-
1 свалить
сов.1) кого-что аудару, егу, аяктан егу2) перен.; разг. (кого) (о сне, болезни) аяктан егу, аудару; биләп алу3) ( кого-что) ташлау, ыргыту, аудару, төшереп җибәрү4) ( что) өю, ташлау, тутыру5) перен.; разг. ( что на кого-что) аудару, сылтау, япсару••свалить с больной головы на здоровую — ≈≈ ак эт бәласе кара эткә
-
2 валить
I несов.1) ( кого-что) аудару, түнтәрү, егу2) ( что), разг. ( ничек җитсә шулай) ташлау, төяү3) (что, на кого), разг. сылтау, япсару, аударуII несов.1) агылу, агылып килү, агылып бару2) (о снеге и т. п.) ишелеп яву; (о дыме, паре) бөркелеп чыгу; ургылып чыгу -
3 навалить
сов.1) ( кого-что на кого-что) [өстенә] кую, [ өстенә] салу; өюнавалить мешок на телегу — капчыкны арбага [ күтәреп] салу
2) перен. ( что на кого-что) [күп итеп] йөкләү, өю, аудару3) (кого-чего, что) [күп итеп] аудару4) перен.; безл. ( кого-чего) разг. [бик күп] җыелу -
4 опрокинуть
сов.1) ( кого-что) аудару, түнтәрү, йөзтүбән каплау, каплап аударып кую2) перен. ( кого-что) (заставить отступить) чигендерү, чигенергә мәҗбүр итү, куып җибәрү3) перен. (что) (опровергнуть, разрушить) юкка чыгару, җимерү -
5 переливать из пустого в порожнее
корыны башка аудару, юкны бушка аудару -
6 подвалить
сов.1) (что, чего) янына өю (аудару, бушату)2) (что, чего) өстәп салу (җибәрү), өсти төшү, өстәү3) безл.; прост. ( кого-чего) өстәлү, өсте- өстенә килү, килеп җыелу, тагын килү -
7 подкупить
-
8 взвалить
-
9 взвести
сов.1) (кого-что) (ведя, помочь подняться) күтәрү, өскә мендерү2) ( что на кого-что) аудару, ябу, сылтау, япсару, тагу, ягу• -
10 вывалить
сов.1) ( кого-что), разг. аудару, аударып ташлау, егып төшерү, түгү, бушату2) прост. (выйти толпой, группой) агылып килеп чыгу, агылу -
11 завалить
-
12 завладеть
сов.( кем-чем)1) (взять, захватить) тартып алу, кулга төшерү2) перен. үзенә карату, үзенә тарту; үзенә буйсындыру, үз ягына аудару -
13 задарить
сов.( кого-что)1) ( поднести много подарков) мул итеп бүләкләү, күп бүләк бирү, бүләкләр белән күмү2) уст. ( подкупить) бүләк биреп сатып алу, бүләк биреп үз ягына аудару, үзенә карату -
14 играть в бирюльки
юкны бушка аудару, юк-бар белән шөгыльләнү -
15 из пустого в порожнее
( переливать) юкны бушка аудару -
16 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди -
17 нанести
сов.1) (что, чего) (берникадәр, күп итеп) китерү, китереп өю (тутыру, аудару)2) безл. (что, чего) (җил, агым белән) илтеп (китереп) өю; илтеп (китереп) ташлау3) безл.; разг. ( кого-что) (натолкнуть с разгона) китереп бәрдерү, илтеп бәрдерү4) ( что) сөртү, каплау5) ( что) төшерү6) (что, чего) (берникадәр) йомырка салу7)нанести обиду — хәтер калдыру, үпкәләтү
нанести рану — яралау; нанести удар сугу
нанести урон — зыян китерү, зарар китерү
-
18 обвалить
сов.( что) (обрушить) ишеп төшерү, җимереп төшерү, төртеп аудару -
19 обработать
сов.1) ( что) эшкәртү; чистарту2) перен.; прост. (кого-что) (склонить к чему-л.) үз ягына аудару; йогынты ясау, тәэсир итү• -
20 переложить
- 1
- 2
См. также в других словарях:
аудару — 1. (Үсеп утырган яки вертикаль торган нәрсәне) егу. Бер якка кыегайту, янтайту. Ян ягына әйләндерү 2. Нәр. б. икенче урынга бушату, илтеп ташлау. күч. сөйл. Кемгә дә булса кайгысын, борчуын, ачуын һ. б. ш. сөйләү, күңел бушату. күч. Күчерү,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аудару — (Жамб.: Жам., Жуа.) суды егін жеріне тарату. Суды жерге а у д а р ы п болдым (Жамб., Жуа.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бес табақ аудару — (Қарақ.) тойда отырған адамдардың әрқайсысына бір бір табақтан ас әкеледі, дастарқан басында отырған бес не төрт адам ол тамақтарды бір табаққа аударып салады. Осыған байланысты «төрт табақ аудару», «бес табақ аудару» тіркестік атаулар… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ұрыс барысында күшті басқа жаққа аудару — (Перенос усилий в ходе боя) операция (ұрыс) барысында әскерлердің (күштердің) басты топтары қимылдарының бағыттарын өзгерту. Ол шабуылда табысқа жеткен, қорғаныста қарсылас басты соққы беретін және қорғаушы әскерлерді күшейтуді талап ететін… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жала аудару — (ҚХР) жабылған жаладан, тағылған қылмыстан ақтау … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жарыдан аудару — (Ақт., Ырғ.) жартысынан көбін істеп бітіру. Мен шығырдың тарысын бірінші рет суырып болып, екінші ретке ж а р ы д а н а у д а р д ы м (Ақт., Ырғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
орамал аудару — (Түрікм., Красн.) келін боп түскен қыздың қызыл орамалын алып, оның орнына бүркеншік жабу салты … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
егу — 1. Көч белән аудару. Үсеп утырган агачны, игенне һ. б. кисеп яки чабып аудару. Югарыдан җиргә аударып төшерү 2. Җиргә ию, сөрлектерү (игенне) 3. Җиңү, арка белән җиргә салу (көрәштә) 4. күч. Каршы тора алмаслык итү, җиңү 5. күч. Төшерү, куу (эш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
биологиялық оқ-дәрілер — (Биологические боеприпасы) ұрыстың биологиялық құралдары арқылы аэрозольмен ауаның жер үсті қабатын зақымдауға арналған құрылым немесе олармен зақымданған тасушыларды жаю. Ұрыс биологиялық құралдарының рецептурасын ұрыс жағдайына аудару тәсіліне… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
сүргін — (Алм., Шел.) үргін сүргін. Қуғынмен алған мал с ү р г і н м е н кетеді екен, – деді Манақ (Алм., Шел.). [Түркі жазба ескерткіштерінде: сүр 1) бастап жүру; 2) қуу, қуғындау (ДТС, 517); сүр қуу (А. Бор., ЛСТ, 279).; сүрмек алға қарай айдау, қозғау… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
авыштыру — 1. Нәр. б. бер якка янтайту, кыйшайту 2. Уздыру (вакыт тур.) иртәне авыштыргач. Бик авырлык белән җиткерү, очны очка ялгау көнне көнгә мең бәлә белән а. 3. күч. Аудару (3) 4. күч. Көнкүрештә, бигрәк тә сәүдәдә эшне оста йөртү 5. Бер савыттан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге