-
21 каштановый
-
22 небесный
-ая; -ое1) күктәге, күк...ынебесная сфера астр. — күк йөзе
2) ( о цвете) аксыл күк, аксыл зәңгәр, күк төсендәге -
23 светло-
I св`етло-кушма сүзләрнең "аксыл, ак" мәгънәләрен аңлата торган беренче өлешеII св`етло-кушма сүзләрнең "төп төскә караганда тоныграк, сыеграк" мәгьнәләрен аңлата торган беренче өлеше -
24 açık
ачык; аксыл; иркен -
25 агара башлаган
см. аксыл 1) -
26 аксылт
прил.; разг.; см. аксыл 1) -
27 зәңгәр
прил.1) си́ний; голубо́й; бирюзо́вый, василько́выйзәңгәр күк (йөзе) — си́нее не́бо; голубо́е не́бо
аксыл зәңгәр — све́тло-голубо́й, све́тло-си́ний; лазу́рный; небе́сный
ачык зәңгәр — я́рко-голубо́й; ультрамари́новый
куе зәңгәр — тёмно-си́ний
2) в сочет. на -лы сине-, голубо-зәңгәр күзле — голубогла́зый, синегла́зый
•- зәңгәр чәчәк
- зәңгәр күк чәчәк
- зәңгәр таш
- зәңгәр төлке
- зәңгәр чыпчык
- зәңгәр якут
- зәңгәр гә буяу••зәңгәр билет — ист. си́ний биле́т ( военный билет для невоеннообязанных в мирное время)
зәңгәр билет бирү (зәңгәргә калдыру) — ист. освободи́ть от слу́жбы в а́рмии в ми́рное вре́мя
зәңгәр сөт — сепари́рованное (жи́дкое) молоко́
зәңгәр таң — вре́мя ме́жду но́чью и у́тром; ни свет ни заря́
зәңгәр хыял — грёза, возду́шные за́мки (букв. голуба́я мечта́)
зәңгәр хыялга бату — гре́зить, стро́ить возду́шные за́мки, вита́ть в эмпире́ях, уноси́ться в облака́
-
28 коңгырт
прил.тёмно-ру́сый, (о волосах, о бороде, бровях, усах); бу́рый, тёмно-кори́чневый ( о масти животных)коңгырт чәчле — русоволо́сый
аксыл коңгырт — све́тло-ру́сый
- коңгырт кызылкуе коңгырт — тёмно-ру́сый; тёмно-кашта́новый
- коңгырт сары
- коңгырт яшел күз -
29 рәшә
сущ.1) пелена́ сухо́го тума́на; ма́рево; мга, мглааксыл рәшә — белёсое ма́рево
басу өстен зәңгәрсу рәшә каплаган — по́ле укры́то синева́тым ма́ревом
2) мира́ж, ма́ревокоры чүлдәге рәшә кебек — как ма́рево (мира́ж) в пусты́не
• -
30 сары
1. прил.1) жёлтыйсары буяу — жёлтая кра́ска
аксыл сары — све́тло-жёлтый; белоку́рый
куе сары — гу́сто-жёлтый, лимо́нно-жёлтый
кызыл сары — краснова́то-жёлтый; ры́жий
зәгъфран сары — шафра́нно-жёлтый
әфлисун сары — апельси́ново-жёлтый, ора́нжевый
көрән сары — бе́жевый, коричнева́то-жёлтый
гәрәбәдәй сары бал — мёд цве́та янтаря́
2) как первый компонент составных терминов цвета жёлто-, желтова́то-2. сущ.1) жёлтый цветсарыга буяу — кра́сить в жёлтый цвет
2) желто́кйомырка сарысы — желто́к яйца́
3) желту́ха || желту́шныйсм. тж. сары авыруысары төшеп авыру — заболе́ть желту́хой
4) мед. жёлтая вода́, глауко́ма•- сары ат
- сары баллыкай
- сары бизгәк
- сары билчән
- сары буяк
- сары гөмбә
- сары иңү
- сары керү
- сары камчау
- сары корсак
- сары-көрән
- сары -кызыл
- сары кына
- сары май
- сары мәтрүшкә
- сары раса
- сары сандугач
- сары су
- сары су авыруы
- сары тамыр
- сары тәнле
- сары төнбоек
- сары тутлы
- сары төскә керү
- сары туфрак
- сары үлән
- сары үрмәләвек
- сары чыпчык
- сары чәчәк
- сары шәңгә
- сары тәтәй
- сары-яшел••сары йорт — уст. жёлтый дом ( больница для душевнобольных)
-
31 төсмер
сущ.1) в разн. знач. отте́нок, тон, тона́льностьяшел буяуның аксыл яшел төсмере — бле́дно-зелёный отте́нок зелёного цве́та
мәгънә төсмере — отте́нок значе́ния
2) масть (лошади, коровы и т. п.)төсмерен аерып булмый — различи́ть масть невозмо́жно
-
32 төтен
сущ.1)а) дым, дымо́к; чад || дымово́йтәмәке төтене — таба́чный дым
төтен торбасы — дымохо́д;
б) дымо-төтен юллыгы — дымохо́д
төтен йоткыч — дымопоглоти́тель
2) перен.; разг.а) интригу́ющая весть, осужде́ние, спле́тни; пересу́дытөтен тарату — распространя́ть спле́тни (о ком-л.)
б) осужда́ющий намёкэт күзе төтен белмәс — (посл.) бессты́жих глаз и дым неймёт (букв. соба́чий глаз не чу́вствует ды́ма)
3) ист. "дым", двор, тя́гло ( единица счёта податного населения во многих древних государствах)төтен башыннан — поды́мно, подво́рно; поды́мный, подво́рный
йөз егерме төтен — сто два́дцать податны́х дворо́в
•- төтен чыгару
- төтен салу
- төтен салымы
- төтен налогы••төтен булып очу — исче́знуть, рассе́яться ( словно дым)
төтен җибәрү — пусти́ть пыль (дым) в глаза́
төтен тавы — возду́шный за́мок (невозможные, неосуществимые обещания, планы, мечты и т. п.)
төтен чыкканчы — прост. до упа́ду ( о пляске), до кро́ви и́з носу ( о работе), до бе́лой горя́чки ( о пьянстве)
төтене йөри — понима́ет толк (в чём-л.), смы́слит
төтене кыек — врёт, привира́ет, пыта́ется обма́нывать
төтене туры (чыга, йөри) — говори́т ве́рно, пра́вильно, и́скренне, не врёт
- төтен чигүтөтеннән котылып, утка төшү — из огня́ да в по́лымя
- төтен чыга
- төтен генә чыга -
33 шәмәхә
-
34 беж
прил.; неизм. -
35 бежевый
-ая; -ое -
36 белокурый
-
37 восковой
-ая; -ое1) балавыз...ы; балавыз...2) перен. балавыздай сары, балавыз төсендәге, аксыл сары• -
38 землистый
-
39 кремовый
-
40 лазурный
См. также в других словарях:
АКСЫЛ — Беловатая; с беловатым лицом. Татарские, тюркские, мусульманские женские имена. Словарь терминов … Словарь личных имен
аксыл — (АКСЫЛЛАНУ) (АКСЫЛЛЫК) – с. 1. Ак төскә тартым ачык төс 2. Төссезгә тартым 3. Төсне атаган сүзләр янында шул төснең сыек, акка тартым булуын белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алмачуар — Аксыл таплары булган җирән яки күк (ат төсе) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
глициния — Аксыл шәмәхә төстәге хуш исле тәлгәш чәчәк ата торган декоратив куак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилдәк — Аксыл сары чәчәк ата һәм чәчәге бик тиз коела торган иртә яз үсемлеге, сары умырзая; рус. Ветреница … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
колача — Аксыл җирән, кола төстәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күкбүз — Аксыл соры төстәге (ат тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
натрий — Аксыл көмеш сыман төстәге йомшак, селтеле металл (Na, ат. масс. 23; 97. 8 град. эри) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
парафин — Аксыл яки саргылт, балавыз сыман органик матдә (нефтьтән, торфтан яки соры күмердән алына) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сирень — Аксыл шәмәхә яки ак чәчәк ата торган, куе яшел һәм шома яфраклы декоратив куак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
стеарин — Аксыл яки саргылт, ярым үтә күренмәле май сыман матдә: шәм, сабын ясау һ. б. ш. өчен файд … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге