-
1 над
надпредлог с твор. п.1. (поверх) (έ)πάνω ἀπό, ὑπεράνω, ἀποπάνω:лампа над столом ἡ λάμπα εἶναι ἐπάνω ἀπό τό τραπέζι· над моей головой πάνω ἀπό τό κεφάλι μου·2. перен (со словами, означающими:иметь власть, господствовать) ἐπί, ἐπάνω σέ.· вы имеете над ним большую власть ἐχετε μεγάλη ἐπιρροή ἐπάνω του·3. (в остальных случаях передается винительным падежом):работать над чертежом δουλεύω τό σχέδιο· ломать голову над чем-л. σπάνω τό κεφάλι μου (или σπαζοκεφαλιάζω) νά λύσω Ενα ζήτημα· смеяться над кем-л. (над чем-л.) εἰρωνεύομαι, κοροϊδεύω κάποιον (κάτι)· сжалиться над кем-л. λυπάμαι κάποιον. -
2 над
κ. надо (πρόθεση με οργν.)11. επί, επάνω, από πάνω, υπεράνω πάνω•над городом пролетал самолт πάνω από την πόλη πέταξε αεροπλάνο•
лампа висит над столом η.λάμπα κρέμεται, πάνω από το τραπέζι•
над нашими головами πάνω από τα κεφάλια μας.
2. (επικυριαρχία, σφαίρα όρασης) επί•над собой επι του εαυτού μου, στον εαυτό μου•
диктатура -пролетариатом δικτατορία επι του προλεταριάτου•
диктатура над буржуазией δικτατορία επί της αστικής τάξης•
начальник над всеми лечебными заведениями προϊστάμενος -όλων θεραπευτικών ιδρυμάτων.
|| για, διά•трудиться над составлением проекта εργάζομαι για την επεξεργασία προσχεδίου.
|| με•смеяться кем, чем γελώ με κάποιον, με κάτι.
|| σε, προς•насмехаться над кем γελώ σε βάρος κάποιου•
сжилиться над кем λυπούμαι κάποιον.
-
3 надсмехаться
(над кем-чем)ρ.δ. (απλ.) βλ. насмехаться. -
4 одержать
одержать, одерживать: \одержать победу κερδίζω, νικώ· \одержать верх над кем-л. υπερισχύω κάποιον* * *= одерживатьодержа́ть побе́ду — κερδίζω, νικώ
одержа́ть верх над кем-л. — υπερισχύω κάποιον
-
5 стоять
стою, стоишь, προστκ. стой.επιρ. μτχ. стояρ.δ.1. στέκομαι ορθός•стоять у окна στέκομαι όρθιος στο παράθυρο•
стоять перед зеркалом στέκομαι μπροστά στον καθρέφτη.
|| στηρίζομαι•стоять на ногах στέκομαι στα πόδια•
-на коленях στέκομαι στα γόνατα•
стоять на цыпочках στέκομαι στα δάχτυλα•
стоять на голове στέκομαι στο κεφάλι (με τα πόδια άνω)•
стоять на на руки στέκομαι (στηριζόμενος) στα χέριο: (με τα πόδια άνω)•
волосы -ят дыбом τα μαλλιά στέκονται ορθωμένα.
2. εκτελώ κάτι όρθιος•стоять у станка εργάζομαι όρθιος στη εργα-τομηχανή•
стоять на посту στέκομαι στο πόστο•
-в карауле στέκομαι στο καραούλι(σκοπιά, παρατηρητήριο)•
стоять на молитве προσεύχομαι όρθιος.
3. καταλύω, σταθμεύω•стоять лагерем στρατοπεδεύω• κατασκηνώνω;
4. (στρατ.) παίρνω μέρος, υπερασπίζω•стоять на обороне παίρνω μέρος στην άμυνα.
|| αμύνομαι, κρατώ γερά•насмерть αμύνομαι μέχρι εσχάτων.
|| μτφ. είμαι υπέρ• με το μέρος• υπερασπίζω•стоять за мир υπερασπίζω την ειρήνη•
стоять за народ υπερασπίζω το λαό,
μτφ. είμαι της γνώμης, επιμένω στη γνώμη μου, είμαι σταθερός στη γνώμη μου ή την άποψη μου.5. (με το αρνητικό μόριο не) δεν τσιγκουνεύομαι, δε λυπάμαι.6. στέκομαι, είμαι, βρίσκομαι•лстица -ит у стены η σκάλα στέκεται στον τοίχο•
печка -ит в углу η θερμάστρα είναι στη γωνία.
7. ορθώνομαι εγείρομαι•перед нами -ят большие идеалы μπροστά μας στέκονται (ορθώνονται μεγάλα ιδανικά (ιδεώδη).
8. μτφ. είμαι, κατέχω θέση, βρίσκομαι•у честного человека труд -ит на первом месте για τον τίμιο άνθρωπο η εργασία κατέχει την πρώτη θέση ή βρίσκεται στην πρώτη γραμμή.
|| κυρλξ. κ. μτφ. στηρίζομαι•дом -ит на фундаменте το σπίτι στηρίζεται στα θεμέλια•
государство -ит на солдате το κράτος στηρίζεται στο στρατιώτη.
|| υπάρχω, είμαι•на бумаге -ит печать στο χαρτί (έγγραφο) υπάρχει σφραγίδα.
10. κυρλξ. κ. μτφ. ακινητώ•вода в пруду всегда -ит το νερό στη δεξαμενή πάντοτε μένει ακίνητο (στέκεται)•
время не -ит ο χρόνος κυλάει•
работа -ит η δουλειά σταματά.
11. είμαι (για κατάσταση)•-ит жара είναι ζέστη•
комнаты -ят пустыми τα δωμάτια είναι άδεια•
-ит тишина είναι ησυχία•
погода -ит холодная ο καιρός είναι ψυχρός•
-ял полдень ήταν μεσημέρι•
-ло лето ήταν καλοκαίρι•
-ла ночь ήταν νύχτα.
|| δείχνω•барометр -ит на „ясно το βαρόμετρο δείχνει αίθριος.
12. διατηρούμαι, κρατώ•варенье может стоять долго το γλυκό του κουταλιού μπορεί να διατηρηθεί πολύν καιρό.
13. δε λειτουργώ•часы стоять το ρολόι δε δουλεύει (είναι σταματημένο).
|| μτφ. δεν προχωρώ• δεν προοδεύω, δεν πάω μπροστά•работа -ит η δουλειά δεν προχωρεί.
14. προστκ. стой(те) σταμάτα, -τάτε.εκφρ.стоять во главе – α) είμαι επικεφαλής, β) αρχηγεύω, είμαι, αρχηγός•стоять за спиной; стоять за кем:α) έχω στην καμπούρα μου• за моей спиной -ят шестьдесят лет – στην καμπούρα μου έχω εξήντα χρόνια.β) κρύβομαι, πίσω από κάποιον (προστατεύω, καθοδηγώ κρυφά)•стоять на карте ή на кону – επαφίεμαι στην τύχη•стоять на реальной ή тврдой почве – πατώ γερά, στηρίζομαι σταθερά•стоять над чьей душой; над кем – στέκομαι πάνω από το κεφάλι κάποιου (ενοχλώ), γίνομαι φόρτωμα σε κάποιον•стоять у власти – ασκώ την εξουσία, εξουσιάζω(κυβερνώ)•стоять у ворот ή у порога – πλησιάζω πολύ, επί θύραις•стоять близко к кому и стоять близко, около кого – α) συσχετίζομαι, συνδέομαι στενά, β) πρόσκειμαι•стоять вше кого – στέκομαι πάνω από κάποιον (είμαι ανώτερος κάποιου)•стоять выше чего – στέκομαι πάνω από κάτι (δε δίνω σημασία, προσοχή). -
6 трястись
тряс||ти́сь1. σείομαι, τραντάζομαι:\трястисьти́сь от смеха τραντάζομαι (или ξεκαρδίζομαι) ἀπ' τά γέλοια·2. (дрожать) τρέμω:\трястисьти́сь от холода τρέμω ἀπό τό κρύο· \трястисьти́сь от страха τρέμω ἀπό τό φόβο·3. (в экипаже и т. ἡ.) τραντάζομαι:\трястисьти́сь в телеге τραντάζομαι ото ἀμάξι·4. (над кем-л., чем-л.) ἔχω μήν στάξει καί μήν βρέξει:\трястисьти́сь над ребенком τρέμω γιά τό μικρό \трястисьти́сь над копейкой τρέμω γιά τά λεφτά. -
7 надругаться
ρ.σ. (над кем) προσβάλλω, εμπαίζω, χλευάζω,περιγελώ•надругаться над чьими-л. чувствами προσβάλλω τα αισθήματα κάποιου•
надругаться над чьими-н. горем, слезами γελώ με τη δυστυχία, τα δάκρυα κάποιου.
-
8 зло
-а, πλθ. μόνο γεν. зол ουδ.1. κακό•причинить зло кому-н. προξενώ (κάνω) κακό σε κάποιον•
желать зла кому θέλω το κακό κάποιου•
употреблять что-л. во зло κάνω κατάχρηση ενός πράγματος•
пресечь зло в корне ξεριζώνω το κακό.
2. δυστυχία, ατυχία•корень зла η ρίζα του κακού•
из двух зол выбирать меньшее εκ δύο κακών το μη χείρον βέλτιστον•
платить злом за добро από το καλό σου να βρεις το διάβολο σου• αντί του μάνα χολή.
3. κακία, θυμός φούρκα•со зла από το κακό (μου, του κ.τ.τ.)• зло обращаться с кем-л. κακομεταχειρίζομαι κάποιον•
зло подшутить над кем χλευάζω κάποιον•
зло улыбнуться χαμογελώ με κακία•
зло кусаться τρώγω τα νύχια από το κακό μου.
-
9 надсматривать
ρ.δ. (за кем-чем ή над кем-чем)επιβλέπω, επιτηρώ, εποπτεύω. -
10 владычествовать
влады||чествоватьнесов (над кем-л., над чем-л.) κυριαρχώ, ἄρχω, ἐξουσιάζω, διευθύνω. -
11 властвовать
властвоватьнесов (над кем-л., над чем-л.) βασιλεύω, ἄρχω, ἐξουσιάζω/ κυριαρχώ (господствовать) I διοικώ, κυβερνώ (управлять). -
12 власть
власт||ьж1. ἡ ἀρχή, ἡ ἐξουσία:государственная \власть ἡ κρατική ἐξουσία· Советская \власть ἡ Σοβιετική ἐξουσία· приход к \властьи ὁ ἐρχομός (или ἡ ἄνοδος) στήν ἐξουσία· быть (находиться, стоить) у \властьи ἄρχω, κατέχω τήν ἐξουσία (или τήν ἀρχή)· иметь \власть над кем-л. ἔχω ἐπιρροή, ἐξουσιάζω κάποιον2. \властьи мн. (лица, облеченные властью) οἱ ἀρχές:местные (военные) \властьи οἱ τοπικές (οι στρατιωτικές) ἀρχές· ◊ под \властьью кого-л., чего-л. κάτω ἀπό τήν ἐπίδραση, κάτω ἀπό τήν ἐξουσία (или τήν κυριαρχία) κάποιου· собственной \властьью μέ δική μου πρωτοβουλία· это не в моей \властьи αὐτό δέν εἶναι στό χέρι μου, δέν ἐξαρτάται ἀπό μένα· быть во \властьи сомнений μέ κυριεύουν οἱ ἀμφιβολίες· потерять \власть над собой χάνω τήν αὐτοκυριαρχία μου. -
13 восторжествовать
восторжествоватьсов (над кем-л., над чем-л.) θριαμβεύω. -
14 надзирать
надзира́||тьнесов (над кем-л., над чем-л.) ἐπιτηρῶ, ἐπιβλέπω, ἐποπτεύω, ἐπιστατῶ. -
15 наклоняться
наклонять||сяγέρνω, σκύβω, κύπτω, κλίνω:\наклонятьсяся к кому-л., к чему́-л. γέρνω προς κάποιον, προς κάτι· \наклонятьсяся над кем-л., над чем-л. σκύβω πάνω ἀπό κάποιον, ἀπό κάτι. -
16 потешаться
потешать||ся(над кем-л., над чем-л.) σπάζω πλάκα μέ..., κοροϊδεύω. -
17 смеяться
смеятьсянесов в разн. знач. γελῶ, γελάω:громко \смеяться καγχάζω, γελῶ δυνατά· \смеяться исподтишка κρυφογελῶ· \смеяться до упаду λύνομαι στά γέλια, ξεκαρδίζομαι στά γέλια· \смеяться в лицо́ κοροϊδεύω κάποιον κατάμουτρα· \смеяться над кем-л., над чем-л. περιπαίζω, κοροϊδεύω, χλευάζω· вы смеетесь? (вышу́тите?) ἀστειεύεσθε;· ◊ хорошо смеется тот, кто смеется последним погов. θά γελασει καλα ὀποιος γελάσει τελευταίος. -
18 торжествовать
торжеств||оватьнесов1. (праздновать) γιορτάζω, ἐορτάζω, πανηγυρίζω:\торжествоватьовать победу γιορτάζω τή νίκη·2. (над кем-л.) θριαμβεύω:\торжествоватьовать над врагом θριαμβεύω κατά τοῦ ἐχθροῦ. -
19 трунить
трунитьнесов (над кем-л., над чем-л.) πειράζω, κοροϊδεύω κάποιον. -
20 верх
верхм1. (верхняя часть) τό (ἐ)πάνω μέρος, τό [ὐ]ψηλότερο[ν] μέρος:\верх до́ма τό πάνω μέρος (или τό πάνω πάτωμα) τοῦ σπιτιού·2. (экипажа, машины и т. п.) τό κάλυμμα, ἡ καπότα (τοῦ ἀμαξιού)·3. (высшая степень, предел) τό κορύφωμα, ὁ κολοφών, τό ἀπόγειον, τό ἄκρον:\верх счастья τό κορύφωμα τής εὐτυχίας· быть на \верху блаженства εἶμαι στό κορύφωμα τής εὐδαιμονίας· это \верх нахальства εἶναι τό ἄκρον ἄωτον τής ἀναίδειας·4. (лицевая сторона материи) ἡ καλή, ἡ ὀψη, τό ἐξωτερικόν ◊ одержа́ть \верх над кем-л. νικώ κάποιον, βγαίνω νικητής.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Над кем притча не сбывалась? Над кем беда не рассыпалася? — См. ГОРЕ УТЕШЕНИЕ … В.И. Даль. Пословицы русского народа
Над кем смеетесь? Над собой смеетесь! — В оригинале: Чему смеетесь? Над собою смеетесь! Из комедии «Ревизор» (1836) Н. В. Гоголя (1809 1852), слова Городничего (действ. 5, явл. 8): «Вот... смотрите, как одурачен городничий... Мало того, что пойдешь в посмешище найдется щелкопер,… … Словарь крылатых слов и выражений
Над кем посмеешься, тот над тобою поплачет. — Над кем посмеешься, тот над тобою поплачет. См. СМЕХ ШУТКА ВЕСЕЛЬЕ … В.И. Даль. Пословицы русского народа
Над кем стряслось, над тем и сбылось. — Над кем стряслось, над тем и сбылось. См. СУДЬБА ТЕРПЕНИЕ НАДЕЖДА … В.И. Даль. Пословицы русского народа
Над кем лиха беда не встряхивалась? — См. ГОРЕ УТЕШЕНИЕ … В.И. Даль. Пословицы русского народа
Над кем пословица не сбывается? — См. ПОСЛОВИЦА ПОГОВОРКА … В.И. Даль. Пословицы русского народа
Над кем притча не сбывалась. — Над кем притча (или: притка) не сбывалась. См. СЧАСТЬЕ УДАЧА … В.И. Даль. Пословицы русского народа
Над кем что не сбывалось; а не сбывалось, так сбудется. — Над кем что не сбывалось; а не сбывалось, так сбудется. См. СЧАСТЬЕ УДАЧА … В.И. Даль. Пословицы русского народа
НАД — кем (чем), предл. с твор. 1. Указывает на пребывание, нахождение кого чего н. поверх, выше кого чего н. в каком н. отношении. Лампа над столом. Пуля пролетела над головой. Власть над людьми. 2. Указывает направленность действия на что н. Сидеть… … Толковый словарь Ожегова
над — НАД, НАДО (в сочетании: надо мной, а также наряду с над перед словами, начинающимися с двух или более согласных, из которых первой является р или л : надо лбом, надо ртом), предлог. кем чем. 1. Обозначает лица, предметы, места, пространства и т.п … Энциклопедический словарь
не каплет над кем-л — Нет причин спешить, торопиться; успеется … Словарь многих выражений
