-
121 сандалет
-
122 сибү
1) сы́пать, посыпа́ть/посы́пать, насыпа́ть/насы́пать ( что) || насы́пка; насыпа́ниеюлга ком сибү — посыпа́ть доро́гу песко́м
тавыкларга бөртек сибү — насы́пать ку́рам зерна́
2) сы́пать; рассыпа́ть/рассы́пать, разбра́сывать/разброса́ть ( что) || разбра́сываниеәйберләрне төрле якка сибү — разброса́ть ве́щи в ра́зные сто́роны
3) сы́пать, присыпа́ть/присы́пать ( что чем) || присыпа́ниечиләнгән урынга тальк сибү — натёртое ме́сто присы́пать та́льком
4) перен. сы́пать ( чем)цитаталар сибү — сы́пать цита́тами
матур сүзләр сибү — сы́пать краси́выми слова́ми
5) лить, испуска́ть/испусти́ть, распространя́ть/распространи́ть ( что) || испуска́ние, распростране́ниекояш нурларын сибә — со́лнце испуска́ет лучи́
хуш ис сибү — распространя́ть прия́тный за́пах
6) перен.; разг. литьтышта яңгыр сибә — на у́лице льёт дождь
7) прям.; перен. полива́ть/поли́ть || поли́вка, поли́втүтәлләргә су сибү — поли́ть гря́дки (водо́й)
гөлләргә су сибү — полива́ть цветы́
автоматтан ут сибү — полива́ть огнём из автома́та
8) опры́скивать/опры́скать, окропля́ть/окропи́ть, обры́згивать/обры́згать, разбры́згивать/разбры́згать (что, чем) || опры́скивание, разбры́згиваниеисле май сибү — побры́згать духа́ми
алмагачларга тәмәке төнәтмәсе сибү — опры́скивать я́блони таба́чным насто́ем
9) перен.; разг. тра́титься, транжи́рить, растранжи́ривать/растранжи́рить ( что)акчаны уңга да сулга да сибү — тра́тить де́ньги напра́во и нале́во; сори́ть деньга́ми напра́во и нале́во
-
123 сокландыргыч
прил.1) изуми́тельный, ди́вный, восхити́тельный, очарова́тельный, чару́ющийсокландыргыч матурлык — изуми́тельная красота́
сокландыргыч бала — очарова́тельный ребёнок
сокландыргыч моң — чару́ющая мело́дия
сокландыргыч тавыш — ди́вный (чару́ющий) го́лос
2) в знач. нареч. изуми́тельно, удиви́тельно, порази́тельносокландыргыч матур бию — изуми́тельно краси́во танцева́ть
3) предик. сл. пре́лесть, загляде́нье -
124 сөяк-санак
сущ.; собир.1) все ко́стисөяк-санак авырта — боля́т (все) ко́сти
2) перен. о сложе́нии те́ласөяк-санагы матур — хорошо́ сложён
3) мосо́л, мослы́сөяк-санак сату — продава́ть мослы́
сөяк-санагы күренеп тора — видны́ (торча́т, выпира́ют) все мослы́
4) пренебр. ко́стные оста́тки -
125 сызылу
I неперех.1) страд. от сызу Iкарандаш белән сызылган — вы́черкнутый карандашо́м
планнар сызылган — наче́ртаны пла́ны
2) проче́рчивать/прочерти́ть, обознача́ться/обозна́читься; проступа́ть/проступи́тьаның сызылып мыегы чыга — у него́ пробива́ются у́сики
күз тирәләрендә җыерчыклар сызылган — под глаза́ми обозна́чились морщи́ны
күк фонында беленер-беленмәс үрләр сызылган — на фо́не не́ба едва́ проступа́ют ли́нии возвы́шенностей
3) тяну́ться, вытя́гиваться/вы́тянуться ли́ниейкара кашлары матур сызылган — у неё краси́во вы́тянулись чёрные бро́ви
тау башыннан сукмак сызылган — по верши́не горы́ вы́тянулась тропи́нка
тәрәзәдән нурлар сызылган — от окна́ тя́нутся лучи́
4) перен. тяну́ться, доноси́тьсяеракта моңлы бер көй сызыла — издалека́ доно́сится гру́стная мело́дия
•- сызылып китү II неперех.боле́ть, трево́житься, беспоко́иться, кручи́нитьсяэчем сызыла — душа́ боли́т
йөрәк сызылып китте — се́рдце защеми́ло
-
126 сынлы
I прил.1) в словосочетаниях с прилагательными хорошо́ сложённый; хоро́шего сложе́ния; ста́тный, стро́йныйматур сынлы егет — хорошо́ сложённый па́рень
мәһабәт сынлы — могу́чего сложе́ния
2) диал. краси́вый, симпати́чный•II послелог; диал.как, подо́бносөт сынлы — подо́бно молоку́
аю сынлы — как медве́дь
әтиең сынлы нык бул — будь твёрдым, как твой оте́ц
-
127 сырга
сущ.1) бот. серёжка ( соцветие в виде кисти мелких цветов)тал сыргасы — серёжки и́вы
каеннар матур сыргаларын ачалар — берёзы распуска́ют краси́вые серёжки
2) диал. се́рьгикашлы сырга — се́рьги с каме́ньями
3) диал. серёжки ( у коз)кара сыргалы кәҗә — коза́ с чёрными серёжками
•- сырга үләне -
128 сыру
I перех.стега́ть, выстёгивать/вы́стегать, простёгивать/простега́ть ( что)буйга сыру — стега́ть продо́льно
юрган сыру — стега́ть ва́тное одея́ло
- сырып тегүматур бизәкләр белән сыру — простёгивать краси́выми узо́рами
- сырып чыгу II перех.1) прям.; перен. облепля́ть/облепи́ть ( кого-что)чия агачын чәчәк сырган — ви́шня вся обле́плена цвета́ми
балакны сырлан сырган — штани́ны облепи́ла липу́чка
бүрекне кар сырган — ша́пка обле́плена сне́гом
2) перен. облепля́ть/облепи́ть, обступа́ть/обступи́ть ( кого-что)см. тж. саруаны чебен сырган — его́ облепи́ли му́хи
төрле яктан халык сырган — его́ со всех сторо́н обступи́ли лю́ди
•- сырып алу
См. также в других словарях:
Матур — Село Матур Мадыр Страна РоссияРоссия … Википедия
матур — (МАТУРАЮ) (МАТУРАЙТУ) (МАТУРЛАНУ) (МАТУРЛАУ) (МАТУРЛЫК) – 1. Күрер күзгә күркәм; буяуларның, бизәкләрнең, сызыкларның нәфислеге, гармониялелеге белән аерылып торган; чибәр (кешеләр тур.). Нәфис яңгырашлы 2. Теләк омтылышларны тулы канәгатьләндерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Матур (река) — Матур Мадыр … Википедия
Матур (значения) — Матур: Матур село в Таштыпском районе Хакасии в долине реки Матур. Матур (река) река в средней части Абаканского хребта, левый приток реки Абакан. Нижний Матур деревня в Таштыпском районе Хакасии в долине реки Матур. Матур… … Википедия
Матур — 655744, Хакасия Республики, Таштыпского … Населённые пункты и индексы России
Нижний Матур — Деревня Нижний Матур Индiркi Мадыр аалы Страна РоссияРоссия … Википедия
АЛ-МАТУРӢДӢ — – см. Матурӣдӣ. Новая философская энциклопедия: В 4 тт. М.: Мысль. Под редакцией В. С. Стёпина. 2001 … Философская энциклопедия
күрекле — Матур, гүзәл … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
беллетристика — Матур әдәбиятнең тасвирлы төрләре (хикәя, повесть, очерк, роман, сәяхәтнамә һ. б.). Фәнни публицистик һәм классик әдәбияттән аермалы буларак, мавыктыргыч итеп язылган маҗаралы, фантастик яки фәнни популяр һ. б. әсәрләр. Әдәби әсәрне укучыны… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гладиолус — Матур чәчәкле, кыяксыман яфраклы, суганчалы декоратив чәчәк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәйран — Матур сынлы җитез кыр кәҗәсе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге