-
21 комплект
сущ.компле́ктжурналның еллык комплекты — годово́й компле́кт журна́ла
машина детальләре комплекты — компле́кт дета́лей маши́н
җылы кием комплекты — компле́кт тёплой оде́жды
- комплектка тутыруукучылар комплекты — компле́кт уча́щихся
- комплектка тутырылу
- комплект төзелү -
22 кырык
числ. колич.1)а) в разн. знач. со́рок (40)кырык кеше — со́рок челове́к
кырык мичкә бал — со́рок бо́чек мёда
б) в составе определенных сочетаний: сорока-кырык градуслы — сорокагра́дусный
кырык литрлы — сорокалитро́вый
кырык яшьле — сорокале́тний
2) перен. мно́го, мно́го раз, без счёту, несчётное коли́чествокырык хат килде инде безгә — нам пришло́ уже́ несчётное коли́чество пи́сем
бер түгел, кырык уйладым инде — я поду́мал (об э́том) не раз, без счёту (букв. со́рок раз)
ул кырыкта — ему́ со́рок ( лет)
аңа кырыклар бар — ему́ (уже́) о́коло сорока́ ( лет)
4) в притяж. ф. кырыгы этногр. сорочи́ны, сорокови́ны ( поминки на сороковой день после смерти)кырыгын укыту — отме́тить сорокови́ны
5) в ф. кырыктан ( ничә) сорокова́якырыктан бер — одна́ сорокова́я ( часть)
кырыктан өч — три сороковы́х (ча́сти)
6) в знач. нареч. многокра́тно; мно́го разбармам дигән җиреңә кырык барырсың — (посл.) туда́, куда́ зарека́лся не ходи́ть, ещё со́рок (мно́го) раз пойдёшь
•- кырык еллыгы
- кырык итәкле
- кырык кат
- кырык катлама
- кырык катлы
- кырык корама
- кырык тартма
- кырык теш
- кырык тырнак
- кырык чөй
- кырык фарыз
- кырык ясин
- кырык ясин чыгу••кырыкка җиткәч, шырыкка китә — (посл.) дожи́л до сорока́ - счита́й нача́ло конца́
кырыгына бер иман — всей сво́ре цена́ грош; (все они́) одного́ по́ля я́года; одни́м ми́ром ма́заны (букв. одна́ ве́ра на со́рок душ)
кырык бер (кырык та бер) кабат (кат, мәртәбә) — ещё и ещё раз, без конца́
кырык даланың кырыена — за три́девять земе́ль
кырык кабат (кат, мәртәбә, тапкыр) — многокра́тно - со́рок раз, сто раз, ты́сячу раз
кырык чөйләре кырылмагае (кырылып ятсын) — ≈≈ ну и пусть - мне-то что?
кырык эшем кырылып ята — разрыва́юсь на ча́сти ( много дел одновременно)
кырыкка теленү (телгәләнү) — вконе́ц излохма́титься
кырыкка ярылу — разрыва́ться на ча́сти
кырыкка ярылырдай булып — гото́вый разрыва́ться на ча́сти
кырыктан артык кыңгыр яу — у́йма недоста́тков
-
23 кырык еллыгы
кырык еллыгына багышланган — посвящённый сорокале́тию
кырык еллыгында — во вре́мя (торже́ств по по́воду) сорокале́тия
-
24 продукция
сущ.проду́кция, совоку́пность проду́ктов ( деятельности труда)еллык проду́кция — годова́я проду́кция
тулай проду́кция — ва́ловая проду́кция
әзер проду́кция — гото́вая проду́кция
-
25 промфинплан
сущ.промфинпла́н (промы́шленно-фина́нсовый)еллык промфинплан — годово́й промфинпла́н
промфинплан үтәү — вы́полнить промфинпла́н
-
26 утыз
числ.; колич.1) три́дцатьутыз сум — три́дцать рубле́й
утыздан бер — одна́ тридца́тая
биш алтың - утыз — пя́тью шесть- три́дцать
утыз теш арасыннан чыкса - кешегә җитә — (посл.) то, что прохо́дит через три́дцать зубо́в, дохо́дит до тридцати́ люде́й
утызлар тирәсендәге ир — мужчи́на лет тридцати́
2) в знач. сущ.; в косв.ф. три́дцать летутызга җитеп өйләнү — жени́ться в три́дцать лет
утызында ук атмаган, кырыгында кылыч чапмас — (посл.) кто в три́дцать (лет) не стреля́л из лу́ка, тот в со́рок лет са́блей не взмахнёт
•••утыз тугыз(лы) — ненорма́льный; ви́нтика не хвата́ет
-
27 юбилей
сущ.юбиле́й || юбиле́йныйилле еллык юбилей — пятидесятиле́тний юбиле́й
юбилей комиссиясе — юбиле́йная коми́ссия
юбилей уздыру — проводи́ть юбиле́й
-
28 явым
сущ.оса́дкияшенле-күкрәүле явымнар — грозовы́е оса́дки
явымнарның уртача еллык күләме — среднегодово́е коли́чество оса́дков
вакытсыз явымнар — несвоевре́менные оса́дки
-
29 ярты
1. сущ.1) полови́на, полови́нкаалманың яртысы — полови́на я́блока
юлның яртысы — полови́на пути́
гомер яртысы — полови́на жи́зни
җәй яртысы — полови́на ле́та
2) числ. полови́на, полсәгать унынчы ярты — вре́мя полови́на деся́того
3) в сложн. сл. переводится компонентом пол-, поло-, полу-ярты сәгать — полчаса́
ярты литрлы — поллитро́вка
ярты потлы — полупудо́вый
4) разг. пол-ли́тра ( водки)2. прил.полови́нныйярты бәя — полови́нная цена́
ярты эш хакы — полови́нный окла́д
- ярты ел- ярты еллык••ярты акыл (ярты акыллы) — полоу́мный
ярты җанын алу — довести́ до полусме́рти (побив, напугав)
ярты сүздән — с полусло́ва
ярты үлек (ярты җаны чыккан) — полумёртвый: ни жив ни мёртв
ярты юлда — на полдоро́ге, на полпути́
- 1
- 2
См. также в других словарях:
еллык — с. 1. Тулы бер елга караган, исәпләнгән. Ел эчендә булган 2. Елга бер тапкыр чыга торган е. журнал 3. бишьеллык план. йөз еллык имән 4. ун еллык картайтты 5. йөз еллык юбилей. ЕЛЛЫК БОЖРАЛАР – Үзагачтагы боҗралы катлаулар (шуларны санап агачның… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Площадь 1000-летия Казани — Не следует путать с Площадь Тысячелетия (Казань). У этого термина существуют и другие значения, см. площадь 1000 летия. площадь 1000 летия Казани Казань тат. Казан 1000 еллык мəйданы … Википедия
сигезьеллык — 8 еллык мәктәп; тулы булмаган урта мәктәпнең бер төре. 8 еллык срок … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйләнеш — и. 1. Берәр нәрсә тирәсендә яки йомык әйләнә буенча булган хәрәкәт Җирнең Кояш тирәли әйләнеше. Кая да булса барып кире килү хәрәкәте (эш башкарганда, йөгерү, йөзү ярышларында һ. б. ш.) 2. Нин. б. процесста кабатлана торган тулы цикл капитал… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
барыс — Мәчесыманнар семь. урта зурлыктагы ерткыч хайван – Африка һәм Азиядә таралган; рус. Барс. БАРЫС ЕЛЫ – Төрки халыкларда һәр елы аерым бер хайван исеме белән аталган борынгы унике еллык циклда өченче ел … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
еланбалык — Елан сыман гәүдәле балык; рус. Угорь. ЕЛАН ЕЛЫ – Һәр елы бер хайван исеме белән атала торган борынгы 12 еллык циклда алтынчы ел. ЕЛАН КӨПШӘСЕ – Зонт чәчәклеләр семь. үсемлек; дымлы урыннарда үсә; рус. Бутень. ЕЛАН ТАМЫР – Юеш урыннарда үсә торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
елъязма — 1. Илдә, аерым урыннарда булган тарихи вакыйгаларны үзе күргән кеше язып барган еллык язма; шулардан торган китап 2. Нин. б. вакыйгалар, нәр. б. тарихы тур. еллар тәртибе белән даими алып барылган язма 3. Илдә басылып чыккан яңа китаплар тур.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
зодиак — Эклиптика буенча урнашкан йолдызлыклар җыелмасы (Кояшның еллык күренмә хәрәкәте шул йолдызлыклар аша үтә) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
купон — 1. Кыйммәтле кәгазьләрнең билгеле бер хак, кыйммәт (мәс. еллык процент) язылган кисеп алынмалы талоны 2. Урын номеры күрсәтелгән театр билеты … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләү — иск. 1. Кәлтә, аждаһа 2. Һәр елы берәр хайван исеме белән аталган унике еллык циклның бишенче елы исеме … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
салабаш — Җебетергә суга (елга, буа, күлгә) салынган юкә кайрысы (җебенгәч аның еллык катламнары аерымлана һәм ул мунчалага эшкәртелә) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге