-
81 с
κ. со (πρόθεση με γεν., αιτ. κ. οργ.).I.με γεν.1. (για αντικείμενο, πρόσωπο)• με σημ. απομάκρυνσης από επιφάνεια ή σημείο• από, εκ, εξ•сбросить ношу с плеч ρίχνω κάτω το φορτίο από τους ώμους•
вставать со стула σηκώνομαι από το κάθισμα•
сорвать яблоко с ветки κόβω το μήλο από το κλαδί•
уволить с работы απολύω (διώχνω) από τη δουλειά•
сойти с ума τρελλαινομαι, ξεφεύγω, (βγαίνω) από τα λογικά•
свергнуть с престола εκθρονίζω.
2. (με τοπική σημ.) αφετηρία κίνησης ή ενέργειας• απο, εκ•обстрелять берег с корабля πυροβολώ την ακτή από το καράβι•
с высоты горы από την κορυφή του βουνού•
говорить речь с трибуны βγάζω λόγο από το βήμα.
|| επίσης με ουσ. τοπικά•вернуться с фронта επιστρέφω από το μέτωπο•
иду домой с работы πηγαίνω στο σπίτι από τη δουλειά•
вертеться с боку на бок στριφογυρίζω από το ένα πλευρό στο άλλο•
вход со двора είσοδος από την αυλή•
окружить со всех сторон κυκλώνω απ όλα τα μέρη (από παντού).
|| με σημ. ένδειξης, κατεύθυνσης, σχέσεων, δεσμών κ.τ.τ. дядя со стороны матери θείος από τη μάνα.3. σημαίνει τόπο, προέλευση•цветы с юга λουλούδια από το νότο•
хлеб с украины σιτάρι από την Ουκρανία•
копия с документа αντίγραφο εγγράφου (από έγγραφο).
4. με σημ. λήψης• από εκ•собрать налоги с населения συγκεντρώνω φόρους από τον πληθυσμό•
взимать пошлину с товара παίρνω φόρο από το εμπόρευμα.
5. σημαίνει έναρξη, ξεκίνημα•рыба гнивт с головы το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι•
с рождения до смерти από τη γέννηση ως το θάνατο.
|| σε συνδυασμό με την πρόθεση «на» σημαίνει: γρήγορα, οσονούπω•с минуты на минуту από λεφτό σε λεφτό•
со дня на день από μέρα σε μέρα.
6. σημαίνει αιτία ή κατάσταση: απο, εκ•вскрикнуть с испуга φωνάζω από φόβο•
устать с дороги κουράζομαι από το δρόμο (πορεία)•
умереть с голоду πεθαίνω από την πείνα•
покатиться со смеху σπαρταρώ από τα γέλια.
7. σημαίνει τη βάση εκτέλεσης: με•с согласия автора με την έγκριση του συγγραφέα, с позволения родителей με την άδεια των γονέων•
с благословения властей με την ευλογία (επιδοκιμασία) των αρχών.
8. σημαίνει το όργανο ενέργειας• με•кормить ребнка с ложечки ταϊζω το παιδάκι με το κουταλάκι.
|| με λέξεις που σημαίνουν ποσότητα: με, απο, εκ•опьянеть с двух рюмок μεθώ με δυό ποτηράκια•
убить с первого выстрела σκοτώνω με την πρώτη τουφεκιά•
узнать с первого взгляда γνωρίζω (καταλαβαίνω) με την πρώτη ματιά.
|| σημαίνει τρόπο ενέργειας: στον, στην, στο, στους κ.τ.τ. продавать с аукциона πουλώ στο δημοπρατήριο•взять с бою παίρνω στη μάχη•
торговать с рук πουλώ στα χέρια.
|| σημαίνει τρόπο• με•прыгать с разбега πηδώ με φόρα.
II.με αιτ.1. περίπου, σχεδόν, πάνω-κάτω, κάπου, καμιά, κοντά•отдохнуть с полчаса ξεκουράζομαι περίπου μισή ώρα•
с месяца ένα περίπου μήνα•
отъехать с километр απομακρύνθηκα ένα περίπου χιλιόμετρο.
2. σε σύγκριση: ως, (ω)σάν, ίσαμε•мальчик с пальчик παιδάκι μικρούτσικο (τοσούλικο, τοσουλάκι, μια σταλιά-παιδάκι, ίσαμε το δαχτυλάκι)•
мужичок с ноготок ανθρωπάκι, -άριο, -άκος• νάνος• (ίσαμε το νυχάκι).
|| με κτητική αντων. σημαίνει: όσο, τόσο•с моё όσο το δικό μου, όσο εγώ έχω.
III.με οργν.1. μαζί, ομού, με• και•хочу повидать отца с матерью θέλω να ιδώ τον πατέρα και τη μάνα•
нарисовать реку с притоками ζωγραφίζω ποτάμι με τους παραπόταμους•
дождь со снегом χιονόνερο, χιονόβρεχο•
мы с тобой εγώ και σύ (οι όυό μας)•
вы с братом εσύ και ο αδερφός•
наше с вами имущество η περιουσία μας (η δική μου και η δική σου)•
наша с тобой находка το εύρημα μας (των δυό μας).
2. με (έχοντας)•стоять на посту с автоматом στέκομαι στο πόστο με το αυτόματο•
остаться с двумя рублями μένω με δυό ρούβλια•
дово-чка с косичками κορίτσι με πλεξουδίτσες•
мешок с мукой τσουβάλι με αλεύρι•
задача с двумя неизвестными πρόβλημα με δυό άγνωστους•
проснуться с головной болью ξυπνώ με πονοκέφαλο•
обратиться с просьбой απευθύνομαι με παράκληση•
сделать с намерением κάνω σκόπιμα•
читать с выражением διαβάζω με έκφραση.
|| (για χρόνο)• με• κοντά, κατά•выехать с рассветом αναχωρώ με το φέξιμο (πολύ πρωί)•
встать с зари σηκώνομαι(με) την αυγή.
3. με ή του•авария с самолтом βλάβη του αεροπλάνου•
у ребнка нехорошо со здоровьем το παιδί δεν πάει καλά με την υγεία•
с больным обморок ο άρρωστος λιποθύμησε.
4. με, κατά, εναντίον•бороться с засухой κάνω αγώνα κατά της ξερασίας•
справиться с работой τα βγάζω πέρα (τα καταφέρω) με τη δουλειά.
εκφρ.что с вами? – τι πάθατε; τι έχετε; τι σας συνέβηκε;•с целью – με σκοπό, σκόπιμα. -
82 сгореть
ρ.σ.1. καίομαι•дом сгорел το σπίτι κάηκε•
драва в печи -ли τα ξύλα στη θερμάστρα κάηκαν.
2. χαλνώ, αποσυντ ίθεμαι, καίομαι•хлеб -ел в закроме το σιτάρι άναψε στο αμπάρι.
|| καίομαι, ψήνομαι στον ήλιο.3. ξηραίνομαι, στεγνώνομαι•трава -ла το χορτάρι, ξηράθηκε (στον ήλιο).
4. μτφ. εξαντλούμαι πρλύ, καταβάλλομαι• καταπονούμαι, υπερκοπιάζω.5. πεθαίνω•он -л от водки πέθανε από τη βότκα (τον έκαψε η βότκα).
6. μτφ. κατέχομαι, από σφοδρό αίσθημα•сгореть от нетерпения με τρώει (κατατρύχει) η ανυπομονησία.
-
83 скупить
ρ.σ.μ. αγοράζω.φείδομαι, φε ιδολεύομαι, τσιγκουνεύομαι, λυπάμαι, αψυ-χώ•ты не -ишься на хлеб μην αψυχάς το ψωμί•
скупить на деньги τσιγκουνεύομαι στα χρήματα•
-ишься на время φείδου χρόνου•
он не -ится обещания αυτός δεν τσιγκουνεύεται για υποσχέσεις.
-
84 сухой
επ., βρ: сух, -а, -о; суше.1. ξηρός• στεγνός•-йе дрова ξηρά καυσόξυλα-сухойое сено ξηρό χόρτο•
сухой порох στεγνή μπαρούτη•
сухой хлеб ξηρό ψωμί•
-йе глаза άκλαυτα μάτια•
ветер ξηρός άνεμος (χωρίς υγρασία)•
-ое лето ξηρό (άνυδρο) καλοκαίρι•
-ое дерево ξηρό δέντρο (ξέρακας)•
сухой кашель ξερόβηχας•
плеврит ξηρή πλευρίτιδα•
-йе волосы στεγνά μαλλιά.
2. ξηραμένος• στεγνωμένος• διατηρημένος•-ая малина ξηραμένα σμέουρα•
-йе фрукты ξηραμένα φρούτα•
-ие овощи ξηραμένα λαχανικά•
-ое молоко γαλακτόσκονη.
3. αδύνατος, ισχνός, ξερακιανός•сухие ноги τα κανιά•
-ая рука ξερακιανό χέρι.
4. μτφ. αδιάφορος, άχαρος, απροσήγορος• τυπικός.5. μτφ. άτονος, χωρίς ζωντάνια.6. (αθλτ., παιγν.) νικώ κατά κράτος, χωρίς μα πάρει ούτε ένα πόντο•сделать -уго кому-Η, βγάζω κάποιον παρθένα (κατανικώ).
εκφρ.- ое вино – γνήσιο και μη γλυκό κρασί•сухой лд – ξηρός πάγος•- ая гроза – μπουμπουνητό χωρίς βροχή•сухой пак – ξηρό σιτηρέσιο, ξηρή τροφή•- им путм – δια ξηράς (μετάβαση). -
85 сырой
επ., βρ: сыр, сыра, сыро.1. υγρός, νότιος• νωπός• βρεγμένος, μουσκευμένος•-ое бель υγρά ρούχα•
-ые дрова βρεγμένα ή χλωρά καυσόξυλα•
сырой воздух υγρός αέρας•
-ая погода υγρός καιρός•
сырой климат υγρό κλίμα.
2. ωμός, άψητος• άβραστος• φρέσκος•-ое молоко άβραστο (φρέσκο) γάλα•
пить -ую воду πίνω άβραστο νερό•
сырой хлеб άψητο (γλοιώδες) ψωμί.
|| μτφ. ανεπεξέργαστος, χλιαρός. -
86 убрать
уберу, убершь, παρλθ χρ. убрал-ла, -ло, παθ. μτχ. παρλθ. χρ. убранный, βρ: убран-а κ. -а, -о ρ.σ.μ.1. παίρνω•убрать со стола παίρνω τα πιατικά κλπ, από το τραπέζι (μετά το φαγητό).
|| βραχύνω, κοντεύω, μαζεύω, στενεύω, αφαιρώ το περίσσιο μέρος•убрать платье в талии μαζεύω το φόρεμα στη μέση•
-подол на два сантиметра κοντεύω τον ποδόγυρο κατά δυο πόντους.
2. αφαιρώ, βγάζω, περικόπτω, απορρίπτω (από κείμενο, έργο κ.τ.τ,).διώχνω, εκδιώκω•-ите его из комнаты πάρτε τον (βγάλτε τον) έξω από το δωμάτιο.
|| παίρνω για εξόντωση, εξοντώνω, φονεύω.3. συγκομίζω, συλλέγω, μαζεύω, σηκώνω•убрать вес хлеб с полей μαζεύω (σηκώνω) όλο το σιτάρι από τα χωράφια.
4. βγάζω, θέτω σε αδράνεια, σταματώ τη λειτουργία•убрать всла βγάζω τα κουπιά-убрать паруса μαζεύω τα πανιά (σκάφους).
5. τοποθετώ, βάζω•убрать бумаги в ящик παίρνω τα χαρτιά και τα βάζω στο συρτάρι.
|| μαζεώ, περιστέλλω•убери тво брюхо, мешает мне пройти μάζεψε την κοιλιά σου, με εμποδίζει να περάσω.
|| συμπερ ιλαβαίνω, κάνω να χωρέσει•все слова в одну строчку συμπερ ιλαβαίνω όλες τις λέξεις σε μια σειρά.
6. (απλ.) τρώγω, κατεβάζω•за троих убрать суп για τρεις θα φάω σούπα.
7. τακτοποιώ, συγυρίζω, διευθετώ, ευτρεπίζω•убрать постель συγυρίζω το κρεβάτι•
убрать комнату συγυρίζω το δωμάτιο.
|| παλ. στολίζω• καλοντύνω• λουσάρω. || καλλωπίζω, κοσμώ.1. φεύγω, αναχωρώ•он -лся от сюда αυτός έφυγε απ εδώ.
2. τελειώνω•вовремя, убрать с сенокосом έγκαιρα τελειώνω τη χορτοκοπή.
3. συγυρίζομαι, τακτοποιούμαι, διευθετούμαι, ευτρεπίζομαι.4. στολίζομαι, καλοντύνομαι, λουσάρομαι• καλλωπίζομαι.5. χωρώ, συμπεριλαβαίνομαι•все слова -лись в одну строчку όλες οι λέξεις συμπερ ιλήφτηκαν σε μια σειρά (γραμμή).
-
87 усадить
ρ.σ.μ.1. καθίζω, τοποθετώ, βά.ζω να καθίσει•усадить гостей βάζω τους. φιλοξενούμενους να καθίσουν.
2. (απλ.) φυλακίζω•его -ли за беспаспортность τον έβαλαν φυλακή γιατί δεν είχε ταυτότητα.
3. φουρνίζω•усадить хлеб в печь βάζω το ψωμί στο φούρνο.
4. καλύπτω,σκε πάζω επιθέτοντας•стена усажена пятнами ο τοίχος σκεπάστηκε από λεκέδες.
5. φυτεύω•грядку цветами φυτεύω μια βραγιά λουλούδια.
6. χρησιμοποιώ• ξοδεύω, δαπανώ. -
88 ущипнуть
-ну, -ншь, παθ. μτχ. παρλθ. χρ. ущипнутый, βρ: -нут, -а, -оρ.σ.μ.1. αποκόπτω τσιμπώντας•ущипнуть хлеб τσιμπώ το ψωμί.
2. τσιμπώ, συνθλίβω με τα δάχτυλα.•, ты меня -ул сильно εσύ με τσίμπησες δυνατά.3. μτφ. κεντρίζω, πληγώνω. -
89 чёрный
επ., βρ: чрен, черна, черно.1. μαύρος, μέλας, μελανός•-ая краска μαύρο χρώμα•
чёрный дым μαύρος καπνός•
чёрный как смола μαύρος σαν την πίσσα.
2. σκούρος, αμαυρός, υπο-μέλας, μελανωπός. || σκοτεινός (αφώτιστος). || μελανόδερμος•-ая раса μαύρη φυλή.
ουσ. ο μαύρος, ο μελανόδερμος.3. ουσ. -ые πλθ. (στο σκάκι κ. άλ.) τα μαύρα (οι μαύροι πεσσοί)•ход -ых παίζουν (ξεκινούν) τα μαύρα.
4. λερωμένος, γανωμένος, μουτζουρωμένος•-ое бель ρούχα μαύρα από τη λέρα•
-ые руки καταλερωμένα (μαύρα) χέρια.
|| μη επίσημος, οπίσθιος, πισινός•-ая лестница η πισινή σκάλα•
чёрный вход η πισινή είσοδος (για το υπηρετικό προσωπικό)•
чёрный двор η πισινή αυλή•
чёрный ход δίοδος προς την κουζίνα.
5. ανειδίκευτος•-ая работа ανειδίκευτη δουλειά, χοντροδουλειά, χαμαλοδουλειά.
|| ρυπαρός, βρώμικος.6. μισοκατεργασμένος, χοντροφτιαγμένος, χοντροειδής•-ая гайка χοντροειδές περικόχλιο.
7. βλ. тягловый (1 σημ.).8. ποπολάρος, των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, μη σοϊλής.9. βλ. чародейный.ουσ. πνεύμα ακάθαρτο, ο αντί, χρηστός, ο τρισκατάρατος.10. αρνητικός, άσχημος•выставить поступок в -ом виде κακοχαρακτηρίζω την πράξη.
11. μτφ. άχαρος, σκοτεινός, μαύρος κι άχαρος•-ые мысли (думы) μαυροσκότε ίνες σκέψεις•
-ая тоска μαύρη (βαριά θλίψη).
|| (για χρόνο) δύσκολος•чёрный год δύσκολη χρονιά, δίσεκτος χρόνος: отложить на чёрный день κρατώ, φυλάγω για ώρα ανάγκης.
12. μτφ. κακός σκοτεινός• δόλιος, πανούργος•-ые силы οι σκοτεινές δυνάμεις•
-ая зависть ο σκοτεινός φθόνος.
εκφρ.-ая биржа; чёрный рынок – η μαύρη αγορά•чёрный глаз – κακό μάτι (βάσκανο)•- ое дерево – ο έβενος, το αμπαζόνι•- ая дорога – ασφαλτόστρωτος δρόμος•- ое ду-ховнство – ο αυστηρότατος κλήρος (αποχής από τα εγκόσμια): -ая икра μαύρο χαβιάρι•чёрный кофе – ο καφές (χωρίς γάλα ή βούτυρο)•- ая кровь – το φλεβικό αίμα•чёрный лес – βλ. чернолесье•- ая меланхолия – φοβερή μελαγχολία (ζόφος ψυχής)•- ая металлургия – μεταλλουργία κοινών ή ευτελών) μετάλλων•- ые металлы – τα κοινά ή ευτελή μέταλλα•чёрный поп – ιερομόναχος, καλογερά-παπαζ•чёрный порох – μαύρη μπαρούτη•- ое пятно – μαύρη κηλίδα (καταισχύνη)•- ое слово – (δ ια λκ.) άσχημη λέξη, βρισιά•- ая смерть – η πανώλη, η πανούκλα•- ые сотни – οι μαύρες εκατονταρχίες•- ые списки – οι μαύροι κατάλογοι (εξόντωσης), προδιαγραφές•- ая тропа – βλ. чернотроп; чёрный хлеб το βρίζινο ψωμί•называть белое -ым – λέγω το άσπρο μαύρο (αντίθετα)•- ым по белому (написано) – κατακάθαρα, πεντακάθαρα, ξεκάθαρα. -
90 чёрствый
επ., βρ: чрств, -а, -о, πλθ. чрствы κ. черствы.1. μπαγιάτικος•чёрствый хлеб το μπαγιάτικο ψωμί.
2. μτφ. απροσήγορος• σκληρός•, αδιάφορος, ασυγκίνητος, αναίσθητος.
См. также в других словарях:
ХЛЕБ — муж. колосовые растенья с мучнистыми зернами, коими человек питается и коих посев и жатва основа сельского хозяйства; хлеб на ниве, в поле, хлеб на корню, хмеба мн. Озимые хлеба хорошо стоят, яровые плохи. Хмеб не снят еще, не сжат. Кочевники… … Толковый словарь Даля
хлеб — сущ., м., употр. очень часто Морфология: (нет) чего? хлеба, чему? хлебу, (вижу) что? хлеб, чем? хлебом, о чём? о хлебе; мн. что? хлебы и хлеба, (нет) чего? хлебов и хлебов, чему? хлебам и хлебам, (вижу) что? хлебы и хлеба, чем? хлебами и хлебами … Толковый словарь Дмитриева
ХЛЕБ — хлеба, мн. хлебы, хлебов, и хлеба, хлебов, м. 1. только ед. Пищевой продукт, выпекаемый из муки, растворенной в воде. Ржаной или черный хлеб. Белый или пшеничный хлеб. Печеный хлеб. Ситный, хлеб. Пеклеванный хлеб. Есть хлеб с маслом. Килограмм… … Толковый словарь Ушакова
ХЛЕБ-СОЛЬ — ХЛЕБ СОЛЬ, хлебосоль жен. обед, стол, пища, предлагаемая посетителю, и угощенье. Хлеб соль водить, знаться, дружиться с кем. Я помню твою хлеб соль. Хлеб соль взаимное дело. От хлеба соли не отказываются. Не слушай хлеб соль, говорят за столом… … Толковый словарь Даля
хлеб — См. заработок, пища все едино, что хлеб, что мякина, добывать хлеб, жить на хлебах, из семи печей хлеб есть, и хлебом не корми, а сделай что л., кусок хлеба, отбивать хлеб, хлеба, хлеб соль... Словарь русских синонимов и сходных по смыслу… … Словарь синонимов
ХЛЕБ — ХЛЕБ. Товарный ассортимент хлеба и хлебобулочных изделий насчитывает более 300 сортов. В городах население в основном потребляет хлеб, выпекаемый хлебопекарной промышленностью. В сельской местности пока еще преобладает домашняя выпечка хлеба,… … Краткая энциклопедия домашнего хозяйства
Хлеб, хлебопроду́кты — Хлеб пищевой продукт, вырабатываемый из муки с добавлением соли, воды и различных разрыхлителей. Хлебопродуктами являются продовольственное зерно, различные продукты его переработки (мука, крупы, отруби) и некоторые мучные изделия (сухари, сушки … Медицинская энциклопедия
ХЛЕБ — ХЛЕБ, пищевой продукт, получаемый выпеканием разрыхленного посредством закваски, дрожжей или пекарных порошков теста, приготовленного из муки, воды и поваренной соли с добавлением или без: добавления солода, пряностей, сахара, молока, яиц, жиров… … Большая медицинская энциклопедия
хлеб — а; мн. хлебы и хлеба; м. 1. только ед. Пищевой продукт, выпекаемый из муки. Ржаной, чёрный х. Пшеничный, белый х. Пеклеванный х. Свежий, чёрствый, тёплый х. Отрезать ломоть, краюху хлеба. Выпекать х. Сидеть на хлебе и воде (скудно питаться).… … Энциклопедический словарь
хлеб-соль — водить хлеб соль.. Словарь русских синонимов и сходных по смыслу выражений. под. ред. Н. Абрамова, М.: Русские словари, 1999. хлеб соль попечение, хлеб да соль, дружба, хлеб и соль, кушайте на здоровье, уход, заботы, угощение, гостеприимство,… … Словарь синонимов
ХЛЕБ — ХЛЕБ, а, мн. хлебы, ов и хлеба, ов, муж. 1. ед. Пищевой продукт, выпекаемый из муки (во 2 знач.). Печёный х. Ржаной или чёрный х. Пшеничный или белый х. Ломоть хлеба. Кусок хлеба (также перен.: о пропитании, пище вообще). 2. (мн. хлебы). Такой… … Толковый словарь Ожегова
