-
21 Вводное слово
Слово, грамматически не связанное с другими словами в предложении, не являющееся членом предложения.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Бавæргæ дзырдХъуыдыйады мидæг иннæ дзырдтимæ грамматикон æгъдауæй баст чи нæу, ахæм дзырд; хъуыдыйады уæнгыл нымад нæ цæуы.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Байвæргæ дзурдГъудиади медæгæ иннæ дзурдти хæццæ грамматикон æгъдауæй баст ка нæй, уæхæн дзурд; гъудиади иуонгбæл нимад нæ цæуй.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Вводное слово
-
22 Вводный
––––––––––––––––––––––––––––––ир. БавæргæГрамматикон æгъдауæй раныхасы æндæр хæйттимæ баст чи нæу, ахæм.––––––––––––––––––––––––––––––диг. БайвæргæГрамматикон æгъдауæй ранихаси æндæр хæйтти хæццæ баст ка нæй, уæхæн.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Вводный
-
23 Невосклицательное предложение
Тип предложения по эмоциональной окраске лишенный – в отличие от восклицательного – эмоциональной окрашенности. По цели высказывания это может быть повествовательное, побудительное или вопросительное предложение.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Æнæхъæрон хъуыдыйадХъуыдыйады хуыз йæ эмоционалон ахуырстмæ гæсгæ. Хъæрон хъуыдыйадæй хъауджыдæр, эмоционалон æгъдауæй ахуырст нæу.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Æнæгъæрон гъудиадæГъудиади хузæ эмоционалон хурстмæ гæсгæ. Гъæрон гъудиадæй игъаугидæр, эмоционалон æгъдауæй хурст нæй.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Невосклицательное предложение
-
24 Нейтральная лексика
Самый большой пласт лексики, не закрепленный за каким-либо функциональным стилем речи. Эмоционально не окрашена.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Нейтралон лексикæЛексикæйы фæлтæртæй æппæты егъаудæр, ныхасы функционалон стильтæй йын иуимæ дæр бæлвырд бастдзинад нæй. Экспрессивон æгъдауæй ахуырст нæу.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Нейтралон лексикæЛексики субæлдæгтæй тæккæ егъаудæр, нихаси функционалон стильтæй ин еуей хæццæ дæр бæлвурд бастдзийнадæ нæййес. Экспрессивон æгъдауæй хурст нæй.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Нейтральная лексика
-
25 Оксюморон
Стилистическая фигура, состоящая из двух противоречащих друг другу понятий, логически исключающих друг друга.––––––––––––––––––––––––––––––ир. ОксюморонЛогикон æгъдауæй иумæ уæвæн кæмæн нæй, ахæм дыууæ ныхмæвæрд æмбарынадæй арæзт стилистикон фигурæ.––––––––––––––––––––––––––––––диг. ОксюморонЛогикон æгъдауæй еумæ уæн кæмæн нæййес, уæхæн дууæ нихмæвæрд лæдæруйнадæй арæзт стилистикон фигурæ.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Оксюморон
-
26 Период
Относительно законченный фрагмент текста, части которого связаны между собой синтаксически, лексически и интонационно.––––––––––––––––––––––––––––––ир. ПериодЙæ хæйттæ кæрæдзиимæ синтаксисон, лексикон æмæ интонацион æгъдауæй баст кæмæн сты, тексты ахæм фрагмент.––––––––––––––––––––––––––––––диг. ПериодÆ хæйттæ кæрæдзей хæццæ синтаксисон, лексикон æма интонацион æгъдауæй баст кæмæн æнцæ, тексти уæхæн фрагмент. -
27 Подчинительная связь
Связь между синтаксически неравноправными частями в сложном предложении и словами в словосочетании: одно из них выступает как главное, другое – как зависимое.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Домгæ бастдзинадСинтаксисон æгъдауæй æмбар чи нæу, уыцы хæйтты ‘хсæн бастдзинад вазыгджын хъуыдыйады æмæ дзырдты ‘хсæн дзырдбасты мидæг: иу дзы вæййы сæйраг, иннæ та – дæлбар.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Домгæ бастдзийнадæСинтаксисон æгъдауæй æмбарæ ка нæй, еци хæйтти ‘хсæн бастдзийнадæ вазуггин гъудиади æма дзурдти ‘хсæн дзурдбасти медæгæ: сæ еу фæууй сæйраг, иннæ ба – дæлбар.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Подчинительная связь
-
28 Подчинительные союзы
Союзы, служащие для связи синтаксически неравноправных единиц (главного и придаточного предложений).––––––––––––––––––––––––––––––ир. Домгæбастдзинады бæттæгтæСинтаксисон æгъдауæй æмбар чи нæу, ахæм иуæгтæ (сæйраг æмæ уæлæмхæст хъуыдыйæдтæ) кæрæдзийыл цы дзырдты фæрцы бæттынц, уыдон.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Домгæбастдзийнади бæттæгтæСинтаксисон æгъдауæй æмбарæ ка нæй, уæхæн еуæгтæ (сæйраг æма уæлæнхæст гъудиæдтæ) кæрæдзебæл ци дзурдти фæрци бæттунцæ, етæ.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Подчинительные союзы
-
29 Порядок слов
Расположение членов предложения в зависимости от смысловой и грамматической нагрузки.Прямой и обратный порядок слов.
––––––––––––––––––––––––––––––ир. Дзырдты рæнхъæвæрдХъуыдыйады хæйтты бынат грамматикон æгъдау æмæ сæ хъуыдымæ гæсгæ.Комкоммæ æмæ фæстæрдæм рæнхъæвæрд.
––––––––––––––––––––––––––––––диг. Дзурдти рæнгъæвæрдКомкоммæ æма фæстердæмæ рæнгъæвæрд.
Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Порядок слов
-
30 Предложение
Основная единица синтаксиса, грамматически и интонационно оформленная группа слов или слово, выражающая сообщение или вопрос.––––––––––––––––––––––––––––––ир. ХъуыдыйадХъусынгæнинаг кæнæ фарст загъд кæй фæрцы æрцæуы, ахæм дзырд кæнæ грамматикон æгъдауæй æмæ хъæлæсы уагмæ гæсгæ кæрæдзийыл баст дзырдты къорд. Хъуыдыйад у синтаксисы сæйраг иуæг.––––––––––––––––––––––––––––––диг. ГъудиадæИгъосункæнуйнаг кенæ фарст загъд ке фæрци æрцæуй, уæхæн дзурд кенæ грамматикон æгъдауæй æма гъæлæси уагæмæ гæсгæ кæрæдзебæл баст дзурдти къуар. Гъудиадæ æй синтаксиси сæйраг еуæг.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Предложение
-
31 Словосочетание
Сочетание двух или нескольких слов, объединенных грамматически и по смыслу.––––––––––––––––––––––––––––––ир. ДзырдбастГрамматикон æгъдауæй æмæ сæ хъуыдымæ гæсгæ баст чи у, ахæм дыууæ кæнæ цалдæр дзырды.––––––––––––––––––––––––––––––диг. ДзурдбастГрамматикон æгъдауæй æма сæ гъудимæ гæсгæ баст ка ‘й, уæхæн дууæ кенæ цалдæр дзурди.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Словосочетание
-
32 Сочинительная связь
Связь между синтаксически равноправными единицами (словами или предложениями).––––––––––––––––––––––––––––––ир. Бабæтгæ бастдзинадСинтаксисон æгъдауæй æмбар иуæгты (дзырдты кæнæ хъуыдыйæдты) ‘хсæн бастдзинад.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Бабæтгæ бастдзийнадæСинтаксисон æгъдауæй æмбарæ еуæгти (дзурдти кенæ гъудиæдти) ‘хсæн бастдзийнадæ.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Сочинительная связь
-
33 Сочинительные союзы
Союзы, служащие для связи синтаксически равноправных единиц (однородных членов предложения, частей сложносочиненного предложения). По значению они делятся на союзы соединительные, противительные, разделительные и присоединительные.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Бабæтгæбастдзинады бæттæгтæСинтаксисон æгъдауæй æмбар иуæгтæ (хъуыдыйады æмхуызон уæнгтæ, бабæтгæвазыгджын хъуыдыйады хæйттæ) кæрæдзийыл цы дзырдты фæрцы баст цæуынц, уыдон. Сæ нысаниуæгмæ гæсгæ вæййынц: иугæнæг, ныхмæвæрды, дихон æмæ бафтауыны бæттæгтæ.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Бабæтгæбастдзийнади бæттæгтæСинтаксисон æгъдауæй æмбарæ еуæгтæ (гъудиади æмхузон иуæнгтæ, бабæтгæвазуггин гъудиади хæйттæ) кæрæдзебæл ци дзурдти фæрци баст цæунцæ, етæ. Сæ нисанеуæгмæ гæсгæ фæуунцæ: еугæнæг, нихмæвæрди, дехон æма бафтауни бæттæгтæ.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Сочинительные союзы
-
34 Фразеологическое сращение
= Идиома – фразеологический оборот с абсолютной семантической спаянностью частей, целостное значение которого не выводится из значений составляющих его слов.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Фразеологон ныхæст= Идиомæ – йæ хæйттæ семантикон æгъдауæй кæрæдзиимæ æнгом баст кæмæн сты æмæ йæ аразæг дзырдты хицæн нысаниуæгтæй иумæйаг нысаниуæг бамбарæн кæмæн нæй, ахæм фразеологон здæхт.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Фразеологон нихæст= Идиомæ – æ хæйттæ семантикон æгъдауæй кæрæдзей хæццæ æнгом баст кæмæн æнцæ æма æ аразæг дзурдти хецæн нисанеуæгтæй еумæйаг нисанеуæг балæдæрæн кæмæн нæййес, уæхæн фразеологон æздæх.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Фразеологическое сращение
-
35 Члены предложения
Компоненты предложения (словоформы и словосочетания), связанные между собой по смыслу и грамматически.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Хъуыдыйады уæнгтæСæ хъуыдымæ гæсгæ æмæ грамматикон æгъдауæй кæрæдзиимæ баст хъуыдыйад аразæг хæйттæ (дзырдты хуызтæ æмæ дзырдбæстытæ).––––––––––––––––––––––––––––––диг. Гъудиади иуæнгтæСæ гъудимæ гæсгæ æма грамматикон æгъдауæй кæрæдзей хæццæ баст гъудиадæ аразæг хæйттæ (дзурдти хузтæ æма дзурдбæститæ).Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Члены предложения
-
36 რიგი
Iӕгъдауისე, როგორც წესი და რიგი იყო – ӕгъдау куыд амыдта, афтӕIIрӕгъ, рӕнхъ; радვისი რიგია? – кӕй рад у?ქართულ-ოსური ლექსიკონი (Грузинско-Осетинский словарь) > რიგი
-
37 ურიგო
ӕвзӕр, ӕнӕгъдау, ӕнӕуагურიგო იყო – ӕнӕгъдау уыдисქართულ-ოსური ლექსიკონი (Грузинско-Осетинский словарь) > ურიგო
-
38 абсолютно
нареч. абсолютон æгъдауæй, бынтон, бынтондæр, быстæджыон абсолютно прав – уый бынтондæр раст у
-
39 аккорд
-
40 аморальный
См. также в других словарях:
Æгъдау — см. Æгъдау – перевод Æгъдау, социалон нормæ – традици кæй сфидар кодта, ахæм индивиды кæнæ æгас этносы æнæмæнг хи дарыны æгъдау бæрæг царды уавæры. Æгъдаумæ гæсгæ архайын, æгъдау æххæст кæныныл адæймаджы æфтауынц куыд йæ мидзондахаст, афтæ æгас… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Æгъдау – перевод — см. Æгъдау Обычай, социальная норма – установленное традицией обязательное правило стереотипного поведения индивида или всего этноса в конкретной жизненной ситуации. Соблюдение обычая обеспечивается как внутренними убеждениями индивида, так еще… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
æгъдау — з.б.п., дæуттæ … Орфографический словарь осетинского языка
æгъдауæвæрд — з.б.п., дтæ, дтытæ … Орфографический словарь осетинского языка
æгъдауæвæрæг — з.б.п., рджытæ … Орфографический словарь осетинского языка
НЫГÆНЫНЫ ÆГЪДАУ — см. НЫГÆНЫНЫ ÆГЪДАУ – перевод Зианы æвæрæн бон йе ‘нусон хæдзар уæлмæрды цæттæ вæйы. Пысылмон хъæуты дæр райдыдтой зиантæн чырын кæнын, æцæг ын йæ сæр фылдæр хатт йæ уæлæ не вæрынц, кæнæ та йын кæнгæ дæр не скæнынц. Чырынæн байбын нæ къахынц.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ — см. ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ – перевод Æгъдаумæ гæсгæ хæрнæджы фынгæвæрды алцыдæр æмбæлы къæйттæ къæйттæй. Зианы фынгыл уынаффæ кæны фынджы хистæр. Дыккаг хистæр – æрцæуæг адæмæй, æртыккаг хистæр – зианджыны мыггагæй, иннæтæ бадынц куыдхистæрæй.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
НЫГÆНЫНЫ ÆГЪДАУ – перевод — см. НЫГÆНЫНЫ ÆГЪДАУ Надгробные речи и похоронный ритуал. В день похорон «æнусон хæдзар» – могила покойника – бывает готова. Во многих мусульманских селах в последнее время покойников стали хоронить в гробах, правда, крышку гроба не закрывают, а… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ – перевод — см. ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ Поминальный Стол. На поминальном столе всё должно стоять парами. Стол ведет старший из соседей или односельчан, за второго старшего сидит старший от приезжих, за третьего – представитель фамилии, кто нибудь из… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
мидæгъдау — з.б.п., дæуттæ … Орфографический словарь осетинского языка
мæрдæгъдау — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
