См. также в других словарях:
жылқышылап — үст. Жылқы құсап, орнынан бірден тұрып кету. Ендігі заманда жас асып, бұрынғыдай ж ы л қ ы ш ы л а п тұрмай, сиыршылап тұратын халге жеткенде береке бірлікті от басы, ошақ қасынан күтермін (К. Ахметбеков, Ақдала, 2, 224) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
адай жылқысы — зат. Қазақ жылқысының салт мінетін бір тұқымы. Ұзақ жүріске төзімді; жүйрік, қағылез, безбүйрек. Онда түрікмен жылқысының қаны бар. Басы етсіз, көзі кішкентай, мойны қысқа, шоқтығы биік болады. Адай жылқысы таза күйінде Маңғыстау облысында… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
наурыз — зат. Қазақша жыл басы, үшінші айы. ир. зат. Дәстүрлі жыл басы … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ұлық — ай. көне. Ертеде наурыз айы осылай аталған. Көне түркілердің «ілік айы» мен «ұ л ы қ а й ы» екеуі де жыл басы. Өлді жыл басын «ұлыстың ұлы күні» деп атаған (Қаз. әдеб., 04. 01. 1991, 6) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қамал — (Рес., Қалм.) наурыз. Қ а м а л туғасын жыл басы болады (Рес., Қалм.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ат үйрету — Асау жылқыны қолға үйрету және машықтандыру. Бие байлайтын аудандарда жылқыны құлынымен ноқтаға, жетекке шошындырмай, сылап сипап үйретеді. Осылайша басыққан құлынды құнан, дөненінде мініске оңай үйретуге болады. Алдымен жылқыны ерттеп немесе… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
сыбай — 1 (Гур., Маңғ.; Қост., Жанг.; Қ орда, Арал; Павл., Үрлі.; Қар.; Жезқ.; Түрікм.: Красн., Небид.; Рес., Қалм.) көрші, қоныстас. Өзің өлең айта алмасаң, тона қасындағы с ы б а й ы ң а ауыздап жібер де (Гур., Маңғ.). С ы б а й деп көршіні айтады… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
үкірдай — (Монғ.) жоғарғы мәртебелі. Маньчжурия үкіметінен ру басыларына берілген атақ. Елу басы, жүз басы, зәңгі залын. Ү к і р д а й ең үлкені амбыларын. Құймалаған кіселі белбеуі бар, Көпшілігі келеді дөң жауырын (А. Бап., Өлең., 45). Қазақ ү к і рд а й … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бұқа — зат. кәсіб. Буылған қамыстан жасалған бөгет, су жолына қойылған тосқауыл. зат. Сиыр малының піштірілмеген еркегі. Сиырдан гөрі бұқа ірі, салмағы да едәуір ауыр, кеудесі кең, омыраулы, мойны күдірейген жуан, басы үлкен, сүйегі ауыр әрі берік,… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
