-
41 гардиналык
прил.гарди́нный; на гарди́ныгарди́налык челтәр — гарди́нный тюль
гарди́налык (сатып) алу — купи́ть ткань на гарди́ны, купи́ть гарди́нную ткань
-
42 градус
сущ.; в разн. знач.гра́дус (единица измерения угла, дуги, температуры, а также процентного содержания спирта в винных изделиях)туксан гра́дуска борылу — поверну́ться на девяно́сто гра́дусов
гра́дусы күтәрелү — повыше́ние температу́ры
гра́дус челтәре геогр. — гра́дусная се́тка
••гра́дусы җитмәгән — гра́дуса не хвати́ло (т. е. напился не до упаду)
-
43 җылылык
сущ.1) теплота́, тепло́ || теплово́йҗылылык берәмлеге — едини́ца теплоты́
җылылык энергиясе — теплова́я эне́ргия
җылылык нурланышы — теплово́е излуче́ние
җылылык двигателе — теплово́й дви́гатель
2) күч. теплота́, приве́тливость, серде́чностькүңел җылылыгы — душе́вная теплота́
кемнедер җылылык белән искә алу — вспомина́ть о ко́м-то с теплото́й
3) в сложных сл. тепло-җылылык челтәре — теплосе́ть
җылылык магистрале — тепломагистра́ль
җылылык алмашу — теплообме́н
•••җылылык белән — с теплото́й, по-сво́йски
-
44 зарарлану
неперех.1)а) повреди́ться; испо́ртиться || поврежде́ние; по́рчасуыктан зарарланган үсемлекләр — расте́ния, повреждённые моро́зом
механизмның зарарлануы — поврежде́ние (по́рча) механи́зма
б) пострада́ть (от чего-л.) потерпе́ть (понести́) уще́рб (убы́тки)янгыннан зарарланып калмау — не пострада́ть от пожа́ра
2) поража́ться; заража́ться || пораже́ние; зараже́ниекүзнең нервлары зарарланган — повреди́лись (поражены́) зри́тельные (глазны́е) не́рвы
күз челтәре зарарлану — пораже́ние сетча́тки гла́за
зарарлану ган өлешне кисеп ташлау — отсе́чь поражённую часть
зарарлану ган зона — заражённая зо́на
бодайның гөмбә белән зарарлануы — грибко́вое зараже́ние пшени́цы
зарарлану у дәрәҗәсе — сте́пень зараже́ния; сте́пень заражённости
-
45 итәкле
прил.1) с ( определённого качества) подо́лом; с какой-л. поло́юкиң итәкле пальто — пальто́ с дли́нными по́лами
озын итәкле камзул — длиннопо́лый камзо́л
2) с обо́рками, обо́рчатыйчелтәр итәкле алъяпкыч — фа́ртук с кружевны́ми обо́рками
бала итәкле күлмәк — пла́тье с обо́рками (вола́нами)
3) разг. оде́тая в ю́бку, в ю́бкекиң итәкле хатын-кыз — же́нщина в широ́кой ю́бке
-
46 калдык
1. сущ.1) оста́ток; изли́шектакта калдыклары — оста́тки досо́к
материя калдыгы — изли́шек мате́рии
челтәр калдыгы — оста́ток кру́жева
2) мн. ч. оста́тки, ча́сти (чего-л. разрушенного, разбитого и т. п.)җимерелгән машина калдыклары — оста́тки разби́той маши́ны
отряд калдыклары — оста́тки отря́да
3) оста́ток, следы́ (чего-л. минувшего, исчезнувшего)элекке матурлыгының калдыгы — следы́ пре́жней красоты́
балачак хисенең калдыгы — оста́ток де́тского чу́вства
4) мн. ч. оста́тки, отхо́ды, отбро́сынефть промышленносте калдыклары — отхо́ды нефтяно́й промы́шленности
кухня калдыклары — отбро́сы ку́хни
азык калдыклары — оста́тки пи́щи, объе́дки
5) мат. остато́кдүрт икегә калдыксыз бүленә — четы́ре де́лится на́ два без оста́тка
6) бухг. са́льдо7) перен. пережи́токискелек калдыклары — пережи́тки про́шлого
8) с.-х. охво́стье ( от очистки зерна)9) перен. приспе́шник, охво́стье2. прил.фашист калдыклары — фаши́стское охво́стье
1) оста́вшийся, после́дний, сохрани́вшийсякалдык азык — оста́вшаяся пи́ща; объе́дки
калдык кием — оста́вшаяся оде́жда
калдык акча — после́дние де́ньги
калдык хисләр — сохрани́вшиеся чу́вства
2) оста́точныйкалдык суммалар — оста́точные су́ммы
калдык әгъзалар — оста́точные о́рганы
-
47 канализация
сущ.канализа́ция || канализацио́нныййортны канализа́циягә тоташтыру — подключи́ть дом к канализа́ции
канализа́ция челтәре — канализацио́нная сеть
-
48 капилляр
-
49 кәрниз
сущ.1) карни́з, фриз; подзо́рмич кәрнизе — печно́й карни́з
челтәрле кәрниз — резно́й карни́з
кәрниз тегү — сде́лать карни́з
2) разг. фриз над окно́м ( внутри или снаружи)3) разг. перекла́дина для гарди́н; разъёмный фриз; гарди́на прост. -
50 киң тармаклы
1) разве́систый ( клён)киң тармаклы юллар челтәре — разветвлённая сеть доро́г
-
51 койка
I ко́йкасущ.ко́йка || ко́ечныйкойка япмасы — ко́ечное покрыва́ло
II койка́койка челтәре — ко́ечная се́тка
сущ.1) холоде́ц, сту́день; заливно́екойка кую — вари́ть (гото́вить) холоде́ц
2) жи́дкая ма́сса, желе́ для сту́дня (холодца́, заливно́го)••койка баш — плеши́вый
-
52 көньяк-көнбатыш
1. сущ.ю́го-за́пад2. прил.ю́го-за́падный ( ветер)көньяк-көнбатыш тимер юл челтәре — ю́го-за́падная железнодоро́жная сеть
-
53 күзәнәк
сущ.1) биол. кле́тка ( ткани) || кле́точныйбиз күзәнәкләре — желе́зистые кле́тки
нерв күзәнәге — не́рвная кле́тка
тән күзәнәкләре — сомати́ческие же́лезы
күзәнәк теориясе — кле́точная тео́рия
2) ячея́, яче́йка ( сотовая)3) см. күз 9)челтәр күзәнәге — пе́тля в кру́жеве
4) бот. глазо́к ( картофеля)5) по́рыипи күзәнәкләре — по́ры хле́ба
тән күзәнәкләрен тузан басты — пыль залепи́ла по́ры на ко́же
• -
54 күкрәк
сущ.1) грудь, грудна́я кле́тка || грудно́йсм. тж. түшкиң күкрәк — широ́кая грудь
күкрәк белән каплау — заслони́ть гру́дью
күкрәккә кысып кочаклау — обня́ть, прижа́в к груди́
күкрәк чәнчү — коло́ть в груди́
күкрәк мускуллары — грудны́е мы́шцы
күкрәк йөзгече — грудно́й плавни́к
2) грудь ( верхняя передняя часть одежды) || нагру́дныйкүкрәк тулы орденнар һәм медальләр — вся грудь в ордена́х и меда́лях
күкрәк кесәсе — нагру́дный карма́н
күкрәккә тага торган билге — нагру́дный знак
3) грудь, бюст ( у женщин) || грудно́йкүкрәк сөте — грудно́е (матери́нское) молоко́
күкрәк баласы — грудно́й ребёнок
баланы күкрәктән аеру — отня́ть ребёнка от груди́
•- күкрәк авыруы
- күкрәк бакасы
- күкрәк бизе авыруы
- күкрәк зәхмәте
- күкрәк хасталыгы
- күкрәк куышлыгы
- күкрәк читлеге
- күкрәк сөяге
- күкрәк челтәре
- күкрәкне кысу••күкрәк киереп (тутырып) — по́лной гру́дью (дыша́ть)
күкрәк көче белән табу — добыва́ть/добы́ть свои́м горбо́м (что-л.)
күкрәк сугып (күкрәккә суга-суга) — стуча́ (кулако́м) себя́ в грудь
- күкрәк биреп каршы торукүкрәк тавышы (күкрәктән чыккан тавыш) — грудно́й го́лос
- күкрәк киереп каршы тору
- күкрәк киерү
- күкрәк киереп йөрү -
55 пәрдәлек
прил.1) приго́дный и́ли доста́точный для (определённого коли́чества) за́навесей; на за́навеспәрдәлек челтәр — кру́жево (кружева́) для за́навеса, занаве́ски
2) см. пәрдәле 3) -
56 поликлиника
сущ.поликли́ника || поликлини́ческийполикли́ника бинасы — зда́ние поликли́ники
поликли́ника врачлары — врачи́ поликли́ники
поликли́никалар челтәре — поликлини́ческая сеть
-
57 радио
сущ.1) в разн. знач. ра́диоКазан ра́диосы — Каза́нское ра́дио
ра́дио тыңлау — слу́шать ра́дио
ра́дио кертү (үткәрү) — проводи́ть/провести́ ра́дио, радиофици́ровать || радиофика́ция
2) в составе сложн. сл. ра́дио-ра́дио җиһазлары — радиообору́дование, радиоаппарату́ра
ра́дио дулкыны — радиоволна́
ра́дио сөюче — радиолюби́тель, радиолюби́тельница || радиолюби́тельский
ра́дио челтәре — радиосе́ть
•- радио аша хәбәр итү
- радиодан тапшыру
- радио буенча хәбәр итү
- радио буенча тапшыру -
58 радиотрансляция
сущ.радиотрансля́ция || радиотрансляцио́нныйбәйрәм концерты радиотрансля́циясе — радиотранcля́ция пра́здничного конце́рта
радиотрансля́ция үзәге — радиотрансляцио́нный у́зел
радиотрансля́ция челтәре — радиотрансляцио́нная сеть
-
59 рюш
-
60 салфетка
сущ.салфе́тка || салфе́точныйөстәлдә ап-ак салфеткалар — на столе́ о́чень бе́лые салфе́тки
салфетка кәгазе — салфе́точная бума́га
челтәрле салфеткалар — кружевны́е салфе́тки
См. также в других словарях:
челтәрләү — (ЧЕЛТӘРЛӘНҮ) – 1. Челтәр тоту, челтәр (1) белән бизәү 2. Бик күп урыннарда тишеп үтү, тишекләр барлыкка китерү. Тишек тошыклар барлыкка китерү; челтәрләр ясау 3. Төрле юнәлештә салынган юллар һ. б. ш. белән каплау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
челтәр — 1. Үтә күренмәле, тигез яки рәсемле итеп тукылган яисә бәйләнгән эре күзәнәкле җиңел тукыма (гадәттә тәрәзә пәрдәсе, күлмәккә бизәк тоту һ. б. ш. өчен кулл.) с. Шундый тукымадан тегелгән, ясалган 2. Үзара тигез кисешкән җепләрдән төенләп ясалган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
челт-челт — обр. ияр. Күз кабакларын тиз тиз ачып ябуны белдерә. ЧЕЛТ ЧЕЛТ ИТҮ – Күз кабакларын тиз тиз ачып ябу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
челтәрле — с. 1. Агачка төрлечә сырлап, кисеп ясалган рәсеме булган, шундый рәсемнәр белән бизәлгән ч. капка 2. Рәшәткә рәв. булган, рәшәткәгә охшаган ч. күпер 3. Тишекле тишекле, тишекле тошыклы ч. чүмеч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бака — 1. Арткы озын аяклары йөзәргә һәм сикерергә җайлашкан койрыксыз җир су хайваны 2. Кабырчык эчендә яшәүче хайван (моллюск) тур. кабырчык бакасы 3. Ялкынсынулы, шешенкеле авыруларның гомуми атамасы күкрәк бакасы, тамак бакасы, теш бакасы 4. Капкада … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өрфия — Карават өстенә җәеп кую өчен бик юка, үтә күренмәле челтәр тукымадан, тюльдән һ. б. ш. ясалган япма. с. Челтәрле итеп бәйләнгән; челтәрдән ясалган; бик нечкә өрфия шәл … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәтмә — 1. Бау, җеп һ. б. ш. нәрсәләрдән үреп, аркылы торкылы итеп төйнәп ясалган челтәр сыман җайланма. Җәтмә челтәр сыман булып күренгән әйбер тур. томан җәтмәсе аша... 2. Кош аулау, балык тоту, кайбер җәнлекләрне эләктерү һ. б. өчен үреп ясалган тозак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иләк — I. 1. Он яки ярманы үзенә катышкан эре кисәкләрдән аеру, иләү өчен түгәрәк кысага кидерелгән челтәрдән торган җайланма 2. Орлык балчык, ком кебек нәрсәләрне иләп чистарту яки сортларга аеру өчен челтәр җайланма. ИЛӘК ЙОЛДЫЗ – Йолдызлар төркеме;… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
интернет — Бөтендөнья пәрәвезе – Электрон исәпләү машиналарының (компьютерларның) бөтен дөнья күләмендә үзара зур бер информация челтәренә тоташкан глобаль системасы (гадәттә телефон челтәрен файдаланып эш итә) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Челтнем — У этого термина существуют и другие значения, см. Челтнем (значения). Координаты: 51°53′47.47″ с. ш. 2°04′42.34″ з. д. / 51.89652, 2.07843 … Википедия
ажур — Бик нәфис, челтәрләп эшләнгән юка тукыма. Бик нәфис, үтә күренмәле бәйләм, чигеш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге