-
21 намуслылык
сущ.1) че́стность, со́вестливость, поря́дочностьаның намуслылыгы һәр эштә дә күренеп тора — его́ че́стность видна́ в ка́ждом де́ле
фән өлкәсендә намуслылык аерата кирәк — осо́бенно необходи́ма поря́дочность в нау́ке
2) правди́вость, справедли́вость, благоро́дствоаның ниятләренең намуслылыгы бездә бернинди дә шик тудырмый иде — правди́вость его́ наме́рений не вызыва́ла у нас никако́го сомне́ния
-
22 ният
сущ.1)а) наме́рение, цель, план, за́мысел, предложе́ние, побужде́ние, устремле́ниеэшнең башы - ният — (погов.) наме́рение - нача́ло де́ла
ният гамәлдән артык — (погов.) цель важне́е де́ла
ният нияткә җиткерә — (погов.) наме́рение приближа́ет к це́ли
бернинди ниятем юк иде — никако́го пла́на (за́мысла) у меня́ не́ было
б) по́мысел, у́мысел (о тайном, чаще предосудительном)явыз (усал, яман) ният белән — со злым у́мыслом; умы́шленно
2) рел. моли́тва, сотворённая во исполне́ние жела́ний•- ният итү- ният кылу
- нияткә ирешү
- нияткә җитү
- нияттән кайту
- ният үзгәртү -
23 рәсмиятсез
уст.; книжн.без форма́льностей, не соблюда́я форма́льностей; неофициа́льно; за́просто (разг.)бернинди рәсмиятсез, дусларча гына җавап кайтарды — отве́тил за́просто, по-това́рищески
-
24 тоткарлык
сущ.1) заде́ржка, зами́нка; препя́тствие; препо́нытоткарлык килеп чыгу — появле́ние зами́нки
төрле тоткарлыклар — ра́зные заде́ржки
тоткарлык булмаса — е́сли нет препя́тствий
бернинди дә тоткарлыклар юк — нет никаки́х препя́тствий
2) см. тоткарламадошман юлына тоткарлыклар кору — воздвига́ть/возводи́ть иску́сственные препя́тствия на пути́ врага́
•- тоткарлык китерү
- тоткарлык ясау -
25 уйдырма
1. сущ.вы́мысел, измышле́ниеуйдырмага ышану — пове́рить в вы́мысел
бернинди уйдырма юк — нет никако́го вы́мысла
2. прил.ялган уйдырмалар — ло́жные измышле́ния
вы́мышленный, мни́мыйуйдырма сүз — вы́мышленное сло́во
-
26 уртаклык
сущ.1) о́бщностьтел уртаклыгы — о́бщность языка́
карашлар уртаклыгы — о́бщность взгля́дов
2) о́бщеебезнең арада бернинди уртаклык юк — ме́жду на́ми нет ничего́ о́бщего
•- уртаклык юнәлеше -
27 үгетләү
перех.1) наставля́ть/наста́вить, дава́ть/дать наставле́ния; чита́ть нравоуче́ние; увещева́ть/увеща́ть ||а) наставле́ние, нравоуче́ние, увеща́ние, увещева́ние, назида́ние книжн.б) настави́тельный, увещева́тельный, назида́тельныйүгетләү тоны — настави́тельный (наста́внический) тон
хәл үгетләүдән узган инде — увещева́ния уже́ не помо́гут
2) увеща́ть, угова́ривать/уговори́ть || увещева́ние, угова́риваниеукырга керергәүгетләү — угова́ривать поступи́ть учи́ться
бернинди үгетләүләр дә ярдәм итмәде — никаки́е увеща́ния не помогли́
-
28 үпкә-сапка
-
29 һичкайда
нареч.нигде́; абсолю́тно нигде́һи́чкайда бернинди эз юк — нигде́ никаки́х следо́в (нет)
һи́чкайда һичкайчан булмаган мондый хәлләр — никогда́ нигде́ не случа́лись подо́бные дела́
-
30 ым-шым
сущ. собир.; разг.1) намёки, пересу́ды2) перен. слух, весть, изве́стиесиннән бернинди ым-шым юк — от теб́я́ нет никаки́х весте́й; от тебя́ ни слу́ху ни ду́ху
• -
31 яктылык
сущ.1) свет, огонёк || светово́йкичке яктылык — вече́рний свет
яктылык дулкыннары физ —. световы́е во́лны
авылда бер яктылык та күренми — не ви́дно ни одного́ огонька́ в дере́вне
2) све́тлость, я́ркостьйолдыз яктылыгы — я́ркость звезды́
электр яктылыгы — я́ркость электри́чества
кышкы кичләрнең яктылыгы — све́тлость зи́мних вечеро́в
3) перен. све́тлость, просве́тболытлар арасындагы яктылык — просве́т в ту́чах
4) перен. просве́т, облегче́ние, улучше́ниеаның тормышында бернинди дә яктылык булмады — в его́ жи́зни не́ было никако́го просве́та (облегчения, улучшения)
5) перен. све́тлость, просветлённость (взгляда, лица, мыслей, ума, будущего и т. п.)йөз яктылыгы — све́тлость лица́
акыл яктылыгы — просветлённость ума́
6) перен. свет, све́тлая жизньяктылыкка омтылу — стреми́ться к све́ту, к све́тлой жи́зни
•- яктылык көче
- яктылык күләгәсе
- яктылык нурланышы
- яктылык үткәрми торган
- яктылык үткәрмәүчәнлек
- яктылык үткәрмәү
- яктылык чәчелү
- 1
- 2
См. также в других словарях:
бернинди — Һичнинди … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ноль — 1. Зурлыкның булмавын белдерә торган 0 санының билгесе. Теләсә нинди санның уң ягына куелып, аның ун тапкыр зураюын белдерә 2. Төрле үлчәү шкалаларында башлангыч нокта ноль градус, нольдән түбән температура 3. күч. Җәмгыятьтә бернинди урын алып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
нуль — 1. Зурлыкның булмавын белдерә торган 0 санының билгесе. Теләсә нинди санның уң ягына куелып, аның ун тапкыр зураюын белдерә 2. Төрле үлчәү шкалаларында башлангыч нокта ноль градус, нольдән түбән температура 3. күч. Җәмгыятьтә бернинди урын алып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төссез — (ТӨССЕЗЛЕК) (ТӨССЕЗЛӘНДЕРҮ) (ТӨССЕЗЛӘНҮ) – с. 1. Төсе булмаган, буялмаган. Үтә күренмәле төссез газ. Күзгә ачык бәрелеп тормый торган, тонык төссез тукыма 2. Табигый төсе, алсулыгы югалган (бит тур.) рәв. Табигый төсен югалтып, агарынып 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тыныч — с. 1. Дулкынланмый, юк бар нәрсәгә борчылмый, ярсымый торган, сабыр, басынкы. Шундый кешеләргә хас; эчке рухи тынычлыкны белдерә торган. рәв. Дулкынланмыйча, ярсымыйча, сабыр 2. Тавыш тынсыз, дусларча бара торган. рәв. Тавышланмыйча, ярсымыйча,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тынычлык — и. 1. Бернинди шау шу, ыгы зыгы, хәрәкәт булмау хәле; тынлык. Физикада: хәрәкәтсезлек, тик торыш 2. Кешенең яки хайванның үзен сабыр, басынкы, тыныч тоту халәте 3. Рухи яки физик яктан борчылусыз, дулкынланусыз, тыныч халәт 4. Эшсез, төрле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
һичбер — а. 1. Бернинди, бертөрле дә 2. Беркайчан да, һич кенә дә, һич һичбер уйламаган идем 3. ҺИЧБЕРЕ, ҺИЧБЕРСЕ, ҺИЧБЕРӘҮ, ҺИЧБЕР КЕМ, ҺИЧБЕР КЕШЕ, ҺИЧКЕМ – Бер кеше дә, бернинди зат та, беркем. Арадан берсе дә вагонда һичберсе аңа таныш түгел … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бервакытта — рәв. 1. Бервакыт (ны) 2. Һичкайчан, бернинди очракта да … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
беркая — рәв. 1. Һичкая, бернинди урынга, һичбер җиргә 2. Кая да булса, берәр җиргә, урынга беркая үтмәк булалармы? 3. диал. Беркайда, һичкайда … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
болай — а. 1. Шулай, бу рәвешле 2. рәв. Яхшы, яхшырак, артыграк кичәгедән б. дәртләнеп 3. кер. Тыштан караганда, беренче карашка үзе б. әйбәт кебек. Гадәттә без сине б. көн саен тыңлыйбыз 4. Соң сез үзегез кем б. . БОЛАЙ ГЫНА – Гадәттәгечә, бернинди… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәяү — рәв. Бернинди транспортка утырмыйча, үз аяклары белән, атлап (бару тур.). и. Җәяү баручы, җәяүле кеше җәяүнең сукмагы тар, алай да турылыгы бар … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге