-
1 мывэ
камень/ Зи инагъкIэ, зи теплъэкIэ зэхуэмыдэу бгы къырхэкI Iыхьэхэр. Мывэ быдэ.* Мывэ къэщтэн. Мывэр куэдрэ щылъмэ, жыглыц къытокIэ. (погов.)Мывэ зэпыхын выполнять очень трудную работу. ( букв. распиливать камни).Мывэ уэшх къешхами что бы ни случилось.* Мывэ уэшх къешхами, къызэмыхьэлъэкIыу губгъуэм сыбдисынщ, сэ си псэ. Сов. Къэб. ифольк.мывэ джей булыжник/ Мывэ хъурей джафэ.* Испыхэм я унэхэр мывэ джей зэупсеят. Нарт. ЦIыкIухэм къыщIахьэри къыщIэнауэ мывэ джей хъуреижь щIэлът хьэщIэщым. Н. З.мывэ къалэ крепость/ Мывэм къыхэщIыкIа быдапIэ.Мывэ къалэ ухуэн. Мывэ къалэм дэсын.мывэ къурш см. мывалъэ.* Мывэ къуршым хэту къущхьэхъу даху Iэщхэм я лъэгур щIихырт. Iуащхь. Мывэ къуршым мэш трасэркъым. (погов.)мывэ сэрей каменная ограда/ Хадэ, пщIантIэ, щIыхьэпIэ сыт хуэдэхэр къызэрыхухьа мывэ блын.* ТIэкIу зебэу ар куэбжэм дэкIри мывэ сэрей къуапэм къухьащ. Къу. С.мывэ фамыщI каменный уголь/ КIанэурэ, мывэ такъыр теплъэ иIэу щIым къыщIах гъэсыныпхъэ.Мывэ фIамыщI къыщIэхын. Мывэ фIамыщI гъэсын.мывэ хэхыпIэ каменный карьер/ Ухуэныгъэм е нэгъуэщI щIыпIэ къыщагъэсэбэп хъун мывэ къыздыдах щIыпIэ.Мывэ хэхыпIэм лъэрмывэпхъэ (щхьэл мывэ) къыхэхын. -
2 мывэ
1. камень; булыжник2. в знач. опр. каменный; булыжныймывэ къалэ каменная крепость; каменная оградамывэ гъуэгу булыжная мостовая -
3 кIэщIэсын
(кIэщIэсщ) неперех. гл. 1. сидеть, касаясь чего-л./ Зыгуэрым и гъунэгъуу, егъэкъуауэ щысын.Чефищ зэшитIри къэкIуауэ мывэ къалэ лъабжьэм кIэщIэст. Къэр. Хь.2. переносное домогаться чего-л. от кого-л./ Зыгуэрым и ужь итын, узыхуей къегъэщIэн, къэгъэдэIуэн. -
4 закъуэ
I 1. единственный/ Зы, зы фIэкIа мыхъу.* Мывэ закъуэ къалэ хъуркъым. (погов.) ТIакъуэр закъуэ пэлъытэщи, закъуэр щымыIэж пэлъытэщ. (погов.)2. одинокий/ Гъусэ зимыIэ, зыри зыщIымыгъу, щхьэ закъуэ.* Шынэу щIэпхъуэжа шу закъуэм къарапцIэмрэ пцIэгъуалэмрэ куэдрэ кIэлъыжакъым. Т. Хь.{Си} псэ закъуэ см. псэ.{И} закъуэу къэнэн остаться одиноким; осиротеть.II частица только/ Къудей.* {ФатIимэт:} - МымэжалIэ закъуэмэ, дыгъэм фIыуэ зэрисар {щIалитIым} зэран къахуэхъунукъын. Кхъу. Ц. {Хьэжрэт:} - хъунщ жыIэ закъуэ, Софят, сыткIи сыпхуэхьэзырщ. Щ. I. -
5 къытегъэбэгэн
каузатив к къытебэгэн/ Къытебэгэн псалъэм и каузатив.* Зи кIэбдзыр мывэ дурэшым дэнэу къута, зи щхьэри къытрагъэбэга дыгъужьыр къалэ зоопаркым ирагъэшащ. Лъэб.