-
1 увёртка
-и θ.υπεκφυγή, περιστροφή, στρεψοδικία•говорить прямо, без -ток μιλώ ξεκάθαρα, χωρίς περιστροφές.
-
2 да
да 1μόριο1. βεβαιωτικό• ναι, μάλιστα•все здесь? да да όλοι είναι εδώ; да ναί•
отвечайте: да или нет απαντάτε: ναι ή όχι•
хочешь чаю? да да θέλεις τσάι; да ναι.
|| πραγματικά, αλήθεια•там было хорошо, да, очень хорошо εκεί ήταν καλά, πραγματικά, πολύ καλά.
2. (ξαφνική ενθύμηση) α ναι•я, кажется, все сказал...да! вот еще νομίζω πως τα είπα ολα... α ναι! να ακόμα τι.
3. (δυσπιστία, αντίρρηση κλπ.) ναι πως, αμ πως•я хлопочу чтобы ты скорее отправиться. да да хлопочешь εγώ φροντίζω ν’ αναχωρήσεις το γρηγορότερο. Αμ πως φροντίζεις.
4. (ερωτηματικό) ναι; αλήθεια;•я изменился, да? εγώ άλλαξα, ναι;
5. (επιτακτικό) δα, ντε, και, λοιπόν•кто сказал? да да тот ποιος είπε; Εκείνος δα•
да что с вами говорить! και τι να πω με σας!•
куда идти? да да прямо κατά πού νά πάω;-Κατ’ ευθεία δα (ντε)•
да отправляйтесь вы поскорее αναχωρείτε λοιπόν το γρηγορότερο.
|| (μέσα στην πρόταση και μπροστά από το κατηγορούμενο επιτείνει τη σημασία) να• και.6. (επίμονη παράκληση, παρότρυνση) δά•да садись, садись, чего ты стоишь! κάθισε δα,κάθισε,τι στέκεσαι ορθός! || (επιτακτικό-προτρεπτικό)• άιντε, έλα•
да ну, брат, поскорее! άιντε, καημένε, πιο γρήγορα!
7. (με προστακτική και σημασία υποθετική• και αν (ακόμα)•да будь он... κι αν ακόμα αυτός...
8. (με ρήμα 3ου ενκ. προσ. ενεστώτα και μέλλοντα)• άς, είθε να• ζήτω•да здравствует мир во всем мире! ζήτω η ειρήνη σ’ όλο τόν κόσμο!•
да здравствует дружба меаду народами! ζήτω η φιλία ανάμεσα στους λαούς!
εκφρ.ну да! – (απλ.) αμπώς! (вот) это да! (απλ.) αυτό μάλιστα! (για θαυμασμό, επιδοκιμασία)•аи да – βλ. ай; ну да (απλ.) βλ. да 1 (1, 3 σημ.).да 2σύνδ.1. συμπ λκ. και•он да я αυτός κι εγώ•
день да ночь μέρα και νύχτα•
хлеб да соль ψωμί κι αλάτι.
2. επίτακτ. καί, επί•шел я ночью один, да еще лесом βάδιζα τη νύχτα μόνος κι ακόμα (επί πλέον) μέσα στο δάσος.
3. σύνδ. αντιθετικός• όμως, αλλά, μα•я согласен, да только с условием είμαι σύμφωνος, όμως μ’ ένα όρο.
εκφρ.да и... – α) και. β) ξαφνικά, απότομα•жил, жил, да помер – έζησε, έζησε και ξαφνικά πέθανε, γ) επί πλέον, και., ακόμα•да и говорить-то об этом не стоит – ακόμα και να μιλήσεις γι’ αυτό δεν αξίζει•да и только – (καί) μόνο, διαρκώς•плачет, да и только – κλαίει και μόνο (συνεχώς)•смеется, да и только – γελά ακατάπαυστα. -
3 дело
-а, πλθ. дела, дел, делам ουδ.1. δουλειά, ασχολία, υπόθεση•дело кипит η δουλειά βράζει (είναι στη φούρια)•
хозяйственные -а οικονομικές υποθέσεις•
домашние -а οι δουλειές του σπιτιού•
какие у вас с ним -а τι σχέσεις (δοσοληψίες, νταραβέρια) έχεις μ’ αυτόν•
государственные -а κρατικές υποθέσεις•
сидеть без -а κάθομαι αργός (χασομέρης)•
за -! στη δουλειά!• επί το έργον!•
странное дело! περίεργο πράγμα!•
быть занятым -ом είμαι απασχολημένος, έχω δουλειά•
приняться за -ом καταπιάνομαι με τη δουλειά (ή την υπόθεση)•
ни до кого -а нет δε μ’ ενδιαφέρει για τίποτε•
я занят важным -ом είμαι απασχολημένος μέ σοβαρή υπόθεση•
мне до ваших нужд мало -а για τις ανάγκες σας λίγο μ’ ενδιαφέρει’по -ам службы για υπηρεσιακές δουλειές (υποθέσεις)•
текущие -а καθημερινές υποθέσεις•
министерство внутренних дел υπουργείο των εσωτερικών (υποθέσεων)•
курение дело привычки το κάπνισμα ει.ναι, συνήθεια•
мое -! δική μου δου λεία!•
какое мне до этого -а? τι δουλειά έχω εγώ μ’ αυτό;•
без -а не входить χωρίς να έχεις δουλειά (υπόθεση) μη μπαίνεις ή απαγορεύεται η είσοδος•
я к вам по -у έρχομαι σε σας για μια υπόθεση•
у меня к нему по -у έχω κάποια υπόθεση σ’ αυτόν.
2. πράξη•доброе дело καλή πράξη.
3. τέχνη•военное дело στρατιωτική τέχνη, τα πολεμικά•
столярное дело η ξυλουργική•
горное дело μεταλλευτική (τέχνη) ή ορυκτολογία•
газетное дело η εφημεριδογραφία•
в совершенстве знать свое дело στην εντέλεια πρέπει να κατέχεις την τέχνη σου.
|| έργο, υποχρέωση, καθήκον.4. επιχείρηση, οίκος•он закрыл свое дело αυτός έκλεισε την επιχείρηση του•
он ворочает -ами αυτός είναι επιχειρηματίας•
5. υπόθεση διοικητική, δικαστική• δίκη, διαδικασία•дело дрейфуса υπόθεση Ντρέιφους•
уголовное дело ποινική υπόθεση.
6. φάκελλος (τα έγγραφα μιας υπόθεσης)•личное дело ατομικός φάκελλος.
7. μάχη•дело под бородиным η μάχη στο:Μποροντινό•
он участвовал в -ах против неприятеля αυτός πήρε μέρος στις μάχες κατά του εχθρού.
8. συμβάν, γεγονός•это дело случилось давно αυτό το γεγονός συνέβηκε πριν πολύ καιρό.
|| πράγμα, υπόθεση•это совсем другое (ή иное) дело αυτό είναι τελείως διαφορετικό πράγμα•
дело идет к осени το πράγμα τραβάει γιά το Φθινόπωρο•
в чем -? τι συμβαίνει;•
в том, что... η υπόθεση είναι ότι...• главное дело в том, что...το βασικό πράγμα είναι ότι...• не в том дело δεν πρόκειται γι αυτό (το πράγμα)•
дело прошлое παλιά υπόθεση•
вот какое дело να τι υπόθεση•
все дело сводится к следующему όλη η υπόθεση συνίσταται στο εξής.
9. κατάσταση πραγμάτων, τα πράγματα, οι δουλιές•-а на фронте поправляются η κατάσταση πραγμάτων στο μέτωπο διορθώνεται•
положение дел κατάσταση πραγμάτων•
как обстоит -с вашим другом? πως τα πάτε με το φίλο σας;
10. αρμοδιότητα, δικαιοδοσία•это дело милиции αυτό είναι υπόθεση της αστυνομίας•
не наше -говорить об этом δε μας πέφτει λόγος να μιλούμε εμείς γι αυτό.
11. έργο•это-всей его, жизнь αυτό είναι έργο όλης του της ζωής.
εκφρ.первым -ом – πριν απ’ όλα, πρώτα-πρώτα, πρώτιστο, στην πρώτη γραμμή ή πρώτη σειρά•за дело – δίκαια, όπως αξίζει, σωστά (για τιμωρία ή βράβευση)•к -у! ή ближе к -у! – στην ουσία! στο θέμα!•между -ом – ανάμεσα στις άλλες δουλιές•на -е – στην πράξη•на самом -е – στην πραγματικότητα•не у дел – απολυμένος α-πο την υπηρεσία•дело в шляпе – (απλ.) τελειώνω με επιτυχία, με το καλό, καπάκι η δουλειά•дело с концом ή -у конец – τέλειωσε η υπόθεση, τέλος στην υπόθεση•дело доходит (дошло) до... – η υπόθεση φτάνει (έφτασε) ως... дело идет -касается πρόκειται, γίνεται λόγος• дело; за...η υπόθεση εξαρτιέται από•дело стало за – η δουλειά σταμάτησε (καθυστέρησε, κόλλησε) λόγω, εξ αιτίας•дело не станет за... – η καθυστέρηση δέν προέρχεται από το(ν)..,за малым -ом стало η καθυστέρηση προήρθε από ένα μικροπράγ-μα•дело делать – δουλεύω, ασχολούμαι στα σοβαρά•иметь дело с... – σχετίζομαι με...• пустить в дело βάζω σε εφαρμογή, εφαρμόζω, χρησιμοποιώ στην πράξη•идти (пойти) в дело – χρησιμοποιώ, με ταχειρίζομαι•в -е быть – χρησιμοποιούμαι, εργάζομαι• μπαίνω σε κίνηση•в самом -е – στην πραγματικότητα•в чем -? – τι συμβαίνει; Τι τρέχει;•мое дело маленькое – ποιος με ρωτάει εμένα, ποιος ρωτάει το χασάνη πότε κάνουν ραμαζάνι, δε με ενδιαφέρει• δεν είμαι υποχρεωμένος•дело сторона – κάθομαι στην άκρη, είμαι αμέτοχος, τραβώ χέρι•то и дело – συνέχεια, ακατάπαυστα, κάθε στιγμή, επαναλειπτικά•то ли дело – τελείως διαφορετικά, πολύ καλύτερα, δέμπορεί κανένας να πει τίποτε (για σύγκριση)•вот какие -а! – να τι δουλειές!•дело его рук – είναι έργο του•дело случая – γεγονός τυχαίο, τυχαία σύμπτωση•дело не терять мужества – προ παντός να μη αποθαρρυνόμαστε•- а давно минувших дней – αυτό είναι παλιά ιστορία•это особое дело – αυτό είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση•наделал он мне дел – μου δημιούργησε αυτός ιστορίες•это последнее дело – αυτό είναι το χειρότερο απ’ όλα•по личному -у – για ατομική υπόθεση•что ему за дело до меня? – τι τον ενδιαφέρει για μένα;•дело идет на лад – η υπόθεση πάει καλά (ρέγουλα)•богоугодное дело – θεάρεστο έργο•порядок -а – ημερήσια διάταξη•по своим -ам – για καθαρά δικές του υποθέσεις•заведывать -ами – διαχειρίζομαι τις υποθέσεις•вера без дел дело мертва – παρμ. η πίστη χωρίς έργα είναι νεκρή•поймать кого на -е – πιάνω κάποιον επ’ αυτοφόρω•приступить прямо к –у – μπαίνω κατ’ ευθεία στην ουσία (στο ψητό)•дело милосердия’ – πράξη ευσπλαχνίας•у меня много -а – έχω πολλές φροντίδες•нужны -а, а не слова, – χρειάζονται έργα κι όχι λόγια•ему ни до чего, ни до кого нет -а – αυτός είναι αναρμόδιος, δεν έχει καμιά δουλειά ν’ ανακατευτεί στην υπόθεση•не беритесь не за свое дело – μην ανακατεύεσαι σε ξένες υποθέσεις, μη φυτρώνεις εκεί που δε σε σπέρουν•говорить дело – μιλώ δίκαια, λογικά•слыханное ли это дело – ακούστηκε ποτέ τέτοιο πράγμα•виданное ли это дело – είδε ποτέ κανένας τέτοιο πράγμα•это проигранное дело – αυτό είναι χαμένη υπόθεση•он наказан, и за дело – αυτός τιμωρήθηκε και με το παραπάνω•в том то и дело – ακριβώς γι αυτό είναι, περί αυτού ακριβώς πρόκειται. -
4 прямой
επ., βρ: прям, пряма, прямо.1. ευθύς, ίσιος•-ая линия ευθεία γραμμή•
-ая дорога ίσιος δρόμος•
прямой нос ίσια μύτη•
-ые волосы ίσια μαλλιά.
2. άμεσος•говорить по -мому проводу μιλώ απ ευθείας με το τηλέφωνο•
-ые выборы άμεσες εκλογές•
прямой налог άμεσος φόρος.
3. ειλικρινής, ακραιφνής, φιλαλήθης.4. φανερός, ολοφάνερος, κατάφωρος•прямой вызов φανερή πρόκληση•
прямой обман ολοφάνερη απάτη.
|| πραγματικός, γνήσιος, αληθινός. || καθαρός•-ая польза καθαρό όφελος•
-ая выгода καθαρό κέρδος•
прямой убыток καθαρή ζημιά (έλλειμμα).
5. ουσ. -ая θ. (μαθ.) η ευθεία (γραμμή).εκφρ.- ая пропорциональность – (μαθ.) ευθεία αναλογία•прямой ворот – ίσιος (ορθός) γιακάς•прямой выстрел – ευθυτενής βολή•- ое дополнение – (γραμμ.) άμεσο αντικείμενο•-ая дорога- путь – σύντομος δρόμος (επιτυχίας, σκοπού κ.τ.τ.)• -ая кишка το απευθυσμένο ή ορθό έντερο•- ая линия родства – οι κατιόντες συγγενείς•- ое попадание – ευθυβολία, ευστοχία•- ая речь – (γραμμ.) ο ευθύς λόγος•угол – ορθή γωνία•в -ом смысле слова – στην κυριολεξία.
См. также в других словарях:
ПРЯМО — ПРЯМО, нареч. 1. По прямой линии, в прямом направлении. Идите прямо, потом сверните налево. Тропинка вела всё прямо. «Пашка побежал от крыльца прямо вперед.» Чехов. 2. Непосредственно, минуя промежуточные стадии, пункты. «Отправляю его, моего… … Толковый словарь Ушакова
прямо — ПРЯМО, нареч. 1. По прямой линии, в прямом направлении. Идите прямо, потом сверните налево. Тропинка вела всё прямо. «Пашка побежал от крыльца прямо вперед.» Чехов. 2. Непосредственно, минуя промежуточные стадии, пункты. «Отправляю его, моего… … Толковый словарь Ушакова
ПРЯМО — ПРЯМО, нареч. 1. По прямой линии, в прямом направлении. Идите прямо, потом сверните налево. Тропинка вела всё прямо. «Пашка побежал от крыльца прямо вперед.» Чехов. 2. Непосредственно, минуя промежуточные стадии, пункты. «Отправляю его, моего… … Толковый словарь Ушакова
прямо — ПРЯМО, нареч. 1. По прямой линии, в прямом направлении. Идите прямо, потом сверните налево. Тропинка вела всё прямо. «Пашка побежал от крыльца прямо вперед.» Чехов. 2. Непосредственно, минуя промежуточные стадии, пункты. «Отправляю его, моего… … Толковый словарь Ушакова
прямо — Неуклонно, стоймя, стойком, торчмя, торчком; без околичностей, непосредственно. Поставить вопрос ребром. Стоит навытяжку, словно аршин проглотил. Идти напролом. Стрелять в упор. Говорить прямо (прот.: ). См. непосредственно, откровенный не в… … Словарь синонимов
говорить — Выражать(ся), высказывать(ся), излагать, изъявлять, молвить, произносить, выговаривать, сказать, сказывать, рассуждать, трактовать, утверждать, твердить, повторять; разглагольствовать, резонировать, развивать мысль, распространяться, вдаваться в… … Словарь синонимов
Говорить в глаза(в лицо) — Говорить въ глаза (въ лицо) иноск. не заочно, прямо, открыто, не обинуясь. Ср. Смѣете говорить мнѣ такія глупости въ глаза. Гончаровъ. Обрывъ … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
прямо — нар., употр. сравн. часто 1. Если кто либо смотрит прямо, то это означает, что этот человек направляет свой взгляд по прямой линии перед собой. 2. Выражение прямо по курсу означает указание на какой либо объект, который расположен впереди на… … Толковый словарь Дмитриева
говорить — глаг., нсв., употр. наиб. часто Морфология: я говорю, ты говоришь, он/она/оно говорит, мы говорим, вы говорите, они говорят, говори, говорите, говорил, говорила, говорило, говорили, говорящий, говоривший, говорённый, говоря; св. сказать 1.… … Толковый словарь Дмитриева
говорить в глаза(в лицо) — иноск.: не заочно, прямо, открыто, не обинуясь Ср. Смеете говорить мне такие глупости в глаза. Гончаров. Обрыв … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
прямо́й — ая, ое; прям, пряма, прямо. 1. Ровно вытянутый в каком л. направлении, без изгибов. Прямая линия. □ Путь наш лежал по узкой, но прямой, как линейка, проселочной дороге. Чехов, Страхи. || Идущий напрямик. Проезжей дорогой в Алешино девять… … Малый академический словарь
