-
21 ğäyeplänüçe
-
22 ğäyeplärgä
гаепләргәпов.н.ğäyepläгл.винить; обвинять/обвинить кого в чем; предъявлять/предъявить обвинение кому▪▪ ğäyepläp kitmägez!. -
23 ğäyepläşergä
-
24 ğäyepläw
-
25 ğäyepläwçe
-
26 әсассыз
прил.; уст.; книжн.ни на чём не осно́ванный, безоснова́тельный, беспо́чвенныйәсассыз гаепләү — беспо́чвенное обвине́ние
-
27 бәхилләү
перех.1) проща́ть/прости́ть, поми́ловать || проще́ние, поми́лованиебарлык гаепләрен бәхилләү — проща́ть все его́ просту́пки
2) проща́ть/прости́ть, освободи́ть (от какого-л. обязательства) || проще́ние, освобожде́ниебурычын бәхилләү — проща́ть долг, освободи́ть от до́лга
-
28 гаделсезлек
сущ.1) несправедли́востьгаделсезлек күрсәтү — проявля́ть несправедли́вость
монда ниндидер гаделсезлек бар — здесь есть кака́я-то несправедли́вость
2) нече́стность, недобросо́вестность; недобросо́вестное отноше́ниеүз эшенә карата гаделсезлек күрсәтү — прояви́ть недобросо́вестное отноше́ние к свое́й рабо́те; недобросо́вестно относи́ться к свои́м обя́занностям
3) необъекти́вность, предвзя́тость, тенденцио́зностьтәнкыйтьчене гаделсезлектә гаепләү — обвини́ть кри́тика в необъекти́вности
• -
29 гаеп
сущ.1) вина́, просту́пок, прови́нностьдустыңның вак гаепләрен дә күрү — замеча́ть и ме́лкие просту́пки дру́га
гаебенә күрә җәзасы — по посту́пку и наказа́ние; како́в грех, такова́ и распла́та
гаебе юк — не винова́т
2) вина́; обвине́ниегаебе ни? — в чём (его́) вина́, в чём обвиня́ется?
гаебен йомшарту — загла́дить вину́
гаебен йолу — искупи́ть вину́
гаебен сизеп — винова́то, чу́вствуя за собо́й вину́
3) грех, предосуди́тельный посту́покгаепкә санау — осуди́ть, счита́ть за грех; досто́йный осужде́ния, порица́ния
4) недоста́ток, поро́к, изъя́нкеше эшеннән гаеп эзләү — придира́ться, выи́скивать недоста́тки у друго́го
гаепсез дус эзләмә, ялгыз калырсың — (посл.) не ищи́ дру́га без недоста́тков, оста́нешься одино́ким, в знач. (идеа́льных люде́й не быва́ет)
5) предло́г, по́водтавыш чыгарырга гаеп эзләү — иска́ть по́вод для ссо́ры
•- гаебен ачу
- андый гаеп мулла кызында да була -
30 гаепчән
прил.; разг.лю́бящий осужда́ть, име́ющий привы́чку осужда́ть други́хсм. гаепләүчән 2)кода - бик үпкәчән, бик гаепчән кеше — сват - челове́к о́чень оби́дчивый, лю́бит осужда́ть (други́х)
-
31 гамьсезлек
сущ.беспе́чность, беззабо́тность- гамьсезлек күрсәтүгамьсезлектә гаепләү — обвиня́ть в беспе́чности
-
32 дәлил
сущ.1) доказа́тельство, до́вод, аргуме́нт; свиде́тельство, подтвержде́ние, мотивиро́вка, основа́ниекире кагылгысыз дәлилләр — неопровержи́мые доказа́тельства; неоспори́мые до́воды
төпле дәлил — ве́ский до́вод
ышандырырлык дәлилләр — убеди́тельные свиде́тельства
сүзләрегез шуңа дәлил — слова́ (ва́ши) - подтвержде́ние тому́
нигезсез дәлил — несостоя́тельный до́вод
дәлил китерү (күрсәтү) — привести́ доказа́тельство; аргументи́ровать
2) юр. ули́ка, доказа́тельствоматди дәлилләр — веще́ственные доказа́тельства
туры дәлилләр — прямы́е ули́ки (доказа́тельства)
гаепләргә дәлилләр җитәрлек — для обвине́ния ули́к доста́точно
3) зало́г, знак (чего-л.)дуслык дәлиле — зало́г дру́жбы
килешү дәлиле итеп — в знак примире́ния
-
33 диктаторлык
сущ.1) дикта́торство ( пребывание у власти в качестве диктатора)2) разг. дикта́торство (властное, не терпящее возражения управление (чем-л.), навязывание своей воли (кому-л.)) || дикта́торскийдикта́торлыкта гаепләү — обвиня́ть в дикта́торстве
дикта́торлык тоны — дикта́торский тон
• -
34 җавап
сущ.1) отве́т || отве́тныйсорау-җавап кичәсе — ве́чер вопро́сов и отве́тов
анык җавап — то́чный отве́т
җавап п хаты — отве́тное письмо́
••мең бәлагә бер җавап — погов. семь бед - оди́н отве́т
2) отве́т, о́ткликтәнкыйть мәкаләсенә җаваплар — о́тклики на крити́ческую статью́
3) разга́дкатабышмакның җавабы — разга́дка зага́дки
4) отве́т, реше́ниемәсьәләнең җавабын табу — найти́ реше́ние да́нной зада́чи
5) отве́т, отве́тственностьтуган ил алдында без һәрвакыт җавапта — пе́ред Ро́диной мы всегда́ в отве́те
6) разг. допро́сҗавап пка алып китү — увести́ на допро́с
7) показа́ния ( на допросе)гаепләнүчедән алынган язма җаваплар — пи́сьменные показа́ния подсуди́мого
•- җавап бирү
- җавап кайтару
- җавап бирүче
- җавап п итеп
- җавап п тавышы
- җавап ка тартылучы••җавап пка аптырамый — за сло́вом в карма́н не ле́зет
җавап пка тарту — привлека́ть/привле́чь к отве́тственности
-
35 җәмәгать
сущ.1) о́бщество, наро́д ( круг людей) || обще́ственныйҗәмәгать каршысында — пе́ред о́бществом
җәмәгать мәнфәгатьләре — обще́ственные интере́сы
җәмәгать оешмалары — обще́ственные организа́ции
җәмәгать урыннары — обще́ственные места́
җәмәгать фикере — обще́ственное мне́ние
җәмәгать эше — обще́ственная рабо́та
җәмәгать эшлеклесе — обще́ственный де́ятель
2) общи́на || общи́нныйФинляндиядәге татарлар җәмәгате — тата́рская общи́на в Финля́ндии
мөселман җәмәгате — мусульма́нская общи́на, мусульма́нское населе́ние
авыл җәмәгате — се́льская общи́на
3) гру́ппа; тру́ппа, о́б́ществотеатр җәмәгате — театра́льное о́бщество ( труппа)
4) гра́ждане, прихожа́не ( при обращении)җәмәгать, минем ни гөнаһым бар? — гра́ждане, в чём моя́ вина́?
5) уст. супру́га, жена́җәмәгатең бармы? — у тебя́ есть жена́?
6) уст. семья́•- җәмәгать гаепләүчесе
- җәмәгать җыены
- җәмәгать милке
- җәмәгать эшчесе
- җәмәгатьтән аерылу
- җәмәгатьтән аерылган кеше -
36 җәмәгатьчелек
сущ.1) обще́ственность || обще́ственныйфәнни җәмәгатьчелек — нау́чная обще́ственность
институт җәмәгатьчелеге — обще́ственность институ́та
җәмәгатьчелек фикере — обще́ственное мне́ние
җәмәгатьчелек гаепләүчесе — обще́ственный обвини́тель
җәмәгатьчелек хөкеменә тапшыру (чыгару) — вы́нести на суд обще́ственности
2) обще́ственная акти́вность -
37 йому
перех.1) закрыва́ть/закры́ть (глаза, рот); смыка́ть/сомкну́ть, смежа́ть/смежи́ть (глаза, веки); жму́рить, зажму́ривать/зажму́рить ( глаза)күз(ләр)не йомып табу — найти́ с закры́тыми глаза́ми
төн буе күз дә йоммадым — всю ночь глаз не сомкну́л
2) зажима́ть/зажа́ть, сжима́ть/сжать ( в кулак)бирсә дустың ком, аны да учыңа йому — (посл.) дарёному коню́ в зу́бы не смо́трят (букв. е́сли друг да́рит песо́к, и тот зажми́ в кула́к)
3) перен. замина́ть/замя́ть, скрыва́ть/скрыть, ута́ивать/утаи́ть || сокры́тие, ута́йкасүзне йому — замя́ть разгово́р
бер-берсенең гаепләрен йомалар — скрыва́ют вину́ друг дру́га
уңайсызлыкны йомарга тырышу — стара́ться замя́ть нело́вкость
4) перен.; разг. красть/укра́сть, присва́ивать/присво́ить || кра́жа, присвое́ниекеше хакын йому — присва́ивать чужо́е
5) перен.; прост. прико́нчить; прихло́пнуть, присту́кнуть (прост.)сакчыны йому — присту́кнуть охра́нника
•- йомып калдыру
- йомып килү
- йомып бару -
38 кара-каршы
нареч.1) друг про́тив дру́га, лицо́м к лицу́; визави́; тет-а-теткара-каршы утыру — сиде́ть визави́
кара-каршы сөйләшү — разгово́р тет-а-те́т
кара-каршы очрашу — встре́титься лицо́м к лицу́
2) про́тив друг дру́гакара-каршы гаепләү — обвине́ние про́тив друг дру́га
3) разг.; см. капма-каршы•- кара-каршы әйтешү
- кара-каршы җырлау
- кара-каршы җыр әйтешү
- кара-каршы китерү
- кара-каршы көрәш -
39 каралау
перех.1) черни́ть, почерни́ть; окра́шивать/окра́сить в чёрный цвет || черне́ние, зачерне́ниетешләреңне карала́ма, кашларыңны карала́у — ( песня) не черни́ зу́бы, а почерни́ бро́ви
2) перен.а) черни́ть, очерня́ть/очерни́ть, омрача́ть/омрачи́ть, помрача́ть/помрачи́ть; отравля́ть/отрави́тьякты тормышымны минем карала́ма — не омрача́й ты мою́ све́тлую жизнь
б) поро́чить, опоро́чить; мара́ть, помара́тьатасының исемен карала́п йөри — до́брое и́мя отца́ поро́чит
намусны карала́у — мара́ть честь
в) черни́ть, очерни́ть, оклевета́ть, пятна́ть, запятна́ть; позо́рить, опозо́рить, хули́ть, оха́ивать/оха́ять || клевета́, очерне́ние, обвине́ние, оха́иваниеаны, караклыкта гаепләп, карала́рга теләделәр — обвиня́я в воровстве́, хоте́ли его́ опозо́рить
-
40 кичерелмәс
прил.; см. кичерелмәслеккичере́лмәс гөнаһларда гаепләү — обвиня́ть в непрости́тельных греха́х
См. также в других словарях:
гаепләүче — Суд органнарында җинаять эшләүдә гаепләп чыгучы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гаепләнүче — Җинаять эшләүдә гаепле дип табылган кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гаепләү — 1. Гаепле дип карау, гаеп эшләгән дип санау 2. Гаеплелекне судта тикшереп раслау 3. Гаеп итеп сөйләү, яманлау. Шелтәләү, әрләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вердикт — Гаепләнүченең гаеплеме түгелме булуы турында антлы утырышчылар чыгарган карар … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яклау — 1. Кемне дә булса кыерсытырга, кимсетергә бирмәү, канат астына алу. Көрәштә, бәхәстә бер якта булу, ул якның хокукы, интересы өчен көрәшү 2. күч. Хезмәттә дуслык яки кардәшлек мөнәсәбәтендә булу сәбәпле, кемгә дә булса теләктәшлек итү, үз итү.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәмәгать — и. 1. Җәмгыять (1) 2. Җәмгыять (2,3). с. Коллектив катнашында яки коллективның аерым вәкилләре тарафыннан башкарыла торган. Аерым бер категориягә, төргә, җенескә һ. б. ш. караган төркем; (шулар) дөньясы, заты хатын кыз җәмәгате эт җәмәгатен ярата … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләгънәтләү — Бик каты гаепләү, каргау, каһәр. хәб. функ. Кемне дә булса нәфрәт белән читкә кагу, бик каты гаепләү сезгә мең ләгънәт! 2. Яратмаган, күралмаган кеше яки берәр нәрсә тур. тиргәп әйтелә курка, ләгънәт, курыкса да йолка. Җиңелчә шелтәләп әйтелгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адвокат — 1. Судта гаепләнүчене яклаучы юрист. Хокук мәсьәләләре буенча киңәшләр бирүче югары белемле юрист 2. күч. Яклаучы, арага керүче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алиби — Берәр җинаять кылуда гаепләнүченең гаепсезлегенә төп дәлил буларак, җинаять ясалган вакытта аның башка урында булуы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бату — ф. 1. Сыеклык төбенә китү. Көпшәк яки үзле масса эченә өлешчә яки бөтенләй кереп урнашу. Сыек яки үзле масса эченә кереп үлү. Басканда уелып керү, көпшәк булу, тотмау (юл яки аяк баскан җир тур.) 2. Уелып керү, чокырланып тору 3. Нык чылану яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бәлә — БӘЛА – 1. Бәхетсезлек, күңелсезлек һ. б. ш. хәл. Зарар, зыян, каза. Холыктагы йомшак як, кимчелек һ. б. ш. Берәр нәрсәнең аяныч, күңелсез нәтиҗәсе 2. Хәл итүе авыр эш, кыен мәсьәлә вакыт җитмәве зур бәлә 3. Яла, нигезсез гаепләү бәлә ягу 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге