-
1 весь
I м; мест.(вся ж, всё с, все мн.)1) (целый, целиком) бөтен, барлык, һәммә, барча; буе2) бөтенләй, тулысынча; тәмам3) в знач. сущ. всё с, все мн. барысы, бөтенесевсе за одного, один за всех — барысы да бер кеше өчен, бер кеше барысы да өчен
•- во всю ивановскую кричать
- всем взял
- всем взяла
- всё равно
- всё одно
- на все четыре стороны II ж; уст. -
2 целый
-ая; -ое1) (полный, непочатый) бөтен, бер бөтен, тулы бер; төгәл бер2) бөтен, тулы бер, төгәл бер, буйцелый век — гомер буе; бөтен гомере
целый день — көн буе, көн озын
3) (значительный, большой) бик күп, бик зур, зур бер, бөтен бер4) ( неповреждённый) бөтен, исән, имин, зыян-зарарсыз, бозылмаган, ватылмаганцел и невредим — исән-сау, сау-сәламәт, сау-таза
5) ( не пропавший) исән-сау, исән, югалмаган6) в знач. сущ. (целое с) (нечто единое) бер бөтен, тулы бер7) мат. бөтен8) в знач. сущ.; мат. (целое с, целая ж) бөтен•- в целом- в общем и целом -
3 итоговый
-ая; -ое1) барлык, бөтен2) йомгак, йомгаклау...ы -
4 обойти
сов.1) ( кого-что) читләтеп үтү, урап узу, уратып узу2) ( что) әйләнеп (йөреп) чыгу3) ( кого-что) йөреп чыгу4) перен. ( кого-что) таралу, мәгълүм булу5) ( кого-что), разг. (обогнать, опередить) узу, узып китү, алга чыгу6) перен.; разг. ( кого-что) (перехитрить) уздырып җибәрү; алдалау, алдау7) перен. ( кого-что) читтә калдыру, төшереп калдыру• -
5 аврал
ма) мор. корабльдә гадәттә тревога буенча барлык команданың катнашы белән үткәрелә торган ашыгыч эшб) перен. бөтен коллективның, катнашы белән башкарыла торган ашыгыч эш -
6 во весь голос
бөтен тавышына, барлык көченә -
7 всемерный
-ая; -оебөтен чаралар белән, барлык мөмкинлекләр белән, һәрьяклап -
8 исстрелять
-
9 обежать
-
10 общевойсковой
-ая; -ое( общий для всех родов войск) бөтен гаскәр...ы, гомумгаскәри, барлык гаскәрләр өчен гомум -
11 общий
-ая; -ее1) гомуми, барысы өчен дә бер, һәркемгә караган2) күмәк эшләнә торган; уртак3) гомуми, уртак, бертөрле4) гомуми, тулаем, барлык, бөтен5) гомуми, төп, детальләргә кермәгәнизложить (что-л.) в общих чертах — ( берәр нәрсә турында) гомуми рәвештә сөйләп бирү
•- в общем- Общий рынок -
12 перетрясти
См. также в других словарях:
барлык — I. 1. Бар булу сыйфаты, юк түгеллек 2. Хәллелек, байлык; муллык, тәэмин ителгәнлек 3. Чынбарлык, тормыш өзгәләнә, кайный бөтен барлык 4. лингв. Әйтелгәннең раслануын яки дөреслеген белдерә торган формалар; киресе: юклык. БАРЛЫККА КИЛҮ – Ясалу,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бөтен — с. 1. Киметелмәгән, башланмаган. Ватылмаган, зарарланмаган; төзек 2. Гадәттә күләмне үлчәмне, микъдарны белдергән һ. б. сүзләр алдыннан килеп, тулы, тулысынча, тулаем, барлык дигәнне аңлата б. халык 3. Бар ягы да җитеш, тәэмин ителгән (кием салым … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гомуми — с. 1. Һәркемгә, һәрнәрсәгә караган; барысын да эченә алган. Һәркем, һәркайсы өчен уртак, бердәм 2. Кем белән дә булса бергәләп башкарыла торган г. эш 3. Иң төп, асыл билгеләргә генә караган, детальләргә кермәгән г. рәвештә әйтү. Аерым фактларга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пан — 1. Иске Польшада һәм иске Литвада: алпавыт 2. Польшада, Чехиядә һәм Словакиядә өлкән ир кешегә хөрмәтләп эндәшү сүзе. ПАН... – Кушма сүзләрдә бөтен, барлык дигән мәгънәне белдерә торган беренче кисәк (мәс. панамерика, панславизм) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
космос — Барлык форма материяләрнең бербөтен җыелмасы, барлык планеталар, йолдыз һәм йолдызлыклар бергә; галәм … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тултыру — 1. Берәр савытны берәр нәрсә белән тулы итү 2. Берәр нәрсә эченә башка ваграк нәрсәләр яки сыеклык салу 3. күч. Бөтен тирә юньне, барлык буш урынны биләп алу, бөтен тирә юньгә, барлык урыннарга таралу; күп булу. Нин. б. бер урынга җанлы җансыз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тутыру — 1. Берәр савытны берәр нәрсә белән тулы итү 2. Берәр нәрсә эченә башка ваграк нәрсәләр яки сыеклык салу 3. күч. Бөтен тирә юньне, барлык буш урынны биләп алу, бөтен тирә юньгә, барлык урыннарга таралу; күп булу. Нин. б. бер урынга җанлы җансыз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
галәм — 1. Материянең бер бөтен тәшкил иткән барлык формалары: планеталар, йолдыз һәм йолдызлыклар; космос 2. Җир йөзе, барлык терек һәм терек булмаган табигать; дөнья. Кешелек; җирдә яшәүче барлык кешеләр. Халык, кешеләр. Нин. б. төркем, тараф һ. б.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мобилизация — 1. Сугыш башлану уңае белән запастагы хәрби хезмәткә яраклы кешеләрне солдат хезмәтенә алу. күч. Хезмәт ияләрен, барлык көчне нин. б. ашыгыч гомум бурычны үтәү өчен туплау, оештыру эше 2. Тыныч вакыттагы барлык кораллы көчләрне сугышчан хәлгә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тулай — с. 1. Гомуми, барлык кешеләр яки барлык нәрсәләр өчен уртак 2. Чыгыш һәм чигерүләр дә кертелгән; барлык, бөтен рус. Валовой тулай продукция. ТУЛАЙ ТОРАК – Бер уку йортында яки бер предприятиедә эшләгән кешеләр бергә тора торган бина яки бүлмә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
һәммә — а. 1. Барлык, барча, бөтен; һәр, һәрбер һәммә кеше күңелсез вә кәефсез. и. иск. Барлык кеше, барлык нәрсә үз үзенә ия булган һәммәгә ия булыр 2. ҺӘММӘСЕ, ҺӘММӘБЕЗ, ҺӘММӘГЕЗ – Барысы да (берсе дә калмыйча) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге