-
1 лӕууын
1) დგომა2) გაჩერება, დარჩენაӕз ацӕудзынӕн, сымах лӕуут მე წავალ, თქვენ კი დარჩით◊ ӕхсӕв лӕууын ღამის თევა3) ცდა, ლოდინი4) თმენა5) გაძლება; შენახვა; გაფუჭება (პროდუქტისა)лӕууын кӕнын ა) დაკავება, დაყენება; ბ) ფეხზე დაყენება -
2 зӕрдӕ
გული◊ зӕрдӕмӕ исӕг შთაბეჭდილებიანი, გულთან მიმტანი (რაიმე ამბისა); გულშემატკივარი, თანამგრძნობი, გულმტკივნეული◊ зӕрдӕйы уидаг მოფერება ძვირფასი, საყვარელი; გულის ფესვი◊ зӕрдӕ ӕвӕрын დაიმედება, იმედის მიცემა, გულის გაკეთება◊ зӕрдӕ ӕхсайын მოუსვენრობა, შფოთვა, გულის წუხილი◊ зӕрдӕ бавӕрын (сӕвӕрын) დაპირება, შეპირება, გამხნევება, იმედის მიცემა, გაგულოვნება, გაბედვინება◊ зӕрдӕ бахъазын მოწონება◊ зӕрдӕ дарын ა) იმედოვნება, გაანგარიშება; ბ) იმედის მიცემა◊ зӕрдӕ ӕлхӕнын გულისმოგება, ლაქუცი, მლიქვნელობა◊ зӕрдӕ райын ა) გახარება; ბ) კეთილმიდრეკილება, სიმპათიის გრძნობა◊ зӕрдӕ фехсайын დაეჭვება, შეყოყმანება◊ зӕрдӕ хӕссын გულისრევაмӕ зӕрдӕ хӕццӕ кӕны, мӕ зӕрдӕ хӕссы გული მერევა◊ зӕрдӕмӕхӕссын გულთან ახლოს მიტანა◊ зӕрдӕмӕ цӕуын მოწონება◊ зӕрдӕтӕ ӕвӕрын, зӕрдӕ фидар кӕнын დაიმედება; გამხნევება; გულის გამაგრება◊ зӕрдыл дарын ხსოვნა◊ зӕрдыл ӕфтауын (ӕфтын), зӕрдыл лӕууын кӕнын გახსენება◊ зӕрдӕ фӕсайын იმედების გაცრუება◊ мӕ зӕрдӕйӕ ჩემი აზრითцы дӕ зӕрды ис? გადატ. გულში რა გიდევს? რა გინდა, რას აპირებ?◊ мӕ зӕрдӕ йӕ нӕ исы არ მომწონს (გული არ იღებს, არ იკარებს)◊ мӕ зӕрдӕ дзы фӕцъӕх თავი მომაბეზრა◊ йӕ зӕрдӕ мыл фӕхудт ჩემზე ნაწყენი დარჩა◊ зӕрдӕйы тӕгтӕ გულის ძარღვები◊ зӕрдӕ бахъарм уын გულის წასვლა◊ зӕрдӕ бауазал уын ცუდად გახდომა◊ зӕрд ӕ бамӕгуыр уын გულისგატეხის, მოწყენილობის, სევდის გრძნობა◊ дӕ зӕрдӕ дӕм куыд дзуры გული რას გეუბნება (რას გკარნახობს)◊ мӕ зӕрдӕ йӕм ӕхсайы გული მიწუხს; მის გამო ვშიშობ; მის გამო ვწუხვარзӕрдӕйы цавд გულისცემა, გულის ფრიალი, გულის ფანცქალიзӕрдӕйы ахаст, зӕрд ӕйы уаг გუნება, სულიერი განწყობილება◊ мӕ зӕрдӕ – дзы фӕтахт თავი მომაბეზრა, მომწყინდა, მომბეზრდა -
3 къах
(მრ. къӕхтӕ) ფეხი◊ къахыл слӕууын кӕнын ფეხზე დაყენება (რაიმე საქმეში ხელის მომართვა; ვინმეს გზაზე დაყენება)къахы айст სვლა, სიარული, ფეხის გადადგმა -
4 сӕр
Iმრავალმნ.1) ანატ. თავიсӕрымагъз ანატ. თავის ტვინიсӕрыкӕхц (къуыдыр) ანატ. თავის ქალაсӕр ӕргуыбыр кӕнын ა) თავის დახრა; ბ) გადატ. სევდიანობა, დაღონება; დარდი, წუხილი2) სახურავი3) ხუფი, თავსახურავი4) მწვერვალი; წვერი, კენწეროбӕласы сӕр цъупп ხის წვერი, კრონა ხისა5) დასაწყისი6) საბაბი; მიზეზიIIზმნს. თანდ. მნიშვნელობით -ზე -
5 фарс
(მრ. фӕрстӕ)1) გვერდი, ფერდი, მხარე2) გადატ. ხელის მიშველება, მხარდაჭერა, დახმარება; გადატ. მომხრე, მხარის დაჭერა, მხარში ამოდგომაфарс лӕууын ა) გვერდში დგომა (დაცვა); ბ) დახმარება, შველაфарс хӕцын მიმხრობა, მიქომაგება, დაცვა -
6 фидар
მაგარი, ძლიერი, მტკიცეфидар кӕнын განმტკიცება, გაძლიერება, გამაგრებაфидар лӕууын მაგრად, ძლიერად დგომა
См. также в других словарях:
КЪАХЫЛ СЛÆУУЫН КÆНЫН — тж. КЪАХЫЛ СЛÆУУЫН 1. Бирæ искæйты сæзмæлын кæнын, исты хъуыддаг сын аразын кæнын. Поднять на ноги. To alarm; to get up; to rouse. Йæ фæсонæрхæджы дæр не рцæудзæн комендантæн... æнæхъæн хъæуы йæ къæхтыл кæй слæууын кодта, уыцы тырыса йæ нывæрзæн… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЗÆРДЫЛ ÆРЛÆУУЫН КÆНЫН — Искæмæн исты зæронд хъуыддаг æрымысын, æрхъуыды кæнын, сног кæнын. Кæд уый искæмæ æгад хъуыддаджы хуызæн кæсы, уæд сын сæ зæрдыл æрлæууын кæндзыстæм, алы адæймагæн дæр йæ хъуыды загъта æви нæ, уый йæхи бар кæй у, уый. (СИ. 1990. 34.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЗОНГУЫТЫЛ ÆРЛÆУУЫН КÆНЫН — Искæмæн йæ бон базонын кæнын, искæй басæттын. Поставить на колени. Мосо æлдар бартхъирæн кодта: – Багъæцут ныр, Цъолды сыстбæрзæй уæйгуытæ, æз уæ уæ зонгуытыл æрлæууын кæндзынæн. (Хъайтыхъты А. Джызæлы хъомгæсы катай.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪÆСÆРЫЛ БАЛÆУУЫН КÆНЫН — Искæмæ искæй æнæнхъæлæджы бакæнын. Исты æнæнхъæлæджы бахæссын, баласын. ...Абиан сæрибар цард кæй бауарзта... уымæ гæсгæ (сывæллæтты) сæ фыды къæсæрыл балæууын кодта. (СИ. 1987. 219.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ТУГ НЫЛЛÆУУЫН КÆНЫН — Искæй тынг фæтæрсын кæнын. Остановить кровь в жилах; кровь застыла. Йæ цæрæнбон бирæ ацы гипнотизерæн, сæ туг сын ныллæууын кодта. (МД. 1984, 6.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЪУЫДДАГ КЪАХЫЛ СЛÆУУЫН КÆНЫН — Исты срæвдз кæнын, сцырын кæнын, саразын … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪУЛМÆ СЛÆУУЫН КÆНЫН — 1. Искæй фехсын, басæттын. Приставить к стенке. 2. Искæй тыхсын кæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪУЫМЫ СЛÆУУЫН КÆНЫН — Бафхæрын, тыхсын кæнын, уæззау уавæры æвæрын. Ставить в тупик … Фразеологический словарь иронского диалекта
УÆРДЖЫТЫЛ ÆРЛÆУУЫН КÆНЫН — Искæй хи дæлбар бакæнын, искæй басæттын. Ставить (поставить) на колени … Фразеологический словарь иронского диалекта
лæууын — ↓ алæууын, балæууын, æрлæууын, æрбалæууын, ралæууын, ныллæууын, слæууын, фæлæууын … Словарь словообразований и парадигм осетинского языка
алæууын — ↑ лæууын Хуымæтæг, аразгæ, æдзæугæ мивдисæг. Æххæст хуыз. Æбæлвырд формæ бирæон нымæцы: алæууынтæ Æбæлвырд формæ æн ыл: алæууæн Æбæлвырд формæ æн ыл бирæон нымæцы: алæууæнтæ йедтæ Ифтындзæг: Æргомон здæхæн. Нырыккон афон. æз алæууын … Словарь словообразований и парадигм осетинского языка