-
1 къехын
I (къох) неперех. гл. см. ехын I. Сэтэнейуэ гуащэр пIэ ухуами исти жэхафэгум къох. Нарт.ЗэмалъхъэгъуитIым я фэр пыкIауэ.. шордакъым къехахэщ. КI. Т., Акъ. З.Жэп къехын см. жэп.{И} жьафэ къемыхын см. жьафэ.{И} напIэр къемыхын см. напIэ I.И нэбдзыпэ къемыхын см. нэбдзыпэ.Уэ къехын см. уэ I.Уэсэпс къехын см. уэсэпс.Iумыл къехын см. Iумыл.II (кърех) перех. гл. см. ехын II. -
2 къехын
неперех.1) сходить, сойти, спускаться, спуститьсяпкIэлъейм къехын спуститься с лестницы2)◊ уэ къох град идёт -
3 къехын
1. спуститься, опуститьсякъушъхьэм къехын спуститься с горы2. упастьтемпературэр къехыгъ упала температура -
4 къехын
يهبط، ينزل من الأعلى -
5 съехать
къехын, лъыкIотэн -
6 къегъэхын
-
7 къежэхын
(къожэх) неперех. гл. 1. сбежать вниз откуда-л. с чего-л./ ЖэрыжэкIэ къехын.2. сбежать, стечь вниз ( о жидкости)/ ТкIуаткIуэ гуэр егъэзыхыгъуэмкIэ къэжэн, зыгуэрым къежэбзэхын.* Матренэ Лу и натIэм къежэх лъыр илъэщIырт. КI. А.3. скатиться вниз откуда-л. с чего-л./ Къеджэрэзэхын, Iэжьэ, лъэрыжэ сыт хуэдэхэмкIэ къехын.* Сосрыкъуэ жыхуаIэр Абрэмывэу къежэхым натIэкIэ йоуэри Нэхъ хуабжьыжу дрехуеиж. Къэб. п. и ант.Пащхьэр къежэхын см. пащхьэ.ПщIэнтIэпсыр къежэхын см. пщIэнтIэпс.Уэшх къежэхын см. уэшх. -
8 къелъэтэхын
(къолъэтэх) неперех. гл. 1. слететь с чего-л. ( о птицах)/ Лъэтауэ зыгуэрым къехын.Бзур жыгым къелъэтэхащ.2. переносное спрыгнуть, соскочить с кого-чего-л./ Зыгуэрым къелъэн, псынщIэу къехын.* Куэбжэм къызэрысу Жыраслъэн.. къелъэтэхщ шыми, IэкIэ и шы къарэм теуIуащ. КI. А. -
9 уэ
I град/ Пшэм и псыIагъэ хьэуам щызэщIэщтхьауэ щIым къытехэ мыл хьэдзэхэр.Уэ пIащэ. Уэм хиубыдэн.Уэ къехын идти - о граде.Уэ кърипхъыхын = уэ къехын.II см. хьэуа.* Уэм щыфийуэ къэзыкIухь, выщхьэм тету "вагъэ зыщI" {бзу}. Къэб. п. и ант. Губгъуэм уит е уэм ухэт, сымыупщIэу гум сыпхуешэ. КIу. Б.Уэри щIыри гъэзын перевернуть всё в поисках чего-л.III личн. мест. ты/ Зызыхуагъазэ, зэпсалъэ щхьэ закъуэм и пIэ иувэ цIэпапщIэ псалъэ.* Уэ пщIэри ещIэ, езым ищIэри щIыгъужщ. (погов.)IV междом. выражает неожиданную радость, удивление, восхищение и т. п./ Зыпэмыплъа гуфIэгъуэ, гъэщIэгъуэныгъэ е гуауэ къегъэлъагъуэ.* Уэ, дыунэхъущ. Уэ, къеблагъэ.V частица и (употребляется для выражения последовательной смены событий, явлений, действий)/ Iуэхугъуэхэр къыщызэкIэлъахькIэ къагъэсэбэп щIэгъэхуэбжьэныгъэ зыхэлъ частицэ.* Псы ефапIэм кIуэхэри уэ лъагъуэр къамыгъэкъабзамэ, уэ IухьэпIэхэр тэрэз ямыщIамэ. Черк. таур. -
10 епсыхын
(йопсых) неперех. гл. спешиться, сойти (напр. с коня)/ Къехын, къеувэхын (шым).* БыдапIэ дыхьэпIэм деж пщы Аслъэнджэрий сымэ щопсых. Ш. А. -
11 зегъэхуэхын
(зрегъэхуэх) перех. гл. быстро опуститься откуда-л., прыгнуть, броситься откуда-л./ ЛъагапIэ гуэрым зэуэ къелъэн, къехын; занщIэу тIысын.ЩIым зегъэхуэхын. ПкIэлъейм зегъэхуэхын. Шым зегъэхуэхын. -
12 зыкъегъэлъэтэхын
(зыкърегъэлъэтэх) перех. гл. спрыгнуть, быстро спуститься с кого-чего-л. (чаще с лошади)/ ЗыщIыпIэ къелъэн, къепкIэн, псынщIэу къехын (шым). Мурат, Iуэхур зытетыр къищIэным хуэпIащIэу, шым зыкъригъэлъэтэхри занщIэу машинэм бгъэдыхьащ. Къ. Хь. -
13 зыкъегъэшын
(зыкърегъэш) перех. гл. просторечие медленно, плавно спуститься, сползти откуда-л. вниз ( чаще о человеке)/ Зыгуэрым хуэму, щатэ щIыкIэу къехын, къепсыхын.Пщыр йопсых, бейгуэлхэми {шыхэм} зыкърагъэщэтэхри хуэпIащIэу пщым щIакIуэр хуаубгъу. Ш. А. -
14 зыкъедзыхын
(зыкъредзых) перех. гл. спрыгнуть, соскочить с кого-чего-л./ ЗыщIыпIэ къепкIэн, къелъэн; псынщIэу къехын.Бгым зыкъедзыхын. Ужьэ цIыкIум мывэм зыкъридзыхащ. Къ. З. ЩIэхыу {шым} зыкъедзыхи, унэм зыкъыщIэдзи, гухэлъ жыдгъэIэ. фольк. -
15 къекъутэхын
а)(кърекъутэх) перех. гл. сбить, сшибить, снести что-л./ Къутэу къегъэхуэхын, къегъэлъэлъэхын.* Зауэм щыгъуэ чылисэм и щхьэм топышэ техуэри кърикъутэхащ. Къэб.б) 1. (къекъутэхащ) неперех. гл. быть сбитым, снесенным/ Къутауэ къехуэхын, къелъэлъэхын.Уэнжакъыр къекъутэхащ.2. (кърекъутэх)неперех. гл. переносное просторечие переть, идти напролом/ НэуфIыцIщхьэрыуэу, хуэзэр и гъуэгуу къехын. Шум къырекъутэх. -
16 къелъэн
(къолъэ) неперех. гл. 1. спрыгнуть с чего-л. ; прыгнуть вниз/ КъепкIэн, псынщIэу къехын, къепкIыхын.* Мыщэр шым къелъэри къуэм дэлъэдэжащ. Къ. З.2. перепрыгнуть через кого-что-л./ Зыгуэрым къыщхьэпрылъын, къызэпрылъын.КIэнауэм къелъэн.3. переносное падать, низвергаться ( о потоке)/ ЛъагапIэ гуэрым къехуэхын, къежэхын (псыр).* Бахъсэныжь ябгэр.. Къолъэр хъушышэу Бгым и лъагапIэм. П. Б. -
17 къелъыхын
(къолъых) неперех. гл. спрыгнуть откуда-л./ Лъэуэ зыгуэрым къехын, къепкIыхын.* А шу мафIэм и даущ Сосрыкъуэм къыщищIэм, Мывэ шэнтым къолъых. Къэб. п. и ант. -
18 къеIумылэуэн
(къоIумылауэ) неперех. гл. образоваться - о гололедице/ Iумыл къехын. -
19 къикIын
(къокI) неперех. гл. 1. прийти, приехать, прибыть откуда-л./ КъэкIуэн, зыщIыпIэ къикIыу.* Выр здахумкIэ къикIыу зы лIы гуэр къахуэзащ. Дыщэ кI.2. выйти из чего-л. сойти с чего-л./ Зы кIуэцI гуэр къэгъэнэн къикIауэ, къехын (гум). ЩIалэр мафIэгум къикIащ.3. появиться, высыпать ( о сыпи)/ КъытрикIутэн, къытекIэн (щIыфэм).ЩIыфэр къикIащ.4. означать, выражать, обозначать/ Зыгуэр къуигъэщIэн, къыбгуригъэIуэн.* Хэт дэнлъэчыр уэ зыхуэпщIыр?... ДэнлъэчитIым зыгуэр къокI. Акъ. З.{И} гурей къикIын см. гурей.{И} гурыфI къикIын см. гурыфI.{И} делэн къикIын см. делэн.Ер къикIын см. е.Емынэ къикIын см. емынэ I.Куэзырым къикIын см. куэзыр.{И} кIэныр къикIын см. кIэн.Къайгъэ къикIын см. къайгъэ.Мыхьэнэ къикIын см. мыхьэнэ.{И} насып къикIын см. насып.{И} нэ къикIын см. нэ.{И} псэлъэн къикIын см. псэлъэн.{И} пхъэ къикIын см. пхъэ.Шэр къикIын см. шэ.{И} IумацIэр къикIын см. IумацIэ. -
20 кърикIутэхын
/ Ину къешхын; куэду къехын (уэр).* Уэшхыр къыщIидзэри уафэм уридэкIуеин хуэдизу кърикIутэх хъуащ. Нарт.
Страницы