-
41 Раздор
- litigium (alicui litigium es cum aliquo); discordia; controversia; dissensio; discidium; seditio; scandalum;• если раздоры затянутся надолго - si diutius alatur controversia;
• гражданские раздоры - studia civilia;
-
42 Решение
- consilium (suscipere, mutare, retinere); consultum; constitutio; decretum; expedimentum; voluntas; sententia; scitum; scitus; arbitrium;• решение задачи - explanatio;
• решение совета института - decretum consilii instituti;
• по решению властей - decreto magistratuum; destinatio (твёрдое);
• принять решение - voluntatem suscipere; capere consilium; uti consilio; suscipere consilium;
• принять другое решение - alio vertere;
• это решение было принято (прошло) - ea sententia vincit;
• приняв твёрдое решение, они разошлись - haud dubia destinatione discesserunt;
• если совершено убийство, то решение выносят друиды - si caedes facta, Druides decernunt;
• Веррес то обратно вызывал людей, по делу которых уже вынес решение, и изменял приговор, то выносил решения, противоположные тем, которые совсем недавно были вынесены по последним (аналогичным) делам - Verres alias revocabat eos, inter quos jam decreverat, decretumque mutabat, alias inter alios contrarium decernebat ac proximis paulo ante decreverat;
• вынести (принять) решение о строительстве огромного флота - decernere classem ingentem;
-
43 Свободный
- liber; liberalis; vacivus (tempus vacivum laboris); vacuus (aliqua re, ab aliqua re, alicujus rei; tempus); solutus; remotus; laxus; patens;• свободный человек - liberum corpus;
• быть свободным - vacare (domus vacat; locus vacat); sui juris esse;
• свободный от повинностей - immunis;
• служанка, сегодня ещё принадлежащая мне, теперь свободна - ancilla, quae mea fuit hodie, sua nunc est;
• неоценимое благо - быть свободным - inaestimabile bonum est suum fieri;
• когда у него выдаётся свободная минута - quicquid illi vacat;
• напишу что-нибудь, если буду свободен - scribam aliquid, si vacabo;
-
44 Сделать
- facere (statua ex aere facta; scuta ex cortice; aliquem heredem; consulem); agere;• он ничего не может сделать - nihil (non multum) agit;
• я охотно бы это сделал, если бы... - ego non gravarer, si...
-
45 Случай
- casus; obvenientia; eventus; exitus; condicio; fors (слепой случай) (quod fors obtulit); fortuna; occasio; opportunitas; causa (levis, gravior, tenuissima); potestas;• на всякий случай - in omnem eventum;
• упустить счастливый случай - fortunas secundas amittere; tempus dimittere;
• воспользовавшись случаем - nactus occasionem;
• в этом (данном) случае - in isto genere;
• ни в коем случае - nullo genere;
• случай оказался благоприятным для обеих сторон - utriusque partis votum casus adjuvit;
• представляется превосходный случай - bellissima occasio est;
• если представляется случай - si subest occasio;
• несчастный случай - calamitas; casus adversus;
-
46 Случаться
- evenire (quod plerumque evenit; persaepe evenit, ut...); intervenire; obvenire (occasio obvenit); usu venire alicui; accidere; incidere; contingere (damna quae casu contigerunt); obtingere; fieri; incurrere; intercedere;• случилось иначе - id aliter venit;
• если с ним что-нибудь случится - si quid eo factum esset;
• по неведению случилось то, что... - per ignorantiam stetit, ut...;
-
47 Соображение
- ratio; deliberatio; cosideratio; reputatio; conjectura;• если я правильно истолковал соображения автора - si rationes auctoris recte interpretor;
• опираясь на эти соображения - his rationibus fultus;
-
48 Соответствовать
- congruere; consentire; convenire; quadrare; respondere; adaptari (alter alteri); facere (ad aliquid, alicui rei); suppetere; dignum esse;• о, если бы сказанным тобой словам соответствовали дела - utinam, quae dicis, dictis facta suppetant;
-
49 Спешить
- festinare; properare; deproperare; currere (in complexum alicujus; domum); accurrere; occurrere; accelerare (Cremonam); contendere; maturare; trepidare; volare; revolare; proripere (-io); prosilire;• спешить на помощь кому-л. - currere alicui subsidio;
• если тебе не к спеху - si tibi nihil subiti est;
-
50 Удаваться
- contingere (si mihi contigerit); licere; succedere (haec successerunt; hoc bene successit); procedere; evenire; provenire;• если бы удалось то, что предпринято - si successisset coeptis;
-
51 Узнавать
- noscere; agnoscere (veterum amicum); (re)cognoscere; reperire; comperire; invenire; discere; condiscere; auferre (aliquid ex aliqua re); scire (hostes id scient); resciscere; inaudire; sentire; accipere (nuntium; clamorem); cernere;• узнав о твоём прибытии - cum te scierit venisse;
• если бы об этом узнали - si scitum esset;
• о том, что делается, ты узнаешь от него - quae gerantur, accipies ex illo;
• вы у меня узнаете! - Jam faxo (= fecero) sciatis!
• быть узнанным по царской одежде - cultu regio agnosci;
• стараться узнать - requirere (aliquid ab/ex aliquo; de aliqua re);
-
52 Узнать
- noscere; agnoscere (veterum amicum); (re)cognoscere; reperire; comperire; invenire; discere; condiscere; auferre (aliquid ex aliqua re); scire (hostes id scient); resciscere; inaudire; sentire; accipere (nuntium; clamorem); cernere;• узнав о твоём прибытии - cum te scierit venisse;
• если бы об этом узнали - si scitum esset;
• о том, что делается, ты узнаешь от него - quae gerantur, accipies ex illo;
• вы у меня узнаете! - Jam faxo (= fecero) sciatis!
• быть узнанным по царской одежде - cultu regio agnosci;
• стараться узнать - requirere (aliquid ab/ex aliquo; de aliqua re);
-
53 Упускать
- neglegere; amittere; intermittere; omittere; praetermittere;• если будет упущен этот случай - si huic occasioni tempus sese subterduxerit;
• упускать из виду - oblivisci;
-
54 Честный
- probus (mulier, vir); sincerus; honestus; verus; verax; innocens; innocuus; justus; bonus; fidus; simplex; ingenuus; abstinens; religiosus; pudens (viri); candidus (judex; anima);• если не будет доказано противное, каждый считается честным - bonus quilibet praesumitur, nisi contrarium probetur;
• честное слово - fide mea!
-
55 верить
fidere, o, fisus sum; credere, o, didi, ditum (aut credere, aut parum probatum opinari; potissimum Thucydidi credo; alicui aliquid [de re aliqua]; credere hoc esse factum); confidere; fidem habere [e]o, ui, itum (adjungere [o, xi, ctum], ferre [fero, tuli, latum], tribuere [uo, ui,utum])• люди охотно верят тому, чего они желают libenter homines id, quod volunt, credunt
• мне верят credor; creditur mihi
• Кассандра, которой тевкры никогда не верили Cassandra non unquam credita Teucris
• верить глазам больше, чем ушам credere oculis amplius quam auribus
• можешь мне (по)верить mihi crede; crede mihi; credas mihi velim
• если вы верите мне si qua dicenti fides est
• верить в существование богов deos esse credere
-
56 ошибаться
errare [1]; aberrare [1] (в своей догадке aberrare (a) conjectura); falli [or, falsus sum] (humanum saepe judicium fallitur); lab [or, lapsus sum]i; decipi [ior, ceptus sum]; peccare [1] (in [erga] aliquem; in aliquo)• ты ошибаешься falsus es
• если я не ошибаюсь nisi omnia me fallunt; nisi quid me fallit; nisi fallor
• не так уж я ошибаюсь насчет твоего подозрительного отношения к Карфагену nec me adeo fallit te suspectas habuisse domos Carthaginis
• и в этом я не ошибся ea res me falsum non habuit; haud sum falsus
-
57 польза
utilitas [atis, f]; commoditas [atis, f]; commodum [i, n]; usus [us, m] (exiguus); causa [ae, f] (rei publicae); lucrum [i, n]; fructus [us, m]; conducibile [is, n]• приносить пользу prodesse; ex usu alicujus [alicui] esse; usui esse
• извлекать пользу из чего-л. usum habere ex aliqua re; fructūs ex aliqua re decerpere
• извлечь пользу из неподвижных звезд stellis segnibus usum dare
• лежать без пользы vacare (pecunia vacat alicui)
• да не будет мне никакой пользы, если… omne me lucrum transeat, nisi…
• кому это принесло пользу? Cui bono fuit?
• не высказываться ни в чью пользу disputare in nullam partem
-
58 пропадать
evanescere [o, nui,-]; perire [eo, ii, itum] (labor periit; tempus periit); deperiri; disperire; interire; liquescere [o, cui,-]; defluere [o, xi, ctum]; excidere [o, cidi,-](spes excidit); occidere [o, cidi, casum]; amitti [or, amissus sum]• пропади я пропадом, если… ne sim salvus, si… salvus esse nolo, si…
• пропади ты пропадом! I [abi] dierectus!
• по мне пропади оно пропадом per me ista pedibus trahantur
• я пропал actum est de me; occisa esr haec res
• я окончательно пропал occidi atque interii
• мы были так поражены, что вся наша решимость пропала excidit omnis constantia attonitis (nobis)
-
59 рука
manus [us, f]; brachium [ii, n]; palma [ae, f]; ulna [ae, f]; lacertus [i, m]• приходящий с пустыми руками inanis (vir)
• вся трава обладает очень сильным запахом, особенно если ее растереть в руках herba tota odorem fortissimum praesertim manibus contrita exhalat
• под рукой praesto
• к счатью, у меня под рукой имеются превосходные работы Буша fausto casu praesto mihi sunt egregia opera cl. Buschii
• иметь вещь под рукой rei copiam habere
• быть под рукой suppetere
• наложить на себя руки manus sibi inferre; abrumpere vitam [lucem, fata sua, medios annos]
• руки прочь! Aufer manum!
• имеющий развязанные руки vacuus (Romani pace Punica vacui)
-
60 страх
angor [is, m]; anxietas [atis, f]; timor [is, m]; pavor [is, m]; terror [is, m] (fictus); metus [us, m]; horror [is, m]; tremor [is, m]; trepidatio [onis, f]; exspectatio [onis, f]; formido [inis, f]; frigus [oris, n]; pallor [is, m]• внушать страх timori esse; timorem alicui injicere (incutere, facere); terrorem alicui inferre [afferre, incutere, injicere]; in terrorem aliquem conjicere; terrori alicui esse
• наводить страх territare (metu; magnas urbes; aliquem morte; hostem)
• страх перед внешним врагом timor externus; terror externus [peregrinus]
• страх перед надвигающейся бедой timor venturi mali
• страх перед рабами terror servilis
• страх перед позором verecundia turpidinis
• наводимый мною страх terror meus
• страх чей-л. и перед кем-л. terror alicujus
• быть в страхе из-за кого-л. terrorem habere ab aliquo; trepidare (aliquā re; aliquid)
• на всех напал страх terror invasit omnes
• страх охватил всех metus valuit in omnes
• если бы был проявлен какой-л. страх si quid increpet terroris
• быть охваченным страхом affici metu
• объятый страхом trepidus (vultus)
• панический страх timor, pavor, metus caecus
См. также в других словарях:
если б — если б … Орфографический словарь-справочник
если бы — если бы … Орфографический словарь-справочник
если — если … Русский орфографический словарь
если бы — (б) … Русский орфографический словарь
если бы б — если бы (б) … Русский орфографический словарь
ЕСЛИ — 1. союз. Выражает условие совершения, существования чего н. Е. просишь, я пойду. Е. сможешь, приезжай. 2. частица. То же, что разве (во 2 знач.). Некогда мне заходить. Е. на минуточку (на минуточку е.). Лопата не берёт, ломом е. • Если бы 1) союз … Толковый словарь Ожегова
ЕСЛИ — ЕСЛИ, союз. 1. в начале условного придат. предложения, с гл. в наст. вр. или буд. вр. В том случае, когда… (в главном предложении может соответствовать союз то или так ). «Если жизнь тебя обманет, не печалься, не сердись.» Пушкин. Если спрос… … Толковый словарь Ушакова
если — Ежели, буде, когда, коли, коль, коль скоро; разве. Если бы, кабы. Коли правду сказать, то... Неравно кто спросит, то скажи... Разве помру, а то сделаю. Хвали меня губа, не то (если нет, в противном случае, иначе) разорву... даже если... . Словарь … Словарь синонимов
если бы — когда бы, если бы да кабы, ежели бы, кабы, если бы да кабы росли б во рту бобы, если бы да кабы росли б во рту грибы Словарь русских синонимов. если бы когда бы; если бы да кабы (росли б во рту бобы или росли б во рту грибы) (разг. шутл.); кабы… … Словарь синонимов
если — ЕСЛИ, в случае если, в том случае если, если бы и… то, если только, если… то, на случай если, на тот случай если, при том условии если, при том условии что, при условии если, при условии что, разве что, устар. ежели, устар. ежели бы, разг.… … Словарь-тезаурус синонимов русской речи
ЕСЛИ — Сближение с другими языками, их воздействие ускоряло и обостряло те тенденции развития, которые обозначились еще раньше в самом русском языке. Как в области лексики, так и грамматики под влиянием иностранных языков быстро распространяется и… … История слов