-
121 каршы
I 1. прил.1) противополо́жный; противолежа́щий, противостоя́щийкаршы йорт — противостоя́щий дом
каршы карават — противостоя́щая крова́ть
каршы урам — противолежа́щая у́лица
2) перен.; разг. проти́вный, вражде́бный, антагонисти́ческийкаршы гаскәр — вражде́бное во́йско
3) перен.; разг. упря́мый, непослу́шныйкаршы кеше уенны бозар — (посл.) упря́мый челове́к испо́ртит игру́
4) напереко́р; про́тивкаршы сүз әйтү — сказа́ть напереко́р
бу тәкъдимгә каршы кеше юкмы? — есть кто про́тив э́того предложе́ния?
5) в функ. сказ. про́тивмин каршы түгел — я не про́тив, я не возража́ю
халык сугышка каршы — наро́д про́тив войны́
6) как первый компонент сложного слова противо-законга каршы противозако́нныйянгынга каршы чаралар — протипопожа́рные мероприя́тия
7) нареч. каршыга навстре́чуҗил каршыга исә — ве́тер ду́ет навстре́чу
каршыга килеп чыгу — вы́й́ти навстре́чу
каршыга очрау — попа́сться навстре́чу
8) в знач. послелога каршында, каршысында пе́ред, на виду́, в глаза́х (кого-л.)кешеләр каршында йөзем ак — пе́ред людьми́ моя́ со́весть чиста́
аның каршында начар булып калу — в его́ глаза́х оста́ться плохи́м
2. нареч.халык каршында саубуллашу — на виду́ у всех проща́ться
1) вопреки́, про́тив, напереко́ркаршы әйтү — сказа́ть про́тив
каршы эшләү — сде́лать напереко́р
2) навстре́чу, напро́тивкаршы очрады — попа́лся навстре́чу
каршы килә — идёт навстре́чу
каршы утыру — сиде́ть напро́тив
•- каршы әйтешү
- каршы әйтү
- каршы бару
- каршы буларак
- каршы булу
- каршы килү
- каршы куелу
- каршы кую
- каршы күтәрелү
- каршы тору
- каршы төшү
- каршы һөҗүм
- каршы чыгу II послелог; с направит. п.1) к, на, вбәхеткә каршы — к сча́стью
сорауга каршы җавап — отве́т на вопро́с
кызганычка каршы — к несча́стью
2) про́тивагымга каршы — про́тив тече́ния
яктыга каршы утыру — сиде́ть про́тив све́та
җилгә каршы бару — идти́ про́тив ве́тра
3) на, гля́дя на...төнгә каршы чәй эчү — пить чай на́ ночь
кичкә каршы юлга чыгу — на́ ночь гля́дя отпра́виться в путь
4) напро́тивукытучыга каршы утыру — сиде́ть напро́тив учи́теля
5) в отве́тхатка каршы хат язу — написа́ть письмо́ в отве́т
"кем бара" - диюгә каршы берничә кеше кул күтәрде — в отве́т на вопро́с "кто пойдёт?" по́дняли ру́ки не́сколько челове́к
-
122 кәгазь
сущ.1) в разн. знач. бума́га, бума́жка || бума́жный, сде́ланный из бума́гикәгазь пакет — бума́жный паке́т
кәгазь чәчәк — бума́жные цветы́
кәгазь акча — бума́жные де́ньги
ак кәгазьдә кара тап — чёрное пятно́ на бе́лой бума́ге ( о клевете)
кәгазь язу — написа́ть бума́гу (прост. - о прошении, заявлении и пр. документах)
кәгазь комбинаты — бума́жный комбина́т
кәгазь склады — бума́жный склад
2) перен. (о бумажной купюре, деньгах)•- кәгазьдә калу
- кәгазь миллиардер -
123 кирәк-ярак
1. сущ.; собир.1) принадле́жности, необходи́мые ве́щи (для какого-л. дела, пользования, ремесла и т. п.)юл кирәк-яраклары — доро́жные принадле́жности
йорт кирәк-яраклары — необходи́мые ве́щи (предме́ты) дома́шнего обихо́да; дома́шняя у́тварь
язу кирәк-яраклары — пи́сьменные принадле́жности
2) воен. снаряже́ние, амуни́ция2. прил.; разг.сугыш кирәк-яраклары — вое́нное снаряже́ние
ну́жный, необходи́мыйкирәк-ярак йомышлар — ну́жные поруче́ния
кирәк-ярак әйберләр — необходи́мые ве́щи
-
124 кирәмәтле
прил.1) разг. бе́дственныйкирәмәтле хәлгә тару — попа́сть в бе́дственное положе́ние
2) перен.; разг. своенра́вный, упря́мый, капри́зный; зловре́дныйбула бит кирәмәтле кешеләр — быва́ют же лю́ди своенра́вные
3) перен.; разг. заковы́ристыйкирәмәтле язу — заковы́ристый по́черк
-
125 кирле-мырлы
1. нареч.; разг.1) бестолко́во, противоречи́вокирле-мырлы сөйләү — говори́ть бестолко́во (противоречи́во)
2) пло́хо; так-сяккирле-мырлы эшләү — рабо́тать так-сяк
3) недру́жно, пло́хо; то так, то сяккирле-мырлы яшәү — жить недру́жно (пло́хо); жить то так, то сяк
4) ко́со-кри́вокирле-мырлы атлау — шага́ть ко́со-кри́во
2. прил.кирле-мырлы язу — писа́ть ко́со-кри́во
1) упря́мый, стропти́вый ( человек)2) капри́зный, неусто́йчивый ( о погоде)••кирле-мырлы йөрү — быть не в ду́хе
-
126 кичектермичә
нареч.незамедли́тельно, без заде́ржкикичекте́рмичә җавап язу — незамедли́тельно написа́ть отве́т
-
127 койрыклау
неперех.1) прост. дра́пать/драпану́ть, дать стрекача́2) в знач. нареч. койрыклапа) перен.; разг. с закорю́чками (завиту́шками)койрыкла́п язу — писа́ть закорю́чками
б) с выкрута́самикойрыкла́п сөйләү — говори́ть с выкрута́сами
-
128 колак
сущ.1) у́хо, у́ши || ушно́йэчке колак — вну́треннее у́хо
уң колак ишетмәү — не слы́шать пра́вым у́хом
колакларны өшетү — отморо́зить у́ши
колак тишү — прока́лывать у́ши
колакларны кайчыландыру — пря́дать (стричь) уша́ми ( о животных)
колак сагызы — ушна́я се́ра
2) слух || слухово́йколакка сак — чу́ткий на слух
сизгер колак — то́нкий на слух
колакка ятышлы җыр — прия́тная на слух пе́сня
колак юлы — слухово́й кана́л
колак сизгерлеге — слухово́е чутьё
3)а) ушко́; ду́жка; см. тж. тоткасамовар колагы — ушко́ самова́ра
чиләк колагы — ведёрная ду́жка; ду́жка ведра́
б) ушко́ ( музыкальных инструментов)бүрекнең колакларын төшерү — опусти́ть нау́шники ша́пки
5) с.-х. пе́рвые молоды́е побе́ги, лепестки́ (злаков, овощей)углан яшьтән, тары колактан беленер — (посл.) сын смо́лоду, про́со по побе́гам узнаётся
6) орео́л вокру́г со́лнца, луны́; вене́ц7) диал. ма́ленький зали́в, зато́н, за́водь ( на реке)•- колак алкасы
- колак бөтәркәсе
- колак ите
- колак йомшагы
- колак казыгыч
- колак чокыгыч
- колак мендәре
- колак пәрдәсе
- колак тешләтү
- колак яфрагы••колагы (колаклары) чыңласын! — будь он помя́нут добро́м! (букв. пусть у него́ звени́т в уша́х - говорится об отсу́тствующих)
колагы үзе белән (үзендә) — у́шки (у́ши) на маку́шке (букв. у́ши его́ при себе́)
колагын (колакны) бору — нарва́ть (натрепа́ть, оборва́ть) у́ши; драть у́ши прост.
колагына (да) алмау (элмәү), колагын да селкетмәү — и (да́же) у́хом не вести́ (повести́); как горо́х об сте́нку
колагын кимерү — прожужжа́ть (протруби́ть) все у́ши
колагын тасырайту (торгызу) — навостри́ть у́ши
колагына аю төкергән — медве́дь на́ ухо наступи́л
колагына киртү (киртеп кую, салу, киртләү, киртекләү) — заруби́ть (себе́) на носу́, намота́ть (себе́) на ус, твёрдо усво́ить
колагына киез каплаган (ком утырган), колагына мамык (чүбек) тыккан — туго́й (кре́пкий, кре́пок, тупо́й) на́ ухо
колагына туку — дуть (дуде́ть, петь, напева́ть, труби́ть) в у́ши прост.
колагың ишетсен! — слу́шай хороше́нько, запо́мни!
колагыңны кисеп (йолкып) кулыңа тоттырыр — сорвиголова́
колак артыннан (гына) җибәрү, колак аша (яныннан) уздыру — пропусти́ть ми́мо уше́й
колак асмау — не прислу́шиваться, пропуска́ть ми́мо уше́й
колак асу (салу) — прислу́шиваться; приклони́ть у́хо (слух)
колак ачылу — об улучше́нии, восстановле́нии слу́ха
колак ашау — шепта́ться на́ ухо друг с дру́гом; секре́тничать
колак белән тыңламау — слу́шать кра́ем у́ха
колак исе чыгу — неодобр. употребляется при косвенном замечании тому, кто при своих товарищах шепчется (секретничает) на ухо (букв. па́хнуть уша́ми)
колак итен (колакны) ашау (кимерү, чәйнәү) — прожужжа́ть (протруби́ть) все у́ши (кому-л.), пили́ть
колак ишетмәгән (колак ишетмәгән, күз күрмәгән) — неслы́ханный, невероя́тный; ви́дом не вида́ть, слы́хом не слыха́ть
колак йомып утыру (яту) — хло́пать уша́ми
колак кагу — остава́ться с но́сом
колак катылану (кату) — быть глухова́тым (туги́м на́ ухо); огло́хнуть
колак салып (биреп) тыңлау — разве́сить у́ши; во все у́ши слу́шать
колак сасыту (тынчыту) — дуть (наду́ть) и́ли петь (напе́ть) в у́ши (кому-л.)
колак селкетеп утыру — хло́пать уша́ми
колак тону — огло́хнуть
колак тондыргыч (тондырырлык) — оглуши́тельный
колак төбенә тондыру (кундыру, бирү, утырту, ямау) — дать (зае́хать, съе́здить) в у́хо; оглуши́ть прост.
колак чите белән (ишетү) — кра́ем (кра́ешком) у́ха (слы́шать)
колак чыңлау (шаулау) — звене́ть (шуме́ть) в уша́х (в у́хе)
колак яргыч — оглуши́тельный
колакка алу (элү) — во все у́ши слу́шать
колакка каты (авыр) — туго́й на́ ухо; глухова́тый
колакка керерлек сүз — о делово́м, поле́зном сове́те, предложе́нии
колакка салып (киртеп) кую — заруби́ть (себе́) на носу́; намота́ть себе́ на ус
колакка сөйләү — нашёптывать (говори́ть) на́ ухо
колакка сугылу (чагылу, чалыну) — слы́шать кра́ем (кра́ешком) у́ха (одни́м у́хом); дойти́ до слу́ха
колакка тегеләйрәк — тугова́тый (тугова́т) на́ ухо
колакка үткен (җитез) — чу́ткий на слух (на́ ухо)
колакка ятмаганны сөйләү — говори́ть (поро́ть) чушь
колакка ятмау — не понра́виться, быть не по душе́
колакка ятышсыз — ре́жет у́хо, неприя́тный для слу́ха
колакларны сак тоту — держа́ть у́шки на маку́шке, держа́ть у́хо востро́, быть настороже́, начеку́
колакларны томалау — заткну́ть у́ши, не жела́ть слу́шать
колакларны торгызу (тырпайту, кабарту, шәмрәйтү) — навостри́ть (насторожи́ть) у́ши (у́хо, слух); насторожи́ться
колакларын шомарту (шомрайту, торгызу) — пря́дать уша́ми ( о некоторых животных)
колакларына (колак очларына) кадәр кызару — красне́ть до уше́й
(үз) колакларына ышанмау — не ве́рить свои́м уша́м
колакны тондыру (тондырып бетерү) — прожужжа́ть (прогуде́ть, прокрича́ть, протруби́ть) все у́ши
колакны яра (ерта) — ре́жет (дерёт) у́хо
колактан калу (язу) — огло́хнуть; станови́ться/стать глухи́м
колактан колакка — на́ ухо (сказать, говорить, шептать и т. п.)
колактан колакка сөйләшү (сөйләшеп алу) — шушу́каться, шепта́ться
колактан колакка йөртү — нау́шничать, передава́ть слу́хи
колактан сөйрәү (өстерәү), колактан сөйрәп (өстерәп) чыгару — тащи́ть за́ уши (кого-л.), притя́гивать/притяну́ть за́ уши (кого-л.)
- колагына төшерүколактан узу — шутл. перерасти́ (свои́) у́ши
- колагына салу
- колагына тишү
- колак салу
- колак төбендә
- колак төбендә генә
- колакка барып ирешү
- колакка барып җитү
- колакка керү
- колакка кереп калу
- колакка сак
- колаклар тору
- колаклар үрә тору
- колаклары селкенә
- колаклары гына селкенә
- колактан китмәү
См. также в других словарях:
Язу (река) — Язу (фр. Riviere des Yаsouх, англ. Yazoo River одна из крупных рек на северо западе штата Миссисипи, США; правый приток реки Миссисипи. Река имеет своеобразную гидрографию и тесно связана с историей США и Миссисипи, в особенности… … Википедия
ЯЗУ — ядерное зарядное устройство … Словарь сокращений и аббревиатур
язу — (ЯЗДЫРУ) – I. ф. 1. Кәгазь яки башка нәрсә өстенә нин. б. билгеләр (хәреф, цифр һ. б. ш.) төшерү. с. Яза торган язу машинкасы 2. Нин. б. язма текст төзү хат язу 3. Язма рәвештә нәр. б. тур. хәбәр итү. Нәр. б. турында матбугатта бастырып чыгару.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Язу (округ, Миссисипи) — У этого термина существуют и другие значения, см. Язу. Округ Язу Yazoo County Страна США Статус округ Входит в Миссисипи (штат) … Википедия
Язу — … Википедия
Язу — (Yazoo)Yazoo, река, приток р.Миссисипи, на З. центр. части штата Миссисипи, США. Образован слиянием рек Таллахачи и Ялобуша. Течет в юго зап. направлении на протяжении 302 км, до впадения в р.Миссисипи у г.Виксберг. На большей части течения… … Страны мира. Словарь
язу-сызу — җый. Гомумән язу эшләре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уку-язу — Уку һәм язу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
секретер — Язу өстәленең яки китап шкафының бер төре (язу сызу өчен кайтармалы яки шудырып чыгармалы бер тактасы һәм кәгазь китап өчен тартмалары яисә шүрлекләре була) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фломастер — Язу, рәсем ясау, сызым сызу өчен пластмасс корпус эченә куе кара салынган күзәнәкле үзәк куелган язу коралы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
графомания — Язу (язучылык) эшенә мания дәрәҗәсендә һәвәслек … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге