-
1 πότνια
πότνια, ἡ, weiblicher Ehrentitel, bes. in Anreden oder Anrufungen an Göttinnen und sterbliche Frauen; substantivisch, Herrinn, Gebieterinn (vgl. πόσις, δεσπότης, wie es Apion auch erklärte, δέσποινα, verwandt mit potis, potens); Ἄρτεμις πότνια ϑηρῶν, Beherrscherinn des Wildes, Il. 21, 470; βελέων, Pind. P. 4, 213, von der Aphrodite; πότνια λαῶν, γυναικῶν u. dgl., Arat. 112; auch πότνια ἐμά, meine Gebieterinn, Eur. Ion 704; – häufiger adjectivisch; Hom. u. Hes.; stetes Beiwort der Hera, die erhabene, ehrwürdige Herrinn; u. so Aesch. Spt. 137; auch Ἥβη, Il. 4, 2; Ἐνυώ, 5, 592; Κίρκη, Καλυψώ, Od. 1, 14. 8, 448 u. sonst; u. sehr gewöhnlich πότνια μήτηρ, die ehrwürdige Frau Mutter; Hes. stets Beiwort einer Göttinn, der Hera, Athene, Tethys u. Peitho; Ἀγλαΐα, Pind. Ol. 14, 13; Μοῖσα, N. 3, 1; Ὥρα, 8, 1; Λιβύα, P. 9, 55; Ἐρινύς, Aesch. Eum. 911, u. öfter; ὦ πότνια χϑὼν καὶ πότνι' ἀκτὴ χώματος, Ch. 711, wie πότνια μᾶτερ, von der Mutter Erde, Soph. Phil. 394; auch die Furien heißen ὦπότνιαι δεινῶπες, O. C. 84; u. Demeter u. Kora, 1053; πότνι' Ἀρά, El. 111; πότνια νύξ, Eur. Or. 174; Ἠλέκτρα, 851; Ἄρτεμις, Med. 160; αἰδώς, I. A. 821; auch πότνια τύχη, 1136, u. λίμνης Τριτωνιάδος πότνιαν ἀκτήν, Ion 873; Ar. oft, vgl. Equ. 1166 Pax 437. 512 Ran. 337; Nike, Orak. des Bakis bei Her. 8, 77, bei dem Πότνιαι, gen. Ποτνιέων, 9, 97, euphemistische Benennung der Eumeniden ist; häufiger werden unter Πότνιαι Demeter u. Kora verstanden, Reisig Enarr. Soph. O. C. 1045. – Der superl. ποτνιωτάτη steht als Beiwort der Stadt Lindos in einem Briefe des Kleobulus bei D. L. 1, 93. – Ein mascul. πότνιος scheint es nie gegeben zu haben; die VLL. erkl. πότνα, δέσποινα, πότνια, σεμνή, ἔντιμος.
-
2 Potniae
Potniae, iārum, f. (Ποτνιαί), ein Flecken in Böotien am Flusse Asopus, berüchtigt durch das Futter seiner Weiden, von dem die Pferde u. Esel rasend geworden sein sollen, Plin. 25, 94. – Dav. Potnias, adis, f. (Ποτνιάς), potniäisch, equae, Ov., od. quadrigae, Verg. (αἱ Ποτνιάδες sc. ιπποι), die potniäischen Stuten, die den Glaukus, ihren Herrn, vom Wagen warfen u. zerrissen.
-
3 ποτνιάδες
ποτνιάδες, die Rufenden, Beiwort der Bacchantinnen, Eur. Bacch. 663, vgl. Phoen. 1131; auch von den Eumeniden, ποτνιάδες ϑεαί, Or. 318, die ehrwürdigen, wie πότνιαι.
-
4 τιθηνέω
τιθηνέω, warten, pflegen, eigtl. von der Amme od. Wärterinn, gew. im med., τιϑηνοίμην H. h. Cer. 142; ἡ τιϑηνουμένη, Amme, Luc. Zeux. 4; Plut. Pyrrh. 2; – übh. wie ϑεραπεύω, bedienen, warten, hegen, οὗ πότνιαι σεμνὰ τιϑηνοῦνται τέλη ϑνατοῖσιν, Soph. O. C. 1054; sp. D.; vgl. Schäf. melet. p. 82; Xen. Cyr. 8, 5, 19 ἠν σὺ πολλάκις παῖς ὥν ἐτιϑηνήσω, schmeicheln.
-
5 ιλᾱος
ιλᾱος, ον, att. ἵλεως, ων, neutr. plur. ἵλεα, Plat. Phaed. 95 a; bei den Tragg. u. Ar. steht ἵλαος nur in lyr. Stellen; versöhnt, gnädig, huldvoll, von Göttern, ἵλαος Ολύμπιος ἔσσεται ἡμῖν Il. 1, 583; ὡς κέ τοι ἵλαον κραδίην καὶ ϑυμὸν ἔχωσι Hes. O. 338; ἵλαοι καὶ εὐϑύφρονες γᾷ δεῠρ' ἴτε σεμναί Aesch. Eum. 992; ἵλαος, ὦ δαίμων Soph. O. C. 1477; ἡ Κύπρις δέ μοι ἵλεως μὲν εἴη Eur. Hel. 1013; ἥκετ' εὔφρονες ἵλαοι πότνιαι Ar. Th. 1148; οἱ ϑεοὶ ἵλεώ τε καὶ εὐμενεῖς πέμπουσί σε Xen. Cyr. 1, 6, 2; Plat. Legg. IV, 712 b; τοὺς ϑεοὺς ἵλεως οἰόμενοι ποιεῖν ϑυσίαις τε καὶ εὐχαῖς X, 910 a– Von Menschen, wohlwollend, freundlich; Pind. P. 12, 4; ἵλεως κλύων Soph. El. 645; καὶ εὐμενής Plat. Phaedr. 257 a; καὶ πρᾶος πᾶσιν Rep. VIII, 566 e; τοὺς ἀεὶ κατοικιζομένους ἵλεῳ δεχόμενοι Legg. V, 747 e. So auch σὺ δὲ ἵλαον ἔνϑεο ϑυμόν Il. 9, 639, wie 19, 178; ἵλεῳ φρενί Soph. Tr. 760; ἵνα ἵλεώ σου τύχοιμι καὶ πραοτέρου Plut. Ant. 82. Auch = heiter, fröhlich, H. h. Cer. 204; πιόντα τὸν ἄνϑρωπον ὁ οἶνος ποιεῖ ἵλεων εὐϑὺς μᾶλλον ἢ πρότερον Plat. Legg. I, 649 a; ἵλεων γίγνεται καὶ εὐφραινόμενον διαχεῖται Conv. 206 d; Ggstz λυπούμενος, Ephipp. bei Ath. VIII, 363 c. – [Die von Choerob. B. A. 1383 bezeugte Länge des α ist nicht beachtet Il. 9, 639. 14, 178 u. bei sp. Ep., wie Theocr. 27, 15 (aber lang 5, 18), Mosch. 2, 146, Callim. Dian. 129; α ist kurz auch bei Pind., Soph., Ar.]
-
6 θεσμο-φόρος
θεσμο-φόρος, gesetzgebend, Nonn.; so hieß bes. Demeter, die durch Einführung des Ackerbaues die bürgerliche Gesellschaft gestiftet u. den Grund zu rechtmäßiger Eheverbindung, zu Gesetz u. Recht gelegt, Her. 6, 134 u. öfter bei Folgdn; τὼ Θεσμοφόρω sind Demeter u. Persephone, die in den Thesmophorien gemeinschaftlich verehrt wurden, Ar. Th. 282 u. öfter, Eccl. 443; sie heißen auch Θεσμοφόροι σεμναὶ πότνιαι, Ep. ad. 291 b (App. 376). – Auch andere Götter werden so benannt, wie Isis, D. Sic. 1, 14, Dionysus, Orph. H. 42, 1.
-
7 Potniae
Potniae, iārum, f. (Ποτνιαί), ein Flecken in Böotien am Flusse Asopus, berüchtigt durch das Futter seiner Weiden, von dem die Pferde u. Esel rasend geworden sein sollen, Plin. 25, 94. – Dav. Potnias, adis, f. (Ποτνιάς), potniäisch, equae, Ov., od. quadrigae, Verg. (αἱ Ποτνιάδες sc. ιπποι), die potniäischen Stuten, die den Glaukus, ihren Herrn, vom Wagen warfen u. zerrissen. -
8 πότνια
πότνια, ἡ, weiblicher Ehrentitel, bes. in Anreden oder Anrufungen an Göttinnen und sterbliche Frauen; substantivisch, Herrin, Gebieterin; Ἄρτεμις πότνια ϑηρῶν, Beherrscherin des Wildes; βελέων, von der Aphrodite; πότνια ἐμά, meine Gebieterin; stetes Beiwort der Hera, die erhabene, ehrwürdige Herrin; πότνια μήτηρ, die ehrwürdige Frau Mutter; stets Beiwort einer Göttin, der Hera, Athene, Tethys u. Peitho; πότνια μᾶτερ, von der Mutter Erde; auch die Furien heißen ὦπότνιαι δεινῶπες; u. Demeter u. Kora, Nike; es werden unter Πότνιαι Demeter u. Kora verstanden. Der superl. ποτνιωτάτη steht als Beiwort der Stadt Lindos
См. также в других словарях:
Ποτνιαί — Potnian fem nom/voc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πότνιαι — πότνια mistress fem nom/voc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ПОТНИИ, (I) — •Πότνιαι, почтенные, прозвание Эриний, Έρινύες, а также Деметры и Коры … Реальный словарь классических древностей
Ποτνιαῖς — Ποτνιαί Potnian fem dat pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Ποτνιᾶν — Ποτνιαί Potnian fem gen pl (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Ποτνιέων — Ποτνιαί Potnian fem gen pl (epic ionic) Ποτνιεύς Potnian masc gen pl Ποτνιέω̆ν , Ποτνιεύς Potnian masc gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Ποτνιῶν — Ποτνιαί Potnian fem gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Потнии — I. • Πότνιαι, почтенные, прозвание Эриний, Έρινύες, а также Деметры и Коры. II. • Potnĭae, Πότνιαι, Ποτνιαί, небольшой город в Беотии на Асопе, в 10 стадиях от Фив, на дороге к Платеям, в окрестностях нынешней… … Реальный словарь классических древностей
ποτνιεύς — έως, ὁ, θηλ. ποτνιάς, άδος, Α 1. ο κάτοικος τών Ποτνιών 2. αυτός που κατάγεται από την πόλη Πότνιαι 2. (το θηλ. στον πληθ.) αἱ ποτνιάδες προσωνυμία τών Ευμενίδων («Βάκχαι ποτνιάδες», Ευρ.) 3. φρ. α) «Ποτνιεύς Γλαῡκος» τίτλος έργου τού Αισχύλου β) … Dictionary of Greek
ПОТНИИ, (II) — •Potnĭae, Πότνιαι, Ποτνιαί, небольшой город в Беотии на Асопе, в 10 стадиях от Фив, на дороге к Платеям, в окрестностях нынешней деревни Tachy; близ него вытекает много… … Реальный словарь классических древностей
πότνια — ἡ, τ. κλητ. και πότνα, Α (ως τιμητική προσφώνηση θεάς ή εξέχουσας θνητής γυναίκας) 1. ως ουσ. βασίλισσα, δέσποινα, κυρία 2. ως επίθ. τιμημένη, σεβαστή, μεγαλοπρεπής 3. στον πληθ. ως κύριο όν. αἱ Πότνιαι α) προσωνυμία τών Ευμενίδων β) πόλη τής… … Dictionary of Greek