-
61 уптым илаһи
-
62 фракциячелек
сущ.фракцио́нностьфра́кциячелекне гаепләү — осужда́ть фракцио́нность
-
63 хосусый
1. прил.1) в разн. знач. ча́стный, осо́быйхосусый шәхес — ча́стное лицо́
гомуми һәм хосусый мәсьәләләр — о́бщие и ча́стные вопро́сы
хосусый очрак — осо́бый (ча́стный) слу́чай
хосусый гаепләү — ча́стное обвине́ние
судның хосусый билгеләмәсе — ча́стное определе́ние суда́
мәсьәләне хосусый итеп алу — рассма́тривать вопро́с в ча́стном (у́зком) пла́не
2) ча́стный, частновладе́льческий, частносо́бственнический, частнопредпринима́тельскийхосусый сәүдә — ча́стная торго́вля
хосусый хуҗалык — ча́стное хозя́йство
хосусый милек — ча́стная со́бственность
хосусый эшчәнлек — частнопредпринима́тельская де́ятельность
3) ли́чныйсм. тж. шәхсихосусый тормыш — ча́стная жизнь
хосусый хатлар — ли́чные пи́сьма
4) осо́бый, осо́бенный, специа́льныйхосусый чакыру — специа́льное приглаше́ние
хосусый бер дәрт белән — с осо́бым пы́лом (чу́вством, подъёмом)
2. нареч.хосусый бер кәефлек белән — с осо́бенным настрое́нием
осо́бо, специа́льно- хосусый карамактагыхосусый чакырылган кунаклар — осо́бо приглашённые го́сти
- хосусый милек иясе -
64 шовинистлык
сущ.шовини́зм; проявле́ние шовини́зма || шовинисти́ческийшовинистлыкта гаепләү — обвиня́ть в шовини́зме
-
65 шпионлык
сущ.шпио́нство, шпиона́ж || шпио́нский; агенту́рныйшпионлыкта гаепләү — обвиня́ть в шпиона́же (шпио́нстве)
шпионлык эшенә тарту — привле́чь к шпио́нской рабо́те
шпионлык мәгълүматлары — агенту́рные све́дения, шпио́нские све́дения
-
66 эзәрләү
перех.1) см. эзәрлекләү 1), 2)урынсызга гаепләп эзәрләү — пресле́довать, обвини́в незаслу́женно
2) неотсту́пно следи́ть, подстерега́ть/подстере́чь, шпио́нить || сле́жка3) при́стально наблюда́ть (за чем-л.)4) редко рассле́довать || рассле́дованиегаеплеләрне эзәрләү — рассле́довать вино́вных
5) перен. поиска́ть, ула́вливать/улови́ть, подмеча́ть/подме́тить (суть, смысл) (чего-л.) -
67 эләгү
неперех.1) цепля́ться, зацепля́ться/зацепи́ться, задева́ть/заде́ть ( за кого-что); запу́тываться/запу́таться ( в чём) затра́гивать/затро́нуть (кого, что) || заце́пка, затра́гиваниекадакка эләгү — зацепи́ться за гвоздь
аякка эләгү — цепля́ться за́ ноги
җәтмәгә эләгү — запу́таться в сетя́х
ботакка эләгү — заде́ть за сучо́к
пуля сөяккә эләккән — пу́ля заде́ла кость
2) в разн. знач.; прям.; перен. попада́ть/попа́сть, попада́ться/попа́сться; угоди́ть, влипа́ть/вли́пнуть прост. || попада́ниекармакка (тозакка) эләгү — попа́сть на крючо́к (в капка́н)
бәлагә эләгү — попа́сть в беду́
күзгә сабын эләкте — мы́ло в глаза́ попа́ло
чокырга эләгү — попа́сть (угоди́ть) в я́му
алдашып эләгү — попа́сться на обма́не (за обма́н)
коллыкка эләгү — попа́сть в кабалу́
кыен хәлгә эләгү — вли́пнуть в неприя́тную исто́рию
гаепләнүчеләр эскәмиясенә эләгү — угоди́ть на скамью́ подсуди́мых
чолганышка эләгү — попа́сть в окруже́ние
алдынгылар рәтенә эләгү — попа́сть в число́ передовы́х
кулга иске китаплар эләкте — в ру́ки попа́ли стари́нные кни́ги
медицина институтына эләгү — попа́сть в медици́нский институ́т
яңгырга эләгү — попа́сть под дождь
3) попада́ть/попа́сть, успева́ть/успе́ть, угоди́ть прост.кичке поездга эләгергә кирәк — (нам) ну́жно успе́ть (попа́сть) на вече́рний по́езд
җыелышка эләгү — попа́сть на собра́ние
туйга эләгү — угоди́ть на сва́дьбу
4) разг. достава́ться/доста́ться, приходи́ться/прийти́сь, перепада́ть/перепа́сть (кому, что)яхшы урын эләкте — доста́лось хоро́шее ме́сто
бәхетле билет эләксен — пусть доста́нется (тебе́) счастли́вый биле́т
5) безл.; перен.; разг. попада́ть/попа́сть, достава́ться/доста́ться, взлета́ть/взлете́ть, нагора́ть/нагоре́ть прост. (кому, что, за что)соңга калдым, эләгә инде миңа! — опозда́л, ну и попадёт (влети́т) же мне!
аның өчен безгә бик нык эләкте — из-за него́ нам кре́пко доста́лось (нагоре́ло)
6) заража́ться/зарази́ться (чем-л.) ( гриппом) || зараже́ние7) перен.; разг. попада́ться/попа́сться, засыпа́ться/засы́паться прост. ( быть пойманным или уличённым)әһә, эләктегезме! — ага́, попа́лись!
чак кына эләкмәдем — чуть не засы́пался
8) в ф. эләкте, эләксә в сочет. с предшествующим мест....попа́лонәрсә эләкте шуны алу — брать что попа́ло
кая эләксә шунда ташлау — броса́ть куда́ попа́ло
кем эләкте шуңа сөйләү — расска́зывать кому́ попа́ло
•- эләгеп тору••эләкми торсын! — ду́дки!
-
68 юк өчен
1) из-за пустяко́в, по пустяка́м; напра́сно; напра́сненько2) зря, зазря́; несправедли́воюк өчен гаепләү — обвиня́ть ни за что, ни про что; зря обвиня́ть; возводи́ть напра́слину
-
69 ягылу
I страд. от ягу Iтопи́ться, ота́пливатьсяII страд. от ягу II1) ма́заться, нама́зыватьсяипигә май ягылган — на хлеб нама́зано ма́сло
2) кра́ситься, накра́шиваться, ма́заться разг.иреннәренә иннек ягылган — гу́бы накра́шены пома́дой
3) перен. припи́сываться, возводи́тьсяаңа әллә нинди гаепләр ягылды — ему́ припи́сывались вся́кие грехи́
4) неперех. каса́ться/косну́ться (кого-л., чего-л.) прикаса́ться/прикосну́ться, притра́гиваться/притро́нуться ( к кому-чему)өстәлдәге әйберләргә балалар ягылмасын — пусть де́ти не притра́гиваются к веща́м на столе́
См. также в других словарях:
гаепләүче — Суд органнарында җинаять эшләүдә гаепләп чыгучы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гаепләнүче — Җинаять эшләүдә гаепле дип табылган кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гаепләү — 1. Гаепле дип карау, гаеп эшләгән дип санау 2. Гаеплелекне судта тикшереп раслау 3. Гаеп итеп сөйләү, яманлау. Шелтәләү, әрләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вердикт — Гаепләнүченең гаеплеме түгелме булуы турында антлы утырышчылар чыгарган карар … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яклау — 1. Кемне дә булса кыерсытырга, кимсетергә бирмәү, канат астына алу. Көрәштә, бәхәстә бер якта булу, ул якның хокукы, интересы өчен көрәшү 2. күч. Хезмәттә дуслык яки кардәшлек мөнәсәбәтендә булу сәбәпле, кемгә дә булса теләктәшлек итү, үз итү.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәмәгать — и. 1. Җәмгыять (1) 2. Җәмгыять (2,3). с. Коллектив катнашында яки коллективның аерым вәкилләре тарафыннан башкарыла торган. Аерым бер категориягә, төргә, җенескә һ. б. ш. караган төркем; (шулар) дөньясы, заты хатын кыз җәмәгате эт җәмәгатен ярата … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләгънәтләү — Бик каты гаепләү, каргау, каһәр. хәб. функ. Кемне дә булса нәфрәт белән читкә кагу, бик каты гаепләү сезгә мең ләгънәт! 2. Яратмаган, күралмаган кеше яки берәр нәрсә тур. тиргәп әйтелә курка, ләгънәт, курыкса да йолка. Җиңелчә шелтәләп әйтелгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адвокат — 1. Судта гаепләнүчене яклаучы юрист. Хокук мәсьәләләре буенча киңәшләр бирүче югары белемле юрист 2. күч. Яклаучы, арага керүче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алиби — Берәр җинаять кылуда гаепләнүченең гаепсезлегенә төп дәлил буларак, җинаять ясалган вакытта аның башка урында булуы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бату — ф. 1. Сыеклык төбенә китү. Көпшәк яки үзле масса эченә өлешчә яки бөтенләй кереп урнашу. Сыек яки үзле масса эченә кереп үлү. Басканда уелып керү, көпшәк булу, тотмау (юл яки аяк баскан җир тур.) 2. Уелып керү, чокырланып тору 3. Нык чылану яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бәлә — БӘЛА – 1. Бәхетсезлек, күңелсезлек һ. б. ш. хәл. Зарар, зыян, каза. Холыктагы йомшак як, кимчелек һ. б. ш. Берәр нәрсәнең аяныч, күңелсез нәтиҗәсе 2. Хәл итүе авыр эш, кыен мәсьәлә вакыт җитмәве зур бәлә 3. Яла, нигезсез гаепләү бәлә ягу 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге