-
1 кӧпек
(-ги; / / кӧпеи Г)1. пес, собака; кӧпек бала цуценя О; кӧпек тиш дикий, кривий зуб — росте над іншими Б, У; кӧпек уйа (сы) собача будка НМ.2. пустун, бешкетник П; … кӧпек баласы СМ, СГ, кӧпек оғлу Г, СЛ, СГ, кӧпек оғлу кӧпек СК, кӧпек оғлун баласы СЛ, СГ сучий син; кӧпек оғлу кӧпеклер сучі діти СЛ; кӧпек хулу, кӧпекин хул сучий слуга У; кӧпект'е да оғлан сучий син У; йа кӧпек ашасын а щоб тебе собаки з'їли СЛ; кӧпек кӧпегин тэрисни йыртмаз собака собаці шкуру не роздере СГ. -
2 ата
1. батько, пращур; атасын баласы дитя свого батька О; ата йурт рідний дім, батьківщина О; Адам ата пращур Адам Г; аталар сӧзи / сӧзӱ М / СБ, ГСК прислів'я, приказка; аталар сӧзлери приказки, прислів'я П, СЛ; ӧгей ата вітчим О.2. самець домашніх птахів СГ.3. дорідний, великий НМ; ата алма дорідне яблуко НМ. -
3 базаркӱн
неділя ВН-У; базаркӱнниң баласы базартэ дэ аны истэй дитина, що (скуштувала утіх) у неділю, хоче того самого й у понеділок СБЧ. -
4 бал
мед; солах балы стільниковий, щільниковий мед Г; ав (у) зуңа бал босун спасибі тобі на доброму слові, букв. мед тобі на уста СБЧ, СМ; онун ағызындан бал ахай він дуже красномовний — з його уст тече мед К; бал тутхан бармағын йалай СБЧ, П, бал тутан адам пармаыны / пармағын йалай СЛ / СГ людина, що має справу з медом, облизує пальці; бал хырх- качати мед Г,К; бал питэсиинен мед із коржами Кб.; балаңның баласы балдан да татлы онуки — діти твоїх дітей — для тебе солодші за мед СБФ. -
5 бала
дитина; баллар діти ВН; эт'и баллары бар у нього двоє дітей П; бала бахан хары нянька НКД, СГС; болаҗах бала боғундан бельли СБА, олаҗах бала бохундан бельли СГ дитину, якою вона буде, видно по її гімну; донуз / доңуз бала СБ / К порося; йитолунун баласы сучий син Г; оғлан бала хлопець Г; сколя бала школяр Б; хозу бала ягня У; эр бала хлопець Б; бала ахылы тут- поводити себе, як дитина Б; бала ахылына болма не будь дитиною СБЧ. -
6 дарасы
(<дэ арасы) Кам.тэрезинин арасы, эт'имизин дэ арасы; айлянайым башындан — эт'имиз хардаш баласы між вікон простінок, між нами є певні стосунки; я в захопленні від тебе — ми діти двох братів Кам.. -
7 йитолу
ВН, СМ, К, йитолу йит (и) Б, К, йитол (ун) ун баласы (на дитину) Б, У, Г, йитол (ун) ун эрифи (на парубка) У, Г, йитолусу У сучий син; пор. йутолу. -
8 кӱселек
-
9 ноғай
ногаєць, татарин; груба людина ВН, Б, У, СК; ноғай баласы груба людина К. -
10 сколиос
(-зу) М, сколя школа; сколя баласы школяр НБЄ, Б; башлавуч сколя початкова школа СЛ; урум сколя урумська школа НМ; пор. схолио (с). -
11 тат
Iсмак.IIрумей, грек (греко-еллін) ; тат тили румейська моваП; татның баласы аллахның беласы дитина тата — бич божий СБЧ. -
12 чапи
1. козел Г; т'ийик чапи косуля Г; чапи баласы козеня Г.2. сапачка СБ, П; пор. цапа, чапа. -
13 ӧз
сам, свій, власний ВН, СБ-К; ӧз ара між собою О; ӧз ӱйӱ його власна хата СБФ; ӧз башым олғанда тапайым коли я буду сама, знайду СЛ; ӧз башна сӧндӱ згасло само собою СЛ; ӧзӱм я сам ВН, СБ, У; мен ӧзӱм я сам Г; ӧзме хардаш таптым я знайшов собі брата СЛ; ӧзӱмӱз ми самі СБ, СМ, Б, СГ; ӧзӱң ти сам ВН, СБ, У; ӧзӱнӱз ви самі К; ӧзӱ він сам Б, СГ; ӧзӱ башна на самоті П; ӧзӱ йер дэсятна власна десятина землі П; ӧзӱ тильңи ӧзӱң унутхансы свою мову ти сама забулаП; ӧзӱ хойунңа т'ирсин хай воно станеться з тобою самим П; ӧзӱ арамыза між нами К; ӧзӱ баласы його власна дитина СБ; ӧзӱ башым / башма олғанда перебуваючи насамоті СЛ / К; ӧзӱ башына йаша- жити самітньо, самому Г; ӧзӱ йеримиз наша власна земля Б; ӧзӱ ишиң твоя власна справа СБ; ӧзӱ ишин ӧзне кӧзетмеэ т'ерек свої справи слід вирішувати самому П; ӧзӱ т'ибик як він сам П; ӧзӱ тайфасы блен своєю сім'єю СБ; ӧзӱ тилимиз наша власна мова Б, СМ; ӧзӱ холу блен тикти він пошив своїми руками СБ; т'етэй ӧзӱ йанна іде своєю дорогою СМ; ӧзӱн чалай гне своєї П; эр т'ез ӧзне ишлер эди кожен працював на себе Б; о йырлай ӧзне він співає сам для себе К; ӧзлери вони самі ВН,М; ӧзлерне їм самим П; ӧз ӧзуне сам собі О; отурайым ӧзӱ ӧзӱме я живу сама по собі Г; ӧзӱ ӧзне сам собі СБ; ӧзӱ ӧзӱн алдатый дурить себе сам П.
См. также в других словарях:
БАЛАСЫ — Разводить баласы. Обл. Неодобр. То же, что травить баланду 1. Мокиенко 1990, 35 … Большой словарь русских поговорок
Разводить баласы — Обл. Неодобр. То же, что травить баланду 1. Мокиенко 1990, 35 … Большой словарь русских поговорок
емшек баласы — 1 1,5 жасқа дейін емшек еметін сәби … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ойын баласы — Сегіз бен он екі жасар аралығындағы бала … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
Дулатов, Миржакип — Руководители партии «Алаш», Слева Ахмет Байтурсынов, в центре Алихан Букейханов, справа Миржакип Дулатулы, фото 1917 года Миржакип Дулатулы Мыржақып Дулатұлы … Википедия
бала — 1. Яңарак туган яки әле үсеп җитмәгән һәрбер җан иясе. Бәби. Үсмерлек чорына кадәр булган малай яки кыз 2. Атага яки анага карата: аннан туган зат (кеше яки хайван). Нин. б. хайваннан, токымнан туган зат аю баласы. күч. Халык яки чорның, социаль… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
қызалақ — 1. (Рес., Орын.) қыз, қыз бала. Сегіз баламнан тазарған соң мына қ ы з а л ағ ы м туып еді, атын Ұмтылған қойдым (Рес., Орын.). 2. (Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.; Қарақ.; Ақт., Қараб.; Орал: Чап., Казт.; Рес., Қалм.) 11 12 жасар қыз бала. Мектепте… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
оразы — (Гур., Маңғ.) бақытты адам. О р аз ы н ы ң баласы он бесінде бас болады, Шиырлының баласы жиырмасында жас болады (Мақал; Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
талан — 1 Қ орда., Арал; Ақт.: Шалқ., Қараб.) бедел, абырой. Колхоз мүшелерінің арасында басқарманың т а л а н ы бар (Ақт., Шалқ.). Колхоз мүшелеріне жас күнінде т а л а н ы м жүріп тұрды (Ақт., Қараб.). 2. (Қост., Жанг.; Ақт., Қараб.; Қ орда: Сыр.,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
туажат — (Алм.: Жам., Кег.) немелтайдан туған бала. Бұл бала маған т у а ж а т болады, яғни шөберенің баласы (Алм., Жам.). Рысқұл баласы Тұрар Түйе бидің т у а ж а т ы (Ш. Мұрт., Жұлд. көп., 193). Т у а ж а т т а н туғанша, тұқымнан тусын (Алм., Кег.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шиырлы — (Маң.: Маңғ., Шевч.) жолы болмайтын, басынан қырсығы арылмайтын, маңдайының соры бар (адамға қатысты қолданылады). Оразының (қ.) баласы он бесінде бас болады, Ш и ы р л ы н ы ң баласы жиырмасында жас болады (Мақал) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
