-
81 Жоспарларды әзірлеу
Ғылыми-техникалық ынтымақтастық екі тарап үшін де маңызды және дәл жоспар бойынша жүзеге асырылуға тиіс.
Научно-техническое сотрудничество важно для обеих сторон и должно осуществляться по точному плану.
Біз... талқылауымыз қажет.
Нам необходимо обсудить...
- вопросы внедрения результатов научно-исследовательской работы в производство
- продажу лицензий на новейшие технологии.
Біз... жоспарға енгізуді ұсынамыз.
Мы предлагаем включить в план...
- строительство предприятий вашими специалистами в нашей стране.
Мен ақпарат алысуға және мамандардың біліктілігін көтеруге қатысты мәселелердің топтамасын егжей-тегжейлі қарауды ұсынамын.
Я предлагаю подробнее рассмотреть блок вопросов, касающихся обмена информацией и повышения квалификации специалистов.
Бұған... жатқызу керек.
Сюда следует отнести и...
- біздің елдеріміздің институттары мен зертханаларында бірлесіп жұмыс істеу үшін мамандар алмасуды
- обмен специалистами для совместной работы в институтах и лабораториях наших стран
- обмен технической документацией и нормативными документами.
Мен бұл жөнінен аса маңызды бағыттарды атап өткім келеді.
Я хотел бы перечислить важнейшие направления в этом отношении.
Әңгіме... жайында болып отыр.
Речь идет о...
- лекция курстарын оқу үшін лекторлар мен оқытушыларды бір-бірімізге іссапармен жіберу
- взаимном командировании лекторов и преподавателей для чтения курсов лекций
- мамандандырылған курстар, семинарлар, симпозиумдар, коллоквиумдар, ғылыми конференциялар мен сынақтамалар
- специализированных курсах, семинарах, симпозиумах, коллоквиумах, научных конференциях и стажировках
- ірі ғылыми-зерттеу мекемелері мен жоғары оқу орындарында ғылыми кадрлар даярлау
- подготовке научных кадров в крупных научно-исследовательских учреждениях и высших учебных заведениях
- систематическом обмене информационными материалами и опытом.
Мамандарды оқыту және ақыл-кеңестер беру келісімшартқа сәйкес қазақ (орыс) тілінде жүргізіледі.
Обучение специалистов и консультации будут проводиться в соответствии с контрактом на казахском (русском) языке.
Біз кейбір ұйымдастыру мәселелерін айқындап алғымыз және ғылыми-зерттеу жұмыстары саласындағы мәселелерді егжей-тегжейлі қарағымыз келеді.
Мы хотели бы определиться по некоторым организационным вопросам и рассмотреть подробнее вопросы сотрудничества в области научно-исследовательских работ.
Ұйымдастыру мәселелеріне келсек, біз... мәселеге қайтып оралуға тиіспіз.
Что касается организационных вопросов, мы должны вернуться к вопросу о...
- ғылыми-техникалық зерттеулер жүргізу кезіндегі кооперациялау (үйлестіру)
- маңызды ғылыми және техникалық проблемаларды (болжамдарды) бірлесіп жоспарлау және әзірлеу
- совместном планировании и разработке важных научных и технических проблем (прогнозов)
- сотрудничеству в области изобретательства и патентного дела.
Әуелі... мәселелерін талқылап алайық.
Давайте обсудим вопросы...
- долгосрочного развития; фундаментальных исследований
- біздің елімізде бірлескен кәсіпорындар салу кезінде біздің бірлескен ғылыми талдамаларымызды практикалық қолдануға қатысу
- участия в практическом применении наших научных совместных разработок при строительстве совместных предприятий в наших странах.
Біз... туралы мәселелерді талқылаймыз.
Мы обсудим вопросы о (об)...
- біріктірілген және мамандандырылған өнім жөніндегі нормалар мен стандарттар
- техникалық, экономикалық және заңи өлшемдер
- технических, экономических и юридических критериях
- жобалық-құралымдық құжаттаманың бірыңғай жүйесін әзірлеп, енгізу
- разработке и внедрении единой системы проектно-конструкторской документации
- обсуждении и согласовании важнейших технических требований.
Сіз талқылануға тиіс көптеген мәселелерді атадыңыз, бірақ біздің зерттеулеріміздің әдіснамасы және оларды өңдеу туралы ештеңе айтпадыңыз.
Вы назвали множество вопросов, подлежащих обсуждению, но не упомянули ничего о методологии наших исследований и их обработке.
Біз басқа әдіснаманы таңдауымыз керек.
Нам нужно выбрать другую методологию.
Бізде экономикалық-математикалық үлгілерді әзірлеп, қолдану үшін алғышарттар жасалған ба?
У вас созданы предпосылки для разработки и применения экономико-математических моделей?
Біз бұл мәселелердің бәрін әлемдік экономикалық ғылымды ескере отырып шешеміз.
Все эти вопросы мы решаем с учетом мировой экономической науки.
Казахско-русский экономический словарь > Жоспарларды әзірлеу
-
82 Банк аралық клиринг
Клиринг дегеніміз тауарлар, қызмет көрсетулер, бағалы қағаздар үшін өзара талаптар мен міндеттемелерді есепке алуға негізделген қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жүйесі. Банк аралық клиринг, өз кезегінде – заңды тұлғалардың өзара ақшалай талаптарын есепке алу жолымен банкілердің арасындағы қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жүйесі. Клиринг екі банкінің талаптары есепке алынатын екіжақты болуы мүмкін және есепке алу тәсімдеріне үш және одан көп банкілер қатысатын көпжақты болуы мүмкін.
Под клирингом понимается система безналичных расчетов за товары, услуги, ценные бумаги, основанная на зачете взаимных требований и обязательств. Межбанковский клиринг, в свою очередь – это система безналичных расчетов между банками путем зачета взаимных денежных требований юридических лиц. Клиринг может быть двусторонний, когда засчитываются требования двух банков, и многосторонний, когда в зачетных схемах участвуют три и более банков.
Клирингілік операцияларды ұйымдастырудың екі үлгісі қабылданған. Бірінші үлгіде өзара есепке алуға қатысушылардың шоттарындағы қаражатты алдын ала депозиттей отырып клирингіні жүргізу көзделеді. Екінші үлгіге сәйкес клиринг клирингіге қатысушылардың шоттарындағы қаражатты депозиттемей жүзеге асырылады.
Приняты две модели организации клиринговых операций. Первая модель предусматривает проведение клиринга с предварительным депонированием средств на счетах участников взаимозачетов. Согласно второй модели клиринг осуществляется без депонирования средств на счетах участников клиринга.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк аралық клиринг
-
83 Ипотекалық операциялар
Ипотека несиегердің (кепіл ұстаушының) борышқорға (кепіл берушіге) ақшалай талабын қамтамасыз ететін жылжымайтын мүлік кепілі болып табылады. Ипотека – жылжымайтын мүлік кепілімен алынған несие.
Ипотека представляет собой залог недвижимости для обеспечения денежного требования кредитора (залогодержателя) к должнику (залогодателю). Ипотека – это кредит, полученный под залог недвижимости.
Жылжымайтын мүлікке мына объектілер жатады:
К недвижимости относятся следующие объекты:
- жер қойнауының жер телімі;
- земельные участки недр;
- оқшауландырылған су объектілері;
- обособленные водные объекты;
- ормандар;
- леса;
- үймереттер;
- здания;
- ғимараттар;
- сооружения;
- кәсіпорындар;
- предприятия;
- пәтерлер;
- квартиры;
- мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс әуе және теңіз кемелері;
- подлежащие государственной регистрации воздушные и морские суда;
- ішкі жүзу кемелері;
- суда внутреннего плавания;
- ғарыш объектілері;
- космические объекты;
- құрылысқа бөлінген жер телімдерінде салынатын жылжымайтын мүліктің аяқталмаған құрылысы.
- незавершенное строительство недвижимого имущества, возводимого на земельном участке, отведенного для строительства.
Ипотекаға мыналарға қатысты рұқсат етілмейді:
Ипотека не допускается в отношении:
- мөлшерін ескергенде тиісті санаттағы жер мақсатын сақтап, дербес телім ретінде пайдалануға болмайтын жер телімі бөлігіне;
- части земельного участка, которая с учетом его размера не может быть использована в качестве самостоятельного участка с соблюдением назначения земель соответствующей категории;
- үйді немесе пәтерді меншіктенушінің осы үйдің немесе пәтердің бір бөлігін құрайтын тұрғын бөлмелері;
- жилых комнат, составляющих часть дома или квартиры собственника этого дома или квартиры;
- банкроттық туралы іс қозғалған не тарату немесе қайта құру туралы шешім қабылданған кәсіпорындар.
- предприятия, в отношении которого возбуждено дело о банкротстве либо принято решение о ликвидации или реорганизации.
Ипотека кепіл берушіге тиесілі мүлікке меншік немесе шаруашылық жүргізу құқығы негізінде белгіленеді. Мүлік кепіл берушіде оның иеленуі мен пайдалануында қалады.
Ипотека устанавливается на имущество, которое принадлежит залогодателю на правах собственности или хозяйственного ведения. Имущество остается у залогодателя в его владении и пользовании.
Ипотека заты шартта айқындалып, оның атауы, тұрған жері көрсетіледі.
Предмет ипотеки определяется в договоре с указанием его наименования, места нахождения.
Онда ипотека заты болып табылатын мүлік кепіл ұстаушыға тиесілі болатын құқық және кепіл ұстаушының осы құқығын тіркеген жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу органының атауы көрсетілуге тиіс.
В договоре об ипотеке должно быть указано право, в силу которого имущество являющееся предметом ипотеки, принадлежит залогодержателю, и наименование органа государственной регистрации прав на недвижимое имущество, зарегистрировавшего это право залогодателя.
Ипотека туралы шарт нотариалдық жолмен куәландырылуға және мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс.
Договор об ипотеке должен быть нотариально удостоверен и подлежит государственной регистрации.
Ипотека затының бағасы Қазақстанның заңнамасына сәйкес кепіл берушінің кепіл ұстаушымен келісімі бойынша айқындалады. Ипотека туралы шарт тараптары ипотека затын бағалауды тәуелсіз кәсіпқой ұйымға тапсыруы мүмкін.
Оценка предмета ипотеки определяется в соответствии с законодательством Казахстана по соглашению залогодателя с залогодержателем. Стороны договора об ипотеке могут поручить оценку предмета ипотеки независимой профессиональной организации.
Кепілпұл өзінің заңды иеленушісіне мынадай құқықтарды:
Закладная является именной ценной бумагой, удостоверяющей следующие права ее законного владельца:
- ипотека туралы шартта көрсетілген мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген ақшалай міндеттеме бойынша орындалуын алуға құқықты;
- право на получение исполнения по денежному обязательству, обеспеченному ипотекой имущества, указанному в договоре об ипотеке;
- аталған мүлікке салынған кепіл құқығын куәландыратын атаулы бағалы қағаз болып табылады.
- право залога на указанное имущество.
Ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер және кепіл беруші кепілпұл бойынша міндетті тұлғалар болып табылады.
Обязанными по закладной лицами являются должник по обеспеченному ипотекой обязательству и залогодатель.
Кепілпұлды кепіл беруші жасайды, ал егер ол үшінші тұлға болса, ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер толтырады.
Закладная составляется залогодателем, а если он является третьим лицом, то должником по обеспеченному ипотекой обязательству.
Кепілпұлды бастапқы ұстаушыға ипотека мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ипотеканы мемлекеттік тіркеуге алған орган береді.
Закладная выдается первоначальному залогодержателю органом, осуществляющим государственную регистрацию ипотеки, после государственной регистрации ипотеки.
Кепілпұл мынадай мазмұнда болуға тиіс:
Закладная содержит:
- құжаттың атауына енгізілген “кепілпұл” деген сөз;
- слово “закладная”, включенное в название документа;
- кепіл берушінің есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені көрсетілуі;
- имя залогодателя и указание его места жительства либо его наименование и указание местонахождения, если залогодатель – юридическое лицо;
- бастапқы кепіл ұстаушының есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені ипотека заты болып табылатын мүлікті кепіл берушіге тиесілі ететін құқықтың атауы және осы құқықты тіркеген органның атауы, онда мемлекеттік тіркеуге алынған нөмірі, күні және жері, ал егер ипотека заты кепіл берушіге тиесілі жалдау құқығы болса – жалға берілетін зат болып табылатын мүліктің дәл атауы және осы құқықтың қолданылу мерзімі;
- имя первоначального залогодержателя и указание его места жительства либо его наименование и указание местонахождения, если залогодатель – юридическое наименование права, в силу которого имущество, являющееся предметом ипотеки, принадлежит залогодателю, и наименование органа, зарегистрировавшего это право, с указанием номера, даты и места государственной регистрации, а если предметом ипотеки является принадлежащее залогодателю право аренды – точное название имущества, являющегося предметом аренды и срок действия этого права;
- ипотека заты болып табылатын мүліктің өмірлік пайдалану, жалға алу құқығымен, сервитутпен, өзгедей құқықпен қамтамасыз етілгені не ипотеканың мемлекеттік тіркеуге алынуы сәтінде үшінші тұлғаның тіркелуге тиісті ешқандай құқығымен қамтамасыз етілмегені көрсетілуі;
- указание на то, что имущество, являющееся предметом ипотеки, обременено правом пожизненного пользования, аренды, сервитутом, иным правом либо не обременено никаким из подлежащих государственной регистрации правом третьих лиц на момент государственной регистрации ипотеки;
- кепіл берушінің қойған қолы, ал егер үшінші тұлға болса, онда ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышқордың да қолы;
- подпись залогодателя, а если он является третьим лицом, то и должника по обеспеченному ипотекой обязательству;
- ипотека туралы шарттың нотариуста куәландырылған уақыты мен жері туралы мәліметтер;
- сведения о времени и месте нотариального удостоверения договора об ипотеке;
- бастапқы кепіл ұстаушыға кепілпұлдың берілген күнінің көрсетілуі.
- указание даты выдачи закладной первоначальному залогодержателю.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Ипотекалық операциялар
-
84 Кредиттің мәні мен атқарымы
Кредит – банкінің қарызгерге қайтарылатын етіп мерзімге және белгілі бір ақыға ақша беруі. Кредиттің мәні мынада:
Кредит – это предоставление банком денег заемщику на срок с возвратом и за определенную плату. Сущность кредита проявляется в:
- бір тұлғаның уақытша бос ақшалай қаражатын шоғырландыру;
- аккумуляции временно свободных денежных средств одного лица;
- уақытша бос ақшаны ақыға басқа тұлғаға уақытша пайдалануға беру;
- передаче временно свободных денег за плату во временное пользование другому лицу;
- қолда бар ақшаны ақша айналысында қолда жоқ ақшамен ауыстыру.
- замещение наличных денег безналичными деньгами в денежном обращении.
Кредит – қаржының бір бөлігі және қаржы орындайтын атқарымдарды атқарады, олар:
Кредит – это часть финансов, который выполняет те же функции, что и финансы:
- ақша қорларын және қолма-қол ақшалай қаражатты қалыптастыру;
- формирование денежных фондов и наличных денежных средств;
- ақша қорлары мен қолма-қол ақшалай қаражатты пайдалану;
- использование денежных фондов и наличных денежных средств;
- бақылау атқарымы.
- контрольная функция.
Кредит, несие және қарыз арасында қандай айырмашылық бар?
Какая существует разница между кредитом, ссудой и займом?
Кредитте банк немесе несие ұйымы қарыз беруші болады.
При кредите заимодавцем выступает банк или кредитная организация.
Тек ақша ғана қарыз заты болыр табылады. Кредиттің несиеден немесе қарыздан айырмашылығы осында.
Предметом займа являются только деньги. Этим кредит отличается от ссуды или займа.
Несие – затты бір тараптан (несие берушіден) екінші тарапқа (несие алушыға) уақытша тегін пайдалануға беруі, екінші тарап осы затты шартта уағдаласылған күйде қайтаруға міндеттенеді.
Ссуда – это передача вещи одной стороной (ссудодателем) в безвозмездное временное пользование другой стороне (ссудополучателю), которая обязуется вернуть ту вещь в состоянии, обусловленном договором.
Қарыз – бір тараптың (қарыз берушінің) екінші тараптың (қарыз алушының) меншігіне ақша немесе басқа бір затты қарызгердің қарыз берушіге сол заттың сомасын (қарыз сомасын) немесе өзі алған нақ сол тектегі және сападағы басқа заттың тең мөлшерін қайтаруға міндеттеп беруі.
Заем – передача одной стороной (займодателем) в собственность другой стороне (заемщику) денег или другой вещи с обязательством заемщика возвратить займодателю ту же сумму вещи (сумму займа) или равное количество других полученных им вещей того же рода и качества.
Кредит несиегердің ақшалай капиталының қозғалысқа түсу нысаны болып табылады. Ол несиегердің капиталын (меншікті немесе депозиттік салым нысанында тартылған) қарызгердің қарыз капиталына айналуын қамтамасыз етеді. Кредит бойынша қатынас – несиегер мен қарызгердің арасындағы қаржы қатынасы, бұл қатынас кредиттің шамасын еселей түсу мақсатындағы капиталдың ауыспалы айналымымен байланысты.
Кредит представляет собой форму движения денежного капитала кредитора. Он обеспечивает превращение капитала кредитора (собственного или привлеченного в форме депозитных вкладов) в заемный капитал заемщика. Отношения по кредиту — это финансовые отношения между кредитором и заемщиком, связанные с кругооборотом капитала в целях приращения его величины.
Кредиттің ең кең тараған жіктелімі:
Наиболее распространенная классификация кредитов:
- нысандары бойынша (коммерциялық, банкілік, тұтынушылық, мемлекеттік, ипотекалық, халықаралық несиелер);
- по формам (коммерческие, банковские, потребительские, государственные, ипотечные, международные кредиты);
- мерзімі бойынша (қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді);
- по срокам (краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные);
- қамтамасыз етілу түрлері бойынша (қамтамасыз етілген, қамтамасыз етілмеген).
- по видам обеспечения (обеспеченный, необеспеченный).
Какие отличительные свойства кредита относятся к его квалификационным признакам?
Өзіндік белгілер несиенің нақты тобының айрықша қасиеті, оның басты ерекшелігі болып табылады. Өзіндік белгілерге мыналарды жатқызуға болады:
Квалификационные признаки представляют собой отличительные свойства данной группы кредитов, ее главную особенность. К квалификационным признакам можно отнести:
- несиенің таралу аясы;
- сферу распространения кредита;
- несиенің берілу мақсаты;
- цель предоставления кредита;
- несиенің қамтамасыз етілуі.
- обеспечение кредита.
Таралу аясына қарай несие халықаралық және ішкі несиелерге бөлінеді. Халықаралық несиені шетелдік банкілер, несие ұйымдары, шет мемлекеттердің қорлары, үкіметтері береді. Ішкі несиені отандық банкілер береді.
По сфере распространения кредиты делятся на международные и внутренние. Международный кредит предоставляется зарубежными банками, кредитными организациями, фондами, правительствами иностранных государств. Внутренний кредит отечественными банками.
Мақсатты белгілері бойынша несиенің мынадай түрлері бар:
По целевому признаку кредиты бывают:
- қаржылай несие – банкінің қарызгерге несие шарты талабымен тікелей ақша беруі;
- финансовый кредит – это прямая выдача денег банком заемщику на условиях кредитного договора;
- коммерциялық несие – өнімді жеткізушінің (сатушының) сатып алушыға жөнелтілген тауар үшін төлемнің мерзімін ұзарту немесе оны бөліп-бөліп төлеу нысанында беру;
- коммерческий кредит – это предоставление поставщиком (продавцом) продукции покупателю в форме отсрочки или рассрочки платежа за отправленный товар;
- тауарлай несие – бір тараптың екінші тарапқа зат беруі;
- товарный кредит – это предоставление одной стороной другой стороне вещи;
- инвестициялық салық несиесі – салық төлеудің өзгертілуі, мұнда шаруашылық жүргізуші субъектіге өзінің салық бойынша төлемдерін белгілі бір мерзім аралығында және белгілі бір шекте азайтуға мүмкіндік беріледі, несие сомасы мен есептелген пайыздар кейіннен кезең-кезеңмен төленеді;
- инвестиционный налоговый кредит – это изменение уплаты налога, при котором хозяйствующему субъекту предоставляются возможность в течение определенного срока и в определенных пределах уменьшить свои платежи по налогу с последующей поэтапной уплатой сумм кредита и начисленных процентов;
- салық несиесі – салықтарды төлеу бойынша мерзімін ұзарту немесе бөліп-бөліп төлеу;
- налоговый кредит – это отсрочка или рассрочка по уплате налогов.
Қамтамасыз етілуіне қарай несиелер:
В зависимости от обеспечения кредиты бывают:
- бланкілік, яғни қамтамасыз етілмейтін несие;
- бланковые, т.е. без обеспечения;
- қамтамасыз етілген, яғни қамсыздандырылған несие болып келеді.
- обеспеченные, т.е. имеющие обеспечение.
Делдалдық заңды тұлғалардың ақша қорлары мен жеке тұлғалардың ақшалай табысының ауыспалы айналымы барысында уақытша босаған ақшалай қаражатты қайта бөлу жолымен жүзеге асырылады.
Посредничество осуществляется путем перераспределения денежных средств, временно высвобождающихся в процессе кругооборота денежных фондов юридических лиц и денежных доходов физических лиц.
Ресурстарды қайта бөлудің басты өлшемі — қарызгердің осы ресурстарды пайдаланудан табыс алуы. Ресурстар деңгейлес шаруашылық байланыстар бойынша — несиегерден қарызгерге қайта бөлінеді.
Главным критерием перераспределения ресурсов выступает прибыльность использования этих ресурсов заемщиком. Ресурсы перераспределяются по горизонтали хозяйственных связей — от кредитора к заемщику.
Берілген және алынған қарыз қаражатының ақысы қандай факторлардың ықпалымен қалыптасады?
Под влиянием каких факторов формируется плата отданных и полученных заемных средств?
Берілген және алынған қаражат үшін төленетін ақы қарыз қаражатының сұранымы мен ұсынымының әсерімен қалыптасады.
Плата за отданные и полученные средства формируется под влиянием спроса и предложения заемных средств.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Кредиттің мәні мен атқарымы
См. также в других словарях:
қызуқандылау — сын. Аздап қызып кететін, тез көтерілетін (адам). Біреулерге шектен тыс қ ы з у қ а н д ы л а у боп көрінгенімен, тормозы мықты ғой Қабылжанның (Қ.Жиенбай, Даңқ, 122) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
отырғызу пункті — (Пункт посадки) эвакуацияланған халықты ұйымдасқан түрде көліктерге отырғызып жіберуге арналған пункт. Ол темір жол станцияларында (платформаларда, кәсіпорындардың кірме жолдарында), кемежайларда (айлақтарда) эвакуациялық жиын пунктіне жақын… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
теңіз десанттарын отырғызу пункті — (Пункт посадки десанта) десант кемелеріне (көліктеріне) жеке құрамды отырғызу және әскери техниканы тиеу жүргізілетін қосымша акваториясы бар жағалау өңірі. Әдетте, теңіз десантын түсіру пункті әскери теңіз базасы аясында құрылады … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
аяғынан тұрғызу — (Орал, Жымп.) тік тұрғызу. Айтқанын істетіп, бір аз адамды а я ғ ы н а н т ұ р ғ ы з д ы (Орал, Жымп.). …оқушы жастарды қолдап соғу... а я ғ ы н а н т ұ р ғ ы з ы п қою жазаларына тартқан («К з жолы», 11.03.1937) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
отқызу — (Жамб., Жам.; Шығ.Қаз., Күрш.) отырғызу. Ол ағаш о т қ ы з д ы (Жамб., Жам.). Биыл картопты кештеу о т қ ы з д ы қ (Шығ.Қаз., Күрш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жағызу — ет. Сүтке жарымаған жас төлге бір ененің сүтін емізу немесе бауырына салу … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
сүндетке отырғызу — Мұсылмандық белгі салу, шөку … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ағызу — 1 (Түрікм.: Көнеүр., Тедж., Гяуз., Таш.) құю. Шайға шелектен су а ғ ы з ы п әкел ау (Түрікм., Көнеүр.). [Өзбекше охизмок (Узб. рус. сл., 1959, 312)] 2 (Монғ.) сырғыту. Сондықтан бір сағатта 10500 тонна көмір а ғ ы з а т ы н лента жұмыстатылатын… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
болғызу — қ. болдыру … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жарық тұрғызу — (Тау., Қош.) шам жағу, жарық қылу. Үй қараңғы болып кетті, ж а р ы қ т ұ р ғ ы з а й ы қ (Тау., Қош.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
миын ағызу — (Гур., Маңғ.) басын қатыру. Не боса соны айтып, м и ы м д ы а ғ ы з д ы (Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
