-
1 προφασις
- εως ἥ1) основание, повод, мотив(ἀληθεστάτη Thuc.; εἰκυῖα Plat.)
ἥ π. τῆς αἰτίας Lys. — основание обвинения;προφάσεις καὴ αἰτίαι Thuc. — основания и причины2) предлог, отговорка, уверткаπροφάσει, ἀπὸ προφάσεως Thuc., ἐπὴ προφάσεως, ἀπὸ προφάσιος, διὰ и κατὰ πρόφασιν, προφάσιος εἵνεκεν Her., προφάσεως χάριν Arst. или ἐκ προφάσεως Polyb. — под (благовидным) предлогом;
πρόφασιν Hom., Thuc., Lys. и προφάσει NT. — для видимости, для вида;μή μοι προφάσεις! Arph. — никаких отговорок! -
2 αλογος
21) бессловесный(σιγή Plat.)
ἄ. καταλιπών Luc. — онемевший;ἡμέρα ἄδικος καὴ ἄ. Luc. — день без судебных заседаний и речей, т.е. неприсутственный3) мат. несоизмеримый(γραμμαὴ πρὸς ἀλλήλας ἄλογοι Arst.)
4) неисчислимый, непредвиденныйἄ. τινι Thuc. — неожиданный для кого-л.
5) непостижимый, бессмысленный, непонятный, нелепый(ἄ. καὴ μέ πιστός Thuc.; δεινὸς καὴ ἄ. Plat.)
καταφεύγειν εἰς προφάσεις ἀλόγους Polyb. — выставлять невероятные предлоги6) не основанный на разуме или мышлении, механический(τριβέ καὴ ἐμπειρία Plat.)
7) неразумный, безрассудный(ὄχλος, ἡδονή Plat.)
-
3 εκδιηγεομαι
-
4 εκλειπω
(aor. 2 ἐξέλιπον)1) оставлять, уходить, покидать(τέν Βοιωτίαν Thuc.)
τέν πόλιν ἐξέλιπον εἰς χωρίον ὀχυρόν Xen. — они переселились из города в укрепленное место;ἐ. τὸν βίον Soph., Arst., Plut., φάος Eur. и τὸ ζῆν Polyb., Plut. — покидать жизнь, умирать;ἐκλιπεῖν τὸν ἀριθμόν Her. — выбыть из числа, не хватать2) покидать, бросать(τινά Soph.)
ἐ. στρατείαν Xen. — уклоняться от участия в походе3) дезертировать4) лишаться, утрачивать(τέν τυραννίδα Her.)
5) не исполнять, нарушать(ὃρκον Eur.; ξυνώμοτον Thuc.)
ὅσα ἐξελελοίπεσαν τῆς ξυνθήκης Thuc. — невыполненные пункты договора6) проходить мимо, миновать(Ἄνδρον Her.)
7) оставлять в стороне, обходить, пренебрегатьὄχλον τὸν πλεῖστον ἐκλείψω λόγων Aesch. — я умолчу о множестве обстоятельств;
εἴ τι ἐξέλιπον, σὸν ἔργον ἀναπληρῶσαι Plat. — если я что-л. упустил, твое дело дополнишь (меня);θεραπείας σώματος ἐκλιπεῖν Plut. — пренебречь заботами о теле;τὸ βοηθεῖν ἐκλιπεῖν Plut. — не оказать поддержки8) оставлять, прекращать(θρήνους Eur.; γραφάς Dem.)
θήρας μόχθον ἐκλελοιπώς Eur. — прервав утомительную охоту;ὄνειδος οὐκ ἐκλείπεται Aesch. — упрекам нет конца9) прекращаться, кончатьсяἐκλέλοιπεν εὐφρόνη (= νύξ) Soph. — ночь прошла;
διὰ τὸ ἐκλελοιπέναι τέν χιόνα Xen. — так как снег сошел;ἥ φωνέ ἐξέλιπε (v. l. ἐξέλειπε) Luc. — голос пропал;ἐπειδέ ἐκλελοίπασιν ὑμᾶς αἱ προφάσεις Lys. — после того, как предлоги у вас истощились:ἄνειμι ἐκεῖσε τοῦ λόγου, τῇ μοι τὸ πρότερον ἐξέλιπε Her. — я возвращусь к той части рассказа, которая раньше прервалась;τοὔνομα τῆς Ταρπηΐας ἐξέλιπε Plut. — имя Тарпеи было забыто10) умиратьοἱ ἐκλιπόντες или ἐκλελοιπότες Plat. — умершие
11) подвергаться затмению(ὅ ἥλιος ἐξέλιπε Thuc., Plut.; ἥ σελήνη ἐκλείπει Arst.)
-
5 ελκυω...
ἑλκύω...ἕλκω, ἑλκύω(impf. εἷλκον - эп. ἕλκον, fut. ἕλξω, aor. εἷλξα - поэт. ἕλξα, преимущ. εἵλκῠσα; pass.: fut. ἑλχθήσομαι, aor. εἵλχθην)1) тянуть, тащить, волочить(Ἕκτορα περὴ σῆμα, sc. Πατρόκλου Hom. и περὴ τείχη Eur.; τινά τινος Hom., Arph., Luc.; δίκτυον ἐς βόλον Theocr. - ср. 3)
ἀσσοτέρω πυρὸς ἕλκετο δίφρον Hom. — он придвинул свой стул поближе к огню;πόδας ἑ. Theocr. — влачиться, плестись;βίοτον или ζωὰν ἑ. Eur. — влачить жизнь;ὅ μὲν ἔσω ἕλκει τὸ πλῆκτρον, ὅ δὲ ἔξω ὠθέει Her. — один тянет рулевое весло на себя, другой толкает его от себя;ἄνω κάτω τοὺς λόγους ἑ. Plat. — рассуждать и так и этак (и вкривь и вкось)2) тянуть, везти(ἡμίονοι ἕλκον ἀπήνην Hom.)
τῶν νεῶν τινας ἀναδούμενοι εἷλκον Thuc. — привязав некоторые из кораблей к своим, они потянули их на буксире3) вытаскивать, извлекать(ὀϊστὸν ἐκ ζωστῆρος, med. ξίφος ἐκ κολεοῖο Hom.; ἔγχος ἐπί τινι Eur.; sc. δίκτυον Arst. - ср. 1)
ἑ. τὰς πλίνθους Her. — выделывать из глины кирпичи4) стаскивать(νῆα εἰς ἅλα Hom.; ἑλκόμενος ἀπὸ τοῦ βήματος Xen.)
5) извлекать, получать6) натягивать, ставить(ἱστία Hom.; ἱστόν τε καὴ ἱστίον HH.)
τάλαντα ἕλκε μέσσα λαβών Hom. — он взял весы и поднял их7) натягивать, напрягать(νευρήν Hom.; τόξον Her., Xen.)
ἑ. ἑαυτόν Plat. — напрягаться, прилагать усилия8) волочить по земле или за собой(τὸ ἱμάτιον Arst.; πέδας Her.)
9) разрывать, растерзывать(ὀνύχεσσι παρειάν Eur.; ὑπ΄ ὄρνιθος ἢ κυνὸς ἑλκυσθῆναι Her.)
10) втягивать, вдыхать(ἀέρα, πνεῦμα Arst.)
11) втягивать, тянуть, пить(μέθυ Eur.)
12) вбирать (в себя), всасывать, поглощать(αἱ ῥίζαι ἕλκουσι τροφήν Arst.; ὅ ἥλιος ἕλκει τὸ ὕδωρ Her. и τὸ ὑγρόν Arst.)
13) сосать(Ἰοκάστης μαστόν Eur.)
14) притаскивать (в суд), силой приводить(τινὰ κλητεύσοντα Arph.)
15) утаскивать, похищать(ἕλξειν καὴ ὑβριεῖν τινα Dem.)
16) притягивать, привлекать(ὥστε Μαγνῆτις λίθος Eur.; ἐχθροὺς ἐφ΄ ἑαυτόν Dem.)
17) втягивать, вовлекать(τινὰ ἐφ΄ ἡδονάς, τὰς πολιτείας εἰς τυραννίδας Plat.)
ἕλκεσθαι πρὸς φιλοσοφίαν Plat. — быть увлеченным философией18) совращать(τέν παιοίσκην Lys.)
19) тянуть (на весах), весить(τρίτον ἡμιτάλαντον Her.; τὰ πλεῖον ἕλκοντα βαρύτερα νομίζεται Plat.)
ἑ. μεῖζον βάρος Arst. — весить больше20) med. вырывать у себя(χαίτας ἐκ κεφαλῆς Hom.)
21) тянуть (с чем-л.), затягивать(ἥ εὐωχία ἑλκυσθεῖσα Polyb.; τὸν χρόνον Plut.)
λέγεται τέν σύστασιν ἐπὴ τοσοῦτο ἑλκύσαι Her. — настолько, говорят, затянулось сражение22) (для выигрыша времени) беспрестанно придумывать(πάσας προφάσεις Her.; πᾶν πρᾶγμα καὴ κατηγορίαν Polyb.)
23) плясать(κόρδακα Arph.)
-
6 ελκω
ἕλκω, ἑλκύω(impf. εἷλκον - эп. ἕλκον, fut. ἕλξω, aor. εἷλξα - поэт. ἕλξα, преимущ. εἵλκῠσα; pass.: fut. ἑλχθήσομαι, aor. εἵλχθην)1) тянуть, тащить, волочить(Ἕκτορα περὴ σῆμα, sc. Πατρόκλου Hom. и περὴ τείχη Eur.; τινά τινος Hom., Arph., Luc.; δίκτυον ἐς βόλον Theocr. - ср. 3)
ἀσσοτέρω πυρὸς ἕλκετο δίφρον Hom. — он придвинул свой стул поближе к огню;πόδας ἑ. Theocr. — влачиться, плестись;βίοτον или ζωὰν ἑ. Eur. — влачить жизнь;ὅ μὲν ἔσω ἕλκει τὸ πλῆκτρον, ὅ δὲ ἔξω ὠθέει Her. — один тянет рулевое весло на себя, другой толкает его от себя;ἄνω κάτω τοὺς λόγους ἑ. Plat. — рассуждать и так и этак (и вкривь и вкось)2) тянуть, везти(ἡμίονοι ἕλκον ἀπήνην Hom.)
τῶν νεῶν τινας ἀναδούμενοι εἷλκον Thuc. — привязав некоторые из кораблей к своим, они потянули их на буксире3) вытаскивать, извлекать(ὀϊστὸν ἐκ ζωστῆρος, med. ξίφος ἐκ κολεοῖο Hom.; ἔγχος ἐπί τινι Eur.; sc. δίκτυον Arst. - ср. 1)
ἑ. τὰς πλίνθους Her. — выделывать из глины кирпичи4) стаскивать(νῆα εἰς ἅλα Hom.; ἑλκόμενος ἀπὸ τοῦ βήματος Xen.)
5) извлекать, получать6) натягивать, ставить(ἱστία Hom.; ἱστόν τε καὴ ἱστίον HH.)
τάλαντα ἕλκε μέσσα λαβών Hom. — он взял весы и поднял их7) натягивать, напрягать(νευρήν Hom.; τόξον Her., Xen.)
ἑ. ἑαυτόν Plat. — напрягаться, прилагать усилия8) волочить по земле или за собой(τὸ ἱμάτιον Arst.; πέδας Her.)
9) разрывать, растерзывать(ὀνύχεσσι παρειάν Eur.; ὑπ΄ ὄρνιθος ἢ κυνὸς ἑλκυσθῆναι Her.)
10) втягивать, вдыхать(ἀέρα, πνεῦμα Arst.)
11) втягивать, тянуть, пить(μέθυ Eur.)
12) вбирать (в себя), всасывать, поглощать(αἱ ῥίζαι ἕλκουσι τροφήν Arst.; ὅ ἥλιος ἕλκει τὸ ὕδωρ Her. и τὸ ὑγρόν Arst.)
13) сосать(Ἰοκάστης μαστόν Eur.)
14) притаскивать (в суд), силой приводить(τινὰ κλητεύσοντα Arph.)
15) утаскивать, похищать(ἕλξειν καὴ ὑβριεῖν τινα Dem.)
16) притягивать, привлекать(ὥστε Μαγνῆτις λίθος Eur.; ἐχθροὺς ἐφ΄ ἑαυτόν Dem.)
17) втягивать, вовлекать(τινὰ ἐφ΄ ἡδονάς, τὰς πολιτείας εἰς τυραννίδας Plat.)
ἕλκεσθαι πρὸς φιλοσοφίαν Plat. — быть увлеченным философией18) совращать(τέν παιοίσκην Lys.)
19) тянуть (на весах), весить(τρίτον ἡμιτάλαντον Her.; τὰ πλεῖον ἕλκοντα βαρύτερα νομίζεται Plat.)
ἑ. μεῖζον βάρος Arst. — весить больше20) med. вырывать у себя(χαίτας ἐκ κεφαλῆς Hom.)
21) тянуть (с чем-л.), затягивать(ἥ εὐωχία ἑλκυσθεῖσα Polyb.; τὸν χρόνον Plut.)
λέγεται τέν σύστασιν ἐπὴ τοσοῦτο ἑλκύσαι Her. — настолько, говорят, затянулось сражение22) (для выигрыша времени) беспрестанно придумывать(πάσας προφάσεις Her.; πᾶν πρᾶγμα καὴ κατηγορίαν Polyb.)
23) плясать(κόρδακα Arph.)
-
7 επιτεμνω
ион. ἐπιτάμνω (fut. ἐπιτεμῶ, aor. ἐπέτᾰμον) тж. med.1) надрезывать, рассекать(μαχαίρῃ τι Her.; τέν αὑτοῦ κεφαλήν Aeschin.)
2) разрезать(κατὰ μῆκός τι Her.)
3) отрезать, отрубать(τέν κεφαλήν Dem.)
4) урезывать, сокращать(τὰ ἐπιχειρήματα Arst.)
5) перебивать(λέγοντά τινα Polyb.)
6) отбрасывать, сводить к нулю(τὰς προφάσεις Polyb.)
-
8 πλασσω
атт. πλάττω (fut. πλάσω, aor. ἔπλᾰσα - поэт. тж. ἔπλασσα и πλάσσα, pf. πέπλᾰκα; pass.: aor. ἐπλάσθην, pf. πέπλασμαι)1) лепить(ἐκ κηροῦ Plat.; τέν ὑδρίαν Arph.; ἀγγεῖον Arst.)
κήρινα μιμήματα πεπλασμένα Plat. — вылепленные из воска изображения;οἱ πλάττοντες Dem. — гончары2) отливать(σχήματα ἐκ χρυσοῦ Plat.)
3) формировать, образовывать(τὰς ψυχὰς τοῖς μύθοις, τοὺς νόμους τῷ λόγῳ Plat.)
4) строить в воображении, воображать, представлять себе(ἀθάνατόν τι ζῷον Plat.)
5) выдумывать, измышлять(ψευδῆ Xen.; προφάσεις Dem.)
τί λόγους πλάττεις ; Dem. — что ты выдумываешь?;δόξω πλάσας λέγειν Her. — подумают, что я сочиняю;πλάσασθαι τὸν τρόπον τὸν αὑτοῦ Lys. — прикидываться другим, притворяться;οὐ πεπλασμένος ὅ κόμπος Aesch. — это не пустые слова -
9 προφασιζομαι
выдвигать в качестве предлога или оправдания(τι Thuc., Dem. и ἔκ τινος Arst.)
πάσας προφάσεις π. Plat. — искать всяких предлогов;ἐπὴ σωτηρίᾳ προφασισθέν Thuc. — предлог к бегству;προφασίζει! Arph. — (пустые) отговорки с твоей стороны!;π. ἀρρωστεῖν Dem. — ссылаться (в оправдание) на свою болезнь;π. ἐπιβουλεῦσαί τινα Σάρδεσιν Plat. — выдвигать в качестве предлога, будто кто-л. злоумышляет против Сард -
10 συνεκποριζω
-
11 διάφορος
η, ο [ος, ον ]1) разный, различный;τό εμαθα από διάφορα πρόσωπα — я узнал об этом от разных лиц;
διάφορα εμ- πορεύματα — разнообразные товары;
με διάφορες προφάσεις — под разными предлогами;
2) см. διαφορετικός -
12 πρόφαση
См. также в других словарях:
προφάσεις — πρόφασις motive fem nom/voc pl (attic epic ionic) πρόφασις motive fem nom/acc pl (attic ionic) προφά̱σεις , προφάω shine forth aor subj act 2nd sg (epic doric aeolic) προφά̱σεις , προφάω shine forth fut ind act 2nd sg (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πρόφαση — η / πρόφασις, άσεως, ΝΜΑ προβαλλόμενος, συνήθως ψευδής, λόγος, πλαστή δικαιολογία, πρόσχημα (α. «με πρόφαση την αρρώστια τής μητέρας του απουσιάζει συνεχώς» β. «πρόφασις ἰδίης ἀβουλίης», Δημόκρ.) νεοελλ. 1. το πρώτο στάδιο μίτωσης τής κυτταρικής… … Dictionary of Greek
Μετέωρα — Συγκρότημα μοναστηριών χτισμένων στην κορυφή απότομων και ξεκομμένων μεταξύ τους βράχων, διάσπαρτων σε μια έκταση περίπου τριάντα τ. χλμ., ανάμεσα στα όρη Χάσια, Αντιχάσια και Κόζιακας, του νομού Τρικάλων, στο σημείο ακριβώς, όπου ο Πηνειός… … Dictionary of Greek
έλκω — και ελκύω (AM ἕλκω και ἑλκύω) 1. σέρνω, τραβώ κάποιον ή κάτι προς το μέρος μου 2. προσελκύω, σαγηνεύω 3. (για πλοίο) καθελκύω, τραβώ από την ξηρά στη θάλασσα 4. (για πλοίο) ρυμουλκώ 5. (για άροτρο, άμαξα, μηχανή) κινούμαι προς τα εμπρός,… … Dictionary of Greek
επιτέμνω — (Α ἐπιτέμνω, ιων. τ. ἐπιτάμνω) [τέμνω] συντομεύω, συμπτύσσω, μικραίνω τη χρονική διάρκεια («ἡ δέ Κτησίου διήγησις, ὡς ἐπιτέμνοντι πολλά συντόμως ἀπαγγεῑλαι», Πλούτ.) αρχ. 1. χαράζω, σχίζω, κάνω τομή («λίθῳ ὀξέι τὸ ἔσω τῶν χειρών παρά τοὺς… … Dictionary of Greek
ευπροφάσιστος — εὐπροφάσιστος, ον (Α) 1. αυτός που χρησιμεύει εύκολα ως πρόφαση, ο ευλογοφανής 2. φρ. «εὐπροφάσιστόν (ἐστι)» είναι εύλογο 3. αυτός που αποδέχεται εύκολα προφάσεις. επίρρ... εὐπροφασίστως (ΑΜ) με ευλογοφανή τρόπο. [ΕΤΥΜΟΛ. < ευ + προ φασίζομαι… … Dictionary of Greek
εφαιμάσσω — ἐφαιμάσσω (Α) ματώνω, κάνω να ματώσει («ἐπί δὲ τῶν παρά τινας προφάσεις ψιλωθέντων ὀστῶν, δύναται μὲν καὶ ξύσις, ἄχρις ἄν ἐφαιμάσσηται», Ορειβ.). [ΕΤΥΜΟΛ. < επί + αἱμάσσω (< αἷμα)] … Dictionary of Greek
ζυμώνω — (AM ζυμῶ, όω, Μ και ζυμώνω) 1. αναμιγνύω αλεύρι ή άλλο αμυλώδες υλικό με νερό, μαλάσσω το μίγμα για να δημιουργηθεί μάζα πηχτή («ζυμώνω ψωμί») 2. αναμιγνύω οποιαδήποτε ύλη με νερό καθιστώντας την πολτώδη («ζυμώνω γύψο») 3. παρασκευάζω μίγμα με… … Dictionary of Greek
κλοτοπεύω — (Α) 1. χρονοτριβώ, χάνω τον καιρό μου («οὐ γὰρ χρὴ κλοτοπεύειν ἐνθάδ ἐόντας οὐδὲ διατρίβειν», Ομ. Ιλ.) 2. μένω άπρακτος προβάλλοντας ψεύτικες ή δόλιες προφάσεις. [ΕΤΥΜΟΛ. Άγνωστης ετυμολ. Ίσως να προέρχεται από συμφυρμό τών κλοπή και τόπος] … Dictionary of Greek
μεταθέτω — (ΑM μετατίθημι, Μ και μεταθέτω) μεταφέρω κάτι σε άλλο μέρος, αλλάζω θέση, μετατοπίζω νεοελλ. φρ. «μεταθέτω τις ευθύνες» επιρρίπτω τις ευθύνες μου σε άλλο πρόσωπο νεοελλ. μσν. μετακινώ κάποιον από μια υπηρεσιακή θέση σε άλλη («τόν μετέθεσαν στην… … Dictionary of Greek
μύνη — μύνη, ἡ (Α) πρόφαση, δικαιολογία («ἀλλ ἄγε μὴ μύνῃσι παρέλκετε» εμπρός, μην αναβάλλετε με προφάσεις, Ομ. Οδ.). [ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. έχει συνδεθεί με τους τ. ἀμύνω*, ἀμεύσασθαι] … Dictionary of Greek