-
81 материал
сущ.1) материа́л (сырьё, предмет) || материа́льныйтөзү материаллары — строи́тельные материа́лы
тышлау материалы — облицо́вочный материа́л
яраларны бәйләү материаллары — перевя́зочные материа́лы
материаллар бүлеге мөдире — заве́дующий материа́льной ча́стью
2) материа́л, мате́рия ( ткань)күлмәклек материал алу — купи́ть материа́л на пла́тье
3) материа́л (источник, сведения, факты)тарихи материаллар — истори́ческие материа́лы
архив материаллары — архи́вные материа́лы
газета материаллары — газе́тные материа́лы
диссертация өчен материал туплау — сбор материа́лов для диссерта́ции
-
82 мая
сущ.1) сре́дство, фонд, основно́й капита́л; ( денежное) накопле́ниемая туплау — копи́ть сре́дства; накопле́ние капита́ла
2) осно́ва, зачи́нмаяга калдыру — оста́вить для зачи́на (про запа́с; на разво́д)
мая салу — заложи́ть осно́ву; сде́лать зачи́н
3) подкла́день, подкла́дыш; подкла́док•- мая мал
- маяга эшләнгән эш -
83 меңләгән
числ. прибл.1) о́коло ты́сячи; ты́сячи, не́сколько ты́сячалар бик күп, меңләгән — их мно́го, ты́сячи
мәйданга меңләгән кеше җыелган — на пло́щадь собрали́сь ты́сячи люде́й
2) многоты́сячныймеңләгән гаскәр туплау — сколоти́ть многоты́сячную а́рмию
меңләгән сайлаучылар — многоты́сячные избира́тели
-
84 провизия
сущ.; спец.прови́зия (съестные припасы военных и т. п. отходов)прови́зия туплау — накопи́ть (запасти́) прови́зию
-
85 сәмән
сущ.1) де́нежные сре́дства; капита́лсәмән туплау — накопля́ть капита́л, де́нежные сре́дства
2) разг. де́ньги, деньжа́та, де́нежкисәмәнең бармы? — есть у тебя́ деньжа́та?
-
86 табыр
сущ.1) кося́к, табу́н; см. тж. табын 2)-3)атымны җибәрдем табырга, маңгай ялын үрдем танырга — ( песня) гуля́ет конь мой в табуне́, и он приме́тен у меня́ - с плетёной чёлочкой на лбу
2) водопо́й (скота, стада); см. тж. туплаутабырга төшү — спусти́ться к ме́сту водопо́я
3) зато́птанное копы́тами ме́сто (в поле на лугу и т. п.)табырга әйләндерү — затопта́ть дочерна́
4) ток, гумно́басу табыры — полево́й стан ( с необходимыми постройками)
табырда куну — ночева́ть в по́ле на гумне́
5) ист. та́бор, вое́нный ла́герь, окружённый теле́гами -
87 тиешле
прил.1)а) поло́женный, надлежа́щий; до́лжный || поло́женное, до́лжноетиешле вакытка килү — приходи́ть в поло́женное вре́мя
тиешле чаралар(ны) күрү — принима́ть надлежа́щие ме́ры
тиешле норманы үтәү — выполня́ть поло́женную но́рму
б) в знач. предик. сл. до́лжен, обя́зан, поло́жен2)а) причита́ющийся, поло́женныйтиешле эш хакын алу — получи́ть поло́женную зарпла́ту
б) подлежа́щий ( чему)өләшенергә тиешле мөлкәт — подлежа́щее распределе́нию иму́щество
3) необходи́мый; ну́жный, относя́щийся к де́лутиешле мәгълүматлар туплау — собира́ть относя́щиеся к де́лу све́дения
тиешле кешеләр белән сөйләшү — поговори́ть с ну́жными (компете́нтными) людьми́
тиешле җиргә барып җитү — дое́хать до ну́жного (предназна́ченного) ме́ста
тиешле белемем бар — у меня́ есть необходи́мые (для чего-л.) зна́ния
4) досто́йный; заслу́женный тж. ирон.тиешле җәза алу — понести́ заслу́женную ка́ру
тиешле бәя — заслу́женная оце́нка
5) соотве́тствующийтиешле сүз таба алмадым — не мог я найти́ соотве́тствующее сло́во
тиешле күләмдә — в соотве́тствующем объёме
6) в сочет. с терминами родства: доводя́щийся, приходя́щийся ( кем)миңа баҗай тиешле Әхмәт — Ахме́т, доводя́щийся мне свояко́м
7) см. тиеш 1)-4)хатка каршы хат язарга син бит, дустым, тиешле — ( песня) отве́тить письмо́м на письмо́ ты до́лжен, мой дружо́к
•- тиешлеен алу
- тиешле бәясен алу -
88 тупчылу
страд. от туплаукат-кат тупчылган — многокра́тно што́панный
-
89 фактик
прил.факти́ческий, действи́тельный, осно́ванный на фа́ктах; соотве́тствующий фа́ктамдиссертация өчен фа́ктик материаллар туплау — собира́ть факти́ческие материа́лы для диссерта́ции
-
90 фикер
сущ.1)а) мысль, мышле́ниекешенең бөеклеген фикере билгели — вели́чие челове́ка определя́ет его́ мышле́ние
б) ду́ма, мысль, размышле́ние, рассужде́ние; разду́мье; по́мысел книжн.бәхәсле фикерләр — спо́рные рассужде́ния
үткән тормыш турындагы фикерләр — ду́мы о проше́дшей жи́зни
эш турындагы фикерләр — разду́мья о рабо́те
2) мысль, мне́ние, сужде́ние, соображе́ниетирән фикер — глубо́кая мысль
кызыклы фикер — интере́сное сужде́ние
берничә фикер әйтү — вы́сказать не́сколько соображе́ний
3) мысль, наме́рение, за́мыселукуны дәвам итү фикере — наме́рение продолжа́ть учёбу
улы янына бару фикере — за́мысел пое́здки к сы́ну
4)а) мне́ние, сужде́ние, взгляд, то́чка зре́нияҗәмәгатьчелек фикере — обще́ственное мне́ние
җитәкченең фикере башкача — то́чка зре́ния руководи́теля друга́я
кафедра фикере — мне́ние ка́федры
б) разг. реше́ние, официа́льное заключе́ниекомиссия фикере — реше́ние коми́ссии
5) мысль, иде́я, за́мысел, конце́пция, положе́ние, те́зисоригиналь фикер әйтү — вы́сказать оригина́льную мысль
•- фикер җыю
- фикер иясе
- фикер йөртү
- фикер итү
- фикер тудыру
- фикер туплау
- фикергә килү
- фикергә төшү
- фикердән кайту
- фикереннән кайту -
91 фикер җыю
см. фикер туплау -
92 аккумулировать
сов.; несов.( что) аккумуляцияләү, энергияне җыю (туплау) -
93 газгольдер
мгазгольдер (газны туплау, саклау һәм тиешле урыннарга җибәрү җайланмасы) -
94 капитал
м1) эк. капитал2) капитал, мая; байлык, мал -
95 кодифицировать
сов.; несов.; юр.( что) кодификацияләү, кодекска туплау -
96 конденсатор
-
97 массировать
-
98 набрать
-
99 нагнать
сов.1) прям.; перен. ( кого-что) куып җитү2) (что, кого-чего) куып китерү, куып китереп бер урынга җыю (туплау)3) (что, чего) куу, чыгару•- нагнать страху
- нагнать тоску
- нагнать цену -
100 напрактиковаться
сов.остарып китү, өйрәнеп җитү, тәҗрибә туплау
См. также в других словарях:
туплау — I. ф. 1. Төрле җиргә таралган, сибелгән яки урнашкан нәрсәләрне бур урынга, бер тирәгә җыю 2. Әкренләп, аз азлап, берәмләп җыеп, үзендә булдыру. Төрле чыганаклардан нин. б. сүз, хәбәр һ. б. ш. ны алу, җыю 3. Кешеләрне берәр кеше яки оешма… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җыю — I. 1. Кеше яки хайваннарны төрле урыннардан бер җиргә китерү, туплау. Чәчелеп яткан яки таралып урнашкан нәрсәләрне чүпләп җыйнау, бер савытка тутыру. Җыену, алып китү өчен әйберләрне җыйнау 2. Әкренләп, берәмләп туплау, булдыру һәм күбәйтү.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Тагиров, Нуриагзам Тагирович — В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Тагиров. Тагиров Нуриагзам Тагирович башк. Таһиров Нуриәғзәм Таһир улы Тагиров Нуриагзам Тагирович … Википедия
аккумулятор — Соңыннан файдалану максаты белән электр энергиясе яки җылылык туплау приборы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
банк — 1. Түләү, бурычка бирү һәм акча туплау яки акча бүлү эшләрендә арадашлык итеп, саф акчаны үзәкләштерелгән әйләнешкә кертә тор. оешма 2. Отышлы кәрт уенында конга куелган акчалар суммасы 3. күч. Отышлы кәрт уенынының бер төре, шуның бер уйналышы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җигү — 1. Арба, чана, сабан һ. б. ш. әйберләрне тартып барырлык итеп, ат, үгез, сыер кебек тарту көчләренә махсус дирбияләр белән беркетү ат җигү. Арба, чана, сабан, тырма һ. б. ларны тарту көчләренә беркетеп, юлга чыгарлык яки эш башларлык хәлгә китерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
заем — Кире кайтару шарты белән дәүләт бюджетына башка илдән яки халыктан бурычка акча туплау формасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
информатика — Информациянең гомуми сыйфатлары һәм структурасы, аны булдыру, үзгәртү, туплау, тапшыру, файдалану үзенчәлекләре тур. фән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йомарлау — 1. Әвәләп, уч эченә кысып оештыру, укмаштыру, йомры хәлгә китерү 2. Төрү, чорнау 3. Бөтәрләү, җыеру 4. Йодрык хасил итеп, бармакларны уч төбенә кысып йому; йодрыклау. Нәр. б. уч төбенә кысып тоту, йому 5. күч. Җыю, туплау (көчне, ихтыярны һ. б. ш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кәрәз — Бал туплау, күкәй салу өчен бал кортлары яки шөпшәләр тарафыннан тигез рәтләр итеп балавыздан ясалган күзәнәкләр. КӘРӘЗЛЕ БАЛ – Кәрәзеннән суыртып алынмаган бал. КӘРӘЗЛЕ ТЕЛЕФОН – Җир өстендә кәрәз (челтәр) сыман булып урнашкан тапшыргыч… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
колачлау — 1. Колач эченә алу 2. Колач белән үлчәү 4. күч. Үз карамагына, үз эшчәнлеге тирәсенә туплау, үз йогынтысы астына алу, тарту. Тулысынча иңләү, үз эченә алу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге