-
1 акыллы
1. прил.1)а) у́мный, разу́мный, благоразу́мный, рассуди́тельный (человек, руководитель, совет, чин, поступок); смышлёный, сообрази́тельный; смека́листый, сметли́вый; толко́вый || разу́мник, разу́мница; у́мник, у́мница••акыллы әйтер юл куйдым дип, юләр әйтер мин җиңдем дип — (посл.) у́мный ска́жет, что уступи́л, глу́пый ска́жет, что победи́л; у́мный смиря́ется, глу́пый надува́ется
акыллы уйлап торганчы, акылсыз сугып егар — (посл.) реши́тельное де́йствие, хотя́ и безогля́дное, лу́чше изли́шней медли́тельности
б) у́мный, сообрази́тельный, поня́тливый ( о животных)2) в субстантивн. употр. как обращение акыллым у́мница (у́мненький) мой, у́мница (у́мненькая) моя́2. нареч.у́мно́, разу́мно, благоразу́мно, с умо́м (голово́й), рассуди́тельно, толко́во (говорить, действовать, мыслить); здра́во (судить о чём-л.), по-у́мному; му́дро ( поступать)••акыллы башлану — ирон. у́мничать || у́мничанье
акыллы башлы — см. акыллы баш 1)
-
2 акыллы җиңел
-
3 акыллы
akıllı -
4 акыллы
пр1. умный, разумный, благоразумный // умно, разумно, благоразумно2. мудрый, осмотрительный, толковый -
5 акыллы
klug, vernünftig, gescheit -
6 акыллы
1. прил. умный, разумный, мудрый, толковыйaqıllı keşe ― умный человек
2. нар. в знач.умно, разумно, мудро, толковоaqıllı eş itärgä ― действовать умно
-
7 акыллы
розумний, мудрий М; пор. ахыллы. -
8 акыллы баш
1) у́мный, толко́вый, рассуди́тельный || у́мница2) ирон. у́мная голова́, у́мник разг. -
9 акыллы гына
дово́льно у́мный, смышлёный; неглу́пый (работник, подросток) || дово́льно у́мно́ (разу́мно; здра́во; толко́во) (поступать, соображать, рассуждать) -
10 аек акыллы
= аек фикерле с тре́звым (здра́вым) умо́м, здравомы́слящий книжн. -
11 йөгерек акыллы
1) сообрази́тельный2) верхогля́д -
12 үткен акыллы
с о́стрым умо́м, остроу́мный -
13 akıllı
акыллы; башлы; исле; зирәк -
14 акылга җиңел
= акыллы җиңел1) полоу́мный, дура́шливый, ненорма́льный, придуркова́тый, дуракова́тый, полупоме́шанный, слабоу́мный2) см. акылсыз 1)-2) -
15 говорить дело
акыллы фикер әйтү, дөрес киңәш бирү -
16 умом не вышел
-
17 aqıllı
акыллы 1. прил.умный; разумный; мудрый; толковый2. нар.aqıllı keşe ― умный человек
в знач.умно; разумно; мудро; толково.aqıllı eş itärgä ― действовать умно
-
18 разумный
-ая; -ое1) ( обладающий разумом) акыллы, акылга ия булган, акылы булган2) ( логичный) акыллы, акылга яраклы, акылга муафыйк; нигезле3) ( рассудительный) төпле, төпле акыллы -
19 умник
м; разг.1) ( умный человек) акыллы кеше, акыл иясе2) ( рассудительный мальчик) акыллы малай, тыңлаулы малай3) ирон. акыллы баш, акыл сатучы -
20 карачы
сущ.; ист.акыллы карачы акыллы караны (гади кешене) хан итәр — (посл.) у́мный карачи́ сде́лает ха́ном у́много просто́го челове́ка
См. также в других словарях:
акыллы — с. 1. Аңлы, зиһенле. Тәрбияле, яхшы холыклы, тыңлаучан, үзен тота белә торган 2. Ачык фикерле, төпле, уйлап эш итә торган. күч. Кешенең тышкы кыяфәтенә карата; акыллылык сизелеп торган 3. Акылга сыешлы, акылга туры килә торган. Эчтәлекле, фикергә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адым — 1. Аякның алга, артка яки янга таба бер атлавы. Аяк атлау тавышы ул аның адымнарын ишетте 2. Атлау рәвеше, йөреш батыр адымлы. Ат йөрешендә иң салмак хәрәкәт, атлап бару; Аллюр 3. Озынлык үлчәве (атлаган вакытта ике аяк табаны арасы кадәр) ;… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аек — с. 1. Исерткеч эчемлек эчмәгән, исермәгән; исерек булмаган. Гомумән, исерткеч эчемлекләр, аракы эчми торган 2. күч. Фикер йөртердәй хәлдә, уйлау сәләтен югалтмаган, аңлы 3. күч. Акыллы, уйлап эш итә торган. рәв. Уйлап, акыл белән. Дөрес, туры,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
айнык — с. 1. Исерткеч эчемлек эчмәгән, исермәгән; исерек булмаган. Гомумән, исерткеч эчемлекләр, аракы эчми торган 2. күч. Фикер йөртердәй хәлдә, уйлау сәләтен югалтмаган, аңлы 3. күч. Акыллы, уйлап эш итә торган. рәв. Уйлап, акыл белән. Дөрес, туры,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алтын — 1. Сары төстәге затлы металл, химик элемент (Au, ат. мас. 197, 1064 гр. эри). с. Алтынга бәйләнешле. с. Алтын төсле, ачык сары 2. Шундый металлдан коелган әйберләр. Шундый металлдан коелган акча. Гомумән акча турында әйтелә. Гомумән байлык тур. 3 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аңгыра — (АҢГЫРАЛАНУ) (АҢГЫРАЛАТУ) – с. 1. Миңгерәү, аңсыз, надан, ахмак 2. Акылга зәгыйфь, тулы акыллы түгел … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйбәт — с. 1. Уңай сыйфатларга яки кирәкле үзенчәлекләргә ия булган; яхшы, киресе: начар. Һава, көннең торышы тур. Рухи халәт тур. кәефе әйбәт. Бөтен, файдаланырга яраклы. рәв. Җиренә җиткереп, яхшы итеп бик әйбәт сыйладылар 2. Югары сыйфатлы; затлы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
башлы — с. 1. күч. Акыллы, зиһенле, зирәк 2. Күп һәм эре башаклы, уңган. БАШЛЫ КӘБЕСТӘ – 1) Тоташ, туралмаган кәбестә 2) Сабагында баш үсә торган кәбестә (гади кәбестә). БАШЛЫ СУГАН – Суган башы өчен үстерелә торган суган сорты. БАШЛЫ ТАСТЫМАЛ – Ике башы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бердән — 1. Барысы бергә, бер үк вакытта барыбыз б. сикереп тордык. Кинәт, көтмәгәндә, шунда ук балалайка б. тынды 2. Барысын да тулаем, берьюлы бөтен акчасын б. чыгарып бирде 3. Бер толымга үргән чәч тур. б. үрелгән 4. Санаганда беренче пунктны күрсәтү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бигрәк — рәв. 1. Чиктән тыш, кирәгеннән артык, чамасыз 2. Барыннан да элек җавабы, бигрәк тә акыллы карашы... 3. кер. Килешмәгәндә әйтелә килешмәгәнне инде, бигрәк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җитди — с. 1. Тормышта, эштә үзен төпле, акыллы тота торган, һәркайчан уйлап эш итүчән; киресе: җилбәзәк, җилкуар. Эшкә җаваплы карый торган, эшенә һәм үз үзенә таләпчән (кеше) , эшне булдырырлык (кеше) 2. Иң мөһим, әһәмияте ягыннан аерылып торган иң… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге