-
1 клятвенный
қасамӣ, савгандӣ, …и қасам, …и савганд; дать клятвенное обещание қасам хӯрда ваъда додан -
2 клятва
ж1. қасам, савганд; аҳд; дать клятву қасам додан (хӯрдан); сдержать клятву ба қасам вафо кардан; ба қавли худ истодан; нарушить клятву қасамро вайрон кардан (шикастан)2. уст. (проклятие) лаънат Аннибалова (Аннибаловская) клятв савганди абадӣ -
3 присягать
қасам хӯрдан, қасам ёд кардан -
4 отсечёние
с (по знач. гл. отсечь 1) буриш, бурида ҷудо кардан(и), қатъ кардан(и) <> даю голову на отсечёние ба сарам қасам; даю руку на,отсечёние ба ҷонам қасам -
5 поклясться
сов. қасам хӯрдан, савганд ёд кардан; заставить поклясться қасам хӯрондан -
6 присягать
несов. қасам (савганд) хӯрдан, қасам (савганд) ёд кардан -
7 провалиться
сов.1. афтодан, фурӯ рафтан, ғӯтидан, чӯкидан, ғалтидан; провалиться в яму ба чуқурӣ афтодан; провалиться в снег ба барф фурӯ рафтан (ғӯтидан)2. фурӯ рафтан, чӯкидан; крыша провалилась бом фурӯ рафт // (вогнуться) фурӯ хамидан, пахш шуда фурӯ рафтан; диван провалился нимқат пахш шуда фурӯ рафт (хамид)II(ввалиться - о глазах, щеках) коҳидан, кохистан, роғ мондан, чӯкидан, фурӯ рафтан3. перен. разг. (потерпеть неудачу) ноком шудан, барор наёфтан (накардан) // (быть раскрытым) ба даст афтодан; фош (ошкор) шудан // (на экзамене) дармондан, афтидан, ғалтидан4. перен. прост, (исчезнуть) гум (нест) шудан, беда рак (ғоиб) шудан, беному нишон шудан; куда он провалился? ӯ дар куҷо гум шуд?5. повел, провались (провалитесь)! прост, бран. гум шав(ед)!, нест ша-в(ед)! <> как (будто, словно, точно) сквозь землю -лея гӯё замин каши да бошад; я готов был сквозь землю провалиться замин накафид, ки ман дароям; провали сь я, провалиться мне на этом [самом] месте, провалиться мне сквозь землю прост, қасам ки…, қасам ба ҷонам ки…, аз ҷоям нахезам ки…, бало занад ки…. -
8 божиться
қасам хӯрдан -
9 зарок
тавба, қасам, ваъда, қавл -
10 клясться
қасам хӯрдан, савганд ёд кардан -
11 клятва
қасам, савганд, аҳд -
12 клятвенный
қасамӣ, савгандӣ -
13 клятвопреступление
савгандшиканӣ, аҳдшиканӣ, шикастани қасам -
14 поклясться
қасам хӯрдан, савганд ёд кардан -
15 присяга
қасам, савганд -
16 присяжный
қасамхӯрда, қасамӣ, савганд ёдкарда -
17 божба
ж уст. савганд (қасам) ба номи худо -
18 божиться
несов. қасам хӯрдан (ба номи худо) -
19 голова
ж1. сар, калла; седая голова сари сафед; голова болит (трещит) сар(ам) дард мекунад; голова кружится сар чарх мезанад, сар гашта истодааст; у меня голова тяжёлая сарам хум барин; кивать головой бо сар ишорат кардан; покачать головой сар ҷунбондан; дурная голова ногам покоя не даёт посл. каллаи бемағз - ҷабри пой // (единица счёта скота) сар; стадо в двести голов подаи иборат аз дусад сар ҳайвон2. перен. ақл, хирад, майна, шуур; у него ясная голова вай одами боақл аст, ӯ одами калладор аст; в его голове всё перепуталось майнаи ӯ гиҷ мешуд, сари вай гаранг буд; этот парень - голова! ин ҷавон боақл аст!3. м, ж перен. разг. сардор, роҳбар, садр; он всему делу голова ӯ сардори ҳамаи корҳост4. м ист. ҳоким; городской голова ҳокими шаҳр, шаҳрдор5. перен. (первые ряды чего-л.) сар, сафи пеш; голова колонны сари колонна6. калла; голова сыру як калла панир; сахарная голова як калла қанд, каллақанд <> голова садовая прост. каллакаду, каллаварам; бедовая голова прост. одами бекалла; ветреная голова одами ҳардамхаёл; горячая голова одами саргарм; дырявая голов а шутл. одами фаромӯшхотир; светлая голов а одами хирадманд; головой выше, на голову выше як сару гардан болотар; без головы I) (неумный) одами бекалла 2) (не обдумав) бешуурона, беақлона, бефикрона; в голов ах болои сар, тарафи сар; с головой 1) (умиый) одами доно, одами боақл 2) (обдуманно) бошуурона, боақлона; с головы аз ҳар кас, сари ҳар кас; с головы до ног, с ног до головы, с (от) головы до пят [аз] сар то по, саросар, комилан; через чью-л. голову ба каси дахлдор нагуфта (нафаҳмонда); очертя голову бемулоҳиза, беандеша; сломя гблову шитобон, саросемавор; бежать (мчаться) сломя голову шитобон давидан, саросемавор тохтан; в первую голову дар навбати якум, сараввал; на свою голову бар зарари худ; сам себе голов а худам ба худам хӯҷаин; голов а варит у кого кала(аш) кор мекунад; голов а идёт крӯгом чья, у кого сар гаранг шуда истодааст; голов а пухнет у кого сар варам мекунад; сарам хум барин; валить с больной головы на здоровую айби худро ба гардани дигарон мондан; вбить в голову кому-л. [ақидаеро] ба касе талкин кардан; вертится в - ё у кого ба нӯги забонам (забонат, забонаш) истодааст; ветер в головё у кого бодӣ; взбрести в голову кому ба хаёл омадан; вскружить голову кому-л. сари касеро гаранг кардан; выбросить (выкинуть) из голов ы кого-что аз хотир баровардан; выдать с голов ой кого сирро фош кардан; выдать себя с голов ой сирри худро фош (ошкор) кардан; вылететь (выскочить) из головы тамоман аз хотир баромадан, тамоман фаромӯш шудан; держать в головё дар хотир доштан; из головы вон аз хотир баромад, фаромӯш шуд; иметь голову на плечах фаҳм (фаросат) доштан; кровь бросилась в голову хун ба сар (ба майна) зад; кружить голову кому-л. сари касеро гаранг кардан; ломать гблову на чем майна об кардан; морбчить (дурить) голову кому аҳмақ (саргаранг) кардан, фирефтан; намылить голову кому-л. прост. сари касеро бе об тарошидан; негде (некуда) голову (голов -ы) приклонить ҷои сарпаноҳ нест; не выходит из голов ы аз хотир намебарояд, аз ёд намеравад; не сносить головы кому сар ба саломат набурдан; отвечать головой за кого-что-л. барои касе (чизе) кафил будан; повесить голову сар ба зер афкандан, лабу лунҷ овезон кардан; погрузиться (окунуться, уйтй) с голов ой во что-л. саргарми (ғарқи) коре шудан; поднять голову рӯҳбаланд шудан, зиндадил шудан; понурить голову сар хам кардан; поплатиться головой за что сар додан, сари худро қурбон кардан; посыпать голову пеплом хок бар сар кардан; потерять голову дасту по гум кардан, ақл гум кардан, саргаранг шудан; прийтй в голову кому ба хаёл (ба ёд) омадан, ба хотир расидан; прийти с повйнной головой гуноҳи худро ба гардан гирифтан; пропала моя голов а! мурдам акнун!, сари сахтам!; ручаться голов ой за кого-что-л. барои касе, коре зомин (кафил) шудан; свернуть голову кому-л. прост. сари касеро хӯрдан; свернуть [себе] голову сари худро хӯр-дан; сесть на голову кому-л. ба гардани касе савор шуда гирифтан; сложить голову сар додан, ҷон супурдан, шаҳид шудан; ходить на головё прост. бозӣ карда хонаро ба сар бардоштан; голову даю на отсечение сад қасам, ки…, сарамро ба гарав медиҳам, ки…; как снег на голову якбора; ногаҳон, нохост; навязался ты на мою голову! ту ба ман дарди сар шудӣ!; хоть кол на \головаё теши кому прост. гӯшташро бурда-бурда кунй ҳам, аз раҳаш намегардад -
20 заклясться
Iсов.1. (закаяться, дать зарок) тавба кардан, пушаймон шудан2. разг. (поклясться) қасам хӯрданIIсов. разг. (начать клясться) ба қасамхӯрӣ даромадан
- 1
- 2
См. также в других словарях:
АСАМ — Австрийский союз альпийской молодёжи Австрия Словарь: С. Фадеев. Словарь сокращений современного русского языка. С. Пб.: Политехника, 1997. 527 с … Словарь сокращений и аббревиатур
қасам — [قسم] а. савганд: қасам ба Худо, қасам ба рӯҳи…, қасам ба арвоҳи… қасам ба виҷдонам, ба Худо қасам, ба чашмонат қасам, ба ҷони… қасам, ба қасами худ содиқ мондан…; қасам додан маҷбур ба қасамхӯрӣ кардан, савганд хӯрондан; ниг. савганд (ёд… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
қасамӣ — [قسمي] мансуб ба қасам; машварати суди қасамӣ машварати суде (дар баъзе давлатҳо), ки аз тарафи халқ бо овоздиҳии озод интихоб шудааст ва барои аз рӯи адлу инсоф ҳукм баровардан ба қонуни асосӣ ва ғ. қасам хӯрдааст … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
асам — бір асам Ауыз толым тамақ … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қасамёдкунӣ — [قسم يادکني] исми амал аз қасам ёд кардан; маросими савганд ёд кардан (дар қувваҳои мусаллаҳ ҳангоми қабули вазифаи сарварии кишвар ва ғ); қасам хӯрдан … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
қасам — ар. зат. көне Ант … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қасам атқан — (Жамб.: Жам., Жуа.) құдай атқан. Ол бір қ а с а м а т қ а н адам (Жамб., Жам.). Бас сауғалап, бүгежектеген, жалтақ болған, қарғыс таңбасы басылған, қ а с а м а т қ а н қу өмір (Ш. Мұрт., Жұлд. көп., 255) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қасам сөз — (Жамб.: Мер., Шу) жаман сөз. Қ а с а м с ө з айтудың керегі не? (Жамб., Шу) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
асам болу — (Жамб., Тал.) құп болу, жөн болу, қабыл болу. Сен колхозға кіру үшін арыз берсең, а с а м б о л а р (Жамб., Тал.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
Азиатско-Североамериканская магистраль (АСАМ) — проект самого протяженного в мире международного транспортного коридора.Сингапур Бангкок Пекин Якутск тоннель под Беринговым проливом Ванкувер Сан Франциско. Если смотреть на географический глобус, этот путь соединит конечные пункты практически… … Геоэкономический словарь-справочник
бейқасам — (Жамб., Шу) сары ала, көк ала түсті жібек мата. Б е й қ а с а м чапаны бар біреу үйге кіріп келді (Жамб., Шу). [Қырғызша бейқасам (Кирг. рус. сл., 80)] … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі