-
41 Несиелендіру қағидаты
Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:
Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:
- мерзімділік;
- срочность;
- қайтарымдылық;
- возвратность;
- ақылы.
- платность.
Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.
Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.
Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.
Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.
Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?
Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?
Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.
В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.
Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:
Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:
- кепілгерлік;
- поручительство;
- кепілдік;
- гарантия;
- кепіл;
- залог;
- несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.
- страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.
Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.
Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).
Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.
Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.
Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:
В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:
- мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;
- залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;
- борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;
- гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;
- несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.
- кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.
Кепілдің екі нысаны бар:
Существует две формы залога:
- мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;
- залог с оставлением имущества у залогодателя;
- кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).
- залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).
Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?
Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?
Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.
В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.
Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?
Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?
Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.
Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.
Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?
Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:
Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:
- қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;
- “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;
- қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;
- “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;
- “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;
- “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;
- несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;
- “цель” использования кредитных ресурсов;
- несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;
- “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;
- “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;
- “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;
- несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.
- “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.
Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.
Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.
Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.
Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).
Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.
Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Несиелендіру қағидаты
-
42 әрі
Iдальше; тудаIIәрі беріден соң — спустя некоторое время, через некоторое время
( союз) иәрі қысқа, әрі түсінікті — и коротко, и понятно
-
43 білімді
образованный, сведущий••"Білімдіден шыққан сөз талаптыға болсын кез" — "Слова мудреца да слушают понимающие" ( Абай)
-
44 бірінші
первый, первая, первое -
45 сау
Сау бол! — Будь здоров! -
46 тысқары
1.особо; помимо; кроме; сверх2.өзіне тиесіден тысқары — помимо того, что следовало ему
-
47 үдеу
1.2.боран ертеңгіден үдеді — буран стал сильнее, чем утром
( о коне) набирать скорость -
48 ай
месяц (уақытты күн күнтізбесі бойынша есептеу бірлігі, өлшемі, жылдың он екіден бір бөлігіне тең, 30 тәуліктік мерзім) -
49 ақша базасы
денежная база (банкінің сақтық қоры ретінде пайдалануға болатын ақша, банк кассасындағы қолма-қол ақша, депозиттер, банкіден тыс айналыста жүрген нақты ақша) -
50 алаяқтық
кайтинг (коммерциялық банк ісінде: 1. чектерді екі не одан көп банкідегі шоттар арасында орналастыру, сөйтіп төлейтін банкіден ақша алу үшін қаражат орналастырылатын банкіге қажетті уақыттан артықшылық алу, 2. чектің атаулы құнын көбейту үшін ондағы санды алаяқтықпен өзгерту) -
51 артық қуат
избыточные мощности (кәсіпорында есептік жағдайда жұмыс істеу үшін қажеттіден артық сатып алынған машиналар, жабдықтар) -
52 ашылудағы кідіріс
задержка в открытии (биржа қызметшілерінің акциялар бойынша сауда мәмілесін жасасу уақытын әдеттегіден кешіктіруі) -
53 әкімшілік акт
акт административный (мемлекеттік басқару органының актісі, нормативтік актіден өзгешелігі: нақты құқықтық қатынастарды белгілейді, өзгертеді не тоқтатады) -
54 бөлу арнасы
канал распределения (1. тауарларды ақырғы тұтынушыға жеткізу үдерісіне енген кәсіпорындар, ұйымдар немесе жекелеген тұлғалар жиынтығы, 2. тауарлар өндірушіден тұтынушыға жететін жол) -
55 есі дұрыстық
вменяемость (дені сау адамның қалыпты психикалық күйі, өзінің іс-әрекетіне есеп беру қабілеті) -
56 жалға алушы
арендатор (жалгерлік шарттың жалға берушіден мүлікті ақыға уақытша иеленуге, пайдалануға немесе уақытша пайдалануға алушы тарабы) -
57 жасына қарай шоғырландыру
Казахско-русский экономический словарь > жасына қарай шоғырландыру
-
58 жоғары несие
высокий кредит (банк ісінде: клиентке берілетін несиенің ең көп сомасы, қаржыда: компания жеткізушіден бір жолы алуы мүмкін сауда несиесінің ең көп сомасы) -
59 жүкті бөліктеу
разбивка груза (тауарды жеткізушіден елеулі көлемде сатып алып, оны кейіннен бөлшек саудамен айналысатын саудагерлерге немесе өнеркәсіпте тұтынушыларға шағын топтамамен сату үдерісі) -
60 индент-агент
индент-агент (шетелдік жеткізушіден түсетін тауарларды сатуды шетелде жүргізетін өткізу жөніндегі агент)
См. также в других словарях:
Денёв — Денёв, Катрин Катрин Денёв Catherine Deneuve Канны, 2000. Дата рождения … Википедия
денёчек — денёчек, денёчки, денёчка, денёчков, денёчку, денёчкам, денёчек, денёчки, денёчком, денёчками, денёчке, денёчках (Источник: «Полная акцентуированная парадигма по А. А. Зализняку») … Формы слов
Ден, Владимир Эдуардович — Wladimir Alexander Ludwig von Dehn Дата рождения: 15 декабря 1867(1867 12 15) Место рождения … Википедия
Ден (значения) — Ден: Ден (Удиму) фараон Раннего царства Древнего Египта, правивший ок. 2950 до н. э. Ден, Джон офицер русского флота XVIII века, тайный агент на службе Великобритании Ден, Иван Иванович (1786 1859) русский военный… … Википедия
Ден (единица измерения) — Ден (сокращённое от Денье) внесистемная единица линейной плотности волокон или нитей, то есть отношение их массы к длине. 1 ден = 0,05 г/450 м (1 грамм на 9 километров). Таким образом, ден чисто техническая характеристика плотности… … Википедия
ДЕНЁВ Катрин — (Deneuve), настоящая фамилия Дорлеак (Dorleac) (р. 22.10.1943), французская актриса. В кино с 1956 (фильм «Ученицы»). Играла второстепенные роли (фильмы «Котята», «Мужчина с женщинами», «Хлопающие двери»). Первая значительная работа —… … Кино: Энциклопедический словарь
ДЕНЁЧЕК — ДЕНЁЧЕК, денёчка, муж. (разг. фам.). ласк. к день. Последние денечки доживаем. Толковый словарь Ушакова. Д.Н. Ушаков. 1935 1940 … Толковый словарь Ушакова
Ден Зигфрид Вильгельм — (Dehn) (1799 1858), немецкий музыкальный теоретик и педагог. Автор учебников гармонии и контрапункта. У Дена брали уроки М. И. Глинка, А. Г. Рубинштейн. * * * ДЕН Зигфрид Вильгельм ДЕН (Dehn) Зигфрид Вильгельм (1799 1858), немецкий музыкальный… … Энциклопедический словарь
Ден Босх (баскетбольный клуб) — Ден Босх Цвета Основан 1952 Город Хертогенбос … Википедия
ДЕНЁК — ДЕНЁК, денька, муж. (разг.). ласк. к день. Денек выдался трудный. Серенький денек. Серенькое утро, красненький денек. Толковый словарь Ушакова. Д.Н. Ушаков. 1935 1940 … Толковый словарь Ушакова
денёк — денёк, деньки, денька, деньков, деньку, денькам, денёк, деньки, деньком, деньками, деньке, деньках (Источник: «Полная акцентуированная парадигма по А. А. Зализняку») … Формы слов
