кого-л+чего-л

-и, αιτ. душу, πλθ. души θ.

1. ψυχή•

2. άνθρωπος, κάτοικος, άτομο•

3. δουλοπάροικος•

4. το βασικό, το κύριο, η ουσία. || καθοδηγητής, εμψυχωτής.

εκφρ.

бумажная душа – γραφειοκράτης, γραφιάς•

заячья душа – δειλός)κιοτής (σαν το λαγό)•

чернильная душа – καλαμαράς, γραφειοκράτης•

без -и – παλ. α) άψυχος (από ζωηρό αίσθημα ή φόβο), β) χωρίς ενθουσιασμό, ψόφιος•

в - – α) μέσα, εσωτερικά, β) έμφυτα, απο, τη φύση•

душа всеми фибрами -и – ολόψυχα•

по - – του γούστου, της αρέσκειας•

по -ам ή по - – φιλικά, ειλικρινά (жить) душа в -у ζω αρμονικά•

душа нараспашку – ανοιχτόκαρδα•

душа не лежит. – αισθάνομαι, αντιπάθεια•

душа не на месте – σπάραζε η καρδιά•

душа не принимает – αντιπαθώ, δε χωνεύω•

душа ушла (уходит) в пятку – μου πήγε (πηγαίνει) η ψυχή στην κούλουρη (καταφοβήθηκα)•

вдохнуть -у – εμψυχώνω, αναζωογονώ, τονώνω, ενθαρρύνω•

излить -у – ανοίγω την καρδιά (εκμυστηρεύομαι όλα)•

вложить -у – επιδίδομαι ολόψυχα•

отвести -у – ξαλαφρώνω, ξεσκάζω• ικανοποιώ μεγάλη μου επιθυμία•

отдать Богу -у – παραδίδω το πνεύμα (πεθαίνω)•

душа моя – ψυχή μου (συμπάθεια μου)•

отпустить -у на покаяние – αφήνω ήσυχο•

положить -у за кого-чего – θυσιάζω τη ζωή μου για κάποιον, για κάτι•

положить -у на что – βάζω όλα τα δυνατά μου σε κάτι•

не чаять -и – υπεραγαπώ, λατρεύω•

кривить -ой – γίνομαι ανειλικρινής• υποκρίνομαι•

ни -ой ни телом – καθόλου•

это мне по - – αυτό πολύ μου αρέσει,• влезть ή залезть в -у кому αποκτώ την εμπιστοσύνη κάποιου•

заглянуть в -у кому – ψυχολογώ καλά κάποιον•

мне не по - – δε μου αρέσει, δεν είναι της καρδιάς μου•

хватать за -у – ταράσσω, συγκινώ την ψυχή•

взять ή принять – κ.τ.τ. что на -у ή на свой -у αναλαβαίνω την ευθύνη για κάποιον•

стоить ή торчать над чьей -ой – κάθομαι πάνω στο κεφάλι. (γίνομαι ενοχλητικός)•

петь -ой, – τραγουδώ συναισθηματικά•

в чем душа (только) держится – άψυχος, ψόφιος, μόνο που δεν του βγήκε ακόμα η ψυχή•

за милую -у – μ' όλες τις ανέσεις•

за -ой (у кого) есть ή имеется – έχει κάτι (να περάσει, να ζήσει)•

за -ой (у кого) нет чего – δεν έχει τίποτε (να περάσει, να ζήσει)•

за -у берёт что-н. – ανησυχώ, φοβούμαι•

на - кошки сгребут – έχει σαράκι στην καρδιά• ή τον τρώει το σαράκι•

сколько -е угодно – όσο θέλει η ψυχή σου.

м

1. (внешность) ἡ δψη [-ις], ἡ ἐμφάνιση, τό ἐξωτερικό[ν]/ τό ὕφος, ἡ ἐκφραση (выражение лица):

2. (состояние) ἡ κατάσταση; в нетрезвом \виде μεθυσμένος, πιωμένος, σέ κατάσταση μέθης·

3. (зрелище, картина) ἡ ἄποψη, ἡ θέα, τό τοπεῖο[ν]:

4. \виды мн. (предположения, намерения) οἱ βλέψεις, οἱ προβλεψεις, οἱ προθέσεις:

м

1. филос, биол. τό είδος·

2. грам. ἡ μορφή:

несов (от кого-л., чего-л.) ἐξαρτιέμαι, ἐξαρτῶμαι:

несов (кого-л., чего-л.) στερώ, ἀποστερώ, ἀφαιρώ:

несов

1. (идти следом) ἀκολουθώ, ἔπομαν

2. (наступать, происходить после кого-л., чего-л.) διαδέχομαι, ἔρχομαι κατόπιν, ἐπακολουθώ:

3. (поступать согласно чему-л.) ἀκολουθώ:

4. (отправляться, ехать) κατευθύνομαι, μεταβαίνω:

6. (быть следствием, вытекать из чего-л.) βγαίνω, προκύπτω, ἔπομαι, συνεπάγομαι:

6. безл (нужно, должно):

7. безл (причитаться):

сов (кого-л., чего-л.) разг παίρνω χαμπάρι ὅτι λείπει, ἀρχίζω νά ψάχνω:

ж

1. ἡ ἀρχή, ἡ ἐξουσία:

2. \властьи мн. (лица, облеченные властью) οἱ ἀρχές:

с в разн. знач. ἡ ποιότη-τα [-ης]:

сов, недосчитываться несов (кого-л., чего-л.) διαπιστώνω ὅτι λείπει, μοῦ λείπει:

с

1. ἡ στάση, ἡ σχέση προς.../ τό φέρσιμο, ἡ συμπεριφορά (об-хоокдение):

2. (связь, касательство) ἡ σχέση [-ις[:

3. \отношениея мн. (взаимное общение, связь) οἱ σχέσεις:

4. мат ὁ λόγος, ἡ ἀναλογία, ἡ σχέσις δύο ποσῶν. в прямом (обратном) \отношениеи εὐθέως (αντιστρόφως) ἀνάλογα·

5. канц. τό ἐγγραφο, τό ὑπόμνημα· ◊ по \отношениею.к кому́-л., че-му́-л., в \отношениеи кого-л., чего́-л. σχετικά μέ, σέ σχέση μέ· в этом \отношениеи σχετικά μ' αὐτό· во многих \отношениеях ἀπό πολλες ἀπόψεις· во всех \отношениеях ἀπ' ὀλες τίς ἀπόψεις· ни в каком \отношениеи κατ' οὐδένα λόγον, μέ κανένα τρόπο.

с ἡ προστασία:

несов

1. (в пользу кого-л., чего-л.) προδιαθέτω·

2. (способствовать чему-л.) προκαλώ διάθεση.

несов

1. (что-л.) λύ(ν)ω, ζετυλίγω, ξεδένω:

2. (освобождать) ἐλευθερώνω:

1. λύομαι, ξεδένομαι·

2. перен (освобождаться от кого-л., чего-л.) разг ἐλευθερώνομαι· ◊ у него язык развязался разг λύθηκε ἡ γλώσσα του.

с ἡ συνοδεία, ἡ ἀκολουθία:

несов

1. (переносить, испытывать) ὑπομένω, ὑποφέρω/ νοιώθω (голод, жажду):

2. (допускать, мириться) ἀνέχομαι:

3. ὑφίσταμαι, παθαίνω (убытки, потери)! ἀποτυγχάνω (неудачу)) δοκιμάζω (нужду):

-и θ.

1. μνήμη, μνημονικό, θυμητικό•

2. ανάμνηση•

3. (εκκλσ.) μνημόσυνο.

εκφρ.

вечная память – αιώνια η μνήμη•

блаженной (светлой, незабвенной) -и – παλ. θεός σχωρέσ τον, αγιάσουν τα κόκκαλά του, ο Θεός ν' αναπάψει την ψυχή του•

печальной – με θλιβερή τη μνήμη•

недоброй -и – με κακή τη μνήμη•

без -и – α) πάρα πολύ, μέχρι τρέλλας•

он полюбил е без -и – αυτός την αγάπησε μέχρι τρέλλας. β) κατενθουσιασμένος, γ) αναίσθητος•

на память – από μνήμης, όπως το θυμούμαι•

на память (дать, подарить, взять, получить) – για ενθύμιο (δίνω, δωρίζω, παίρνω)•

на память ή по -и (говорить, рассказывать, знать) – από μνήμης, απ έξω, αποστήθιση (μιλώ, διηγούμαι, γνωρίζω)•

по старой -и – από παλαιά συνήθεια ή ανάμνηση του παρελθόντος•

прийти на память – μου έρχεται στη μνήμη, ξαναθυμούμαι.

ж

1. τό χέρι, ἡ χείρ / τό μπράτσο, ὁ βραχίονας [-ων] (от локтя до плеча):

2. (почерк) ὁ γραφικός χαρακτήρας, τό γράψιμο:

3. перен (протекция) разг τό μέσο[ν], ἡ προστασία· ◊ он его правая \рука εἶναι τό δεξί του χέρι· \рука не дрогнет δέν θά διστάσω· у меня \рука не поднимается δέν μοδ κάνει καρδιά· золотые руки а) ἡ χρυσοχέρα (о женщине), б) ὁ χρυσοχέρης (о мужчине)· сидеть сложа руки κάθομαι μέ σταυρωμένα τά χέρια· руки не доходят до чего-л. δέν Εχω καιρό ν' ἀσχοληθώ μέ κάτι· у него руки опускаются χάνει τό κουράγιο του· ру́кн прочь! κάτω τά χέρια!· играть в четыре \рукай παίζω κατρμαίν связать кого-л. по \рукаам δένω τά χέρια κάποιου· быть связанным по \рукаа́м и ногам εἶμαι δεμένος χεροπόδαρα· уда́рить по \рукаа́м (согласиться) δίνω χέρι, συμφωνώ· дать кому-л. по \рукаам τιμωρώ κάποιον, τσακίζω τά χέρια· ходить по \рукаам περνώ ἀπό χέρι σέ χέρι· прибрать к \рукаам что-л. βάζω κάτι στό χέρι, οἰκειοποιούμαι κάτι· \рукаам воли не давай! μή σηκώνεις χέρι!· в одни руки (продать, отпустить) στό ἀτομο, κατ' ίίτο-μο[ν]· брать что-л. в свой руки παίρνω στά χέρια μου, ἀναλαμβάνω κάτι· взять кого-л. в руки κάνω κάποιον του χεριοο μου· взять себя в руки συνέρχομαι, συγκρατούμαι· попасть кому-л. в руки πέφτω στά χέρια κάποιου· быть в \рукаах у кого-л. μ' ἐχει κάποιος στό χέρι· быть (находиться) в хороших \рукаах βρίσκομαι σέ καλά χέρια· это в наших (их, ваших, его и т. п.) \рукаах εἶναι στό χέρι μας (τους, του, σας)· носить кого-л. на \рукаах ἔχω κάποιον μή στάξει καί μή βρέξει· иметь на \рукаа́х ἔχω· умереть на \рукаах у кого-л. πεθαίνω στά χέρια κάποιου· на все ру́ки мастер πολυτεχνίτης· набить руку παίρνω τόν ἀέρα (τής δουλειάς), συνηθίζω σέ κάτι· марать руки λερώνω τά χέρια μου· умывать руки νίπτω τάς χείρας μου, πλένω τά χέρια μου· \рука руку моет погов. τό ἕνα χέρι νίβει τ' ἀλλο καί τά δυό τό πρόσωπο· \рука об руку χέρι μέ χέρι· на скорую руку разг πρόχειρα, στά πεταχτά· нечист на руку ἀπατεώνας, παλη-άνθρωιτος· под пьяную руку разг στό μεθύσι, μεθυσμένος· подать руку помощи δίνω βοήθεια· поднять ру́ку на кого-л. σηκώνω χέρι (επάνω σέ κάποιον)-наложи́ть ру́ку на что-л. βάζω χέρι σέ κάτι, βάζω στό χέρι κάτι· наложить на себя руки κάνω ἀπόπειρα αὐτοκτονίας, σηκώνω ἐπάνω μου χέρι· приложить ру́ку βάζω τό χεράκι μου, βοηθώ· нагреть себе руки на чем-л. κάνω τή μπάζα μου, βγάζω μίζα· выдать на руки δίνω στά χέρια· это дело его рук εἶναι δική του δουλειά· из рук в ру́ки, с рук на руки ἀπό χέρι σέ χέρι· из первых рук ἀπό πρώτο χέρι· из рук вон плохо κακά καί ψυχρά· все валится из рук δέν μπορώ νά κάνω δουλειά· как без рук без кого-чего-л. εἶμαι ἀνήμπορος, μοῦ κόβονται τά χέρια· не покладая рук ἀσταμάτητα, ἀκούραστα· не хватает рабочих рук δέν φτάνουν τά ἐργατικά χέρια· отбиться от рук γίνομαι ᾶτακτος, δέν πειθαρχώ· с ру́к сбыть ξεφορτώνομαι κάτι· ему́ все сходит с рук βγαίνω πάντα λάδι· это мне не с \рукай разг δέν μοῦ ἐρχεται βολικό· средней \рукай разг μέτριος, κοινός· просить чьей-л, \рукаи ζητώ τό χέρι (или τήν χείρα), ζητώ σέ γάμο· махну́ть \рукао́й на что-л. παρατάω κάτι· \рукаой подать πολύ κοντά, δίπλα· как \рукаой сняло что-либо разг πέρασε ἐντελώς· чужими \рукаами жар загребать погов. βάζω ἄλλον νά βγάλει τό φίδι ἀπό τήν τρύπα, βάζω ἄλλον νά βγάλει τά κάστανα ἀπ' τή φωτιά· ухватиться обеими \рукаами за что-л. ἀρπάζομαι (или πιάνομαι) ἀπό κάτι, δέχομαι μέ εὐχαρίστηση· сон в ру́ку τό ὀνειρο βγήκε· передать кого-л. в ру́ки правосудия παραδίδω κάποιον στά χέρια τής δικαιοσύνης· положа ру́ку на сердце μέ τό χέρι στήν καρδιά.

предлог Α. с вин. и предл. п.

1. (при обозначении места, на поверхности \на на вопросы куда?, где?) (ἐ)πάνω σέ, σέ, ἐπί:

2. (при обозначении направления или местонахождения \на на вопросы куда?, где?) σέ:

1. (при обозначении срока, промежутка времени) γιά:

2. (при обозначении меры, количества) σέ, γιά:

3. (при обозначении цели, назначения) γιά, διά, σέ:

1. (при обозначении орудия или средства действия, при обозначении предмета, являющегося опорой, основанием, внутренней частью чего-л.) μέ:

2. (во время чего-л., в течение) σέ, κατά:

частица разг (возьми) νά, πόρτο:

-и, αιτ. руку, πλθ. руки, рук, рукам θ.

1. το χέρι•

|| η άκρη του χεριού (παλάμη, δάχτυλα)•

2. γραφικός χαρακτήρας•

|| υπογραφή (ιδιόχειρη)•

3. πλθ. -и εργάτες•

|| άνθρωποι, άτομα•

|| μτφ. ισχυρός, δυνατός•

|| βοηθός, προστάτης.

4. παλ. συμφωνία γάμου•

5. θέση, σειρά (εργάτη, παίχτη κλπ.)• первая, вторая, третья рука πρώτος, δεύτερος, τρίτος εργάτης•

6. κατηγορία, τάξη•

7. (με αιτ. και πρόθεση «под») σημαίνει κατάσταση, διάθεση•

εκφρ.

в –ах чьих ή у кого (быть находить(ся) – α) είμαι στα χέρια κάποιου (εξαρτιέμαι (από κάποιον), β) είμαι, βρίσκομαι στη διάθεση κάποιου, γ) είμαι, βρίσκομαι στην εξουσία κάποιου•

на рукау – (στρατ. παράγγελμα) με προτετανένο το όπλο! προτείνατε!•

на -у кому – προς όφελος κάποιου•

на -ах чьих ή у кого (быть, находить(ся) – είμαι, βρίσκομαι στα χέρια κάποιου (υπο την κηδεμονία, προστασία)•

на -ах у кого (быть, имеет(ся) – υπάρχει σε κάποιον•

на рукаах у меня ни копейки нет – στα χέρια μου δεν έχω ούτε καπίκι•

не рука кому – δεν ταιριάζει, αρμόζει σε κάποιον•

по -е кому – α) ταιριάζω, πηγαίνω•

перчатка не по - – το γάντι δε μου ταιριάζει στο χέρι. β) κατάλληλος, εύθετος, του χεριού•

по -ам! – στα χέρια! (αποφασίστηκε, εγκρίθηκε)•

под -у ходить – αγκαζέ (αλαμπράτσα) βαδίζω•

под -у – με εμποδίζει κάποιος (όταν είμαι απασχολημένος): не говори под -у μη μου μιλάς όταν εργάζομαι•

под -ой ή под -ами – μπροστά στα χέρια, πολύσιμά•

под -сж) – παλ. κρυφά, μυστικά, κρυφομιλώντας•

с -и – ταιριάζει, πηγαίνει•

-ами и ногами; с -ами и ногами; с -ами, ногами – α) με χέρια και με πόδια (ολόψυχα), β) ολόκληρα, ολότελα, πλήρως•

рука в -у – παλ. αγκαζέ, αλαμπράτσα•

рука об руку – χέρι με χέρι μαζί, αγαπημένα, αδερφωμένα•

рука с рукаой – (παλ.) αγκαζέ, αλαμπράτσα•

-и вверх! – απάνω τα χέρια! (παραδόσου)•

-и прочь от... – κάτω τα χέρια απο... (μη επεμβαίνετε)•

- и не доходят – δεν ευκαιρώ, δεν αδειάζω•

рука не дрогнет – το χέρι δεν τρέμει (δε διστάζει μπροστά σε τίποτε)•

- и опустились (отнялись) – κόπηκαν τα χέρια (οι δυνάμεις, η επιθυμία, ο ζήλος)•

рука не поднимается у кого – δε σηκώνει το χέρι (είναι) αναποφάσιστος, διστακτικός•

- и чешутся у кого – α) πάει φιρί-φιρί για καυγά. β) τρώνε τα χέρια για δουλειά (έχω όρεξη για δουλειά)•

- ой не достать (не достанешь) – είναι απρόσιτος (για υψηλή προσωπικότητα)•

- ой подать – πολύ σιμά, το χέρι ν' απλώσεις τον έφτασες•

- ами и ногами отбиваться – με χέρια και με πόδια αντιστέκομαι, αποκρούω (σθεναρά, λυσσαλέα)•

дать -у на отсечение – κόβω το κεφάλι μου (όρκος διαβεβαίωσης)•

иметь -у – έχω μπάρμπα στην Κορώνα (έχω τα μέσα)•

марать (пачкать) -и – λερώνω τα χέρια (αναμειγνύομαι σε βρώμικη υπόθεση)•

обломать -и о кого – δέρνω, χτυπώ ανελέητα (σπάζοντας τα ίδια μου τα χέρια)•

опустить -и – κατεβάζω το κεφάλι (αποθαρρύνομαι, απογοητεύομαι)•

подать (протянуть) -у (помощи) – δίνω χείρα βοηθείας (βοηθώ)•

поднять -у на кого, что – σηκώνω χέρι κατά κάποιου (αρχίζω αγώνα κατά κάποιου)•

приложить -у к чему ή под чем – βάζω την υπογραφή κάτω απο•

-и ή -у к чему – βάζω το χεράκι μου (συμμετέχω)•

умыть -и – νίβω τα χέρια μου (απεκδύομαι πάσης ευθύνης)•

как без рук кого-чего – σαν να μην έχω χέρια, κανένα(ν), τελείως ανίκανος•

брать (взять) себя в -и – συγκρατώ τον εαυτό μου, αυτοεπιβάλλομαι, αυτοκυριαρχούμαι•

взять в -и кого – παίρνω στα χέρια μου κάποιον πειθαρχώ, υποτάσσω, τιθασεύω•

играть в четыре -и – παίζω κατρμέν (δυο παίχτες στο πιάνο)•

попасть(ся) в -и – α) πέφτω, περιέρχομαι στα χέρια•

письмо попало в -и начальника полиции – α) το γράμμα έπεσε στα χέρια του διευθυντή της αστυνομίας, β) πέφτω στα χέρια (τύραννου, βασανιστή κ.τ.τ.)•

иметь (держать) в (своих) -ах – έχω, κρατώ στα χέρια μου (κατέχω)•

смотреть (глядеть) из чьих рук – αποβλέπω σε βοήθεια κάποιου•

прибрать к -ам – παίρνω, ιδιοποιούμαι, σφετερίζομαι•

пройти между рук – (για χρήματα) ξοδεύονται, φεύγουν απαρατήρητα, από λίγα-λίγα•

выдать на -и – δίνω στα χέρια, εγχειρίζω στον ίδιο•

отдать на -и – αναθέτω την προστασία (κηδεμονία) σε κάποιον•

получить на -и – παίρνω στα χέρια μου•

бить, ударить по -ам – χειραψία αμέσως μετά το κλείσιμο της συμφωνίας•

дать по -ам – χτυπώ στα χέρια (για να αποβάλλει κακές συνήθειες, για εκφοβισμό)•

вести под -и – οδηγώ (πηγαίνω) κάποιον κρατώντας από τα χέρια μαζί με άλλον•

попасть(ся), повернуться под -у кому – τυχαία βρίσκομαι σιμά σε κάποιον•

в одни -и (продать, отпустить) – κατ άτομο, από έναν-έναν εξυπηρετώ, πουλώ εμπόρευμα•

в наших -ах – στα χέρια μας, στην κατοχή μας, εξουσία μας•

в одних -ах быть – στα χέρια ενός ανθρώπου είναι (υπάρχει)•

из рук в -и ή с рук на -и – από τα χέρια ενός στου άλλου, απο τον έναν στον άλλον•

из рук вон (плохо) – μακριά απ εδώ• κακά, ψυχρά κι ανάποδα•

на -ах чьих умереть – πεθαίνω στα χέρια κάποιου•

от -и писать – γράφω με το χέρι (όχι με γραφομηχανή)•

по рукаам ходить – περιέρχομαι από χέρι σε χέρι•

с рук продавать – πουλώ στο χέρι, κρατώντας στα χέρια•

с рук сбыть (пустить) – απαλλάσσομαι, γλυτώνω, ξεφορτώνομαι•

с рук сойти – ξεφεύγω από τα χέρια (τα νύχια), τη γλυτώνω, την περνώ ατιμώρητα•

дело рук чьих – είναι έργο κάποιου, από σφάλμα κάποιου•

обеими -ами подписаться – συμφωνώ απόλυτα, υπογράφω με τα δυο χέρια•

обеими -ами ухватиться – επωφελούμαι (δράττομαι) της ευκαιρίας.