены растениями и животными. Разнообразие и тех и других очень велико. Ныне установлено… … Биологическая энциклопедия
ЧТО ТАКОЕ ФИЛОСОФИЯ? — ’ЧТО ТАКОЕ ФИЛОСОФИЯ?’ (‘Qu est ce que la philosophie?’, Les Editions de Minuit, 1991) книга Делеза и Гваттари. По мысли авторов, обозначенной во Введении, ‘что такое философия’ это такой вопрос, который ‘задают, скрывая беспокойство, ближе к… … История Философии: Энциклопедия
что — [шт ], чего, чему, чем, о чём, мест. 1. вопрос. и союзн. Указывает на предмет, явление, о к рых идёт речь. Ч. случилось? Скажи, ч. случилось. Ч. ни делай, на него не угодишь. Ч. вы говорите? (употр. также как выражение удивления по поводу чего н … Толковый словарь Ожегова
что — 1. ЧТО [шт], чего, чему, чем, о чём и неизм.; местоим. сущ. и союзн. сл. 1. Указывает на предмет, явление, ситуацию, о которых идёт речь. Что случилось? Скажи, что случилось. Чего тебе: чаю или кофе? Что вы говорите? (также: как выражение… … Энциклопедический словарь
Что, где, когда — Что? Где? Когда? Эмблема телеигры: сова (символ мудрости) с короной Жанр телевизионная игра Автор Владимир Ворошилов Режиссёр Владимир Ворошилов (1975 2000) Борис Крюк (2001 наст. время) Производство … Википедия
Что, Где, Когда? — Что? Где? Когда? Эмблема телеигры: сова (символ мудрости) с короной Жанр телевизионная игра Автор Владимир Ворошилов Режиссёр Владимир Ворошилов (1975 2000) Борис Крюк (2001 наст. время) Производство … Википедия
Что-Где-Когда — Что? Где? Когда? Эмблема телеигры: сова (символ мудрости) с короной Жанр телевизионная игра Автор Владимир Ворошилов Режиссёр Владимир Ворошилов (1975 2000) Борис Крюк (2001 наст. время) Производство … Википедия
