-
41 несвобода
-
42 несвободный
1. прил.зависимыйирекһеҙ, ихтыярһыҙ2. прил.женатый, замужняяөйләнгән (ир), ирле (ҡатын) -
43 несгибаемый
1. прил.бөгөлмәй (бөгөп булмай) торған, бөгөүе ҡыйын булған2. прил. перен.ҡаҡшамаҫ, һынмаҫ, ныҡ -
44 неуклонный
прил.тайпылышһыҙ, ныҡлы, ҡаҡшамаҫ, өҙлөкһөҙ -
45 неумышленность
жяман ниәт менән булмау, боҙоҡлоҡ уйлап эшләнмәгәнлек, ихтыярһыҙлыҡ -
46 нистагм
м; мед.нистагмкүҙ алмаһының бер яҡтан икенсе яҡҡа йыш-йыш ихтыярһыҙ хәрәкәт итеүе -
47 обломовщина
жобломовсылыҡ, ихтыярһыҙлыҡ -
48 предоставить
1. сов.кого-что, комудать в пользованиебиреү2. сов.кому, что и с неопр.дать возможность делать что-л.биреү, ирек биреү, иркенә ҡуйыу, ихтыяр биреү, мөмкинлек биреүүҙ ҡарамағына ҡалдырыу -
49 распуститься
1. сов.асылыу, япраҡ ярыу, сәскә атыу2. сов. разг.бушау, сиселеү, ысҡыныу3. сов.һүтелеү, күҙе китеү, һүрелеү4. сов. о волосахтағатылыу, һүтелеү, туҙыу5. сов.потерять выдержкуйомшарыу, ихтыяр юғалыу6. сов. перен., разг.тәртипһеҙләнеү, шашыу, тыйнаҡһыҙланыу, аҙыу7. сов. разг.раствориться в жидкостииреү, иҙелеү -
50 рыхлый
1. прил.йомшаҡ, кәүшәк, көпшәк2. прил. разг.былҡы, йомшаҡ3. прил. перен.ихтыярһыҙ, йомшаҡ холоҡло -
51 сила
1. жкөс, ғәйрәт, ҡөҙрәт, хәл, ҡеүәт, дарман2. жһәләт, көсрухи мөмкинлек3. жэнергия, мощностьҡеүәт, көс4. жкөс, асыл, ҡеүәнимәнеңдер булмышы5. жҡеүәт, көснимәнеңдер ғәмәлләшеү, сағылыу кимәле6. жправомочностькөс, ғәмәл7. жобычно мн. силыкөстәр8. жобычно мн. силыкөстәр, хәрби ҡеүәт(быть) в силах - көс етерлек, хәлдән килерлек; в силе - көсөндә, үҙ көсөндә, ғәмәлдә; в силу - арҡаһында, сәбәпле; от силы - күп тигәндә, иң күбе; по мере сил - ҡулдан (хәлдән) килгәнсә; по силе возможности - хәлдән килгән саҡлы, ҡулдан килгән хәтле, хәл ҡәҙәренсә; сил нет, как - бик, үтә, сыҙап (түҙеп) торорлоҡ түгел; силою обстоятельств - ниндәйҙер сәбәптәр арҡаһында; силою в (до, от... до) - миҡдарҙа, иҫәбендә, һан менән; через силу - көстән тыш; что есть силы - бөтә көскә -
52 сильный
1. прил. в разн. знач.көслө, ҡеүәтле2. прил.твёрдый, стойкийкөслө, ныҡлы3. прил.значительный по степени проявленияҡаты, көслө4. прил.оҫта, һәләтле, көслөсильные слова (выражения) — әшәке һүҙҙәр, һүгенеү һүҙҙәре
-
53 слабовольный
-
54 слабохарактерный
прил.йомшаҡ характерлы (холоҡло), ихтыяр көсө булмаған -
55 сорваться
1. сов.өҙөлөү, ысҡыныу, төшөү, өҙөлөп (ысҡынып) төшөү2. сов.емерелеп (ишелеп, ватылып) төшөү, йығылып төшөү3. сов.ысҡыныу, ысҡынып китеү4. сов. перен.үҙеңде тота (тыя) алмау, үҙ-үҙенә баш була алмауон совсем сорвался и наговорил много лишнего — ул үҙ-үҙенә бөтөнләй баш була алмайынса артығын әйтеп ташланы
5. сов.ҡапыл (яңылыш, ихтыярҙан тыш) ысҡыныу6. сов.боҙолоу7. сов.боҙолоу, ҡарлығыу, үҙгәреүтауышҡа ҡарата8. сов. перен., разг.барып сыҡмау, өҙөлөүкак (будто, словно, точно) с цепи сорвался — бәйҙән ысҡынған (эт) кеүек (тотанаҡһыҙ кеше тураһында)
-
56 стальной
1. прил.ҡорос, ҡоростан ҡойолған (яһалған)2. прил.ҡорос...ы, ҡорос эшләй торған3. прил. перен.ҡорос, ҡоростай, ҡорос һымаҡ (ҡаты, ныҡ)4. прил.о цвететимер күк -
57 усилие
скөсөргәнеш, тырышлыҡ, көс һалыу (түгеү) -
58 усмотрение
-
59 характер
Iмхолоҡ, тәбиғәт, характерIIмотличительное свойствотөҫ, үҙенсәлек, сифат, характермтвёрдая, сильная воля(көслө) ихтыяр, ныҡышмалылыҡ, характерIVм лит., иск.образхарактерв характере — кемгәлер хас булыу, оҡшау
-
60 хлюпик
м; прост.мөштөм (ихтыярһыҙ) кеше, йомшаҡ кеше
См. также в других словарях:
ихтыяр — 1. Кеше психикасының алга куйган максатны, теләкне тормышка ашыруда чагылган сәләте, аңлы омтылышы, теләккә ирешүдә ныклык 2. Теләк, ирек үз ихтыярым белән килдем 3. Власть, ирек аның ихтыярында булса. ИХТЫЯРЫҢ, ИХТЫЯРЫГЫЗ – Ничек телисез, шулай… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ихтыярлылык — Ихтыяр көченә ия булу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ихтыярсызлану — Ихтыяр көчен югалту, икенче берәүнең ихтыярына буйсындыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бушлык — 1. Буш булу хәле 2. Эчендә бер әйбер дә булмаган буш пространство, урын 3. Бер нәрсә белән дә яки беркем тарафыннан да биләнмәгән яки тереклек билгеләре булмаган урын, җир мәйданы 4. Рухи ихтыяр, омтылыш дәрт булмау халәте тур. 5. Өстенә бөрчек… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
волюнтаризм — 1. Дөнья үсешендә хәлиткеч рольне ихтыяр уйный дип санаган фәлсәфи караш 2. Психик тормышның хәлиткеч факторы итеп ихтыярны санау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җебү — 1. Юешләнү, чылану. Шәбәрү, тәмам чылану, җебенү 2. Су яки җылылык тәэсирендә йомшау, йомшак яки сыек хәлгә килү (каты, туңган яки кипкән әйбер тур.). күч. Йомшау, нервлар киеренкелеге бетү 3. күч. Йомшау, ныклыгын, көрлеген югалту (күңел, йөрәк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ирек — 1. Азатлык, бәйсезлек 2. Сак астында, тоткынлыкта булмау 3. Дәүләттә, илдә шәхескә бирелгән хокук сүз иреге 4. Политик һәм экономик чикләүләр булмау; хөрлек 5. Иркенлек, иркен тормыш 6. Үз ихтыярыңа куелганлык бозаулар иректә йөри 7. Теләгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ихтыярлы — 1. Ихтыяр көче булган 2. Теләгән нәрсәне, теләгән эшне эшләргә ирекле, тулы хокуклы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ихтыярсыз — 1. Ихтыяр көче булмаган 2. Теләгән нәрсәне, теләгән эшне эшләргә ирексез, хокуксыз 3. Берәр нәрсә эшләргә мәҗбүр 4. рәв … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йомшак — I. с. 1. Тотып, капшап карауга каты, тыгыз булмаган, басымга, кысуга җиңел бирелүчән; киресе: каты. Эшкәртүгә җиңел бирелә торган. Нәфис, тупас түгел, кабарып торган (кул, бит һ. б. ш. тур.). Нечкә, ефәк сыман (чәч, йон һ. б. ш. тур.) 2.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
метафизика — 1. Диалектикага капма каршы буларак, күренешләрне бер берсенә бәйсез, каршылыксыз, үсеш үзгәрешсез, хәрәкәтсез дип карый торган танып белү методы 2. Идеалистик философиядә: философиянең тәҗрибә ителә алмый торган (алла, рух, ихтыяр иреге һ. б.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге