Перевод: со всех языков на таджикский

с таджикского на все языки

кого+чем

  • 1 забить

    I
    сов.
    1. задан (кӯфтан) гирифтан, кӯфтанро сар кардан; лошадь забила копытами асп по кӯфтан гирифт // (застучать) задан (тақ-так кардан) гирифтан; дождь забил в окна борон ба тирезаҳо задан гирифт
    2. (об орудиях и т. п.) ба паррондан сар кардан; забили пушки тӯпҳо ба паррондан сар карданд // (дать сигнал ударами) задан гирифтан; забили барабаны нақоразанӣ сар шуд; забили тревогу бонги хатар заданд // (о часах) занг задан гирифтан
    3. (о жидкости) фаввора зада баромадан; из скважины забила нефть аз чоҳ нафт фаввора зада баромад
    4. кого гирифтан; его забила дрожь ӯро ларза гирифт <> заби козла прост. доминобозй кардаи
    II
    сов.
    1. что зада даровардан, кӯфтан, задан; забить гвоздь в стену ба девор мех задан; забить сваю поя задан // спорт. задан; забить мяч в ворота против-ника ба дарвозаи ҳариф тӯб задан
    2. что тахтабанд кардан; забить окно досками тирезаҳоро тахтабанд кардан
    3. что (заткнуть) маҳкам кардан, тиққондан; (засорить, закупорить) маҳкам кардан, пахш кардан; песок забил трубу қубурро рег пахш кардааст // (заполнить до отказа) пур кардан; забить сарай дровами ҳезумхонаро пури ҳезум кардан; железнодорожная станция была забита товарными составами станцияи роҳи оҳан аз поездҳои боркаш пур буд
    4. кого (замучить побоями) зада азоб додан // перен. (довесты до отупения, запугать) зада-зада карахт кардан
    5. что (заглушить - о растениях) пахш (зер) кардан; сорняки забили всходы пшеницы алафҳон бегона майсан гандумро пахш карданд
    6. кого-что перен. разг. бартари доштан, сар баровардан; он всех забил своими знаниями дониши вай афзалияти комил дошт
    7. кого-что (убить на охоте, бойне) куштан, задан; забить десять голов скота даҳ сар мол куштан<> забить голову чем майна гиҷ кардан; голова забита у кого чем. майна гиҷ шуд; забить себе в голову санги ман сад ман гуфтан, гап гапи ман гуфта истодан

    Русско-таджикский словарь > забить

  • 2 допечь

    сов.
    1. что пухта тайёр кардан, нағз пухтан; допечь пирог пирогро нағз пухтан
    2. чего разг. (дополнительно) боз пухтан
    3. кого чем перен. разг. (донять) ба ҷон расондан, аз ҷон сер кардан, безор кардан, ба дил задан; она допекла меня своими жалобами вай бо шикоятҳои худ маро безор кард (аз ҷон сер кард)

    Русско-таджикский словарь > допечь

  • 3 пырнуть

    сов. кого чем прост, халондан, задан; пырнуть ножом корд задан

    Русско-таджикский словарь > пырнуть

  • 4 угостить

    сов. кого чем
    1. зиёфат (меҳмон) кардан; додан; угостить обедом зиёфат кардан; угостить яблоком себ додан
    2. перен. разг. боб кардан; угостить пинком лагад задан

    Русско-таджикский словарь > угостить

  • 5 шарахнуть

    сов. и однокр. прост.
    1. кого, чем гурсос (гуппос) карда задан, ҳаво додан; шарахнуть камнем бо санг за­дан // тир парроидан, тир андохтан, тир холи кардан; сильно шарахнули из пушки аз тӯп гумбуросзанон тир холи кар­да нд
    2. см. шарахнуться

    Русско-таджикский словарь > шарахнуть

  • 6 от

    кого-чего ҷудо (дур)шудан, рӯ гардондан; от от прежних друзей риштаи алоқаи худрй аз дӯстони пештара кандан; от от дел аз кор дур шудан чего и без доп. клндашудан, канда (ҷудо) шуда афтодш; штукатурка отошла лои андова канда шуда афтод
    5. рафтан, маҳв (шуста) шудан; пятно на скатерти отошло доғи дастархон рафт
    6. (о растениях, почве и т. п.) об шудан; ҷон гирифтан; земля ещё не отошла замин ҳанӯз об нашудааст II(о частях тела) хуб (кушода) шудан; ноги занемели и никак не могут от пойҳо хоб рафтаанд ва ҳеҷ кушода намешаванд // (прийти в сознание) ба ҳуш (ба ифока) омадан // (успокоиться) аз кахр гаштан, аз ҷаҳл фуромадан; хомӯш шудан
    7. ба тасарруфи касе даромадан (гузаштан); от в чье-л. владение ба тасарруфи касе гузаштан
    8. уст. тамом шудан, гузаштан, ба охир (ба итмом) расидан, хатм ёфтан; лето отошло тобистон гузашт; грибная пора отошла мавсими занбӯруғчинӣ гузашт; персики отошлй шафтолуҳо тамом шудаанд
    9. уст. (умереть) фавтидан, мурдан, вафот кардан <> от в вечность аз дунё чашм пӯшидан, фавтидан бедарак (беному нишон) шудан; гумном шудан; от в область предания (воспоминаний) аз даҳон мондан, кӯхна шудан; от в прошлое кӯҳна шудан, аз байн (аз миён) рафтан; от ко сну хоб кардан, ба хоб рафтан; от на задний план ба мадди охир гузаштан; сердце (от сердца) отойдёт у кого аз дил меравад, дил тасалло (таскин) меёбад; сердце (от сердца) отошло у кого дил тасалло (таскин) ёфт (ото) предлог с род.
    1. (при указании на исходную точку чего-л.) аз, …и; отойти от дома аз хона дур рафтан; в десяти километрах от города аз шаҳр даҳ километр дӯр; немой от рождения гунги модарзод; десяти лет от роду дар синни даҳсолагӣ
    II
    с предлогами «до», «ю» аз… то…; от города до станции аз шаҳр то станция; от начала до конца аз аввал то охир; от двенадцати до трёх часов аз соати дувоздаҳ то се; от зари до зари аз субҳ то шом; дети от восьми до десяти лет бачагони аз ҳаштсола то даҳсола; мороз от десяти до пятнадцати градусов сармо аз даҳ то понздаҳ дараҷа; перейти от слов к делу аз гап ба амал гузаштан
    2. (при указании на источник чего-л.) аз, …и; я узнал об этом от брата ман инро аз бародарам шунидам (фаҳмидам); письмо от сына мактуби писар
    3. (вследствие, по причине) аз; трава пожелтела от солнца алаф аз офтоб зард шудааст; дрожать от страха аз тарс ларзидан; смеяться от радости хурсанд шуда хандидан
    4. (при указании на лицо, предмет, явление и т. п., которые устраняются) аз; избавиться от опасности аз хатар халос шудан; защищать город от врага шаҳрро аз душман ҳимоя кардан
    5. (против) аз, …и; средство от кашля доруи сулфа
    6. (при противопоставлении, сопоставлении) аз, назар ба, нисбат ба; второе издание книги сильно отличается от первого нашри дуюми китоб аз нашри якуми он фарқи калон дорад
    7. (при указании целого, от которого берется часть) аз; отрезать ломоть от хлеба аз нон порае шикаста гирифтан; оторвать пуговицу от пальто тугмаро аз пальто кандан
    8. (при указании на принад лежность) …и; ключ от двери калиди дар; представитель от писателей намояндаи нависандагон
    9. (при указании даты) …и, аз таърихи…; приказ от шестнадцатого августа фармони шонздаҳуми август
    10. (при указании на временную последовательность) аз, то, ба; год от году сол аз сол, сол то сол, сол ба сол; день ото дня рӯз ба рӯз, рӯз то рӯз; время от времени гоҳ-гоҳ, баъзан от всего сердца бо ҷону дил, аз таҳти дил; от души бо ҷону дил; от лица кого-л. аз номи касе; от мала до велика аз хурд то калон, сағиру кабир; от нечего делать аз бекорӣ; от природы он застенчив ӯ табиатан шармгин аст; написанный от руки дасти навишташуда; писать от руки дасти навиштан участия в чем-л. аз иштирок дар коре маҳрум кардан; отть на задний план ба мадди охир гузоштан

    Русско-таджикский словарь > от

  • 7 сравнить

    кого-что с кем-чем
    1. муқоиса (қиёс, андоза) кардан, таққос кардан; сравнить два перевода ду (хел) тарҷумаро муқоиса кардан
    2. баробар кардан; эти книги нельзя сравнить ин китобҳоро баробар кардан мумкин нест

    Русско-таджикский словарь > сравнить

  • 8 рука

    ж
    1. даст; кисть рукй панҷаи даст; пальцы на рукё ангуштҳои даст; левая рука дасти чап; по левую руку тарафи дасти чап; по правую руку тарафи дасти рост; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать за руку кого-л. касеро аз даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан; выронить из рук аз даст додан; держать за руку аз даст доштан; заложить руки за спину даст ба пушт кардан; перчатки по руке дастпӯшакҳо лоиқи даст; отдать в собственные руки ба дасти худаш супурдан; подать руку даст додан; пожать руку кому-л. дасти касеро фушурдан; прижать руку к сердцу даст ба сина гузоштан
    2. с определением даст; одам; твёрдая рука дасти тавоно; опытные руки дастони моҳир; умелые руки одами боҳунар
    3. хат; это его рука ин хати ӯст; чёткая рука хати хоно
    4. мн. руки коргар, коркун, қувваи коргарӣ; не хватало рабочих рук коргар намерасид
    5. разг. пуштибон, ҳомӣ, пушту паноҳ; своя рука одами худӣ, ошно; сильная рука пуштибони боэътимод; иметь руку ҳомӣ доштан, пушту паноҳ доштан
    6. уст.: отдать кому-л. руку [и сердце] касеро шавҳар ихтиёр кардан; просить чьей-л. рукй касеро ба занӣ хостан; предложить руку и сердце кому уст. таклифи издивоҷ кардан
    7. разг. дараҷа, рутбаи касбӣ; токарь первой рукй харроти забардаст (моҳир), харроти дараҷаи якӯм; большой рукй негодяй нобакори гузаро
    8. с предлогом «под» и определением дар ҳолати … дар вазъияти; под пьяную руку дар ҳолати мастӣ <> золотые руки 1) устои гулдаст 2) у кого-л. дасташ гул аст 3) ҳунарварӣ; лёгкая рука дасти сабук; правая рука дасти рост; средней рукй миёна, миёнахел; тяжёлая рука дастони бехосият; щедрою рукою, щедрой рукой бо дасти кушод, сахиёна; в руках кого-л., чьих-л., у кого-л. дар ихтиёри касе; на руках кого-л., чьйх-л., у кого-л. 1) дар парастории касе 2) дар ихтиёри касе; не с рукй кому ноқулай, носоз, нобоб; от рукй (писать, рисовать) бо даст (дастӣ, бо қалам) навиштан (расм кашидан); по рукам! розӣ!, хуб, майлаш!; под рукой наздикак, дар зери даст; под руку аз қултуқ (аз бағал) гирифта; взять под руку кого-л. бағали касе гирифтан; под руку говорить кому бемаврид гап зада халал расондан; под руку подвернуться (попасться) кому нохост ба даст афтодан; руками и ногами, с руками и ногами, с руками - ногами 1) бо ҷону дил 2) тамоман, комилан; рука об руку даст ба даст; руки вверх! даст боло кун!; руки коротки у кого зӯр намерасад; рукой не достать (не достанешь) дастнорас будан, даст кӯтоҳӣ мекунад; руки не доходят даст намерасад, фурсат нест; рука не дрогнет у кого-л. мижааш хам намехӯрад; руки опустились (отнялись) у кого ҳавсала пир шуд; рукой подать бисёр наздик; руки прочь! от кого, чего дафъ шав(ед)!, даст каш(ед)!, даст бардор!, дастатро гир!; руки чешутся у меня 1) дастҳоям касеро зан мегӯянд 2) дастҳоям кор талаб мекунанд; в наших (ваших. его и т. д.) руках дар ихтиёри мо (шумо, вай ва ғ.)\ из рук в руки, с рук на руки даст ба даст, бевосита; из рук вон (плохо) бисьёр бад, аз ҳад зисд ганда; бади бад, гандаи ганда; из вторых рук [узнать, получить] аз даҳони касе [фаҳмидан, шунидан]; из первых рук [узнать, получить] аниқ, яқин [фаҳмидан, гирифтан]; как без рук без кого-чего ноӯҳдабаро; как рукой сняло ту дидӣ ман надидам шуд, тамоман нест шуд; на живую руку шитобкорона, саросемавор, муваққатан; на скорую руку ҳаромуҳариш, даст ба даст нарасида; на руку нечист (нечистый) дасташ калб; положа руку на сердце кушоду равшан, рӯйрост; скор на руку 1) зуд ҷазодиҳанда 2) тезкор, абҷир, тездаст; с легкой рукй чьей-л. бо ташаббуси касе; с пустыми руками бо дасти холи, дастхолӣ; с рук долой аз сар соқит; с руками оторвать чанг зада гирифтаы; брать голыми руками осон ба даст даровардан; взять себя в руки худдори кардан, худро ба даст гирифтан; выпустить из рук аз даст додан (баровардан); дать волю рукам 1) даст задан, даст расондан, даст дароз кардан 2) кӯфтан, задан, занозани кардан; дать по рукам кому-л. прост. дасти касеро кӯтоҳ кардан; держать в руках 1) что дар даст доштаи 2) кого дар таҳти назорати худ гирифтан; держать бразды правления в своих руках инони ҳокимиятро дар дасти худ доштан; держать власть в своих руках ҳокимиятро дар дасти худ нигоҳ доштан; держать вожжи в руках зимом дар даст доштан; держать себя в руках худдорӣ кардан; забрать в [свой]- руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; запустить руку во что, куда аз они худ кардан, соҳибӣ кардан; играть в четыре рукй дукаса роял навохтан; играть на руку кому-л. ба осиёи касе об рехтан; иметь (держать) в [своих] руках что доштан, соҳиб будан; ломать руки. даст бар сар задан, афсӯс хӯрдан; марать (пачкать) руки 1) об кого-л. бо нокасе сару кор доштан 2) обо что-л.. ба чизе даст олондан, ба кори баде даст задан; махнуть рукой на кого-что-л. даст афшондан, аз баҳри касе, чизе гузаштан; набить руку в чём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; нагреть руки на чем бо фиребу қаллобӣ бой шудан, таматтӯъ бурдан; наложить руку (лапу) на что зердаст (мутеъ! кардан; наложить на себя руки худро куштан; не знать, куда руки деть аз шарм саросема шудан, аз ҳиҷолат худро гум кардан; носить на руках когс 1) болои даст бардошта гаштан 2) эрка кардан, ба ноз парваридан; обагрить руки кровью (в крови) одам куштан, хун рехтан; опустить руки аз сарп худ соқит кардан; отбиться от рук бенӯхта (бесар, вайрон) шудан; отмахиваться руками и ногами, отмахиваться обёими руками қатъиян даст кашидан; плыть в руки осон (муфт) ба даст даромадан; подать (протянуть) руку [помощи] кому дасти ёрӣ дароз кардан; поднять руку на кого-л. 1) бар зидди касе даст бардоштан 2) дасти тааддӣ (таҷовуз) дароз кардан: покупать с рук аз даст харидан; попасть (попасться) в руки кого-л.. чьи-л., кому-л., к кому-л. 1) зердасти касе шуда мондан 2) ба дасти касе афтидан; попасть под горячую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан; прибрать к рукам 1) кого ба тасарруфи худ даровардан, зердаст кардан 2) что ба дасти худ гирифтан; приложить руку (руки) к кому, к чему даст задан, дар коре иштирок кардан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо гузоштан; продать в одни руки ба як кас фурӯхтан: пройти между рук беҳуда сарф шуда мондан, бар бод рафтан (оид ба пул): развязать руки кому-л. ихтиёр ба дастг. касе додан; сбыть (спустить) с рук кого-что 1) фурӯхта халос шула;; 2) халос шудан; связать по рукам и ногам кого-л. дасту пои касеро бастан: связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; сложить руки даст кашидан, дигар ба коре даст назадан; сойти с рук 1) кому бе ҷазо мондан, бе оқибат мондан 2) навъе гузаштан, бе ҷаиҷол гузаштан; стоять (держать) руки по швам хода барин рост истодан; умыть руки аз сари худ соқит кардан; ухватиться обеими руками за что-л. ба чизе дудаста часпида гирифтан; всё валится из рук у кого 1) кор пеш намеравад 2) ҳавсала нест; даю руку на отсечёние ба ҷонам қасам; дело горит в руках I/ кого кор ба дасти кордон аст; дело рук чьйх-л. ин кори вай: и карты (книги) в руки кому-л. панч панҷааш барин медонад; мастер на всё руки ба ҳар кор усто, ҳаркора даҳ ангушташ ҳунар; охулки на руку не положит прост. девона ба кори худ ҳушёр; сон в руку хоб рост баромад; рука руку моет погов. « даст дастро мешӯяд; чужими \рукаами жар загребать погов. бо дасти ғайр оҳаки таста хамир кардан

    Русско-таджикский словарь > рука

  • 9 за

    приставкаи префиксе, ки маънохои зеринро ифода мекунад:
    1. I) ибтидои амал: зааплодйровать ба чапакзанн сар кардан; заплакать ба гирья даромадан; забегать ба давутоз даромадан 2) итмоми амал: заасфальтировать асфальтфарш карда шудан 3) бо ҳиссачаи «ся» ё бе он - ба ҳадди охир расондани амал; аз ҳад зиёд кардани коре: заглядеться чашм дӯхта мондан, чашм канда натавонистан; заработаться бисьёр кор карда монда шудан; задарить тӯҳфаборон кардан; закормить хуб сер кардан 4) равона шудани амал ба он тарафи предмет ва ё берун аз ҳудуди чизе: зайтй за дерево ба паси дарахт гузаштан; завернуть за угол ба хамгашти кӯча тоб хӯрдан 5) зимнан иҷрошаванда будани амал: забежать сари роҳ даромадан; занести дароварда додан
    2. дар сифатсозӣ ва исмсозӣ маънои дар беруни чизе буданро ифода мекунад: загородный беруни шаҳр, берунишаҳрӣ; зарубежный хориҷӣ; заречье он тарафи дарё предлог
    1. с вин. (указывает направление движения за пределы чего-л.) аз, ба; уехать за город аз шаҳр берун рафтан; выбросить за окно аз тиреза берун партофтан; уйти за реку ба он тарафи дарё рафтан; выйти за дверь аз дар берун баромадан; вынести за скобки аз қавс баровардан // (под, внутрь, за) ба паси…, ба даруни…, ба; заткнуть рукавицы за пояс дастпӯшакро ба миёнбанд андармон кардан; положить за пазуху ба бағал андохган; поставить за шкаф ба паси ҷевон мондан; заложить руки за спину дастро ба пушт кардан
    2. с вин. (указывает на предмет, орудие, средство дейстдия чаще с гл. «сесть», «стоять» и т.п.)ба сари…; сесть за стол ба сари миз нишастан; сесть за руль ба сари руль нишастан; // (указывает на иачало действия, занятия) ба; взяться за работу ба кор сар кардан; приняться за учение ба таҳсил шурӯъ кардан,'). с вин. (указывает на промежуток времени в течение которого что-л. совершается) дар, дар зарфи…, дар бадали…, дар муддати…; за ночь выпало много снегу дар якшаб барфи зиёде боридааст; мальчик подрос за лето дар муддати тобистон бача калон шудааст; за последние три года дар се соли охир; эту работу можно сделать за два часа ин корро дар ду соат кардан мумкин аст; за один раз да як бор, якбора
    4. с вин. (указывает на время, отделяющее одно событые от другого) пеш, пеш аз; за час до отхода поезда як соат пеш аз рафтани поезд; за несколько дней до поездки якчанд рӯз пеш аз сафар
    5. с вии.(указывает на превышение предела, меры) аз; уже за полночь шаб аз нисф гузаштааст; ей далеко за сорок синнаш аз чил кайҳо гузаштааст
    6. с вин. (по причине, вследствие чего-л.) бинобар, ба сабаби…, барои…, ба хотири…; благодарить за услугу барои хизмат миннатдорӣ кардан; наказать за шалость барои шухӣ ҷазо додан; за что? барои чӣ?, ба чй сабаб?; за что его не любят? барои чӣ вайро нағз намебйнанд?; за что-то ба сабабе, бинобар
    1. (во имя, ради, в пользу чего-л.) ба, барои…, аз барои…, дар роҳи…, ба хотири; отдать жизнь за Родину барои Ватан ҷон супурдан; бороться за мир дар роҳи сулҳ мубориза бурдан; голосовать за предложение барои таклифе овоз додан; поднять тост за чьё-л. здоровье ба саломатии касе қадаҳ бардоштан // в знач. нареч. барои…, ба тарафдории…; он голосовал за вай ҳамчун тарафдор овоз додааст // в знач. сказ. разг. тарафдор; все за, один ты против ҳама тарафдору як худи ту зид // в знач. сущ. за разг. «тарафдор»; подсчитать все «за» ҳама «тарафдорҳо»-ро шумурдан
    8. с вин. (указывает на расстояние) дар, то, дар масофаи…; за десять километров от города дар масофаи даҳ километр аз шаҳр; за два шага от обрыва ду қадам дуртар аз ҷарӣ
    9. с вин. (в оомен на что-л.) ба бадали…, ба ивазӣ…; ба, бе; внести деньги за утерянную книгу пули китоби гумшударо нардохтан; уплатить за квартиру пули квартираро додан // (при обозначении цены) ба, ба нархи…; купить книгу за пять рублей китобро ба нархи панч сӯм харидан; за плату ба (бо) музд, пулакӣ
    10. с вин. (вместо кого-л.) ба ҷоп…, ба ивази…; он работает за мастера вай ба ҷои усто кор мекунад; расписаться за кого-л. ба ҷои касе имзо кардан; работать за двоих кори ду касро кардан
    11. с вин. (указывает на то,что предмет, на который направляется действие) аз; взять за руку аз даст доштан; держаться друг за друга дасти якдигарро гирифтан; ба якдигар такя кардан; дернуть за ручку двери дастаки дарро якбора кашидан; трава цепляется за платье алаф ба курта мечаспад
    12. с вин. (с глаголами «отвечать», «ручаться» и т. п.) барои…, ба; отвечать за порядок барои тартиб ҷавобгар будан; ручаться за точность рассказа ба дӯрустии ҳикоя зомин будан; заступаться за кого-л. тарафи касеро гирифтан 1
    3. с вин. (при обозначении лица, предмета, которые вызывают какое-л. чувство) аз, аз барои…, аз ваҷҳи…, барои…, ба ҷои…; мне стыдно за него аз барои вай хиҷолат мекашам; краснеть за кого-л. ба ҷои касе сурх шудан 1
    4. с вин. (с глаголами «выйти», «выдать», «сватать») ба; выйти замуж за кого-л. ба касе ба шавҳар баромадан 1
    5. с вин. разг. (в качестве кого-чего-л.) ҳамчун; признать за правило ҳамчун қоида қабул кардан; считать за честь шарафманд будан; он слышен за остряка ӯ ба теззабонӣ ном баровардааст 1
    6. с тв. (указывает на предмет, место, позади которого происходит действие) дар он тарафи…; дар пушти…, берун аз, дар паси…; жить за городом берун аз шаҳр зистан; стоять за дверью дар пушти дар истодан; за окном дар паси тиреза; за горами дар паси кӯҳҳо; за рекой дар он тарафи дарё;(внут-ри чего-л., за чем-л.) аз таги…, аз зери…, ба даруни…, ба паси…; держать за пазухой дар зери бағал доштан; солнце скрылось за тучами офтоб дар паси абрқо пинҳон шуд 1
    7. с тв. (указывает иа предмет, орудие, средство действия, чаще с гл. «сидеть», «стоять» и т. п.) ба назди…, ба сари…, дар сари…, дар паҳлӯи…, дар пеши…; сидеть за столом ба сари миз нишастан; сидеть за рулём дар сари руль нишастан; сидеть за книгой китоб хондан; за работой время прошло незаметно дар сари кор вақт номаълум гузашт 1
    8. с тв. (при обозначении движения, следования за кем-чем-л.) аз паси…, аз паи…, аз кафои…, аз ақиби…, аз дунболи…; идти [вслед] за кемзал. аз дунболи касе рафтан; следуйте за мной! аз пасм ман биёед!; гнаться за зайцем харгӯшро дунболагирӣ кардан 1
    9. ств. (во время какого-л. занятия) дар аснои…, дар вакти…, ҳангоми…; читать за обедом дар аснои хӯрок китоб хондан
    20. с тв. (после, вслед за кем-чем-л.) баъди…, пас аз; за дождливой весной наступило жаркое лето баъди баҳори сербориш тобистони гарм омад // (вслед, чередуясь) аз паси…, паи ҳам; читать книгу за книгой паи ҳам китоб хондан; шаг за шагом қадам ба қадам; один за другим яке аз паси дигаре; день за днём рӯз ба рӯз
    21. с тв. (по причине, из-за) аз сабаби…, бинобар; за шумом никто её не расслышал аз сабаби ғало-ғула гапашро ҳеҷ кас нашунид; за истечением срока бинобар тамом шудани мӯҳлат; за неимением свободного времени бинобар набудани вақти холй; за ненадобностью бинобар даркор набудан; за отсутствием улик аз сабаби набудани далел
    22. с тв. (с какой-л. целью) барои…, ба мақсади…, ба; пойти за водой барои об рафтан; послать за врачом ба духтур кас фиристодан; занимать очередь за билетами барои билет навбат гирифтан
    23. с тв. (указывает на лицо, предмет, который является объектом ухода, надзора, наблюдения) ба; смотреть за детьми ба бачаҳо нигоҳубин кардан; ухаживать за больными ба беморон нигоҳубии кардан; следить за чистотой ба гозагӣ назорат кардан
    24. с тв. (указывает на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия) ба сабаби…, сабаби…; задержка за утверждением проекта сабаб ин аст, ки лоиҳа ҳанӯз тасдиқ нашудааст; очередь за мной навбати ман; за вами долг ба гардани шумо қарз ҳаст
    25. с тв. (указывает на лицо, иредмет, которому присущи те или иные свой-ства): замечать за кем-л. недостатки камбудиҳои касеро пай бурдан
    26. с тв. (в значении предлога «с») бо; приказ за подписью директора фармон бо имзои директор; дело за номером два делаи (кори) рақами ду
    27. с тв. (с гл. «свататься») ба; свататься за дочь соседа ба духтари ҳамсоя хостгор шудан // (чаще со сл. «замужем»): быть замужем за кем-л. зани касе будан

    Русско-таджикский словарь > за

  • 10 дело

    с
    1. кор; дело кипит кор дар авҷ аст; приняться за дело ба кор шурӯъ кардан; сидеть без дела бе кор нишастан; важное дело кори муҳим; общественное дело кори ҷамъиятӣ Ц чаще мн. дела машғулият, корҳо; государственные дела корҳои давлатӣ; хозяйственные дела корҳои хоҷагӣ; текущие дела корҳои ҷорӣ; у него дел по горло кораш аз мӯи сараш бисёр, ӯ бисёр серкор аст; заниматься делами бо корҳо машғул будан; обсуждать дела корҳоро муҳокима кардан; по делам службы бо корҳои идора; министерство иностранных дел вазорати корҳои ҳориҷӣ
    2. кирдор, кор, рафтор; сделать доброе дело кори савоб кардан
    3. разг. (полезное занятие) кор; он занят - ом вай ба коре банд аст; делу время, потёхе час ҳар кор вақту соат дорад // (нечто нужное) чизи муҳим (фоиданок), гапи пухта; он дело говорит вай гапи пухта зада истодааст, гапи вай ҷон дорад; не дело ты затеял кори беҷо кардӣ
    4. кор, ихтисос, касб; горное дело маъданканӣ, кӯҳкорӣ; издательское - о кори нашриёт; военное дело касби (кори) ҳарбӣ
    5. мақсад, вазифа, кор; правое - о кори ҳаққонӣ; дело укрепления мира во всем мире вазифаи (кори) мустаҳкам кардани сулҳ дар тамоми ҷаҳон
    6. кор; эҳтиёҷ; я к вам по делу ман ба пеши шумо бо коре омадам
    7. кор, вазифа; какое мне до этого дело? ба ин чӣ кор дорам?; это не моё дело ин кори ман не; не суйся не в своё дело ба ҳар ош қатиқ нашав; ба кори дигарон мудохила накун; это не твоего ума дело ақли ту ба ин кор намерасад; ему до всего дело вай ба ҳар ош қатиқ; это дело милйции ин кор ба милиция тааллуқ дорад, ин вазифаи милиция аст
    8. ҳодиса, воқеа, кор; это дело случилось давно ин ҳодиса кайҳо рӯй дода буд; дела давно мидел нувших дней корҳои кайҳо шуда гузаштагӣ; кори кӯҳна
    9. чаще мн. дела аҳвол, вазъият, корҳо, авзои кор, сурати ҳол; как ваши дела? аҳволатон (корҳоятон) чӣ тавр?; дела его плохи аҳволаш (корҳояш) бад аст; дела как сажа бела погов. дел кор хӯрҷин; кор чатоқ
    10. юр. кор; уголовное дело кори ҷиноятӣ; пересмотр дела аз нав дида баромадани кор; возбудить дело против кого-л. ба касе даъвогар шудан; расследовать дело корро тафтиш (тергав) кардан; прекратить дело корро хобондан
    11. канц. дела; дела хранятся в папках делаҳо дар папкаҳо нигоҳ дошта мешаванд; подшить к делу ба дела дӯхтан; дело номер пять делаи рақами панҷ
    12. с прил. в знач. сказ. кор, масъала; это дело нешуточное ин кори ҳазл не // с прил. в знач. вводн. сл. масъала; ясное дело, он прав масъала равшан (маълум), ҳак ба ҷониби вай аст; естественное дело, он не знал этого табиист, ки вай аз ин гап (кор) хабар надошт
    13. уст. савдо, кору бор, дӯкон; открыть своё дело дӯкон кушодан
    14. уст. ҳарбу зарб, корзор, набард, ҷанг; жаркое было дело! ҳарбу зарби сахт буд! <> дело житейское зиндаги-дия!; дело вкуса ҳар кию ҳар чӣ; дело привычки гап дар сари одат; дело прошлое кори гузашта, гапи гузашта; дело случая кори тасодуф; гиблое дело кори намешудагӣ; главное дело в знач. вводн. сл. муҳиммаш ин ки; алалхусус; грешным делом в знач. вводн. сл. айб бошад ҳам, мутаасифона; известное дело маълум ки…, албатта; лёгкое ли дело кори ҳазл не; это другое (иное) дело ин гапи дигар аст; первым делом дар навбати аввал, даставвал; понятное дело шак нест, аён аст; такое дело прост. гап ҳамин ки…; дело в шляпе прост. кор панҷ; дело за кем-чем кор вобаста ба…; дело за вами гап ба шумо, кор ба шумо вобаста аст; дело на мазӣ прост. кор пухтагӣ; и дело с концом, и делу конец вассалом, тамом, бо ҳамин тамом; в самом деле в знач. вводн. сл. ҳакиқатан, воқеан; ба ростӣ; в самом деле, куда он исчез? воқеан, вай куҷо шуд?; за дело! (призыв к началу работы) ба кор шурӯъ кунем!, остинро барзанем!; [бт-же] к делу! ба сари кор (матлаб) оем!, ба сари мақсад биёед!; между делом (дел) дар байни кор, кор карда истода; на деле дар ҳақиқат, дар амал; он на деле мог убедиться в этом вай дар амал ба ин кор (гап) бовар ҳосил карда метавонист; на самом деле дар амал, дар ҳақиқат; не у дел бе кор, аз кор берун, аз хизмат берун; оказаться не у дел аз сари хизмат рафтан; то и дело бисёр, доимо, ҳамеша, ҳар замон, дам ба дам; то ли дел о! аммо!, кори дигар!; то ли дело сон на, воздухе! аммо дар ҳавои кушод хоб кардан кори дигар; -делать кори муҳимме кардан; дело дошло (доходит) до… кого--чего кор ба… оид шуд (мешавад); дело идёт (двигается) к чему-л. кор ба ҷое мерасад (наздик шуда истодааст); дело идет к развязке кор анҷом ёфта истодааст; - идёт на лад кор соз шуда истодааст; дело идёт о ком-чем-л., дело касается кого-чего-л. гап дар бораи касе, чизе меравад; быть в деле ба кор бурда шудан, кор фармуда шудан; идтй (пойтй) в дело кор омадан, ба кор бурда шудан; иметь дело с кем-чем-л. бо касе, чизе сару кор доштан; пустить (употребить) в дело кор фармудан, ба кор бурдан; вйданное ли это дело? магар мумкин аст?, оё ип тавр шуда метавонад?; вот в чём дело! ана гап дар чист!, ана гап дар куҷо будааст!; всё делов этом ҳама гап дар ҳамин; в чем -дело? чӣ гап?; дело в том, что… гап ҳамин ки…, гап дар ин ки…; дело мастера боится посл. гунҷишкро кӣ кушад? -Қассоб; ба кордон кор осон; есть такое дело прост. хуб шудаст, хуб аст; за чем дело стало? чаро кор пеш намеравад?; моё (твоё и т. д.) дело маленькое ин кори ман (ту ва ғ.) не; моё (твоё и т. п.) дело сторона ин кори ман (ту ва ғ.) нест; ин ба ман (ба ту ва ғ.) дахл надорад; пока суд да дело то кор буд шавад; по сути дела моҳиятан, дар ҳақиқат; статочное ли это дело? уст. разг. оё (ҳеҷ) мумкин аст?, наход ки кор ҳамин хел шавад?; такие-то \делоа! корҳо ҳамин тавр! аиа корҳо чӣ хел!; это - о деситое ин аҳамият надорад, ин муҳим не; это \делоо его рук ин корро вай кардааст, ин кори вай аст

    Русско-таджикский словарь > дело

  • 11 смотреть

    несов.
    1. на кого-что, во что нигоҳ кардан, нигаристан, назар андохтан; смотреть на часы ба соат нигоҳ кардан; смотреть вперёд ба пеш нигоҳ кардан; смотреть в окно аз тиреза нигоҳ кардан; смотреть в микроскоп бо микроскоп нигоҳ кардан; смотреть устало хастаҳолона нигоҳ кардан; смотреть исподлобья песондан, бад-бад нигоҳ кардан; смотреть печально ғамгинона нигоҳ кардан // повел. смотри(те) (знак отсылки в тексте - см.) нигоҳ кун(ед) - ниг.
    2. на кого-что перен. разг. фикр доштан (кардан); как вы смотрите на то, чтобы пойти погулять? шумо фикри сайр кардан надоред?; как вы на это смбтрите? шумо дар бораи ин кор чӣ фикре доред // без доп. разг. фикр кардан, шах шуда истодан; надо было раньше смотреть пештар фикр кардан лозим буд; чего смотришь, помогай! чаро шах шуда истодаӣ, ёрдам кун!
    3. кого-что дидан, дида баромадан; я смотрел вашу рукопись ман дастнависи шуморо дида баромадам; врач смотрел больного духтур беморро муоина кард
    4. кого-что тамошо кардан, дидан; смотреть новый спектакль спектакли навро тамошо кардан; смотреть выставку выставкаро тамошо кардан
    5. за кем--чем разг. нигоҳубин (назорат, парасторӣ) кардан; смотреть за порядком тартиботро назорат кардан; смотреть за больным ба бемор нигоҳубин кардан
    6. на кого-что перен. разг. таклид кардан, нигоҳ кардан; аҳамият додан, парво кардан; ты на него не смотри, дёлай по своему ту ба вай таклид накун, ба таври худ рафтор кун; вы на это не смотрите шумо ба ин аҳамият надиҳед, шумо ба ин парво накунед
    7. на кого-что и без доп. пе-рен. намоён будан, дида шудан; из-за облаков смотрели звёзды аз миёни абр ситораҳо намоён буданд
    8. на кого-что, во что рӯ ба чизе будан; окна школы смотрят во двор тирезаҳои мактаб рӯ ба ҳавлӣ мебошанд
    9. кем-чем разг. намуд доштан; смотреть героем намуди каҳрамонона доштан; он смотрит орлом намудаш ғурурнок аст
    10. повел. разг. смотри(те) ҳушьёр бош(ед), зинҳор; смотри, будешь виноват! ҳушёр шав, ки гунаҳкор мешавӣ!; смотри, чтобы не получилась неприятность бохабар бош, то ягон нохушӣ рӯй надиҳад; смотри, не простудись! бохабар бош, то шамол нахӯрӣ!
    11. повел. разг. смотри бин; смотрите бинед; смотрите, как она танцует! бинед, чӣ хел рақс мекунад!
    12. в знач. вводн. сл. разг. смотрю бинам, нигоҳ кунам; смотрим бинем, нигоҳ кунем; смотрю я, а он уже убежал бинам, вай аллакай гурехтааст
    13. в знач. вводн. сл. разг. смбтришь (между тем, и вот) ҳамин ки …, аммо; не успеешь оглянуться, смотришь, уже вечер ана-мана нагуфта, мебинед, ки шаб шудааст <> смотреть волком песондан, бо адоват нигоҳ кардан; смотреть другими глазами бо чашми дигар дидан, аз дигар нуктаи назар баҳо додан; смотреть косо на кого-что каҷ (нописандона, бадхоҳона) нигоҳ кардан; смотреть сверху вниз на кого-л. ба касе мағрурона нигоҳ (муомила) кардан; он смотрит сентябрем шутл. аз қошу кавоқаш барф меборад; смотреть в глаза кому-л. 1) бо диққат нигоҳ кардан, зеҳн мондан, чашм дӯхтан 2) барои ба касе маъқул шудан кушиш намудан; смотреть в глаза (в лицо) чему нотарс рӯ ба рӯ шудан (нигоҳ кардан); смотреть в глаза смерти аз марг наҳаросидан; смотреть во все глаза, смотреть в оба глаза чаҳорчашма нигоҳ кардан, бо диққат нигоҳ кардан; смотреть в оба хушёр будан; смотреть сквозь пальцы беэътиноёна назар кардан, мусоҳилакорӣ кардан, чашм пӯшидан; \смотреть со своёй колокольни на кого-что-л. касеро, чизеро бо гази худ чен кардан; того и смотри прост. қариб аст, ана ҳозир

    Русско-таджикский словарь > смотреть

  • 12 ставить

    несов.
    1. кого-что рост мондан (шинондан, гузоштан); ставить столбы сутунҳоро шинондан
    2. кого-что мондан, гузоштан, ҷойгир кардан; ставить книги в шкаф китобҳоро дар шкаф мондан; ставить посуду на стол зарфро дар рӯи стол гузоштан; ставить скот в стойла молро дар оғил ҷойгир кардан
    3. что мондан, гузоштан; ставить банки банка мондан; ставить больному пиявки ба бадани бемор шуллук мондан
    4. что ниҳодан, дӯхтан; ставить подметки кафакӣ андохтан; ставить заплату пина дӯхтан
    5. что шинондан, сохтан, гузоштан, гузарондан, насб кардан; ставить памятник ҳайкал гузоштаг; ставить дом хона сохтан
    6. кого разг. таъин кардан, мондан; ставить на работу ба кор таъин кардан; ставить часовых посбон таъин кардан
    7. что гузоштан, мондан, муайян кардан; ставить новые задачи вазифаҳои нав гузоштан; ставить на обсуждение ба муҳокима мондан.
    8. что театр. мондан, гузоштан; ставить спектакль спектакль гузоштан
    9. что и без доп. карт. мондан, гузоштан; ставить пять рублей панҷ сӯм мондан
    10. что дуруст мондан (гузоштан); ставить голос ҳунари суруд ёд додан; ставить руку дастро дуруст мондан; ставить часы соатро дуруст кардан
    11. что мондан, гузоштан; ставить подпись имзо кардан; ставить запятую вергул мондан
    12. кого-что андохтан, мондан; ставить в неловкое положение бесаранҷом (нороҳат) кардан, хиҷил кунондан; ставить под контроль ба зери назорат гирифтан
    13. кого-что уст. воен. ҷойгир кардан, манзил додан; ставить на постой манзил додан
    14. что мондан, гузоштан, гузарондан; ставить опыты таҷриба гузорандан; ставить дело на широкую ногу корро ба таври васеъ ба роҳ мондан <> ставить вопрос ребром масъаларо катъӣ (кӯндаланг) гузоштан; ставить всё на своё место ҳама чизро ҷо ба ҷо кардан, ба тартиб овардан; ставить всякое лыко в строку кому хурдагирӣ кардан, айбҷӯӣ кардан; ставить диагноз ташхис кардан; ставить знак равенства между кем-чем баробар донистан; ставить палки в колеса кому кулӯхи (садди) роҳ шудан, санги сари роҳ шудан, ба кор ишкел андохтан, халал расондан; ставить себя на чье-л. место худро ба ҷои касе гузоштан (тасаввур кардан, пиндоштан); ставить точки над «и» гапро комилан равшан кардан, пӯсткандаи гапро гуфтан; ставить точку тамом (бас) кардан; ставить в вину айбдор кардан; ставить что-л. во главу угла чизеро ба мадди аввал гузоштан; ставить в заслугу кому хизмати шоиста шумурдан; ставить в известность кого-что огоҳонидан, хабардор кардан; ставить в тупик кого ноилоҷ монондан; ставить на вид кому танбеҳ кардан (додан); ставить на карту что-л. чизеро ба қимор мондан, таваккал кардан; ставить на колени мутеъ кардан; ставить на кон ба дов мондан (гузоштан); ставить на ноги ба воя расондан; ставить на одну доску кого с кем (что с чем) баробар кардан, ба як қатор мондан; \ставить на [своё] место кого-л. лаҷоми касеро кашида мондан, шасти касеро гардондан; [ни] в [медный] грош не \ставить кого-что ба як пул нагирифтан, ҳеҷ писанд накардан; ни во что [не] -- ҳеҷ ба эътибор нагирифтан, ҳеҷ эътибор накардан; \ставить под вопрос что шубҳа кардан

    Русско-таджикский словарь > ставить

  • 13 связать

    сов.
    1. кого-что бастан, васл кардан; связать вещи чизҳоро бастан
    2. кого-что с кем-чем перен. алоқаманд кардан, пайвастан; связать теорию с практикой назарияро бо амалия пай-вастан
    3. пайвастан; новая дорога связала деревню с городом роҳи нав деҳаро бо шаҳр пайваст
    4. что, что с чем перен. алоқадор (марбут, вобаста) кардан; связать один вопрос с другим як масъаларо бо масъалаи дигар вобаста кардан
    5. кого-что, чем дасту пои касеро бастан; бе ресмон бастан, ба бало монондан; его поручение связало меня супориши вай маро бе ресмон баст
    6. что бофтан; связать носки ҷуроб бофтан <> связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; связать по рукам и [по] ногам кого-л. дасту пои касеро бастан; не мочь (не уметь) связать двух слов ду калимаро ба ҳам пайваста натавонистан

    Русско-таджикский словарь > связать

  • 14 делать

    несов.
    1. что кардан, сохтан, тайёр кардан; творог делают из простокваши чаккаро аз ҷурғот тайёр мекунанд; делать мебель мебел сохтан
    2. кардан, эҷод кардан, баровардан; делать фильм филм баровардан
    3. что кардан, кор кардан; ничего не делать бекор гаштан, ҳеҷ кор накардан; доьольно говорить, надо [дело] делать гап [задан] бас, кор кардан лозим; чего только мы не дёлали! кори накардагиамон намонд!; что мне было делать? ман чӣ коре карда метавонистам?
    4. в сочет. с сущ. что: делать зарядку машқ (варэиш) кардан; делать опыты таҷриба кардан; делать уроки дарс тайёр кардан; делать дополнения к новому изданию ба чопи нав иловаҳо даровардан; делать выбор интихоб кардан; делать вывод хулоса баровардан; делать глупости беақлӣ кардан; делать долги қарз гирифтан; делать наблюдения мушоҳида кардан; делать обход (о враче, стороже) дидан, дида баромадан; делать ошибку хато кардан; делать подарок тӯҳфа кардан; делать попытку саъй кардан; делать предупреждение огоҳонидан; делать различие фарқ кардан; делать сообщение хабар (ахборот) додан; делать усилия зӯр задан, кӯшиш кардан; делать шаг вперёд як қадам ба пеш мондан; делать жест рукой бо даст ишора кардан
    5. что (в сочет. со словами, указывающими на количество) гаштан, роҳ рафтан, чарх задан; поезд делает восемьдесят километров в час поезд дар як соат ҳаштод километр мегардад; колесо делает сто оборотов в минуту ғилдирак дар як дақиқа сад бор чарх мезанад; катер делает два рейса в сутки катер дар як шабонарӯз ду рейс мекунад
    6. что и без доп. рафтор (муомила) кардан; делать всё посвоему ҳама корро ба таври худ кардан; не знаю, что делать намедонам, чӣ кор кунам
    7. что кардан, расондан; делать добро некӣ кардан;делать одолжение илтифот кардан; делать кому-л. неприятности касеро хафа кардан (озор додан)
    8. кого-что из кого-чего кардан, сохтан, гардондан; делать из кого-л. посмешище касеро хандазор кардан; делать событие из каждого пустяка барои ҳар кори ночизе ҳаёҳу бардоштан // кого-что кем-чем кардан, таъин кардан; делать кого-л. своим помощником касеро ёрдамчии худ кардан; делать счастливым хушбахт кардан, бахтиёр кардан // кого-что кардан, сохтан, нишон додан; борода делала его старше своих лет ришаш ӯро аз будаш калонсолтар нишон медод <> делать авансы кому умедвор кардан, майли муошиқат кардан (аз тарафи зан); делать акцент на чем-л. чизеро таъкид кардан; делать вид вонамуд кардан; делать большие глаза дар тааҷҷуб мондан, ҳайрон шудан; делать весёлую (хорошую) мину при плохой игре бардурӯғ худро хурсанд нишон додан; делать глазки кому назарбозӣ кардан, чашмакӣ задан; делать дело (делать что-л. важное, полезное) кори муҳимме кардан; делать карьеру ба мартабаи калон (баланд) расидан; делать крюк давр зада роҳро дур кардан; делать кислую мйну рӯй турш кардан; делать нечего, нечего делать в знач. вводн. сл. илоҷ (илоҷи дигар) нест; делать нечего, придётся пойтй туда илоҷи дигар нест, бояд он ҷо рафт; делать погоду таъсири ҳалкунанда доштан; роли муҳим бозидан; делать предложение хостгорӣ кардан; делать стойку охот. сайдро дида наҷунбида истодан; собака делает стойку саг сайдро дида наҷунбида меистад; делать сцену кому-л. бо касе ҷанҷол бардоштан; делать честь кому-л. обрӯи касеро бардоштан, лоиқи ҳурмат кардан; этот поступок делает вам честь ин рафторатон обрӯи шуморо мебардорад; делать из мухи слона аз пашша фил сохтан, аз коҳ кӯҳ сохтан; \делать под козырёк саломи ҳарбӣ додан; \делать под себя прост. бистарро олуда кардан; что \делать1, что будешь \делать ! чӣ бояд кард!, илоҷи дигар нест!; что прикажешь (прикажете) \делать ? чй бояд кард?, илоҷ чист?; от нечего \делать аз бекорӣ

    Русско-таджикский словарь > делать

  • 15 перекрестить

    сов. Гкого-что рел. салиб кашидан
    2. кого разг. (при переходе в христианство) аз нав ғусли таъмид додан, насронӣ (исавӣ) гардондан
    3. кого-что в кого, во что, кем-чем разг. номи (лақаби) нав додан
    4. что разг. (расположить крест-накрест) ба шакли салиб гузоштан, чиллик кардан // чем (перевязать крест-накрест) ба шакли салиб бастан, чорчиллик [карда] бастан // чем (перечеркнуть) хат задан, ботил кардан

    Русско-таджикский словарь > перекрестить

  • 16 тыкать

    I
    несов. разг.
    1. что во что тиққондан, халондан; тыкать булавкой в кожу ба пуст сарсӯзан халондан
    2. кого-что, чем (бить) задан, кӯфтан, зарба задан; тыкать колья в землю мехҷӯбҳоро ба замин кӯфтан
    3. кого-что, чем (показывать) нишон додан // перен. (постоянно напоминать) дои­мо хотиррасон кардан
    4. что, чем (совать) нишон додан, пешниҳод кар­дан тыкать [свой] нос во что прост, ба ҳар ош қатиқ шудан; тыкать в глаза (в нос) кому прост, ангушт сих кардан
    II
    несов. кого и без доп. прост. «ту-ту» гуфтан

    Русско-таджикский словарь > тыкать

  • 17 брать

    несов.
    1. кого-что гирифтан, бардоштан; брать руками бо даст гирифтан; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан
    2. что перен. интихоб кардан, баргузидан, хоста гирифтан; брать тему для сочинения барои иншо мавзӯъ интихоб кардан; брать для примера барои мисол гирифтан
    3. (клевать - о рыбе) ба шаст афтидан; здесь рыба хорошо берет дар ин ҷо моҳӣ тез ба шаст меафтад
    4. кого-что гирифта бурдак, бурдан; брать собаку на охоту сагро ба шикор бурдан
    5. кого-что ба ӯҳда (ба зимма) гирифтан; брать ребёнка на воспитание кӯдакро ба тарбия гирифтан; брать поручение супориш (вазифа) гирифтан
    6. кого-что гирифтан; брать в долг қарз гирифтан; брать такси такси киро кардан; брать ванны ванна қабул кардан; брать уроки дарс хондан, омӯхтан; брать уроки английского языка дарси забони англисӣ хондан (аз касе)
    7. харидан, гирифтан; брать билеты в театр ба театр билет гирифтан (харидан); брать обеды из столовой аз ошхона таом гирифтан
    8. что ситондан, рӯёндан, гирифтан; брать пошлину боҷ гирифтан; брать штраф ҷарима гирифтан; брать плату хақ гирифтан
    9. что ҳосил кардан, кандан; брать рудӯ маъдан кандан
    10. что бофта баровардан; откуда он это берёт? вай инро аз куҷо бофта мебарорад?
    11. кого-что гирифтан, ишғол (забт) кардан, ба даст даровардан; брать крепость приступом қалъаро зер карда гирифтан; - в плен асир кардан
    12. кого-что перен. фаро гирифтан; меня берёт дрожь маро ларза гирифта истодааст; его берут сомнения ӯ ба шубҳа меафтад
    13. кого охот. доштан, дунболагирӣ (таъқиб) кардан; собаки брали кабана сагҳо гурозро дунболагирӣ мекарданд
    14. что ҷаҳида гузаштан, гузаштан; брать подъём аз баланди гузаштан; брать барьер аз монеа ҷаҳида гузаштан
    15. чем муваффақ (ноил) шудан, ба мақсад расидан; он берёт смелостью вай ба туфайли ҷасорати худ ноили мақсад мешавад
    16. что гирифтан, хӯрдан; эта работа берёт много времени ин кор вақтро бисьёр мегирад
    17. что чаще с отриц. разг. гирифтан, гузаштан; этот грунт лопата не берёт бел ба ин замин намеғӯтад
    18. бездоп. паррондан, задан; винтовка берёт на триста метров ин милтиқ аз сесад метр мезанад
    19. разг. ба сӯе рафтан, майл кардан; дорога берёт влево роҳ ба тарафи чап меравад <> брать быка за рога якбора ба кори асосӣ шурӯъ кардан; -верх дастболо шудан, ғолиб омадан; брать голыми руками осон ба даст даровардан, бе заҳмат комёб шудан; - грудь синаи модарро макидан, сина гирифтан; брать измором безор карда ба мақсад расидан; брать курс ба сӯе роҳ гирифтан (роҳӣ шудан); брать начало сар шудан, баромадан; брать ноту муз. нота навохтан (хондан); брать обещание ваъда гирифтан; брать пример с кого-л. ибрат гирифтан аз касе; брать свой слова назад аз қавли худ гаштан; брать себя в руки худдорӣ кардан, худро ба даст гирифтан; брать слово иҷозати сухан гирифтан; брать слово с кого-л. аз касе қавл гирифтан; брать чью-л. сторону тарафи касеро гирифтан, касеро тарафгирӣ кардан; брать в клещи ба шиканҷа гирифтан; брать в оборот кого-л. 1) касеро маҷбуран кор фармудан; 2) касеро танбеҳ додан (сарзаниш кардан); брать в расчёт ба ҳисоб гирифтан; брать за бока кого-л. прост. касеро ба коре маҷбур кардан; брать кого-л. за глотку (горло, жабры) прост. аз гулӯи касе гирифтан; брать за сердце (за душу, за живое) кого ба ҳаяҷон овардан, мутаассир кардан; брать на абордаж часпидан, дарафтодан, ҳамла кардан; брать на борт савори киштӣ кардан, ба киштӣ бор кардан; брать на буксир ёри (мадад) расондан; брать грех на душу гуноҳро ба гардан гирифтан; брать назаметкуба назар (қайд) гирифтан; г на замечание ба таҳти назорат гирифтан; брать на испуг кого-л. касеро тарсондан, ба касе дӯғ задан; брать на мушку таъқиб кардан; брать на поруки ба кафолат гирифтан; - на пушку кого прост. фиреб (фанд) додан, фирефтан; брать на себя [смелость] ҷуръат кардан; брать под [свою] защиту кого-что таҳти ҳимояи худ гирифтан; брать под козырёк саломи ҳарбӣ додан; брать под сомнение зери шубҳа гирифтан; \брать с бою бо ҷангу ҷанҷол ба даст даровардан; \брать с потолка аз ҳаво гирифтан, бофта баровардан; наша берёт мо ғалаба мекунем, дасти мо болост; не \брать в рот ба даҳон нагирифтан, нахӯрдан, нанӯшидан; см. тж. взять

    Русско-таджикский словарь > брать

  • 18 сердце

    с
    1. анат. дил, қалб; болезни сердца касалиҳои дил; порок сердца иллати дил
    2. сина; прижать руку к сердцу даст ба сина гузоштан
    3. перен. (душа) ҷон, дил; сердце заныло дил месӯзад; у него доброе сердце вай раҳмдил аст; у вас сердца нет шумо сангдил ҳастед
    4. перен. меҳрубонӣ, муҳаббат; её сердце было занято вай гирифтори муҳаббат шуд
    5. перен. разг. каҳру ғазаб
    6. перен. марказ, дил; Москва - сердце нашей Родины Москва - маркази Ватани мост <> большое сердце у кого одами фарохдил; всем сердцем аз дилу ҷон; избранник сердца маҳбуб, маъшуқ; избранница сердца маҳбуба, маъшуқа; нож в сердце кому марг (аҷал) барин; положа руку на сердце кушоду равшан, рӯирост; скрепя сердце дилу бедилон; в сердцах бо қаҳру ғазаб, хашмгинона; в глубине сердца дар замири дил; до глубины сердца то пардаи дил; от всего сердца бо ҷону дил; аз таҳти дил; от глубины сердца аз самими қалб; от доброго сердца самимона; от полноты сердца бо камоли майл; от чистого сердца аз сами-ми қалб, аз сидқи дил; по сердцу, по сердцу кому маъқул, дилнишин; с сердцем (сказать и т. п.) бо қаҳру ғазаб (гуфтан ва м. ин)\ с замиранием сердца тарсону ҳаросон; с лёгким сердцем бо хотири ҷамъ, бо дили сафед; с открытым сердцем бо дили соф; с тяжелым сердцем дилу бедилон; с упавшим сердцем афсурдадил; с чистым сердцем бо дили соф; сердце взыграло дил шод (хурсанд) шуд; сердце зашлось дил таҳ рафт; сердце кровью обливается дил хун мешавад; сердце кого, чьё, у кого надрывается дил пора мешавад; сердце не лежит у меня к кому-чему дилам об намехӯрад, дилам намекашад; сердце не на месте у кого дилро гургон тала мекунанд; сердце (от сердца) отойдёт у кого аз дил меравад, дил тасалло (таскин) меёбад; сердце (от сердца) отошло у кого дил тасалло (таскин) ёфт; сердце оторвалось (оборвалось) у кого дилро ваҳм зер кард; дил аз хонааш баромад; сердце переболело дил сӯхт, ҷигар кабоб шуд; сердце разрывается [на части] у кого дил реш-реш мешавад, дил об мешавад; брать за сердце кого ба ҳаяҷон овардан, дилро об кардан, мутаассир кардан; войти в сердце кого, чьё дили касеро рабудан; вырвать из сердца кого-что аз дил канда партофтан; говорить сердцу кого-л. ба дили касе форидан; заглянуть в сердце комӯ-л. дили касеро фаҳмида гирифтан; найти доступ к сердцу чьему-л., кого-л. ба дили касе роҳ ёфтан; он чувствует сердцем дилаш гувоҳӣ медиҳад; отдать кому-л. сердце ба касе дил додан; отдохнуть сердцем дами беғам задан; открыть сердце кому изҳори ишқ кардан; покорить чьё-л. сердце дили касеро рабудан; предложить руку и сердце кому уст. таклифи издивоҷ кардан; принимать [близко] к сердцу что ба дил [сахт] гирифтан; сорвать сердце на ком-чем-л. аз касе, чизе алам гирифтан; кошки скребут на сердце у кого то же, что сердце не на месте; у меня камень с сердца свалился хотирам ҷамъ шуд; у него ёкнуло \сердцее дилаш аз хонааш баромад; у него \сердцее замерло дилаш аз тапиш монд; у него \сердцее трепещет дилаш гум мезанад; у него отлегло от \сердцеа дилаш қарор гирифт; читать в \сердцеах пай бурдан, фаҳмидан, шиноҳтан

    Русско-таджикский словарь > сердце

  • 19 уйти

    сов.
    1. рафтан, равон(а) шудан; уйти в свою комнату ба хонаи худ рафтан; уйти на работу ба кор рафтан; автобус уже ушел автобус кайҳо (аллакай) рафт; тучи ушли к югу абрҳо ба тарафи ҷануб рафтанд; уйти на веслах белзанон шино карда рафтан; уйти в море ба сафари баҳр баромадан
    2. рафтан, гурехтан, халос шудан; уйти из плена аз асирӣ гурехтан; ему не уйти от наказания вай аз ҷазо халос намешавад
    3. мондан, партофтан, рафтан; уйти из семьи оиларо партофта рафтан; уйти из института аз институт рафтан, институтро партофта рафтан
    4. в сочет. с сущ.: уйти на пенсию ба нафака баромадан; уйти на покой дигар кор накардан; уйти в отпуск ба отпуск рафтан (баромадан); уйти в отставку истеъфо додан
    5. (о времени) гузаштан; годы ушли солҳо гузашт
    6. аз байн рафтан, несту нобуд шудан, бар бод рафтан, ғоиб шудан, гум шудан; его счастье ушло бахти ӯ бар бод рафт
    7. харч (сарф) шудан; на письмо ушло два листа бумаги барои мактуб ду варак коғаз сарф шуд; на переговоры уйдет больше часа барои гуфтугӯ зиёда аз як соат вақт меравад
    8. разг.. (о жидкости) рехтан, рафтан, шоридан; ҷабидан, кашидан; вода ушла из колодца чоҳ хушк шуд; вода ушла в землю обро замин ҷабид (кашид)
    9. пеш рафтан, гузаштан; уйти вперёд пеш рафтан, ба пеш рафтан; часы ушли вперёд соат пеш рафт
    10. ғарк шудан, паст рафтан, ғӯтидан, фурӯ рафтан; лодка ушла под воду заврақ ба об фурӯ рафт; избушка ушла в землю кулба ба замин фурў рафт перен ғарк шудан; уйти в чтение ғарқи хониш шудан; уйти в работу ғарқи кор шудан уйти в кусты ба мушхона чой шудан; уйти в лучший (иной, другой) мир чашм аз дуньё пӯшидан, ба дорулбако рех-лат кардан; уйти в себя дамдузд шуда мондан; уйти из жизни аз олам рафтан (гузаштан); уйти на дно ғарк шудан, фурӯ рафтан; далеко не уйдёшь без кого, без чего, с кем, с чем дур намеравӣ; далеко уйти в чем от кого пеш гузаштан, бартарӣ доштан, афзалтар баромадан; душа ушла (уходит) в пятки у кого талхакаф (дилкаф) шуд; почва ушла из-под ног у кого дар байни замину осмон муаллак монд

    Русско-таджикский словарь > уйти

  • 20 тянуть

    несов.
    1. кого-что кашидан, кашола кардан; тянуть канат арғамчинро кашидан; тянуть невод тӯрро кашола кардан
    2. что таранг кардан, таранг кашидан; гузарондан; тянуть верёвку через двор арғамчинро аз рӯи ҳавлӣ таранг карда кашидан; тянуть трубопровод қубур гузярондан
    3. что дароз кардан; тянуть руку к звонку дастро ба тугмаи зангдароз кардан
    4. что дарозтар кардан, кашидан; тянуть кожу чармро дарозтар кардан; тянуть проволоку сим кашидан
    5. кого-что и без доп. кашидан, кашола кардан; тянуть кого-л. за руку касеро аз дасташ гирифта кашола кардан; пароход тянет баржу пароход баржаро кашида рафта истодааст; машина не тянет мошин намекашад(кашида наметавонад)
    6. кого-что разг. калон кардан, парвариш кардан; ёрӣ додан, мадад расондан; тянуть слабого ученика ба талабаи суст дар хониш ёрӣ додан
    7. кого-что даъват кардан, таклиф кардан, ҷеғ задан; тянуть в кино ба кино таклиф кардан // перен. (при-влекать) кашидан; тянуть к ответу ба ҷавобгарӣ кашидан
    8. чаще безл. кого-что (влечь): его тянет домой вай ба хона рафтан мехоҳад; меня тянет ко сну хобам меояд
    9. что макидан, дам кашидан; насос тянет воду насос обромекашад
    10. что разг. (пить медленно) ҷуръа-ҷуръа нӯшидан, оҳиста нӯшидан, бо лаззат нӯшидан // разг. (курить) кашидан; он тянет папиросу за папиросой вай папиросро аз паи папирос мекашад
    11. что разг. маҷбур карда гирифтан, зӯран гирифтан, дуздӣ кардан; тянуть деньги пулро маҷбур карда гирифтан
    12. охот. парвоз кардан
    13. кашидан; печь хорошо тянет печь хаворо нағз мекашад
    14. чаще безл. вазидан; с моря тянет лёгкий ветерок аз тарафи баҳр боди форам мевазад; из кухни тянет жареным мясом аз ошхона бӯи гӯшти бирён меояд
    15. что, с чем перен. разг. кашол додан, ба таъхир андохтан, тӯл кашондан, дуру дароз кардан; тянуть дело корро кашол додан; он тянет с ответом вай ҷавобро ба таъхир меандозад
    16. что якта-якта (мад кашида) гуфтан, мад кашидан; тянуть ноту нотаро мад кашидан; тянуть песню сурудро мад кашидан
    17. что и без доп. бо як азоб зиндагонӣ кардан
    18. вазн доштан; арбуз тянет шесть килограммов тарбуз шаш килограмм вазн дорад
    19. что и без доп. сиққондан, фишурдан, кашидан, тангӣ кардан; пиджак тянет в плечах китфҳои костюм танг аст <> тянуть время вактро дароз кашидан; тянуть жилы из кого аз ҷон безор кардан; тянуть канитель 1) ба кори дилбазан машғул шудан 2) кашол додан (ягон кор ё гапро); тянуть лямку кори вазнин, пурмашаққат ва дилгиркунанда кардан; тянуть резину файсал додан; тянуть сок (соки) из кого-л. хуни касеро макидан, ба касе зулму ситам кардан; тянуть чью-л. руку (сторону) прост. дасти касеро гирифтан, дастгири касе будан; тянуть за душу, тянуть душу из кого ба ҷон расондан, азоб додан, аз ҷон сер кардан; тянуть за уши кого-л. аз гӯши касе кашидан; тянуть за язык кого-л. касеро ба гап задан маҷбур кардан; кто тебя за язык тянул? аз ту инро кӣ пурсид?; ёле (едва) ноги \тянуть 1) ба зӯр гаштан 2) суст (бемадор) будан

    Русско-таджикский словарь > тянуть

См. также в других словарях:

  • Кого чем господь поищет - вознесет. — Кого чем господь поищет вознесет. См. СЧАСТЬЕ УДАЧА …   В.И. Даль. Пословицы русского народа

  • чем — союз. 1. Присоединяет оборот или придат. предл. со значением сравнения, сопоставления кого , чего л. с тем, о чём говорится в главном. Разговаривать громче, чем обычно. На юге звёзды ярче, чем на севере. Горы были выше, чем кто то предполагал. 2 …   Энциклопедический словарь

  • чем —   Чем свет очень рано.     Вышел я чем свет. Некрасов.     Чем свет по полю все разъехались. А. Кольцов.   За чем дело стало? требуется в настоящее время участие кого н.; задержка в работе вызывается отсутствием чего н.     Мы свое дело сделали,… …   Фразеологический словарь русского языка

  • Чем кого взыщешь - и себе то сыщешь. — Чем кого взыщешь и себе то сыщешь. См. ПРАВДА КРИВДА …   В.И. Даль. Пословицы русского народа

  • чем — союз. 1. сравнительный. Вводит в состав простого предложения сравнительный оборот, поясняющий какой л. член этого предложения, выраженный формой сравнительной степени прилагательного или наречия, а также словами: „другой“, „иной“, „иначе“ и т. п …   Малый академический словарь

  • чем — союз. см. тж. прежде чем, раньше чем 1) Присоединяет оборот или придат., предл. со значением сравнения, сопоставления кого , чего л. с тем, о чём говорится в главном. Разговаривать громче, чем обычно. На юге звёзды ярче, чем на севере …   Словарь многих выражений

  • чем черт не шутит(из дубинки выпалит) — говорится при опасении дурного, вообще о неожиданном, но возможном Ср. Погуляю по благословенному прибрежью, в рулетку, чем черт не шутит, выиграю тысяч этак тридцать франков... П. Боборыкин. На ущербе. 2, 21. Ср. Не он, не он нас продал! Не… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона

  • Чем ни попало — Устар. Прост. Любым попавшим в руки предметом (бить, ударять и т. п. кого либо). [Бригадирша:] Того и смотрю, что резнёт меня чем ни попало; рассуди ж, моя матушка, вить долго ль до беды: раскроит череп разом (Фонвизин. Бригадир) …   Фразеологический словарь русского литературного языка

  • Чем чорт не шутит(из дубинки выпалит) — Чѣмъ чортъ не шутитъ (изъ дубинки выпалитъ) говорится при опасеніи дурного, вообще о неожиданномъ, но возможномъ. Ср. Погуляю по благословенному прибрежью, въ рулетку, чѣмъ чортъ не шутитъ, выиграю тысячъ этакъ тридцать франковъ... П. Боборыкинъ …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • думать о (чем) — ▲ думать ↑ относительно, что л. полон мыслей каких л. держать в голове [в уме. в мыслях] (и в мыслях не держал). остановиться на чем мыслями. останавливать свою мысль на чем. обращаться мыслями к чему. углубиться мыслями во что. в мыслях он был… …   Идеографический словарь русского языка

  • Угостить чем ворота запирают — кого. Народн. Шутл. ирон. Ударить палкой, избить кого л. ДП, 260 …   Большой словарь русских поговорок

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»