Перевод: со всех языков на таджикский

с таджикского на все языки

кем-чем

  • 1 гнаться

    несов.
    1. за кем-чем таъқиб (дунболагирӣ) кардан, аз паи чизе (касе) давидан (афтидан); гнаться за зверем ҳайвони ваҳширо таъқиб кардан
    2. за чем разг. давидан, ҷидду ҷаҳд кардан; кӯшидан; гнаться за славой аз паи шӯҳрат давидан; он гонится за деньгами вай аз паи пул медавад // за кем-чем баробар шудан, расидан; не гнаться же мне за ним ман куҷову ба вай баробар шудан куҷо!
    3. страд. ҳай карда шудан, ронда шудан; кашида шудан <> гнаться по пятам (по следам) из ба из таъқиб кардан, аз паи касе афтодан, соягир рафтан; гнаться за двумя зайцами аз ин монда, аз вай ронда несов.
    1. за кем-чем таъқиб (дунболагирӣ) кардан, аз паи чизе (касе) давидан (афтидан); гнаться за зверем ҳайвони ваҳширо таъқиб кардан
    2. за чем разг. давидан, ҷидду ҷаҳд кардан; кӯшидан; гнаться за славой аз паи шӯҳрат давидан; он гонится за деньгами вай аз паи пул медавад // за кем-чем баробар шудан, расидан; не гнаться же мне за ним ман куҷову ба вай баробар шудан куҷо!
    3. страд. ҳай карда шудан, ронда шудан; кашида шудан <> гнаться по пятам (по следам) из ба из таъқиб кардан, аз паи касе афтодан, соягир рафтан; \гнаться за двумя зайцами аз ин монда, аз вай ронда

    Русско-таджикский словарь > гнаться

  • 2 следить

    I
    несов.
    1. за кем-чем и без доп. нигоҳ карда истодан, синҷа кардан, мушоҳида кардан; следить за посадкой самолёта фуромадани самолётро нигоҳ карда истодан
    2. за кем--чем перен. гӯш кардан, диққат кар­дан (додан); он внимательно следил за лекцией вай лекцияро бо диққат гӯш мекард
    3. за чем перен. хабардор шуда истодан, воқиф (огоҳ) шуда истодан; следить за развитием науки аз инкишофи илм хабардор шуда истодан
    4. за кем-чем и без доп. назорат кардан; нигаҳбонӣ (нигоҳубин) кардан, ғамхорӣ кардан; она следила за детьми вай бачагонро нигоҳубин мекард
    5. за кем-чем поида гаштан, поидан; таъқиб кардан, аз пай афтидан <> следить за собой худро парво кардан
    II
    несов. чем и без доп. разг. нақши пой мондан; ифлос (чиркин) кардан; он следит сапогами по полу фаршро бо мӯзааш чиркин мекунад

    Русско-таджикский словарь > следить

  • 3 за

    приставкаи префиксе, ки маънохои зеринро ифода мекунад:
    1. I) ибтидои амал: зааплодйровать ба чапакзанн сар кардан; заплакать ба гирья даромадан; забегать ба давутоз даромадан 2) итмоми амал: заасфальтировать асфальтфарш карда шудан 3) бо ҳиссачаи «ся» ё бе он - ба ҳадди охир расондани амал; аз ҳад зиёд кардани коре: заглядеться чашм дӯхта мондан, чашм канда натавонистан; заработаться бисьёр кор карда монда шудан; задарить тӯҳфаборон кардан; закормить хуб сер кардан 4) равона шудани амал ба он тарафи предмет ва ё берун аз ҳудуди чизе: зайтй за дерево ба паси дарахт гузаштан; завернуть за угол ба хамгашти кӯча тоб хӯрдан 5) зимнан иҷрошаванда будани амал: забежать сари роҳ даромадан; занести дароварда додан
    2. дар сифатсозӣ ва исмсозӣ маънои дар беруни чизе буданро ифода мекунад: загородный беруни шаҳр, берунишаҳрӣ; зарубежный хориҷӣ; заречье он тарафи дарё предлог
    1. с вин. (указывает направление движения за пределы чего-л.) аз, ба; уехать за город аз шаҳр берун рафтан; выбросить за окно аз тиреза берун партофтан; уйти за реку ба он тарафи дарё рафтан; выйти за дверь аз дар берун баромадан; вынести за скобки аз қавс баровардан // (под, внутрь, за) ба паси…, ба даруни…, ба; заткнуть рукавицы за пояс дастпӯшакро ба миёнбанд андармон кардан; положить за пазуху ба бағал андохган; поставить за шкаф ба паси ҷевон мондан; заложить руки за спину дастро ба пушт кардан
    2. с вин. (указывает на предмет, орудие, средство дейстдия чаще с гл. «сесть», «стоять» и т.п.)ба сари…; сесть за стол ба сари миз нишастан; сесть за руль ба сари руль нишастан; // (указывает на иачало действия, занятия) ба; взяться за работу ба кор сар кардан; приняться за учение ба таҳсил шурӯъ кардан,'). с вин. (указывает на промежуток времени в течение которого что-л. совершается) дар, дар зарфи…, дар бадали…, дар муддати…; за ночь выпало много снегу дар якшаб барфи зиёде боридааст; мальчик подрос за лето дар муддати тобистон бача калон шудааст; за последние три года дар се соли охир; эту работу можно сделать за два часа ин корро дар ду соат кардан мумкин аст; за один раз да як бор, якбора
    4. с вин. (указывает на время, отделяющее одно событые от другого) пеш, пеш аз; за час до отхода поезда як соат пеш аз рафтани поезд; за несколько дней до поездки якчанд рӯз пеш аз сафар
    5. с вии.(указывает на превышение предела, меры) аз; уже за полночь шаб аз нисф гузаштааст; ей далеко за сорок синнаш аз чил кайҳо гузаштааст
    6. с вин. (по причине, вследствие чего-л.) бинобар, ба сабаби…, барои…, ба хотири…; благодарить за услугу барои хизмат миннатдорӣ кардан; наказать за шалость барои шухӣ ҷазо додан; за что? барои чӣ?, ба чй сабаб?; за что его не любят? барои чӣ вайро нағз намебйнанд?; за что-то ба сабабе, бинобар
    1. (во имя, ради, в пользу чего-л.) ба, барои…, аз барои…, дар роҳи…, ба хотири; отдать жизнь за Родину барои Ватан ҷон супурдан; бороться за мир дар роҳи сулҳ мубориза бурдан; голосовать за предложение барои таклифе овоз додан; поднять тост за чьё-л. здоровье ба саломатии касе қадаҳ бардоштан // в знач. нареч. барои…, ба тарафдории…; он голосовал за вай ҳамчун тарафдор овоз додааст // в знач. сказ. разг. тарафдор; все за, один ты против ҳама тарафдору як худи ту зид // в знач. сущ. за разг. «тарафдор»; подсчитать все «за» ҳама «тарафдорҳо»-ро шумурдан
    8. с вин. (указывает на расстояние) дар, то, дар масофаи…; за десять километров от города дар масофаи даҳ километр аз шаҳр; за два шага от обрыва ду қадам дуртар аз ҷарӣ
    9. с вин. (в оомен на что-л.) ба бадали…, ба ивазӣ…; ба, бе; внести деньги за утерянную книгу пули китоби гумшударо нардохтан; уплатить за квартиру пули квартираро додан // (при обозначении цены) ба, ба нархи…; купить книгу за пять рублей китобро ба нархи панч сӯм харидан; за плату ба (бо) музд, пулакӣ
    10. с вин. (вместо кого-л.) ба ҷоп…, ба ивази…; он работает за мастера вай ба ҷои усто кор мекунад; расписаться за кого-л. ба ҷои касе имзо кардан; работать за двоих кори ду касро кардан
    11. с вин. (указывает на то,что предмет, на который направляется действие) аз; взять за руку аз даст доштан; держаться друг за друга дасти якдигарро гирифтан; ба якдигар такя кардан; дернуть за ручку двери дастаки дарро якбора кашидан; трава цепляется за платье алаф ба курта мечаспад
    12. с вин. (с глаголами «отвечать», «ручаться» и т. п.) барои…, ба; отвечать за порядок барои тартиб ҷавобгар будан; ручаться за точность рассказа ба дӯрустии ҳикоя зомин будан; заступаться за кого-л. тарафи касеро гирифтан 1
    3. с вин. (при обозначении лица, предмета, которые вызывают какое-л. чувство) аз, аз барои…, аз ваҷҳи…, барои…, ба ҷои…; мне стыдно за него аз барои вай хиҷолат мекашам; краснеть за кого-л. ба ҷои касе сурх шудан 1
    4. с вин. (с глаголами «выйти», «выдать», «сватать») ба; выйти замуж за кого-л. ба касе ба шавҳар баромадан 1
    5. с вин. разг. (в качестве кого-чего-л.) ҳамчун; признать за правило ҳамчун қоида қабул кардан; считать за честь шарафманд будан; он слышен за остряка ӯ ба теззабонӣ ном баровардааст 1
    6. с тв. (указывает на предмет, место, позади которого происходит действие) дар он тарафи…; дар пушти…, берун аз, дар паси…; жить за городом берун аз шаҳр зистан; стоять за дверью дар пушти дар истодан; за окном дар паси тиреза; за горами дар паси кӯҳҳо; за рекой дар он тарафи дарё;(внут-ри чего-л., за чем-л.) аз таги…, аз зери…, ба даруни…, ба паси…; держать за пазухой дар зери бағал доштан; солнце скрылось за тучами офтоб дар паси абрқо пинҳон шуд 1
    7. с тв. (указывает иа предмет, орудие, средство действия, чаще с гл. «сидеть», «стоять» и т. п.) ба назди…, ба сари…, дар сари…, дар паҳлӯи…, дар пеши…; сидеть за столом ба сари миз нишастан; сидеть за рулём дар сари руль нишастан; сидеть за книгой китоб хондан; за работой время прошло незаметно дар сари кор вақт номаълум гузашт 1
    8. с тв. (при обозначении движения, следования за кем-чем-л.) аз паси…, аз паи…, аз кафои…, аз ақиби…, аз дунболи…; идти [вслед] за кемзал. аз дунболи касе рафтан; следуйте за мной! аз пасм ман биёед!; гнаться за зайцем харгӯшро дунболагирӣ кардан 1
    9. ств. (во время какого-л. занятия) дар аснои…, дар вакти…, ҳангоми…; читать за обедом дар аснои хӯрок китоб хондан
    20. с тв. (после, вслед за кем-чем-л.) баъди…, пас аз; за дождливой весной наступило жаркое лето баъди баҳори сербориш тобистони гарм омад // (вслед, чередуясь) аз паси…, паи ҳам; читать книгу за книгой паи ҳам китоб хондан; шаг за шагом қадам ба қадам; один за другим яке аз паси дигаре; день за днём рӯз ба рӯз
    21. с тв. (по причине, из-за) аз сабаби…, бинобар; за шумом никто её не расслышал аз сабаби ғало-ғула гапашро ҳеҷ кас нашунид; за истечением срока бинобар тамом шудани мӯҳлат; за неимением свободного времени бинобар набудани вақти холй; за ненадобностью бинобар даркор набудан; за отсутствием улик аз сабаби набудани далел
    22. с тв. (с какой-л. целью) барои…, ба мақсади…, ба; пойти за водой барои об рафтан; послать за врачом ба духтур кас фиристодан; занимать очередь за билетами барои билет навбат гирифтан
    23. с тв. (указывает на лицо, предмет, который является объектом ухода, надзора, наблюдения) ба; смотреть за детьми ба бачаҳо нигоҳубин кардан; ухаживать за больными ба беморон нигоҳубии кардан; следить за чистотой ба гозагӣ назорат кардан
    24. с тв. (указывает на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия) ба сабаби…, сабаби…; задержка за утверждением проекта сабаб ин аст, ки лоиҳа ҳанӯз тасдиқ нашудааст; очередь за мной навбати ман; за вами долг ба гардани шумо қарз ҳаст
    25. с тв. (указывает на лицо, иредмет, которому присущи те или иные свой-ства): замечать за кем-л. недостатки камбудиҳои касеро пай бурдан
    26. с тв. (в значении предлога «с») бо; приказ за подписью директора фармон бо имзои директор; дело за номером два делаи (кори) рақами ду
    27. с тв. (с гл. «свататься») ба; свататься за дочь соседа ба духтари ҳамсоя хостгор шудан // (чаще со сл. «замужем»): быть замужем за кем-л. зани касе будан

    Русско-таджикский словарь > за

  • 4 командовать

    несов.
    1. команда (фармон) додан, амр кардан
    2. кем-чем командирӣ кардан, командир будан, фармондиҳӣ (ҳукмфармоӣ) кардан; командовать полком ба полк командирӣ кардан; командовать парадом ба парад фармондиҳӣ кардан
    3. кем-чем, над кем-чем и без доп. перен. разг. хӯҷаинӣ кардан, фармон додан
    4. над чем перен. баланд истодан (будан); аз ҳама баландтар будан; эта высота командовала над мёстностью воен. ин теппа дар ҷои аз ҳама баланд воқеъ гардида буд

    Русско-таджикский словарь > командовать

  • 5 повозиться

    сов.
    1. муддате аз паҳлу ба паҳлу гаштан, ноором будан
    2. с кем-чем, над кем-чем разг. овора будан (шудан), саргардон шудан, ташвиш кардан; повозиться над трудной задачей бо ҳалли масъалаи мушкил овора шудан
    3. с кем-чем и без доп. муддате бозӣ кардан, як чанд вақт гузарондан (машғул будан); повозиться с детьми бо бачагон машғул будан

    Русско-таджикский словарь > повозиться

  • 6 считаться

    несов.
    1. с кем-чем (производить расчёты) ҳисоб баробар кардан, ҳисобӣ кардан // с кем-чем разг. даъво доштан
    2. с кем-чем аҳамият додан, эътибор кардан, ба назари эътибор гирифтан; не считаться с мнением товарищей ба фикри рафикон аҳамият надодан; с этим надо считаться ба ин аҳамият додан лозим аст
    3. страд. ҳисоб карда шудан, шумурда шудан

    Русско-таджикский словарь > считаться

  • 7 торговать

    несов.
    1. кем-чем, с кем-чем и без доп. фурӯхтан, савдо кардан, савдогарӣ кардан, харидуфуруш кар­дан, тиҷорат намудан; торговать хлебом нон фурӯхтан; торговать из-под полы пинҳонӣ савдо кардан_
    2. кем-чем перен. фурӯхтан, =фурӯшӣ кардан; торговать своей совестью виҷдонфурӯшӣ кардан
    3. (быть торговцем, продавцом) фурӯшанда будан; она торгует в овощ­ном магазине вай фурӯшандаи магазини сабзавот аст // (быть открытым для торговли) савдо кардан,, кор кар­дан; сегодня магазины не торгуют имрӯз магазинҳо кор намекунанд
    4. кого-что уст. (прицениваться) савдо кардан

    Русско-таджикский словарь > торговать

  • 8 делить

    несов.
    1. кого-что тақсим (ҳисса) кардан, ба ҳиссаҳо ҷудо кардан; делить на группы ба гурӯҳҳо ҷудо кардан; делить поровну баробар тақсим кардан
    2. что мат. тақсим кардан; делить десять на два даҳро ба ду тақсим кардан
    3. что с кем-чем шарик шудан, ба ҳам дидан; делить с кем-л. последние деньги охирин пули дасти худро бо касе ба ҳам дидан Цйперен. шарик шудан; делить с кем-л. горе и радости ба ғаму шодии касе шарик шудан <> делить время 1) между чем вақт сарф кардан; он делит своё время между спортом и работой вай вақташро ба спорту кор сарф мекунад 2) с кем-л. вақт гузарондан (бо касе); делить нечего кому ба ҷангу ҷидол сабабе нест; делить шкуру неубитого медведя погов. \делить бача дар камар, номаш Музаффар

    Русско-таджикский словарь > делить

  • 9 дело

    с
    1. кор; дело кипит кор дар авҷ аст; приняться за дело ба кор шурӯъ кардан; сидеть без дела бе кор нишастан; важное дело кори муҳим; общественное дело кори ҷамъиятӣ Ц чаще мн. дела машғулият, корҳо; государственные дела корҳои давлатӣ; хозяйственные дела корҳои хоҷагӣ; текущие дела корҳои ҷорӣ; у него дел по горло кораш аз мӯи сараш бисёр, ӯ бисёр серкор аст; заниматься делами бо корҳо машғул будан; обсуждать дела корҳоро муҳокима кардан; по делам службы бо корҳои идора; министерство иностранных дел вазорати корҳои ҳориҷӣ
    2. кирдор, кор, рафтор; сделать доброе дело кори савоб кардан
    3. разг. (полезное занятие) кор; он занят - ом вай ба коре банд аст; делу время, потёхе час ҳар кор вақту соат дорад // (нечто нужное) чизи муҳим (фоиданок), гапи пухта; он дело говорит вай гапи пухта зада истодааст, гапи вай ҷон дорад; не дело ты затеял кори беҷо кардӣ
    4. кор, ихтисос, касб; горное дело маъданканӣ, кӯҳкорӣ; издательское - о кори нашриёт; военное дело касби (кори) ҳарбӣ
    5. мақсад, вазифа, кор; правое - о кори ҳаққонӣ; дело укрепления мира во всем мире вазифаи (кори) мустаҳкам кардани сулҳ дар тамоми ҷаҳон
    6. кор; эҳтиёҷ; я к вам по делу ман ба пеши шумо бо коре омадам
    7. кор, вазифа; какое мне до этого дело? ба ин чӣ кор дорам?; это не моё дело ин кори ман не; не суйся не в своё дело ба ҳар ош қатиқ нашав; ба кори дигарон мудохила накун; это не твоего ума дело ақли ту ба ин кор намерасад; ему до всего дело вай ба ҳар ош қатиқ; это дело милйции ин кор ба милиция тааллуқ дорад, ин вазифаи милиция аст
    8. ҳодиса, воқеа, кор; это дело случилось давно ин ҳодиса кайҳо рӯй дода буд; дела давно мидел нувших дней корҳои кайҳо шуда гузаштагӣ; кори кӯҳна
    9. чаще мн. дела аҳвол, вазъият, корҳо, авзои кор, сурати ҳол; как ваши дела? аҳволатон (корҳоятон) чӣ тавр?; дела его плохи аҳволаш (корҳояш) бад аст; дела как сажа бела погов. дел кор хӯрҷин; кор чатоқ
    10. юр. кор; уголовное дело кори ҷиноятӣ; пересмотр дела аз нав дида баромадани кор; возбудить дело против кого-л. ба касе даъвогар шудан; расследовать дело корро тафтиш (тергав) кардан; прекратить дело корро хобондан
    11. канц. дела; дела хранятся в папках делаҳо дар папкаҳо нигоҳ дошта мешаванд; подшить к делу ба дела дӯхтан; дело номер пять делаи рақами панҷ
    12. с прил. в знач. сказ. кор, масъала; это дело нешуточное ин кори ҳазл не // с прил. в знач. вводн. сл. масъала; ясное дело, он прав масъала равшан (маълум), ҳак ба ҷониби вай аст; естественное дело, он не знал этого табиист, ки вай аз ин гап (кор) хабар надошт
    13. уст. савдо, кору бор, дӯкон; открыть своё дело дӯкон кушодан
    14. уст. ҳарбу зарб, корзор, набард, ҷанг; жаркое было дело! ҳарбу зарби сахт буд! <> дело житейское зиндаги-дия!; дело вкуса ҳар кию ҳар чӣ; дело привычки гап дар сари одат; дело прошлое кори гузашта, гапи гузашта; дело случая кори тасодуф; гиблое дело кори намешудагӣ; главное дело в знач. вводн. сл. муҳиммаш ин ки; алалхусус; грешным делом в знач. вводн. сл. айб бошад ҳам, мутаасифона; известное дело маълум ки…, албатта; лёгкое ли дело кори ҳазл не; это другое (иное) дело ин гапи дигар аст; первым делом дар навбати аввал, даставвал; понятное дело шак нест, аён аст; такое дело прост. гап ҳамин ки…; дело в шляпе прост. кор панҷ; дело за кем-чем кор вобаста ба…; дело за вами гап ба шумо, кор ба шумо вобаста аст; дело на мазӣ прост. кор пухтагӣ; и дело с концом, и делу конец вассалом, тамом, бо ҳамин тамом; в самом деле в знач. вводн. сл. ҳакиқатан, воқеан; ба ростӣ; в самом деле, куда он исчез? воқеан, вай куҷо шуд?; за дело! (призыв к началу работы) ба кор шурӯъ кунем!, остинро барзанем!; [бт-же] к делу! ба сари кор (матлаб) оем!, ба сари мақсад биёед!; между делом (дел) дар байни кор, кор карда истода; на деле дар ҳақиқат, дар амал; он на деле мог убедиться в этом вай дар амал ба ин кор (гап) бовар ҳосил карда метавонист; на самом деле дар амал, дар ҳақиқат; не у дел бе кор, аз кор берун, аз хизмат берун; оказаться не у дел аз сари хизмат рафтан; то и дело бисёр, доимо, ҳамеша, ҳар замон, дам ба дам; то ли дел о! аммо!, кори дигар!; то ли дело сон на, воздухе! аммо дар ҳавои кушод хоб кардан кори дигар; -делать кори муҳимме кардан; дело дошло (доходит) до… кого--чего кор ба… оид шуд (мешавад); дело идёт (двигается) к чему-л. кор ба ҷое мерасад (наздик шуда истодааст); дело идет к развязке кор анҷом ёфта истодааст; - идёт на лад кор соз шуда истодааст; дело идёт о ком-чем-л., дело касается кого-чего-л. гап дар бораи касе, чизе меравад; быть в деле ба кор бурда шудан, кор фармуда шудан; идтй (пойтй) в дело кор омадан, ба кор бурда шудан; иметь дело с кем-чем-л. бо касе, чизе сару кор доштан; пустить (употребить) в дело кор фармудан, ба кор бурдан; вйданное ли это дело? магар мумкин аст?, оё ип тавр шуда метавонад?; вот в чём дело! ана гап дар чист!, ана гап дар куҷо будааст!; всё делов этом ҳама гап дар ҳамин; в чем -дело? чӣ гап?; дело в том, что… гап ҳамин ки…, гап дар ин ки…; дело мастера боится посл. гунҷишкро кӣ кушад? -Қассоб; ба кордон кор осон; есть такое дело прост. хуб шудаст, хуб аст; за чем дело стало? чаро кор пеш намеравад?; моё (твоё и т. д.) дело маленькое ин кори ман (ту ва ғ.) не; моё (твоё и т. п.) дело сторона ин кори ман (ту ва ғ.) нест; ин ба ман (ба ту ва ғ.) дахл надорад; пока суд да дело то кор буд шавад; по сути дела моҳиятан, дар ҳақиқат; статочное ли это дело? уст. разг. оё (ҳеҷ) мумкин аст?, наход ки кор ҳамин хел шавад?; такие-то \делоа! корҳо ҳамин тавр! аиа корҳо чӣ хел!; это - о деситое ин аҳамият надорад, ин муҳим не; это \делоо его рук ин корро вай кардааст, ин кори вай аст

    Русско-таджикский словарь > дело

  • 10 владеть

    несов.
    1. кем-чем соҳиб (молик) будан, тасарруф кардан, дар ихтиёр доштан
    2. кем-чем перен. ба даст гирифта тавонистан, ба худ итоат кунонда тавонистан владе (о мыслях, чувствах) фаро гирифтан; им владела страсть к охоте вай ба шикор шавқу завқ дошт
    3. чем тавонистан, донистан, балад будан; омили (аҳли) коребудан; владеть саблей шамшерзанӣ карда тавонистан; владеть иностранным языком забони хориҷиро донистан; владеть талантом рассказчика истеъдоди (ҳунари) ҳикоягӯӣ доштан
    4. чем тавонистан, тавоно будан; он не владеет правой рукой дасти росташ кор намекунад <> владеть пером аҳли қалам будан; владеть собой худдорӣ кардан; худро идора кардан

    Русско-таджикский словарь > владеть

  • 11 овладеть

    сов.
    1. чем гирифтан, ба даст даровардан, забт кардан, соҳиб (молик) шудан, тасарруф кардан; овладеть крепостью қалъаро забт кардан, қалъаро гирифтан
    2. кем-чем перен. ба худ ҷалб кардан (кашидан); овладеть чьим л. вниманием диққати касеро ҷалб кардан
    3. кем-чем зер (пахш) кардан, фаро гирифтан; им овладел ужас уро воҳима зеркард; им овладело беспокойство у ба изтироб афтод
    4. чем ёд гирифтан, аз худ кардан; овладеть ремеслом касбу ҳунар ёд гирифтан <> овладеть собой худро ба даст гирифтан

    Русско-таджикский словарь > овладеть

  • 12 делиться

    несов.
    1. тақсим (ҷудо) шудан; делиться на части ба ҳиссаҳо тақсим шудан; делиться на группы ба гурӯҳҳо тақсим шудан I/ (совершать раздел имущества) молу мулкро тақсим кардан
    2. чем с кем-чем ба ҳам дидан; делиться деньгами с кем-л. пулро бо касе ба ҳам дидан; делиться последним с кем-л. порчаи нонро бо касе ба ҳам дидан Ц перен. ба ҳам дидан; делиться знаниями дониши худро бо дигарон ба ҳам дидан
    3. мат. тақсим шудан; десять делится на пять даҳ ба панҷ тақсим мешавад
    4. страд. тақсим (ҳисса) карда шудан, ба ҳиссаҳо ҷудо карда шудан

    Русско-таджикский словарь > делиться

  • 13 крутить

    несов.
    1. что чарх (давр) занондан, тоб додан, гардондан; крутить колесо чархро гардондан; крутить ручку вала дастаи навардро давр занондан // чем ҷунбондан, ин сӯ-он сӯ ҷунбондан; крутить головой сар ҷунбондан
    2. что тофтан, тоб додан, ресидан; крутить пряжу калоба ресидан; крутить верёвку арғамчин тофтан
    3. что и без доп. [печонда] хезондан; ветер крутит пыль на дороге бод гарду чанги роҳро печонда мехезонад; в поле крутила метель дар саҳро бӯрон барф мехезонд
    4. кем-чем перен. разг. (распоряжаться) фармонфармоӣ кардан
    5. прост. ҳилагарӣ (шайтонй) кардан; не крути, говори прямо шайтонй накун, росташро гӯй
    6. с кем прост. ишқварзӣ (ишқбозӣ) кардан <> крутить го лову кому 1) (влюблять в себя) хушдор (ошиқ) кунондан 2) (сбивать с толку) аз роҳ задан, саргаранг кардан; крутить любовь (роман) с кем прост. то же, что крутить 6; крутить руки комку-л. дасти касеро тоб дода бастан; крутить носом прост. гардантобӣ (саркашӣ) кардан; крутить хвостом прост. 1) думликконӣ кардан, аз ҷавоби рӯйрост саркашӣ кардан; как [там] ни крути… прост. сад зӯр занӣ ҳам…, ҳар қадар зӯр занӣ ҳам…; как ни крути, а ехать придётся сад зӯр занӣ ҳам, рафтан лозим

    Русско-таджикский словарь > крутить

  • 14 стать

    I
    сов.
    1. хестан, рост хестан, аз ҷо хестан рост шудан; истодан; стать на цепочки ба нӯги по истодан; волосы стали дыбом мӯйҳо сих шуда монданд
    2. истодан, ҷой гирифтан; стать лагерем дар кароргоҳ ҷой гирифтан
    3. истодан, аз ҳаракат мондан; часы стали соат хобид; мотор стал мотор истод; лошади стали аспҳо аз ҳаракат монданд
    4. ҷойгир шудан, ғунҷидан; диван здесь не станет диван ин ҷо намеғунҷад
    5. таваккуф кардан; стать на якорь лангар андохтан
    6. сар кардан, ба коре шурӯъ кардан; стать на караул посбон шуда истодан <> -стать горой за кого-что пуштибон шудан; стать грудью за кого-что сина сипар кардан; стать поперёк горла кому дилбазан шудан, ба ҷон расондан; стать поперёк пути кому-л. пеши роҳи касеро гирифтан; стать в копеечку бисьёр қимат афтидан; стать во главе чего-л. дар сари чизе истодан; стать в тупик ноилоҷ монондан; стать на дыбы қатъиян мукобил шудан, пошна задан; стать на задние лапки перед кем хушомадгӯиро сар кардан, лаганбардор шудан; стать на колени таслим шудан, гардан фуровардан; стать на ноги 1) сиҳат шудан 2) мустакил шудан 3) аҳволи моддии худро беҳтар кярдан; стать на одну доску с кем-л. ба касе баробар шудан; стать на пути см. стать поперёк пути; стать на путь чего ихтиёр кардан; стать на стражу (на страже) чего-л. пуштибони чизе шудан, чизеро дифоъ кардан; дело стало кор хоб карда монд; за чем дело стало? чаро кор пеш намеравад?; ни \статьть ни сесть сӯзан партоӣ - рост меистад
    II
    ж
    1. кадду қомат, андом, сохти бадан
    2. зот; лошадь арабской стати аспи зоти тозӣ
    3. перен. уст. хо-сият
    4. в знач. сказ. со словами «что за, какая» уст.: чӣ ҳоҷат <> под стать 1) шабеҳ, монанд 2) мезебад, шинам, зебо; с какой стати? чаро? барои чӣ?
    сов.
    1. ҳамчун феъли ёридиҳанда кор фармуда мешавад: сар (шурӯъ) кардан; он сразу стал работать вай якбора ба кор сар кард; он стал заниматься на курсах вай ба хондан дар курс шурӯъ кард
    2. в сочет. с неопр.\ я стану тебе помогать ман ба ту ёрй медиҳам; я не стану тебя слушать ман гапи туро гӯш намекунам
    3. кем-чем безл. в сочет. с тв. или с прил. в тв. или им. означает «сделаться», «превратиться» шудан, гардидан; стать счастливым хушбахт шудан; он стал очень нервным вай бисьёр асабӣ шуд; в доме стало холодно хона хунук шуд; стать взрослым калон шудан; стать врачом духтур шудан
    4. шудан, воқеъ шудан, рӯй додан; что с ним стало? ба вай чӣ шуд?
    5. кого-чего безл. с отриц. намондан, тамом шудан; сил не стало қувва намонд
    6. разг. расидан, кифоя будан; станет ли на это времени? ба ин (кор) вақт мерасида бошад?
    7. прост. истодан, арзидан, афтидан; во сколько вам стало пальто? ин пальто ба шумо чанд пул афтид? <> во что бы то ни стало бо кадом роҳе ки бошад, ҳар навъ карда, ҳар чӣ бошадҳам; незаниматьстать чего прост. фаровон, мӯл, сероб; стало быть вводн. сл. (следовательно, значит) пас, набошад, яъне; стало быть, его нет дома пас ӯ дар хона нест; с него станет вай метавонад, аз дасти вай ҳар кор меояд

    Русско-таджикский словарь > стать

  • 15 ходить

    несов.
    1. рафтан, роҳ раф­тан, гаштан, рафтуомад кардан; ходить По комнате рӯ-рӯи хона гаштан; ходить по лесу дар бешазор гаштан; ходить по улице дар кӯча гаштан; ходить большими шагами калонкалон қадам зада роҳ рафтан; ходить на цыпочках нӯг-нӯги пой гаштан; ходить в ногу баробар қадам партофтан; ходить согнувшись хамида роҳ рафтан, дуқат шуда гаш­тан; автобус ходит туда каждые полчаса автобус ба он ҷо дар ҳар ним соат рафта меистад
    2. (плавать) шино кардан, рондан; (работать) кор кар­дан; ходить под парусами бо заврақҳои бодбонӣ шино кардан; ходить на вёслах [белзанон] заврақ рондан; ходить на реч­ных судах дар киштиҳои дарьёгард кор кардан; ходить на пароходе штурма­ном дар киштӣ штурман шуда кор кардан
    3. рафтан, гаштан; ходить по магазинам магазин ба магазин гаштан; он чисто ходит в театр вай зуд-зуд ба Театр меравад
    4. ба юриш баромадан, лашкар кашидан, рафтан; ходить на врага ба сари душман лашкар кашидан; ходить в атаку ба хуҷум рафтан
    5. пахн шудан; ходят слухи овоза пахн мешавад
    6. ларзидан, чунбидан; пол ходит под ногами фарш дар зери пой меларзад
    7. (о часах) гаштан; часы ходят хорошо соат нағз мегардад
    8. аакем-чем нигоҳубин кардан, парасторӣ кардан, парвариш кардан; ходить за деть­ми кӯдаконро парасторӣ кардан; ходить за цветами гулҳоро парвариш кардан
    9. пӯшида гаштан; ходить в полушубке нимпӯстин пӯшида гаштан; ходить в са­погах мӯза пӯшида гаштан
    10. гаш­тан; он ходит как в тумине вай гаранг-гаранг мегардад 11 карт, гаш­тан, бозӣ кардан; кому ходить ? кӣ мегарад?; ходить с туза аз туз гаштан
    12. за кем-чем, на кого-что ба шикор раф­тан; ходить на медведя ба шикори хирс рафтан
    13. (испражняться, мочиться) казои ҳоҷат кардан; ба халоҷо рафтан <> ходить вокруг да около шафшаф гуфта шафтолу нагуфтан; ходить гоголем (ко­зырем) саллона-саллона гаштан, каттагӣ карда гаштан; ходить ходуном лар­зидан, ҷунбидан; ходить на голове прост. бозӣ карда: хонаро ба сар. бардоштан.; ходить на задних лапках перед кем чоппусӣ (лаганбардорӣ) кардан; ходить в золоте нағз пӯшидан, либоси гаронбаҳо пӯшида гаштан; ходить на поводу у кого-л. дастнигори касе будан; ходить по миру хонабардӯш гаштан; сарсону саргардон гаштан; ходить по пятам за кем-л. аз дунболи касе гаштан; ходить по рукам даст ба даст гаштан; \ходить по струнке у кого-л. нақораи дасти касе будан; далеко \ходить не надо дур рафтан (кофтан) лозим не, осон аст, мушкил нест

    Русско-таджикский словарь > ходить

  • 16 дрожать

    несов.
    1. ларзидан, ларза хӯрдан; дрожать всем телом тамоми баданро ларза гирифтан; дрожать от холода аз сармо ларзидан // (о свете, огне) йилт-йилт (милт-милт) кардан; в лампе дрожйт язычок пламени забонаи шӯълаи чароғ милт-милт мекунад // (о голосе) ларзидан; голос дрож ал от волнения овоз аз ҳаяҷон меларзид
    2. перед кем-чем и без доп. переи. дар тарс будаи, тарси-дан, ваҳмидан, ба даҳшат афтодан; все дрожат перед ним ҳама аз вай метарсанд // за кого-что, над кем-чем хавотир кашидан, ғам хӯрдан; дрожатьза свою жизнь ғами ҷони худро хӯрдан; дар ғами ҷони худ будан; дрожать за своих детей аз ваҷҳи бачагони худ хавотир кашидан // над чем перен. рост истодан, тин болои тин мондан; дрожать над каждой копейкой ба болои як тин рост истодан; ҳар тинро туф карда тугун карда мондан

    Русско-таджикский словарь > дрожать

  • 17 идти

    несов.
    1. рафтан, гаштан; идти вперед ба пеш рафтан; идти пешком пиёда рафтан; идти в гости ба меҳмонӣ рафтан; идти по дороге бо (аз) ро
    2. тохтан, давидан; конь идёт рысью асп чорхез (резачорпо) метозад
    3. шино кардан; лёд идёт ях шино мекунад; -- на вёслах бел зада рафтан; идти под парусами бодбон кушода рафтан
    4. ҳаракат кардан, раҳсипор шудан, равона (азим) шудан, рафтан; поезд идёт в два часа дня поезд соати дуи руз меравад
    5. ҳуҷум (ҳамла) овардан, юруш кардан; идти войной ҷанг сар кардан
    6. омадан, наздик шудан; весна идёт баҳор наздик шуда истодааст; посторонись, машина идёт! гурез, мошин омада истодааст!
    7. омадаи, оварда (бурда, фиристода) шудан; пушнина идёт с Севера мӯина аз Шимол меояд; посылка идёт туда пять дней посылка ба он ҷо дар панҷ рӯз рафта мерасад
    8. шоридан, чакидан, рафтан; вода идёт по капле об қатра-қатра мечакад; из раны идёт кровь аз ҷароҳат хун меравад
    9. баромадан, паҳн шудан; из самовара идёт пар аз самовор буғ мебарояд; от этих цветов идёт сильный запах бӯи ин гулҳо баланд аст; слух идёт… миш-миш ҳаст…
    10. даромадан; гвоздь не идёт в стёну мех ба девор намедарояд
    11. воқеъ будан, гузаштан; тропинка идёт лесом пайраҳа аз даруни ҷангал мегузарад
    12. (об осадках) боридан; идёт снег барф меборад; вчера шёл дождь дирӯз борон борида буд
    13. рафтан, давом кардан; дела идут успешно корҳо нағз рафта истодаанд; концерт шёл два часа концерт ду соат давом кард
    14. даромадан, дохил (ворид) шудан; идти в университет ба университет дохил шудан
    15. разг. бозоргир будан, ба фурӯш рафтан; этот товар хорошо идёт ин мол бозоргир аст (нағз ба фурӯш меравад)
    16. рафтан, сарф (истеъ-мол) шудан, кор фармуда шудан; на платье идёт три метра материала барои курта се метр матоъ меравад
    17. кому шинам будан, зебидан; эта шляпа ей идёт ин кулоҳ ба ӯ мезебад
    18. (о времени) гузаштан, мурур кардан, рафтан; дни идут за днями рӯзҳо паси ҳам мегузаранд; время идёт фурсат (вақт) мегузарад, вақт рафта истодааст
    19. (о механизмах) гаштан, ҳаракат (кор) кардан; часы идут гочно соат аниқ мегардад
    20. на что тайёр (ҳозир) будан, рози шудан; идти на все условия ба ҳамаи шартҳо рози будан
    21. охот., рыб. фирефта шудан, фанд хӯрдан; андармон шудан; окунь хорошо идёт на червяка хормоҳи ба кирм нағз андармон мешавад
    22. чсм, с чего (в играх) гаштан, бозидан, ропдан; идти конем ишхм. аспро гаштан
    23. (о спектакле и т. п.) нишоп дода шудан, намоиш дода шудан; завтра в театре идёт новый спектакль пагоҳ дар театр тамошои нав намоиш дода мешавад
    24. рафтан, расидан; переговоры идут к концу гуфтушунид ба охир расида истодааст; дело идёт к развязке кор анҷом ёфта истодааст 25, в сочст. с предлогом «в» и сущ.: идти в обработку кор карда шудан; идти в продажу ба фурӯш рафтан, фурӯхта шудан; идти в чистку тоза [карда] шудан
    26. в сочет. с предлогом «на» и сущ.: идти на подпись ба имзо расонда шудан, имзо [карда] щудан; идти на поправку рӯ ба беҳбудӣ (ба сиҳатшавӣ) овардан; идти на риск таваккал кардан; идти на скандал ҷанҷол хезондан; идти на убыль кам (паст) шудан <> идёт (ладно) мешавад, хуб, нағз, маъқул, майлаш; закусим? - Идёт! ягон чиз хӯрем? - Шудааст!, Майлаш!; идти впрок фоида бурдан (бахшидан); идти вразрез с чем мухолиф (зид) будан; идти гигантскими шагами бо кадамҳои азим пеш рафтан; идти навстречу 1) кому-чему тарафдорӣ кардан, ёрӣ расондан 2) чему тезондан, наздик овардан; идти наперекор баракс рафтор кардан; идти напролом ҳеҷ чизро ба эътибор нагирифта исроркорона амал кардан; идти насмарку бар бод (зоеъ) рафтан; идти в гору 1) ба мартабае расидан 2) рӯ ба инкишоф (ба тараққӣ) ниҳодан; идти в дело (в ход) кор омадан, истифода шудан; идти [нога] в ногу 1) с кем баробар қадам задан (партофтан) 2) скем-чем баробар (ҳампо) будан; идти в огонь и в воду за кого-что-л. ба хотири касе, чизехудро ба обу оташ задан; барои касе, чизе ҷони худро дареғ надоштам; идти в сравнение қобили муқоиса будан; [ни] в [какбе] сравнение не идёт с кем-чем ҳеҷ қобили қиёс не; идти в счёт ҳисоб шудан; не идти в счёт ҳисоб нашудан; идти за гробом аз паси тобут (ҷаноза) рафтаи; идти на дно(ко дну) (тонуть) ғарқ шудан 2) ҳалок (маҳв, нест, нобуд) шудан; идти на авось таваккал кардан; идти на ком-промисс созиш кардан, ба созиш даромадан; идти на лад соз (дуруст) шудан, пеш рафтан; идти на поводу у кого-л. дастнигари касе будан, инони ихтиёр ба касе додан; идти на поклон (с поклоном) к кому-л. 1) уст. ба пои касе афтидан, ба хизмати касе расидан (обращаться с просьбами) гардан каҷ кардан, илтиҷо (таманно) кардан; идти на пользу ба нафъ (ба фоида) будан, муфод будан; идти на попятный (на попятную) аз фикр (аз лафз) гаштан, пушаймон шудан; идти на смену 1) кому--чему ҷойгузини касе, чизе шудан, ба иваз омадан; новое идёт на смену старому чизи нав ба ивази чизи кӯҳна меояд, чизи нав ҷойгузини чизи кӯҳна мешавад 2) чему аз паи…, баъд аз, пас аз, баъди…, аз қафои…; идти на «ура» таваккалан коре кардан, «ҳар чӣ бодо бод» гӯён коре кардан; идти по миру [с сумби] гадоӣ кардан, дар ба дари мардум гаштан; идти под венец уст. [ақди] никоҳ кардан; идти под суд ба суд афтидан; идти против своей сбвести хилофи виҷдони худ амал кардан; идти своим чередом аз рӯи тартиби худ рафтан, ба навбати худ рафтан; голова у меня идёт кругом сарам гаранг (гиҷ) шуд; дёло (речь и т. п.) идёт о ком-чём-л. гап (мааъала ва ғ.) дар бораи касе чизе меравад; [ещё] куда ни шло 1) (так и быть, согласен) хуб, хайр, майлаш, маъқул 2) (ничего, сойдёт) мешавад, фарк надорад, шудан мегирад; кусок в гоидтило не идёт аз гулӯ чизе намегузарад; не идет из ума (из головы) аз майна намебарояд, фаромӯш намешавад; не идёт на ум (в голову) кому что ба майна ҳеҷ чиз намедарояд, калла кор намекунад; сон не идёт хоб намеояд (намебарад); не \идти дальше (далее) чего пеш нарафтан, дар марҳалае (дар коре) таваққуф кардан

    Русско-таджикский словарь > идти

  • 18 сравнение

    1. (познач. гл. сравнить) муқоисакунӣ, қиёскунӣ, таққоскунӣ, андозакунӣ; сравнение текста с подлинником бо нусхаи аслӣ муқоисакунӣ; вне сравнения берун аз қиёс
    2. муқоиса, қиёс, ташбеҳ; удачное сравнение муқоисаи (ташбеҳи) дуруст <> степени сравнения прилагательных грам. дараҷаҳои қиёсии сифат; [ни] в [какое] сравнение не идёт, не поддаётся никакому сравнению, нет (не может быть) сравнения ин бо ҳеҷ чиз қиёс надорад, ин ҳеҷ қобили қиёс нест; такой поступок не идёт в сравнение ни с чем ин кирдорро бо ҳеҷ чиз муқоиса кардан мумкин не; в сравнении с кем-чем-л., по сравнению с кем-чем-л. нисбат ба касе чизе; по \сравнениею с прошлым годом нисбат ба порсола

    Русско-таджикский словарь > сравнение

  • 19 столкнуться

    сов.
    1. с кем-чем ба ҳамдигар дакка хӯрдан, бархӯрдан, омада задан; вагоны столкнулись вагонҳо ба ҳамдигар дакка хӯрданд; столкнуться на лестнице дар зинапоя бархӯрдан
    2. перен. с чем вохӯрдан, дучор шудан; столкнуться с трудностями ба душвориҳо дучор щудан; столкнуться с новыми задачами ба вазифаҳои нав дучор шудан
    3. перен. с кем-чем ба ҳамдигар зид баромадан; их интересы столкнулись манфиатҳои онҳо ба ҳамдигар зид баромаданд; они столкнулись на вопросе о… онҳо дар масъалаи оид ба… ба ҳамдигар зид баромаданд <> столкнуться на узкой дорожке сояи ҳамдигарро аз девор тарошидан

    Русско-таджикский словарь > столкнуться

  • 20 кланяться

    несов.
    1. кому-чему салом додан; таъзим кардан; кланяться в пояс таъзим кардан
    2. кому-чему салом расондан, пайғом бурдан; он уехал и велел вам кланяться вай рафту шуморо пурсида монд 3.кому-чему, перед кем-чем перен. гардан каҷ кардан, илтимос кардан; не буду я ни перед кем - ман ба ҳеҷ кас гардан каҷ намекунам
    4. кому-чему чем уст. тӯҳфа додан, ҳадъя кардан <> честь имею кланяться! уст. хуш бошед!, нағз монед!

    Русско-таджикский словарь > кланяться

См. также в других словарях:

  • между кем-чем — между кого чего. 1. между кем чем. Между горами. Между деревьями. На лбу, между бровями, появились две морщины (Тургенев). Половину листовок Матвей послал Мартыну с запиской, остальные поделил между фронтовиками (Марков). 2. между кого чего (с… …   Словарь управления

  • чем — творительный падеж кем? чем? между над. перед. < > с. под. за. см. роль …   Идеографический словарь русского языка

  • ставить знак равенства между кем-, чем-л — Считать одинаковым, аналогичным …   Словарь многих выражений

  • фиг с кем-, чем-л — Пусть остаётся так, можно оставить без внимания …   Словарь многих выражений

  • явиться (чем) — ▲ осуществить ↑ роль явиться кем чем сыграть роль какую. стать кем чем. оказаться кем чем. см. являться (чем), (быть) в, некоторый, момент …   Идеографический словарь русского языка

  • являться (чем) — ▲ быть ↑ (чем) являться кем чем существовать в каком л. качестве; быть элементом отношения; иметь к л. значение, играть к л. роль (он является моим сыном). являть собой что. есть (кто он есть?). быть (# причиной). служить (# доказательством).… …   Идеографический словарь русского языка

  • с (чем) — ▲ вместе ↑ дополнительно с кем чем вместе с дополнением (соединяет как однородные, так и разнородные объекты. продажа с наценкой. хлеб с маслом. у меня все с собой). в комбинации с кем. устар: вкупе с кем. купно. в сообществе с кем. заодно.… …   Идеографический словарь русского языка

  • долг (перед кем) — ▲ требование (к) ↑ мораль долг необходимость поступать в соответствии с требованиями морали; сознаваемая необходимость поступка, как нравственного; безусловный нравственный минимум (# повелевает. высокий #. священный #). должен. долг перед кем.… …   Идеографический словарь русского языка

  • уход (за кем) — ↑ поддерживать (что), нормальный, состояние, объект < > не заботиться уход за кем чем поддержание нормального состояния кого л. ухоженный. ▼ заботиться о …   Идеографический словарь русского языка

  • ухаживать (за чем) — ▲ поддерживать (что) ↑ хорошее состояние, организм ухаживать за кем чем. поддерживать хорошее состояние к л. организма. ходить (# за больным). выхаживать. обихаживать. растить. выращивать. лелеять. взлелеять. холить. холеный. выхоленный (#… …   Идеографический словарь русского языка

  • С кем ты? — Студийный альбом …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»