-
1 чёрный
1. прил.ҡара2. прил.; перен.ҡара, ауыр, ҡайғылы, ҡараңғы3. прил.; перен.злостный, коварныйҡара, мәкерле, уҫал4. прил.как составная часть зоологических и ботанических названийҡарачёрный лес — ҡара урман (япраҡлы, ҡуйы)
чёрные металлы — ҡара металдар (тимер, ҡорос, суйын)
держать в чёрном теле — ҡағыу, ситләтеү
чёрным по белому (написано) — асыҡ, аныҡ (яҙылған)
5. прил.ҡараңғы6. в знач. сущ. м и ж чёрный и чёрнаяҡара тәнле кеше, ҡара тәнлеләр7. в знач. сущ. мн. чёрныев шахматах и шашкахҡаралар8. прил.; разг.грязныйҡара, бысраҡ, керле9. прил.арт, артҡы, ярҙамсы10. прил.физически тяжёлый, неквалифицированныйҡара11. прил.принадлежащий к низшим сословиямҡара, ябай12. прил.; перен.отрицательный, плохойҡара, насар, яман
См. также в других словарях:
кері соғу — (Отдача) ату кезіндегі оқ дәрі газы қысым күшінің оқатар қару (тапанша, мылтық, автомат, пулемет, артиллериялық зеңбіректер) ұңғысының арнасы түбіне әсер етуі. К.с. қару түрлеріне байланысты ату бағытына қарама қарсы, бүкіл қарудың немесе оның… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ұңғылы артиллерия — (Ствольная артиллерия) снаряд бастапқы жылдамдығын ұңғыдағы оқ дәрі газының әсерінен алатын артиллериялық қарулар. Ұ.а ның негізгі түрлері: зеңбірек, тапал зеңбіректер, минаатарлар, кері теппейтін зеңбіректер. Ұ.а. ойық ұңғылы және тегіс ұңғылы… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
тегіс ұңғылы қару — (Гладкоствольное оружие) оқатар қару. Ұңғысының арнасы ойықсыз және тегіс, ішкі беті тегіс түтікті елестетеді (көпшілік минаатарлар, кері теппейтін қарулар, кейбір танкіге қарсы және танк зеңбіректері үлгілері). Т.ұ.қ дың артықшылығы құрылымы мен … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
артиллерия — (көне франц. atillier дайындау, жарақтау) 1) әскер түрі; 2) қару түрі немесе қару жарақ заттарының жиынтығы; 3) артиллериялық қару жарақ құрылысы, олардың қасиеттері мен ұрыста қолдану әдістері туралы ғылым. А. әскер түрі ретінде оперативтік… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
айыршек — (ВИЛКА) артиллериялық зеңбіректен ату кезіндегі көздеу құрылғылары арасындағы айырмашы лық. Бұл кезде бір қондырғы арқылы снарядтың нысанаға дейін жетпей түскені, ал екінші қондырғы арқылы керісінше немесе асып түскені көздеуге алынады.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ысқыш — зат. Қобыз, скрипка тәрізді аспаптарды ысып ойнайтын, жылқының құйрық қылы керілген ағаш таяқша. Ысқы қылының тұтқырлығын арттыру (дыбыс жақсы шығу үшін) мақсатымен оған шайыр жағылады. Қазақтың қыл қобызы ысқының көне түрі қияқпен (садаққа… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
калибрден үлкен снаряд — (Надкалиберный снаряд) корпусының ең үлкен диаметрі қарудың калибрінен артық болатын снаряд (мина). К.ү.с., әдетте, салыстырмалы түрде жеңіл қарудан (қол гранататқыштан, кейбір минаатардан, кері теппейтін зеңбіректерден, т.б.) қысқа қашықтыққа… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
оптикалық көздеуіш — (Оптический прицел) мергендік винтовканы нысанаға көздеу үшін қолданылатын қондырғы. Көздеуіштің оптикалық бөлігі объектив пен көздеуіш жіптері бар ергенектен, айналғыш жүйелерден және окулярдан тұрады. Нысананың әр нүктесінен шығатын сәулелер… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Идеализм — (фр. idealisme, гр. idealism) – болмыс концепциясының шеңберінде рухтың немесе сананың бастапқылығын (алғашқылығын) мойындайтын философиядағы теория, доктрина. Басқаша айтқанда, идеализм материализмге қарама қарсы идеяны, сананы, рухты бірінші,… … Философиялық терминдердің сөздігі
өткел — (Переправа) әскерлердің су бөгеттерінен (өзендерден, каналдардан, көлдерден, шығанақтардан, бұғаздардан, су қоймаларынан және т.б.) өтуі; су бөгеттерінің өтуге арналып жабдықталған тұсы. Қарсыластың басып алған жағалауына әскердің өтуі соғыса өту … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
өрмек — зат. Алаша, қап, басқұр, бау және шекпен тоқу үшін екі басы қазыққа керіліп, желісі жерге қатар түзу тартылған, иірілген жіптер шумағы. Өрмек қазық, серу жіп, қылыш, адарғы, мосы ағаштың көмегімен күзу (күзеу), арқау жіптері арқылы ерсі (ерсі… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі