-
21 теләү
I перех.1)а) жела́ть/пожела́ть || жела́ние, пожела́ние; хоте́ть/захоте́ть || хоте́ниени телисең, шуны ал — что хо́чешь, то и бери́
дошманга үлем теләгәнче, үзеңә гомер телә — (посл.) чем жела́ть врагу́ сме́рти, пожела́й себе́ жи́зни
б) вы́сказать/выска́зывать || выска́зывание пожела́ния ( доброго или злого); жела́ть, пожела́ть || пожела́ние кому, чтоизге теләк теләү — выска́зывать до́брые пожела́ния; пожела́ть до́брого
теләмә озын җәй, телә җылы җәй — (посл.) не пожела́й до́лгого ле́та, а пожела́й тёплого
2) диал. моли́ться3) в ф. соглас. накл. в препозиции к вопр. сл. выражает субъективную произвольность и переводится конструкциями с частицей уго́дно,теләсә кайда — где ( ему) уго́дно, там и
теләсә кайдан — отку́да ( ему) уго́дно, отту́да и
теләсә кая — куда́ ( ему) уго́дно; туда́ и
теләсәм кая — куда́ мне уго́дно (куда́ хочу́), туда́ и
теләсәң кая — куда́ тебе́ уго́дно (куда́ хо́чешь), туда́ и
•- теләгәне бер
- теләп алу
- теләсә кем
- теләсә ничек
- теләсәң нишлә
- теләсә теләмәсә дә
- теләсәң-теләмәсәң дә II сущ.язы́ческое моле́ние; язы́ческая моли́твасм. тж. келәүтеләү теләү — соверши́ть язы́ческое моле́ние; моли́ться по-язы́чески
-
22 ябышу
I взаимно-совм. от ябу I II неперех.1) ли́пнуть, прилипа́ть/прили́пнутьидәннең буявы кипмәгән әле, бик ябыша — кра́ска по́ла не вы́сохла ещё, си́льно прилипа́ет
2) скле́иваться/скле́иться, слипа́ться/сли́пнуться, слепля́ться/слепи́ться || скле́иваниекиселгән икмәк кире ябышмый — посл. отре́занный ломо́ть не скле́ишь
3)а) прилепля́ться/прилепи́ться; ли́пнуть, прилипа́ть/прили́пнуть; пристава́ть/приста́тьюеш күлмәк тәнгә ябышты — мо́крое пла́тье прили́пло к те́лу
чәчләр маңгайга ябышты — во́лосы прили́пли ко лбу
киемгә юеш яфраклар ябыша — к оде́жде пристаю́т мо́крые ли́стья
б) прикле́иваться/прикле́иться, прилепля́ться/прилепи́тьсяобойлар яхшы ябышты — обо́и хорошо́ прикле́ились
4) перен.; разг. прикле́иваться/прикле́иться, закрепля́ться/закрепи́ться (за кем-л.-чем-л.) (обычно о прозвище, кличке и т. п.)5) перен.; разг. ли́пнуть, прилипа́ть/прили́пнуть, привя́зываться/привяза́ться к (кому-л.)балалар вожатыйга ябыштылар, ул кая барса, шунда баралар — де́ти прили́пли к вожа́тому, куда́ он, туда́ и они́
6) схва́тываться/схвати́ться, хвата́ться, ухвати́ться, уцепи́ться, цепля́ться, зацепля́ться/зацепи́ться ( за кого-что); вцепля́ться/вцепи́ться ( во что)чәчкә ябышу — вцепи́ться в во́лосы
кулга ябышу — ухвати́ться за́ руку
әнисенең күлмәк итәгенә ябышу — вцепи́ться в подо́л ма́тери ( о ребёнке)
7) прям.; перен. цепля́ться, хвата́ться, держа́ть (за что-л.)агач тамырларына ябышып тауга менү — цепля́ясь за ко́рни дере́вьев, поднима́ться в го́ру
суга батучы саламга ябыша — посл. утопа́ющий хвата́ется за соло́минку
8) ухва́тываться/ухвати́ться, (горячо́) бра́ться/ взя́ться, принима́ться/приня́ться (за что-л.)зур теләк белән укырга ябышу — с больши́м жела́нием приня́ться за учёбу
авылга кайту белән йорт салырга ябышты — как то́лько прие́хал в дере́вню, взя́лся стро́ить дом
9)а) разг. напада́ть/напа́стьб) хвата́ть, схва́тывать/схвати́ть, брать/взять (за что-л.) вцепля́ться/вцепи́ться ( во что)бугазга ябышу — брать за го́рло
тагын килеп ябышу — вцепи́ться опя́ть
в) прост. цепля́ться, прицепля́ться/прицепи́ться, придира́ться/придра́ться; пристава́ть/приста́ть || приди́рка, пристава́ниеябышты бит миңа, ничек тә ярап булмый — приста́л ко мне, ника́к не угоди́шь
10) перен.; разг. принима́ться/приня́ться, бра́ться/взя́ться; вгрыза́ться/вгры́зтьсятормышка теш-тырнак белән ябышу — вгры́зться в жизнь зуба́ми
11) перен.; разг. прилипа́ть/прили́пнутькитабына ябышкан, аерып алып булмый — прили́п к свое́й кни́ге, ника́к не оторвёшь
•- ябышып тору••ябышып чыгу — этногр. выходи́ть за́муж убе́гом
ябышып яту — прилипа́ть ( к кому-чему)
- 1
- 2
См. также в других словарях:
юралыш — Аңлану, аңлашылу күренеше, сыйфаты яки хәле мәкаль кем ничек әйтүгә карап төрлечә юралыш таба … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әллә — кис. 1. Сорау җөмләләрдә сорауның катгыйлыгын йомшарту өчен кулл. ярыңнан калдыңмы әллә?. Риторик сорау җөмләләрдә сорау төшенчәсен көчәйтә әллә юри әйтәләр? 2. Сорау алмашлыклары белән килеп, билгесезлек алмашлыклары ясый; әллә кайда, әллә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ПОД РУКУ — идти с кем, подручь, об руку, положив руку в локоть. Под руку говорить, некстати, мешать, сбивать, когда чем занят. Подрукавный подбой. Подрукавный клин. Подрукавная мука, 2 го разбора, из под рукава (на мельнице). Подрукавные рукавицы, малые, на … Толковый словарь Даля
подруку — идти с кем, подручь, об руку, положив руку в локоть. Под руку говорить, некстати, мешать, сбивать, когда чем занят. Подрукавный подбой. Подрукавный клин. Подрукавная мука, 2 го разбора, из под рукава (на мельнице). Подрукавные рукавицы, малые, на … Толковый словарь Даля
бару — 1. Билгеле бер юнәлештә хәрәкәт итү; юнәлешле хәрәкәттә булу. Ераклашу, китү: киресе: килү 2. Нин. б. объектка юнәлү яки шуңа җитү калага б. . Кем. б. каршына (катына) килү 3. Нин. б. эш башкару максаты белән, берәр якка юнәлү, юлга чыгу яки юл… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бер — I. 1. 1 саны һәм цифры. Шул сан исәбендәге микъдар. Парның сыңары 2. Үзе генә, бердәнбер, ялгыз 3. Фигыль алдыннан килгәндә: бер тапкыр 4. бер тиен дә бирмәде 5. бик көр, көтүдә бер сыер 6. кергән бере бетә тора 7. с. күңелләр бер булса... шәһәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
менә — а. 1. Күз алдында, якында гына булган кемгә яки нәрсәгә, берәр хәл күренешкә күрсәтү, игътибарны юнәлдерү өчен кулл. Шул ук мәгънәдә күрсәтү хәрәкәтенә ияртеп әйтелә 2. Эш хәрәкәтнең эзлеклелеген, күренешләрнең бер бер артлы алмашынуын күз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шуңа — а. 1. Шул алмашлыгының юнәлеш килеш формасы. Җөмләнең тәмамлык кисәге буларак килеп, үзен ачыклауны сорый мактау шуңа, кемнәр тырышып эшли 2. ШУҢА КҮРӘ – Шул сәбәпле, шунлыктан, шуның өчен 3. мөн. Тәмамлык җөмләдәге кем, нәрсә, ни, ничек, кайда … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шуңар — а. 1. Шул алмашлыгының юнәлеш килеш формасы. Җөмләнең тәмамлык кисәге буларак килеп, үзен ачыклауны сорый мактау шуңа, кемнәр тырышып эшли 2. ШУҢА КҮРӘ – Шул сәбәпле, шунлыктан, шуның өчен 3. мөн. Тәмамлык җөмләдәге кем, нәрсә, ни, ничек, кайда … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
РОДЫ — РОДЫ. Содержание: I. Определение понятия. Изменения в организме во время Р. Причины наступления Р..................... 109 II. Клиническое течение физиологических Р. . 132 Ш. Механика Р. ................. 152 IV. Ведение Р.................. 169 V … Большая медицинская энциклопедия
