нар

нар

нар

нар гарах, нар гарах цаг

нар шингэх, нар шингэх цаг

нар туссан,

нар буцах,

нар мандах

нар хиртэх, өнгө алдах

нар туссан

нар буцах

v. (goes, went, gone) 1. явах, зорчих. We went by bus. Бид автобусаар явав. 2. явах, харих, буцах, мордох, хөдлөх. They came at six and went at nine. Тэд зургаад ирээд найман цагт явцгаав. When does the train \go ? Галт тэрэг хэзээ хөдлөх вэ ? 3. -д, -т явах/ очих. \go to school/ church сургуульд явах/ сүмд очих. 4. юманд явах. Let's \go fishing. Загас барихаар явцгаая. He had gone to buy a newspaper. Тэр, сонин авахаар явсан. 5. хүрэх, очих. Does this road \go to the station? Энэ зам өөртөө рүү очих уу? 6. байдал нь өөрчлөгдөх, хувирах,... болох. Her hair's going grey. Түүний үс нь цайж байна. The milk went sour. Сүү гашлав. 7. муудах, эвдрэх, хуучрах, элэгдэх. 8. эхлэх. 9. ажиллах, явах, хөдлөх. This clock doesn't \go. Энэ цаг явахгүй байна. 10. таарах, зохих, тохирох. 11. зарагдах, гүйх. The new dictionary is going well. Шинэ толь бичиг сайн гүйж байна. 12. \go (on sth) мөнгө үрэгдэх/ дуусах. All her earnings \go on clothes. Түүний олсон бүх мөнгө хувцсандаа явдаг. 13. нас барах, таалал төгсөх. 14. дохио өгөх, хонх дугарах, дуу авиа гаргах. No one may leave the classroom until the bell goes. Хонх дуугартал нэг ч хүн ангиас гарч болохгүй. The gun went bang. Буу пан хийв. 15. алга болох. 16. өнгөрөх. Summer had gone. Зун өнгөрлөө. How did the game \go? Тоглоом ямаршуу болж өнгөрөв? be going on (for) sth... орчим насны/ тооны байх,... цагийн орчим болох. He must be going on for ninety. Тэр, ер дөхөж байх ёстой. There were going on for fifty people at the party. Yдэшлэгт тавь орчим тооны хүн ирсэн байв. be going to do sth 1. ирээдүйд юу хийхээ төлөвлөх. We're going to spend our holidays in Wales this year. Бид энэ жил Уэллст амрахаар бодож байна. 2. (хойшид/ ирээдүйд юу болохыг заахад хэрэглэдэг): If the drought continues there's going to be a famine. Хэрэв ган тайлагдахгүй бол өлсгөлөн болно. enough/ something/ sth to be going on with түр аргалах, ойр зуур хэрэглэхэд хүрэх/ хангалттай байх. 'How much money do you need?' '50$ should be enough to be going on with' 'Чамд хэдий хэмжээний мөнгө хэрэгтэй юм бэ?' 'Тавин доллар байхад болно доо.' go all out for sth; go all out to do sth бүх хүчээ дайчлах, чармайх,... төлөө зүтгэх. The Democratic Party are going all out to win the election. Ардчилсан нам сонгуульд ялахын төлөө чадах бүхнээ хийж байна. go on (with you) яв цаашаа (дүргүйцэх эсвэл үл итгэсэн байдлыг илэрхийлэхэд хэрэглэдэг). go about 1. see go round/ around/ about. 2. завь зүг чигээ өөрчлөх. go about sth үргэлжлүүлэн хийсээр л байх. Despite the threat of war, people went about their work as usual. Хэдийгээр дайны аюул нүүрлэж байсан авч хүмүүс ердийнхөөрөө ажлаа хийцгээсээр л байв. go about sth/ doing sth юм оролдох/ хийж эхлэх. go after sb араас нь хөөх, мөрөөр нь мөшгих. go after sb/ sth араас нь хөөх/ хөөцөлдөх. He goes after every woman he meets. Тэр, учирсан хүүхэн бүрийн хойноос гүйж байдаг. go against sb ашиг сонирхолд үл нийцэх, эсрэг болох. The case may \go against you. Хэрэг явдал таны эсрэг эргэж болох юм шүү. go against sb/ sth эсэргүүцэх, сөрөх. She went against her mother's wishes and became a dancer. Тэр, ээжийнхээ үгнээс зөрж бүжигчин болов. go against sth зөрөх, эсрэг байх, зөрчилдөх, харшилдах. go ahead 1. түрүүлэн явах. 2. болох, хийгдэх. go ahead (with sth) юмыг зөвшөөрсөний/ хэсэг эргэлзсэний / эсэргүүцэлтэй тулгарсны дараа хийж эхлэх. go along with sb/ sth санал нийлэх, хүлээн зөвшөөрөх. go at sb дайрах, довтлох. They went at each other furiously. Тэд бие бие рүүгээ улаан галзуу дайрцгаав. go at sth зүтгэх, чармайх, улайран ажиллах. go away 1. явах, зайлах. \go away! яв/ зайл/ далд ор! 2. ажлаар/ амралтаар явах. 3. сарних, аажмаар алга болох. go back (to...) буцаж/ эргэж очих. She doesn't want to \go back to her husband. Тэр, хар хүнтэйгээ эргэж нийлэх хүсэлгүй билээ. go back (to sth) 1. эргэн санах/ үзэх. 2.... цаг үеэс үүсэн бий болсон байх. go back on sth амласнаа үл биелүүлэх. He never goes back on his word. Тэр ямагт хэлсэндээ хүрдэг. go back to sth/ doing sth хэсэг завсарлаад дахин хийж эхлэх. She's decided to \go back to teaching. Тэр, эргээд багшлахаар шийдсэн. go before урьд цагт/ өмнө нь болж өнгөрөх. go before sb/ sth -ний өмнө танилцуулах, -нд асуудал оруулах. go beyond sth хэтрэх, -аас их байх. The matter has gone beyond a joke. Уг хэрэг тоглоом биш шоглоом болжээ. go by цаг хугацаа өнгөрөх. go by sth -ний дагуу хийх/ гүйцэтгэх/ шийдэх. go down 1. газар унах/ ойчих. 2. живэх. 3. (нар) жаргах. 4. залгих, хоолойгоор орох. 5. буух, буурах, татрах, унах. The flood waters are going down. Yерийн ус татарч байна. 6. муудах, дордох. 7. түр зогсох, саатал гарах. go down (in sth) бичигдэх, тэмдэглэгдэх. \go down in history түүхэнд тэмдэглэгдэх. go down (to sb) ялагдах. go down with sth өвчлөх, өвчин авах. go for sb дайрах, довтлох. go for sb/ sth 1. хамаарах, хамаатай байх. What I said about Peter goes for you, too. Питерийн тухай хэлсэн миний үг чамд ч бас хамаатай шүү. 2. юманд явах, явж олж ирэх. Shall I \go for a doctor? Би эмч аваад ирэх үү? 3. сэтгэл татагдах, таашаах, илүүд үзэх. go for sth 1. сонгож авах, шилэх. 2. оролдоод үзэх. go in 1. дотогшоо орох. Let's \go in, it's getting cold. Хүйтэрч байна орцгооё. 2. нар, сар үүлсийн цаагуур орох. go in for sth 1. шалгалт өгөх, уралдаан/ тэмцээнд оролцох. 2. мэргэжил сонгох. 3. сонирхох, хорхойтой болох. go into sth 1. машин юм мөргөх. The car skidded and went into a tree. Машин шарваад мод мөргөв. 2. орох, элсэх. 3. жолооч ба машин техник ямар нэгэн үйлдэл хийж эхлэх. 4. ааш хөдлөх,... байдал гаргах. She went into hysterics. Эмэгтэйн зүрхний хий хөдлөв. He went into a long explanation of the affair. Тэр, эл хэргийг нуршин тайлбарлаж гарав. 5. сайтар шалгах/ судлах. 6. мөнгө/ цаг хугацаа зарцуулагдах. go off 1. явах. He's gone off to the dentist's. Тэр, шүдний эмчид үзүүлэхээр явсан. 2. дэлбэрэх. 3. гэнэт чимээ гаргах. 4. гэрэл унтрах, цахилгаан тасрах, г. м. 5. унтах. 6. хоол хүнс муудах, бээх. 7. чанар нь муудах/ дордох. go off sb/ sth залхах, дургүй болох. go off with sb өөр хүнтэй нөхцөж эхнэрээ/ нөхрөө/ амрагаа хаях. go off with sth бусдын юмыг аваад арилаад өгөх. Who's gone off with my pen? Миний үзгийг хэн аваад явчихав аа? go on 1. болох. What's going on here? Энд юу болж байна? go on with sth/ doing sth үргэлжлүүлэн хийх. He went on talking even though no one was listening. Хэн ч сонсохгүй байхад тэр ярьсаар л байв. go on to sth нэг сэдвээс нөгөөд шилжих. go on (at sb) чихнээс хонх уях, муу хэлэх. go on to do sth нэг юмыг дуусгаад нөгөөг эхлэх. go out 1. гэрээс гадагш гарах. 2. явуулах, илгээх. 3. радио/ телевизээр нэвтрүүлэх. 4. унтрах. 5. мэдээ/ мэдээлэл олны сонорт хүрэх. go out (of sth) 1. тэмцээнээс хасагдах. 2. моодноос гарах. go out (to...) төрсөн нутгаасаа гарч өөр газар очих. Our daughter went out to Australia ten years ago. Манай охин арван жилийн өмнө нутгаасаа гарч Австралид очсон. go out of sb/ sth арилах, алга болох. go out with sb; go out (together) найзлах, явалдах, хамтдаа цаг нөхцөөх. go over sth 1. сайтар үзэх, нэгбүрчлэн шалгах. 2. нарийн тайлбарлах. go over to бодлоо өөрчлөх, нэг намаас/ шашинаас нөгөөд орох. go round 1. эргэх, эргэлдэх. 2. тойруу замаар явах, холуур тойрох. 3. хүрэлцээтэй/ хангалттай байх. There aren't enough chairs to go round. Сандал хүрэлцэхгүй байна. go round/ around/ about 1. нааш цааш явах, холхих, явах. 2. (цуу яриа, зар) тарах, түгэх. 3. өвчин тарах, халдварлах. There's a lot of flu going round at the moment. Одоо гадуур ханиад томуу маш их байна. go round (to...) ороод/ дайраад гарах. \go round to the post office шуудангаар дайраад гарах. go round/ around/ about with sb нийлэх, цаг хамт өнгөрөөх. go through (хууль, гэрээ, г. м.) албан ёсны болгох/ батлах. go through sth 1. зовлон бэрхшээл давах, туулах, үзэх/ амсах. 2. сайтар үзэх, эрэх, хайх. 3. нарийвчлан авч үзэх/ судлах. 4. шат дамжлага дамжих. 5. номыг сайжруулан дахин хэвлэх. 6. юу ч үгүй дуусгах, цөлмөх. go through with sth төлөвлөсөн/ бодсон зүйлээ хийж гүйцэлдүүлэх. He's determined to \go through with the marriage despite his parents' opposition. Хэдийгээр эцэг эх нь дургүйцэж байвч тэр гэрлэхээр шийдсэн. go to sb/ sth (шагнал, өв хөрөнгө г. м.) -нд очих. The estate went to the eldest son. Хөрөнгө ууган хүүд өвлөгдөн очив. go towards sth мөнгө хандивлах, мөнгөнд нэмэр болгох. The money will \go towards a deposit for a house. Энэ мөнгө байшин авах гэж хадгалж буй мөнгөнд нэмэр болно. go under 1. усан онгоц/ завь живэх. 2. ажил төрөл нурах, дампуурах. go up 1. өсөх, нэмэгдэх. Prices have gone up sharply this year. Энэ жил үнэ огцом өслөө. 2. барилга байшин баригдах/ босох. A lot of new houses are going up round here. Энэ хавиар олон шинэ байшин баригдаж байна. 3. театрын хөшиг нээгдэх. go up in flames шатах, гал авалцах. go with sb явалдах. go with sth; go together 1. өнгө/ амт таарах, зохих. White wine goes well with fish. Цагаан дарс загастай сайхан таардаг. 2. дагалдах, нэг дор байх. Disease often goes with poverty/ disease and poverty often \go together. Өвчин ядуу зүдүүг үргэлж дагаж байдаг/ өвчин ба ядуу зүдүү үргэлж хамт байдаг. go without (sth) -гүй байх. She went without sleep for three days. Тэр, гурав хоног нойргүй байв. n. (pl goes) 1. тоглоомын ээлж. Whose \go is it? Хэний ээлж вэ?/ хэн явах вэ? 2. идэвхтэй байдал, завгүй байх. at one go нэг амьсгаагаар, шууд, дор нь. be all go тун завгүй байх. first, second, etc go эхний, хоёрдахь оролдлогоо. She passed her driving test first \go. Тэр, эхний оролтоор жолооны шалгалтыг давав. have a go (at sth/ doing sth) хийх гэж оролдох/ үзэх. have a go at sb/ sth загнах, шүүмжлэх, чихнээс нь хонх уях. leave go/ hold (of sth) тавих. Leave \go of my arm - you're hurting me! Өвдөж байна шүү дээ - гарыг минь тавиач! make a go of sth ахих, амжилт гаргах.

n. 1. \quarrel (with sb)(about sth) хэрүүл, маргаан, арцалдаан. They have not been friends since that \quarrel. Тэр хэрүүлээс хойш тэд нар нөхөрлөхөө больсон. 2. \quarrel with sth зөвшөөрөхгүй байх. I have no \quarrel with his methods. Түүний аргыг би зөвшөөрч байна. v. (-ll-; US -l-) (with sb)(about/ over sth) 1. хэрэлдэх, муудалцах, маргалдах. They \quarrelled over a trifle. Тэд нар дэмий юмнаас болж муудалцав. 2. дайрах, довтлох, эс зөвшөөрөх. quarrelsome adj. үсчимтгий, гэмэргэн, ааш муутай, хэрүүлч.

n. нар. against the \sun нар буруу. heat of the \sun нарны илч. bask in the \sun наранд шарах. v. (-nn-) \sun oneself наранд суух, наранд биеэ шарах. sun-baked adj. 1. наранд хатсан. 2. нартай, нарлаг. sun-drenched adj. их нартай, нарлаг. sun-dress n. нарны хувцас.

adv., adj. цагийн зүүний эсрэг, нар буруу.

n. 1. ар, дэвсгэр. 2. ар тал. Ministers have a great many advisers in the \background. Сайд нар ардаа маш олон зөвлөхтэй байдаг. 3. цаад учир. 4. хүний нийгмийн гарал, гэр бүлийн байдал, боловсролын түвшин, ажлын туршлага. He comes from a poor \background. Тэр, ядуу айлын хүүхэд.

v. 1. жигнэх, жигнэгдэх, барих. \bake bread талх барих. 2. халуунд хатах, хатаах. In former times, bricks were \baked in the sun. Урьд тоосгыг наранд хатаадаг байсан. 3. нар шарах, ээх. We sat baking in the sun. Бид наранд ээж сууцгаав. baker n. талхчин. backery n. талхны мухлаг.

n. 1. \break (in sth) хагархай, цоорхой, цөмөрхий. a \break in a fence хашааны цоорхой. 2. зай, завсар. 3. завсарлага. 4. өөрчлөлт. 5. хагарал, харьцаа муудах. 6. завшаан. give sb a \break завшаан олгох. a lucky \break аз. v. (broke, broken) 1. хагарах, хэмхрэх, эвдрэх. 2. хагалах, хугалах, хэмхлэх, эвдэх. 3. зөрчих, цуцлах, буцах. \break the law хууль зөрчих. 4. завсарлах, түр амрах. 5. мохоох, хугалах. 6. эвдрэх, муудах. 7. сургах. break in a bronco эмнэг сургах. 8. дээд амжилт тогтоох. break away зугтах, гараас мултрах. break down 1. цохих буюу өшиглөх замаар юмыг эвдэх. 2. эвдрэх, зогсох. The car broke down. Машин эвдэрчээ. 3. нурах, бүтэлгүй болох. 4. сэтгэлээ үл барин инээж буюу уйлж эхлэх. break in 1. эвдэж/ цөмрөн орох. 2. бусдын яриаг таслах. 3. шинэ ажил/ байдалтай танилцуулах. break into 1. эвдэж орох, хүчээр нэвтрэх. 2. юмыг гэнэт хийж эхлэх. She broke into song. Тэр гэнэт дуулж гарав. 3. хадгалсан юмнаасаа авч хэрэглэх. We had to \break into our savings to pay for their repairs. Бид засварын хөлсийг төлөхийн тулд хадгаламжнаасаа мөнгө авлаа. break off 1. таслах, салгах. 2. салж унах. 3. харьцаагаа таслах. 4. таслах. She started talking, then broke off when the telephone rang. Түүнийг ярьж байтал утас дуугарч түүний яриаг таслав. break out 1. дэгдэх, гарах. A fire broke out at the factory. Yйлдвэрт гал гарав. 2. оргох, зугтах, босох. break up 1. бутрах, хэдэн хэсэг болох, бутлах. 2. дуусах. The meeting broke up after only half an hour. Цуглаан ердөө хагас цагийн дараа дуусав. 3. харьцаагаа таслах, гэрлэлтээ цуцлах, салах. 4. сургууль, коллежийн амрах. 5. хөөх, тараах. The police broke up the meeting. Цагдаа нар цуглааныг тараав.

v. (carried) 1. барьж явах. 2. зөөх, тээвэрлэх. 3. дамжуулах, түгээх. The veins \carry blood to the heart. Венийн судас зүрхэнд цус дамжуулдаг. 4. -тай байх, авч явах. Police in many countries \carry guns. Ихэнх орны цагдаа нар буутай байдаг. 5. өвчин халдаах, тараах. 6. жирэмсэн байх, хүүхэд гэдсэндээ тээх. 7. даах. A road bridge has to \carry a lot of traffic. Гүүр өндөр даацтай байх ёстой. 8. хүлээх. Power carries great responsibility. Эрх мэдэл ихээхэн хариуцлага хүлээдэг. 9. хүргэх. Her ability carried her to the top of her profession. Тэрний мэдлэг чадвар нь түүнийг мэргэжлийн өндөр түвшинд хүргэв. carry sb away сэтгэлий нь хөдөлгөх/ хөөргөх. carry sb back (to sth) эргэн дурсах, санах. carry sth off хожих, байр эзлэх, шагнал авах. carry it/ sth off ялах, давах. carry on маргах. carry on (with sth/ doing sth) үргэлжлүүлэн хийх. carry on sth 1. оролцох. 2. хийх, хөтөлж явуулах. \carry on a business ажил явуулах, наймаа хийх. carry sth 1. out хийх, биелүүлэх. \carry out a promise хэлсэндээ хүрэх. 2. хийх, явуулах. \carry out an investigation судалгаа хийх. carry sth over хойшлуулах. carry sb through (sth) бэрхшээлийг гэтлэхэд туслах. carry sth through амжилттай хийж дуусгах/ гүйцээх. It's a difficult job but she's the person to \carry it through. Энэ бол их хэцүү ажил зөвхөн тэр л ганц хийх хүн нь мөн.

adv., adj. нар зөв, цагийн зүүний дагуу.

v. 1. харанхуй болох. 2. халхлах, харанхуй болгох. Clouds \darkened the sun. Yүлс нар халхлав. Go! And never darken my door/ these doors again. Тонил! Yүгээр дахин бүү үзэгд.