-
1 допустить
1. сов. см. допускать2. сов. в знач. вводн. сл. допустимәйтәйек, ти, фараз итәйек, тидопустим, что это так — шулай ҙа булһын, ти
шулай тип әйтәйек, ти -
2 положить
1. сов.кого-что, чегоҡуйыу, һалыу, урынлаштырыу2. сов. в 1 л. мн. буд. вр.;в знач. вводн. сл. положимәйтәйек, ти; шулай булды, тиположим, что мы ошиблись — әйтәйек, беҙ яңылышҡанбыҙ, ти
положить голову — башты һалыу, ҡорбан булыу
положить на обе лопатки — арҡаһына әйләндереп һалыу, салҡан һалыу
бәхәстә еңеү (еңеп сығыу) -
3 сказать
1. сов. чтоәйтеү, тип әйтеү, әйтеп биреү2. сов. чтов 1 л. мн. буд. вр. в знач. вводн. сл. скажемәйтәйекк примеру сказать — әйтәйек, мәҫәлән
лучше (вернее, точнее, проще) сказать — дөрөҫөрәген әйткәндә
нечего сказать: — 1) (действительно, в самом деле) ысынлап та, дөрөҫөндә
2) (как отрицательное отношение к чему-л.) әйтәһе түгел, әйтерең бармы, әйтеп тораһы юҡ; так сказать — шулай итеп, тимәк
-
4 дело
1. сработа, занятие, деятельностьэш2. сспециальность, профессия, ремеслоэш, шөғөл, кәсеп3. со событии, его приближенииэш, хәл4. снадобность, необходимостьэш, йомош5. сразбирательствоэш, дело6. ссобрание документовдело7. собычн. мн. делаобстоятельстваэштәр, хәлкак дела? — ни хәл?, эштәр нисек?
8. с разг.то, что важномөһим нәмә, хәл9. с в знач. сказ.в сочет. с прил.эш, нәмәвиданное ли это дело? — ғүмерҙә булмаған, туҙға яҙмаған эш-хәл
вот это дело — бына был шәп, быныһы яраған
в самом деле — ысынлап та, ысындан да
в чём дело? — ни булды?, эш ниҙә (нимәлә)?
гиблое дело - -
5 добро
I1. сяҡшылыҡ, изгелек, игелекжелать добра кому-л. — изгелек теләү
2. с собир.; разг.байлыҡ, мал-мөлкәт3. с разг., ирон.юҡ-бар, эшкинмәгән нәмәдобро пожаловать — рәхим итегеҙ, хуш килдегеҙ
IIчастица; прост., уст. в знач. `пусть будет так`ярай, яҡшы, һәйбәтдобро, сделаем по-вашему — ярай, һеҙҙеңсә эшләйек
-
6 ельник
1. мшыршылыҡ, шыршы урманы, бешәлек2. м собир.йәйек, шыршы йәйеге -
7 судить
1. несов. о ком-чём и без доп.фекер йөрөтөү, уйлау2. несов. кого-чтохөкөм итеү3. несов. кого-что; разг.осуждатьғәйепләү, яманлау, тикшереү4. несов. что и без доп.; спорт.судья вазифаһын үтәү5. сов., несов. что и с неопр.яҙыу, насип булыувидно, не суждено им встретиться — күрәһең, уларға осрашырға яҙмаған
-
8 так
1. нареч.таким образомшулай, ана шулай2. союзвследствие этого, потомушуға күрә, индесегодня холодно, так надо одеться потеплее — бөгөн һыуыҡ, шуға күрә йылыраҡ кейенергә кәрәк
3. союзоднаколәкин, әммәведь я говорил, так ты не послушал — мин әйттем бит, ләкин һин ҡолаҡ һалманың
как же так — бына һиңә тағы, бына һиңә кәрәк булһа
(и) так и сяк; (и) так и этак — төрлөсә, тегеләй ҙә былай ҙа, улай ҙа былай ҙа
то так, то сяк; то так, то этак — әле улай, әле былай
так-сяк — ярай инде шулай, уртаса, бер хәл (сама)
не так ли? — шулай түгелме ни?, улай түгелме ни?
раз так — шулай (улай) икән (булғас), улай булһа
4. нареч.до такой степени, настолькошул тиклем5. нареч.без последствийшулай ғына, шул көйөнсә генә6. нареч.без особого намерениятик, былай ғына, һүҙ ыңғайында7. нареч.подобно этомушулай, улай, шулай ул8. частица огранич.для указания на приблизительное количество, время и т.п.самаһы, самаһында9. частицанапример, к примерумәҫәлән, әйтәйекднём жарко: так, температура доходит до сорока градусов — көндөҙ эҫе: мәҫәлән, эҫелек ҡырҡ градусҡа тиклем етә
10. частицаследовательно, значиттимәк, шулай итептак ты мне не веришь? — тимәк, һин миңә ышанмайһың?
11. нареч.тогда, в таком случаеинде, ул саҡта (ваҡытта), шулай (улай) булғасработу доделала, так можно отдыхать — эшемде эшләп бөттөм, инде ял итеп була
-
9 угодно
1. кому в знач. сказ.кәрәк, уңайлы, яйлы, теләһәгеҙ2. частицав сочетании с вопросительными местоимениями и наречиямибулһа ла, теләһәкакой угодно — ниндәй булһа ла, теләһә ниндәй
как угодно — нисек булһа ла, теләһә нисек
когда угодно — ҡасан булһа ла, теләһә ҡасан
кто угодно — кем булһа ла, теләһә кем
куда угодно — ҡайҙа булһа ла, теләһә ҡайҙа
откуда угодно — ҡайҙан булһа ла, теләһә ҡайҙан
сколько угодно — күпме (ни саҡлы) булһа ла, теләһә күпме
что угодно — нимә булһа ла, теләһә нимә
если угодно — әйтәйек, кәрәк икән
-
10 хворост
Iм; собир.ветви деревьев или кустарников; ветви хвойных деревьевсытыр, сытыр-сатыр, сыбыҡ-сабыҡ; йәйекIIм; собир.кул.печеньеҡош теле -
11 хворостяной
сытыр...ы, сыбыҡ-сабыҡ...ы, йәйек...ы
См. также в других словарях:
үйек — зат. Малдың, аңның тамағынан бастап, қарнын көктей шапқа дейін созылатыл 5 6 елідей жалпақ тері. зат. Күні жылы, шөбі шүйгін жер … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
үйек — зат. Ірі қараның бөлек тіліп алынған бір қарыс шамасындай бауыр терісі (Ж.Қоқанова, Түк және тері атау., 12) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
Молашийе-йе-Йек — Город Молашийе йе Йек ملاشيه يك Страна ИранИран … Википедия
сүйек — … Киіз үйдің с ү й е г і н жасайтын шеберлерді үйші деп атайды. «Тоғай аралаған үйші болар, ел аралаған сыншы болар» деген сөз осыдан айтылған (Қазақст. ауыл шаруаш., 1969, №7, 60). Сүйек ауруы. мед. Сүйегі кеміктеніп (шіріп) ауыратын ауру түрі.… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ақсүйек — зат. Қазақтың ежелгі ұлттық ойыны, айлы түнде ойналады. Ойын бастаушы әуелі бір қу сүйекті (жылқының бақай сүйегін, ол болмаса қойдың жілігін, жауырынын не жамбасын) тауып әкеледі де, оны ойынға қатысушыларға көрсетіп, белгілеп алады. Бұдан соң… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
сүйек жақын — Сүйек шатыс, құдандалы … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
сүйек туыс — сүйек жақын … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қыркүйек — Қ орда., Қарм.) қыркүйек айының 18 22 арасындағы түнде болатын суық … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мәйек — 1 (Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта; Қарақ., Қоң.; Шымк., Мақт.; Өзб., Ташк.) жұмыртқа. Тауығым м ә й е к таппағалы 1 2 ай болып қалды (Түрікм., Көнеүр.). Колхоздарда құс шаруашылығы да бар, ондағы тауықтар көп м ә й е к береді (Қарақ., Қоң.). Бұл… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сап сүйек — (Гур., Маңғ.) таза, асыл сүйек … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қарасүйек — зат. Байырғы қазақ қоғамында ақсүйек тобына жатпайтын жай халық өкілі, қара халық. «Ақсүйектер» қырғыз қайсақтардың дворяндық бөлігін құрса, қ а р а с ү й е к т е р қарапайым халықтан тұрады» деп жазылған (Қаз. әдеб., 26.02.1988, 14). Қ а р а с ү … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі