-
1 жаль
1. в зиач. сказ. безл. кого-что, чего и с неопр. раҳм, ҳайф аст, дареғо, афсӯс; мне жаль этого человека ба ин кас раҳмам меояд; жаль покидать этот город ин шаҳрро партофта рафтан ҳайф аст2. в знач. сказ. безл. с сою-зами «если», «что» и с неопр. афсӯс ки…, ҳайф ки…, дареғо; жаль, что вы уезжаете афсӯс, ки шумо меравед3. в знач. вводн. сл. афсӯс ки…, дареғо; зайти бы к ним, да жаль, нет времени ба хонаи онҳо даромадан лозим буд, аммо афсӯс, ки вақт нест жалюзи с нескл. чиғпарда жамка ж обл. (пряник) кулчаи қандин -
2 власть
ж1. хокимият; законодательная - ь ҳокимияти қонунбарор; исполнительная власть ҳокимияти иҷроия; у кормила - и дар сари ҳокимият; быть у власти дар сари ҳокимият истодан (будан); прийти к власти ба сари ҳокимият омадан, соҳиби салтанат шудан; власть имущий ҳукмдор, соҳибҳокимият2. чаще мн. власти (администрация) маъмурият, ҳукумат; местные власти хукумати маҳаллӣ3. ҳукм, ихтнёр; родитсльская власть ихтиёри (ҳукми)падару модар4. қувва, иқтидор, қудрат; власть слова қувваи сухан 0 ваша власть ихтиёр доред, майл майли шумост; в моей (твоей, егб и т. д.) власти дае ихтиёри ман (ту, вай ва); не в моей (твоёй, его // т. д.) власти дар ихтиёри ман (ту, вай ва ғ.) не, берун аз ихтиёрм (иқтидори) мам (ту, вай ва ғ.) аст; во власт и, под властью кого-чего-л. да| таъсири касе, чизе; он был во власти своих воспоминаний вай дар зери таъсири хотироти ҳуд буд; отдаваться но власть кого-чего-л. ба касе, о кардан; терять власть над собой рон карда натавонистан, инони аз даст додан -
3 вторачивать
несов. см. второчить вторачиваться несов. страд. бо фитрок баста шудан вторгаться несов. см. вторгнуться вторгнуться сов.1. бо зури (ҳуҷум карда, зада) даромадан; враг вторгся в страну душман ба хоки мам ҳуҷум карда даромад2. перен каллуфона мудохила кардан; - в чью-л. жизнь ба ҳаёти касе мудохила кардан -
4 вчуже
нареч. разг. бо назари бегона, бегона бошад ҳам; мне его вчуже жаль бегона бошад ҳам, ба ӯ раҳмам меояд -
5 забрать
сов.1. что гирифтан; - в горсть орехи як каф чормағз гирифтан // уст. (взять взаймы) қарз гирифтан2. кого-что бо худ гирифтан, гирифта бурдан; забрать свой вещи чизҳои худро гирифта бурдан; забрать детей в деревню бачаҳоро ба деҳа гирифта бурдан3. кого-что разг. соҳибӣ кардан, ба даст даровардан, кашида гирифтан; зер карда гирифтан, фатҳ кардан; - крепость қалъаро фатҳ кардан; // забрать в плен асир гирифтан; забрать в солдаты ба аскарӣ гирифтан4. (арестовать) ҳабс кардан, ба ҳабс гирифтан, банди кардан5. кого-что перен. разг. фаро гирифтан, зер кардаи, моидаи; страх забрал ваҳм зер кард; жалость забрала раҳмам омад; тоска забрала ғаму ғӯсса зер кард6. что гйрифтан, гузарондан, раво дидан; - власть над кем-л. ҳукми худро ба касе ғузарондаи7. что гирифтан, ба дарун андохтан; забрать волосы под платок мӯйро ба зери рӯймол гириф-тан8. что тангтар дастболо шудан; ғолиб омадан; забрать голыми руками кого-что осон комёб шудан; забрать себе в голову санги ман сад ман гуфтаи, гап гапи ман ғуфтан; забрать силу нуфуз ёфтаи; - в (свой| руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; - за живое ба ҳаяҷон овардан -
6 приложить
сое. что1. ниҳодан, мондан, гузоштан, зер (пахш) кардан; приложить руку к сердцу даст ба дил гузоштан; печать мӯҳр мондан (задан)2. илова (изофа, зам, хамроҳ) кардан, мулҳақ кардан; приложить к письму фотографию ба хат сурат ҳамроҳ кардан; к заявлению документы ба ариза ҳуҷҷатҳоро илова кардан3. ба кор буррдан (андохтан), истифода кардан (бурдан), кор фармудан, татбиқ кардан; приложить все силы тамоми қувватро ба кор андохтан; приложить энергию саъй ба кор бурдан, ғайрат кардан О приложить руку (руки) к кому-чему даст задан, дар коре иштирок кардан, шарик будан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо кардан, имзо гузоштан; ума не приложу ақлам (фаҳмам) намерасад -
7 ровнёхонько
нареч. разг. см. ровно 1-5; я ровнёхонько ничего не понимаю ман тамоман ҳеҷ чизеро намефаҳмам -
8 ровно
1. нареч. ҳамвор, тахт, текис2. рост; дорога шла ровно роҳ рост мерафт3. нареч. мунтазам, мураттаб, баробар; сердце билось ровно дил мунтазам метапид4. в знач. частицы расо; ровно десять рублей расо даҳ сӯм; ровно в три часа расо дар соати се5. в знач. частицы разг. ҳеҷ, тамоман; я ровно ничего не понимаю ман ҳеҷ чизеро намефаҳмам -
9 северный
1. шимолӣ, …и шимол; северный ветер боди шимолӣ; северные районы страны районҳои шимоли мам-лакат; северное полушарие геогр. Нимкураи шимолӣ; Северный полюс геогр. Қутби Шимолй; северное сияние фаҷри шимолӣ; северная природа табиати шимол2. ҳамчун қисми таркибии баъзе номҳои зоологии шимолӣ: северный олень гавазни шимолӣ -
10 сказать
сов.1. что и без доп. гуфтан, гап задан; сказать неправду дурӯғ гуфтан, сказать несколько слов чанд сухан гуфтан; скажите мне, где книга? ба ман гӯед, китоб куҷост?; она сказала, что уезжает вай гуфт, ки меравад2. что и без доп. уст. (рассказать) гуфтан, нақл кардан3. что и с неопр. уст. (приказать) фармон додан, фармудан4. что или с придаточным доп. чаще с отриц. гуфтан, фикр (тахмин) кардан; по его виду нельзя сказать, что он устал ба афту андомаш нигоҳ карда наметавон гуфт, ки ӯ хаста шудааст5. 1 л. мн. буд. скажем в знач. вводн. сл. масалан6. повел. скажи(те)! (вы-ражает удивление) наход?!, ҳамин тавр?! как сказать кӣ медонад, надонам; к примеру сказать масалан, барои мисол; легко - ба гуфтан осон; лучше сказать вводн. сл. беҳтараш ин ки…, ҳатто; можно сказать вводн. сл. метавон гуфт; нельзя сказать, чтобы наметавон гуфт, ки…; нельзя сказать, чтобы я не устал наметавон гуфт, ки ман хаста нашудаам; нечего сказать 1) дар воқеъ, воқеан, гуфтагӣ барин 2) вводн. сл. ҳай-ҳай!; ничего не скажешь дар вокеъ, воқеан, гуфтагй барин; по правде сказать в знач. вводн. сл. ҳаққашро (росташро) гӯям (гӯем); рости гап (гапи ҳақ) ҳамин ки…; скажи(те) на милость 1) уст. лутфан гӯед 2) аҷаб! аҷабо!; скажи(те) пожалуйста! гапашро бинеда!; с позволения сказать вводн. сл. 1) ирон. ба номаш 2) иҷозат диҳед, бифаҳмам; иҷозат диҳед, бипурсам; так сказать вводн. сл. ба ибора, ба истилоҳ; чтобы не сказать больше (точнее говоря) аниқтараш, дурустараш; сказать последнее прости книжн. алвидои вопасин гуфтан; \сказать свое слово метавонистагиашро кард (гуфт) -
11 частить
несов. разг.1. тез (сахт) будан, тез (сахт) шудан; дождь частит борон сахт меборад, борон рез мекунад; пульс частит набз сахт мезанад2. бисьёр шитофтан, шитоб кардан; не частй, играй медленнее шитоб накун, оҳиста навоз; лошадь частит асп зуд меравад, асп йӯрға гирифт2. бошитоб гап задан, бидиррос задан, тез-тез гап задан; она так частит, что я ничего не понимаю вай чунон бидиррос мезанад, ки ман чизе немефаҳмам -
12 чёрт
м1. иблис, шайтон2. бран. лаънатӣ3. в знач. нареч. чёртом прост. шермардона <> чёрт возьми (подери)! бран. сабил монад!, бало занад!; чёрт дернул (дернет) кого с неопр. прост. чӣ бало зад, чӣ бало шуд, ки…; чёрт занёс кого прост, аз кадом гӯр омад, роҳашро, гум карда омад; чёрт [его] знает, чёрт-те что (сколько и т. п.) прост. худо медонад; он говорит чёрт знает что кай донам ки чӣ мегӯяд; чёрт знает что [такое] надонам, ин чӣ бало! ин чӣ бетартибӣ; чёрт с тобой (с вами и т. п.) бран. ҷаҳаннам, садқаи сарам; чёрта лысого прост, хобатро ба об гӯй, хестӣ, ки хсубат будааст; чёрта с два бран. ҳаргиз не!, аслоне!, номаъқул кардӣ!; до чёрта 1) (очень сильно) мурданивор; устал до чёрта мурданивор монда шудам 2) аз ҳад зиёд, бисьёр; яблок там до чёрта дар он ҷо себ аз ҳад зиёд аст; к чёрту, ко всем чертям бран. 1) (прочь, долой) гум шав!, дафъ шав!, нест шав! 2) (прахом, вдребезги) сарнагунсор рафт, бар бод рафт; всё полетело к чёрту ҳамаи кор бар бод рафт, расвои кор баромад 3) в знач. у сил. частицы аз куҷо, чӣ хел; какой он к чёрту специалист! чӣ хел вай мутахассис будааст, мутахассиси гӯр; на кой чёрт бран. чӣ даркор!; ни черта прост, ҳеҷ чиз; ни черта не понимаю прост, ҳеҷ чиз намефаҳмам; ни к чёрту не годится прост, ба як пули сиёҳ (пучак) намеарзад!; что за чёрт! прост, ин чӣ бало буд; чем чёрт не шутит одам ҳодис, раваду шавад, аҷаб нест ки…; ему [сам] чёрт не брат прост, одами зӯр, худаш подшоҳ - табъаш вазир; [сам] чёрт ногу (голову) сломит сари ҳисоби ин кор гум; у чёрта на рогах (на куличках) прост, дар ким-- кадом гӯр, дар кимкуҷо; бежать как чёрт от ладана от кого-чего прост, мурданивор тарсида гурехтан; одному чёрту известно кӣ медонад?, худо медонад; в тихом омуте черти водятся валвалакон лаб-лаби бом, фис-фисакон кора тамом, каждуми тахи бурьё; не было печали, [так] черти накачали прост, бе дарди саре нишаста будам, пул додаму дарди сар харидам; не так страшен \чёрт, как его малюют поел. тарсончак чор чашм дорад
См. также в других словарях:
МАМ — Международная академия меганауки http://www.rassa.ru/ образование и наука МАМ Мама код аэропорта п. Мама авиа, Иркутская обл. Источник: http://www.vinavia.com/airports/69396101010148488.shtml … Словарь сокращений и аббревиатур
імамізм — іменник чоловічого роду … Орфографічний словник української мови
мамій — іменник чоловічого роду, істота ірон … Орфографічний словник української мови
мамілярія — іменник жіночого роду … Орфографічний словник української мови
МАМ ППС — модульно агрегатный метод проектирования и постройки судна … Словарь сокращений и аббревиатур
Мам — Деревня Ирландии Мам англ. Maum, ирл. An Mám Страна Ирландия … Википедия
Мам-Кросс — Деревня Ирландии Мам Кросс англ. Maam Cross, ирл. An Teach Dóite Страна … Википедия
мамæлайы — з.б.п., мин., (мамæлайы къæбæр) … Орфографический словарь осетинского языка
імам — а, ч. Духовний глава всіх мусульман або певної їх частини. || Титул правителя мусульманської держави, наділеного релігійною, політичною та військовою владою. || Мулла, який керує спільною молитвою в мечеті, а також настоятель мечеті … Український тлумачний словник
імамізм — у, ч. див. шиїзм … Український тлумачний словник
мамій — я/, ч., ірон. Розпещений, виніжений син … Український тлумачний словник