-
1 увлечься
сов.1) ( кем-чем) мавыгу, бирелү, мавыгып (бирелеп) китү; әвәрә булу2) ( кем) (влюбиться) күңеле төшү, күзе төшү, гашыйк булу, сөю -
2 заинтересоваться
-
3 за
1) с вин. п. (около, вокруг) янына, янында2) с вин. п. ( при указании на начало действия)...лый башлау,...га тотыну3) с вин. п. (при указании предмета, лица, позади или по другую сторону к-рого что-то помещено, спрятано)...газаткнуть (что-л.) за пояс — нәрсәне дә булса билбауга кыстыру
4) с вин. п. (при указании цены, платы)...га5) с вин. п. (позднее; больше; сверх)...данему за сорок — аңарга кырыктан артык, ул кырыктан узган
6) с вин. п. ( при указании на расстояние)...да7) с вин. п. (раньше на какое-л. время)...нан... элек8) с вин. п. (в течение какого-л. времени)...га,...да, өчен9) с вин. п. (при указании на лицо или предмет, к к-ому прикасаются)...дан,...га10) с вин. п. (ради, в пользу чего-л.) өчен11) с вин. п. (вместо, в качестве кого-л.) өчен, урынына12) с вин. п. (при указании лица или предмета, выступающего в качестве кого-чего-л.)... итеп алу,... дип белүпринять (кого-л.) за своего знакомого — кемне дә булса танышың дип белү
13) с вин. п. (при указании лица, к к-ому возникает какое-л. чувство) өчен14) с вин. п. и с тв. п. (по причине, вследствие) өчен;...лыктан15) с вин. п. и с тв. п. (через, по ту сторону, позади, около) артына, аръягына, артында, аръягында, читенә, кырыена; янында;...га16) с тв. п. (позади, вслед, следом) артыннан, эзеннән17) с тв. п. (во время чего-л.)...да; вакытында, чакта, арада18) с тв. п. (при указании лица или предмета, на к-ые направлено действие)...ны19) с тв. п. (с целью, для чего-л.)...га;...ны20) с тв. п. (при указании лица, от к-ого зависит наступление какого-л. действия, за к-ым числится что-л.)...га,...ның21) с тв. п....ган;...лы22) с тв. п. (при указании на смену действия, состояния, лица, предмета, явления)...дан соң•- кто за?- выйти замуж
- за исключением
- ни за что! -
4 с
предлог; =со1) с род. п. ( откуда)...дан2) с род. п. (при указ. на жительство и т. п.)...ы,...дан килгән,...лы3) с род. п. (при обознач. лица, предмета, от к-рого берут что-л.)...дан,... башыннан4) с род. п. (при обознач. начального момента какого-л. действия и в сочет. "с... до")...дан,...дан алып,...дан бирле5) с род. п. (при помощи, каким-л. способом)...ып6) с род. п. ( с количественными словами)...да;... белән7) с род. п. (на основании чего-л.) белән8) с вин. п. (приблизительно, почти) чамасы, чаклы, хәтле, диярлек,...лап9) с тв. п. (при указ. на совместность) белән10) с тв. п. (при указ. на наличие чего-л. в чём-л., обладание чем-л.)...лы11) с тв. п. ( при обозначении явления или состояния)...ып12) с тв. п. (при указ. на лицо или предмет, на к-рые распространяется действие, состояние)• -
5 печатный
-
6 заложить
сов.1) ( что) (артына) кую2) ( что) (әллә кая) кую, ( каядыр) кую3) ( что) тутыру, тутырып бетерү4) ( что) томалау, каплау, томалап (каплап) кую5) ( что) салу, сала башлау6) перен. ( что) урнаштыру, тудыру7) ( что) сакларга салу8) ( кого-что) (запрячь) җигү9) ( кого-что) закладка салу10) безл.; разг. ( что) тыгылу, томалану11) ( что) билге салып кую, кәгазь (тасма) кыстыру -
7 у
I межд.1) (выражает укоризну, угрозу, негодование) һай, әй, уху, бесстыдник! — һай, оятсыз!
2) (выражает испуг, страх) аһ, абауу, как страшно! — абау, нинди куркыныч!
3) (выражает одобрение, восторг, восхищение) ай-яй, ай-һайII предлог; с род. п.у, как хорошо! — ай-яй, нинди әйбәт!
1) (около, возле) янында, буенда, алдында, катында, төбендә2) (при, вместе)...да, белән бергә3) (при указ. обладателя, владельца)...ның4) (при указ. на источник получения чего-л.)...дан5) (при указ. лиц, с участием к-рых что-л. происходит)...ны• -
8 войти
сов.( во что)1) керү2) ( уместиться) сыю, сыеп бетү3) ( с чем) (обратиться) керү, мөрәҗәгать итү4) ( вникнуть) асылын аңлау, төшенү•- войти во вкус
- войти в доверие
- войти в жизнь
- войти в историю
- войти в колею
- войти в курс
- войти в положение
- войти в привычку
- войти в силу
- войти в строй -
9 гриф
-
10 его
мест.2) притяж. аның; аныкы -
11 её
-
12 заодно
нареч.1) бергәләп, берьяклы булып, бергәләшепдействовать заодно (с кем-л.) — берәр кеше белән бергәләп эш итү
2) бер уңайдан, беррәттән -
13 идти
несов.1) (сюда, к нам) килү; (туда, от нас) бару; ( возвращаться) кайту2) против кого-чего, на кого бару3) ( об осадках) яву4) ( совершаться) бару5) ( действовать - о механизмах) йөрү, эшләү6) (проходить, протекать)үтү, узу7) (исполняться, напр. о пьесе) бару, уйналу8) ( кому) (быть к лицу) килешү9) ( делать ход в игре) йөрү, чыгу10) ( на что) (проявлять готовность) бару, күнү11) ( находить сбыт) сатылу, үтү12) ( распространяться) чыгу, күтәрелү13) перен., (двигаться, развиваться в каком-л. направлении) бару14) перен., (приближаться, наступать) килү15) (течь, выделяться) килү, агу16) (простираться, пролегать) бару17) перен., (поступать куда-л., приступать к чему-л.) бару, керү; китү18) ( предназначаться) китү, кирәк булу• -
14 лежать
несов.1) яту, ятып тору2) яту, авырып яту3) ( находиться в неподвижном положении) яту4) (быть, находиться) булу; ятуключ лежит в кармане — ачкыч кесәдә [ята]
5) ( быть расположенным) урнашу, утыру6) ( иметь направление) бару, карау7) перен. ( на ком) төшү, йөкләнү•- сердце не лежит
- и рядом не лежал
- лежать на боку
- лежать на печи
- лежать пластом
- на лице её лежит печать страдания -
15 нанести
сов.1) (что, чего) (берникадәр, күп итеп) китерү, китереп өю (тутыру, аудару)2) безл. (что, чего) (җил, агым белән) илтеп (китереп) өю; илтеп (китереп) ташлау3) безл.; разг. ( кого-что) (натолкнуть с разгона) китереп бәрдерү, илтеп бәрдерү4) ( что) сөртү, каплау5) ( что) төшерү6) (что, чего) (берникадәр) йомырка салу7)нанести обиду — хәтер калдыру, үпкәләтү
нанести рану — яралау; нанести удар сугу
нанести урон — зыян китерү, зарар китерү
-
16 переплести
сов.( что)1) төпләү, тышлаупереплести книгу — китап[ны] төпләү
2) үрү, үреп кую3) ( заново) сүтеп үрү, яңадан үрү -
17 по поводу
предлог; с род. п. турысында, хакында, уңае белән -
18 существовать
несов.1) яшәү, яшәп килү; бар булу, булу2) (чем, на что) яшәү, тереклек итү, көн күрү
См. также в других словарях:
саташу — 1. Йокы аралаш яки аң югалганда бәйләнешсез сүзләр сөйләнү 2. Ялгышу, буталу (санаганда, сүздә һ. б. ш.) 3. күч. Юләрләнү, диванага әйләнү 4. күч. Берәр нәрсә яки кеше белән бик мавыгу китап белән саташу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эч — и. 1. Кеше һәм хайван гәүдәсенең бавыр, ашказаны, эчәгеләр һәм талак урнашкан өлеше. Корсак. Ашказаны, эчәгеләр 2. Нәрсә белән дә булса капланып, тирәләп алынган урын; киресе: тыш 3. Нәр. б. эченә салган яки салу өчен әзерләнгән әйбер (бәлеш эче) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
басма — I. и. 1. Баскычның басып менә торган аратасы яки киртләче 2. Өйалды баскычы. Басып яки утырып тору өчен бер генә тактадан торган җайланма көймә б. сы 3. Су кырыеннан эчкәрәк кереп басып торырга (йөрергә) уңайлы булсын өчен ясалган, корылган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
том — I. Берәр зур әсәрнең яки бер язучы әсәрләренең, шулай ук тема, жанр һ. б. уртаклыгы белән берләштерелгән әсәрләр җыентыгының аерым китап итеп чыгарылган бөр өлеше, җилд. Билгеле бер китаплар яки кенәгәләр җыелмасында аерым китап, кенәгә. II. ТОМ… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алу — 1. Нәр. б. кулга тотып үзеңә күчерү. Бирүчедән кабул итү хат алу. Үзеңнеке итү. 2. Бер нәрсәне икенчедән, өлешне бөтеннән аеру өстәлдән китап, коедан су, таудан таш алу 3. (Үзең белән) йөртү, ияртү ал мине үзең белән 4. Үз өстеңә эш яки йомыш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тыш — I. 1. Берәр нәрсәнең өске, күзгә күренеп торган ягы; киресе: эч 2. Киемнең уң ягы, өске ягы; эчлек өстенә тегелгән тукыма. Мендәр, одеял һ. б. ш. әйберләргә кидерелә торган капчык сыман нәрсә; тышлык 3. Китап, дәфтәр һ. б. ш. ның өске ягына… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
арт — Тирәлектә: күз караган якка капма каршы як; киресе: Ал. с. Арттагы, арткы, артта торган 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемдә: арка ягы 3. Хайван гәүдәсендә: баш ягына капма каршы як, артсан 4. Нәр. б. ал ягының каршысындагы өлеше, арткы өлеше. Урындык,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әфтияк — иск. 1. Җидедән бер өлеш 2. Коръәннең җидедән бер өлеше, аерым китап рәв. кечкенә форматта төпләнеп йөртелә. ӘФТИЯК КАЛЫНЛЫГЫ – Бик юка. ӘФТИЯК ИҖЕГЕ – Иске ысул белән укыганда, хәреф танып бетергәч тә башлана торган дәрес. ӘФТИЯК СҮРӘСЕ –… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
корт — I. 1. Озынча гәүдәсе белән боргаланып яки бер җыерылып бер сузылып хәрәкәт итә торган умырткасыз тереклек иясе; личинка 2. Элпә канатлылар отр. чәчәк нектары һәм серкә җыеп, нектардан бал, серкәдән чыршын ясый торган бөҗәк; бал корты 3. күч. Кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төпләү — ф. 1. Чиләк, кәрзин һ. б. ш. савыт сабага төп (6) кую. (Киез итеккә) ас, төп салу 2. Китап, дәфтәр һ. б. ш. битләрен бергә тегеп, катыргы, калын кәгазь һ. б. ш. материал белән тышлау 3. Агач, куак һәм төпләрне җирдән тамырлары белән каерып,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чыгу — 1. Кайдан да булса китү, ул урынны калдыру. Барган юлдан, юнәлештән читкә китү, күчү, юлын үзгәртү 2. Кая да булса килү, килеп басу, килеп күренү саф алдына ч. . Кайсы да булса якка карау, юнәлгән булу бакчага чыга торган тәрәзә 3. Берәр урында… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге