-
1 νέποδες
νέποδες, οἱ, so heißen bei Hom. Od. 4, 404 die Robben, φῶκαι νέποδες καλῆς Ἁλοσύδνης, was schon die Alten auf drei verschiedene Arten erklären, indem sie es – 1) von νή u. πούς ableiten, wie Apion, also = ἄποδες, die Fußlosen; aber sonst erscheint νη nie in νε verkürzt. – 2) von νέω (νήχομαι), wie Apoll. L. H. u. E. G. p. 405, 49, = νηξίποδες, Schwimmfüßige, mit Floßsüßen, Schol. αἱ διὰ τοῦ νήχεσϑαι τὴν πορείαν ποιούμεναι. Dieser Deutung folgend nennen sp. D. alle Fische u. Wasserthiere übh. νέποδες, Satyr. 1 (VI, 11), Opp. C. 384 u. Nic. Al. 468. 485. Bei H. h. Apoll. 78 ἕκαστά τε φὖλα νεπούδων ist diese Form sehr auffallend, u. die Lesart wahrscheinlich verderbt. – 3) Eust. endlich sagt, daß, κατὰ γλῶττάν τινα, νέποδες = τέκνα seien, die Kinder, junge Brut. Diese in der homerischen Stelle vielleicht unwahrscheinliche Deutung paßt aber entschieden auf viele Stellen der alexandrinischen Dichter, die das Wort wie das lat. nepotes brauchen, und wahrscheinlich dies mit dem griechischen νέος verbanden, wie das auch erwähnte νεόποδες zeigt, vgl. Ap. Rh. 4, 1745, Theocr. 17, 25, Cleon. in E. M. p. 389, 28. – Spätere Gramm. hoben wieder das πούς mehr hervor u. meinten, wie Orus, E. M. p. 601, 29, daß die Kinder so hießen, weil sie die Füße noch nicht gebrauchen könnten, u. kamen so auf die erste Erkl. zurück. – Der sing. νέπους steht Callim. frg. 77; νέπος u. acc. νέποδα, für »Fisch«, steht in einem Epigr. bei Schäf. zu Greg. Cor. p. 682.
-
2 νέποδες
νέποδες, οἱ, die Robben; (1) von νή u. πούς, also = ἄποδες, die Fußlosen. (2) von νέω ( νήχομαι), = νηξίποδες, Schwimmfüßige, mit Floßfüßen; alle Fische u. Wassertiere übh. νέποδες. (3) κατὰ γλῶττάν τινα, νέποδες = τέκνα, die Kinder, junge Brut; die Kinder hießen so, weil sie die Füße noch nicht gebrauchen können -
3 νη-
νη-, verneinendes Präfixum, bes. der Adjectiva, doch meist nur im Gebrauch bei Dichtern, z. B. νηκερδής, νήποινος, νημερτής. Die bei νέποδες von Einigen angenommene Verkürzung in νε findet sich bei anderen analogen Wörtern nirgends; eben so wenig zeigt sich irgendwo eine verstärkende Bdtg. Mit ἀν – und ἄνευ hängt νη – schwerlich zusammen, welches vielmehr nichts Anderes zu sein scheint als eine abgeschwächte Nebenform der Negation μή. Daß mit dieser die Lateinische Negation nē nicht nur der Bedeutung, sondern auch dem Ursprunge nach identisch sei, wird sich schwerlich läugnen lassen; da wäre also dieselbe Abschwächung des μ zu ν. Das Lateinische Fragewort nĕ braucht man bei dieser Annahme von der Negation nē nicht zu trennen; in allen Sprachen werden Negationen als Fragewörter gebraucht, »hast du es nicht gethan?« Die Abänderung der Bedeutung wird durch die Verkürzung des e im Frageworte angezeigt. Im Sanskrit finden sich zwei Negationen mâ und na, Ved. nâ neben einander; welcher Umstand sich als Grund gegen das hier Vermuthete nicht geltend machen läßt; denn warum sollten wohl nicht im Sanskrit eben solche Abschwächungen und Spaltungen von Wörtern eintreten, wie im Griechischen und Lateinischen?
-
4 ἁλοσ-ύδνη
ἁλοσ-ύδνη, ἡ, Meergöttin, vielleicht eigentl. = aus dem Meere entsprossen, verw. ὕδνης, vgl. ὑδατοσύδνη; Hom. zweimal, Iliad. 20, 207 Θέτιδος καλλιπλοκάμου ἁλοσύδνης, Od. 4, 404 φῶκαι νέποδες καλῆς ἁλοσύδνης, wohl der Amphitrite; – Ap. Rh. 4, 1599 nennt die Nereiden ϑύγατρες ἁλοσύδναι, wo der Schol. erkl. ϑαλάσσιαι, ἀπὸ τοῦ ἐν ἁλὶ δύνειν.
-
5 ἐπι-φρίσσω
ἐπι-φρίσσω, arr. ἐπιφρίττω, auf der Oberfläche rauh sein, starren, schauern, ἐπιφριττούσης τῆς ϑαλάττης Poll. 1, 106 (vgl. φρίσσω); sp. D., ὁλκὸς ἐπιφρίσσων φολίδεσσι D. Per. 443; νέποδες ἐπιφρίσσουσι γαλήνῃ Opp. Cyn. 1, 384, sie wimmeln auf der ruhigen Oberfläche des Meeres. – Auch vom Zephyr, Orph. Arg. 1147.
-
6 ἐπιφρίσσω
ἐπι-φρίσσω, auf der Oberfläche rauh sein, starren, schauern; νέποδες ἐπιφρίσσουσι γαλήνῃ, sie wimmeln auf der ruhigen Oberfläche des Meeres. Auch vom Zephyr
См. также в других словарях:
νέποδες — masc nom/voc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νεπόδεσσι — νέποδες masc dat pl (epic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νεπόδεσσιν — νέποδες masc dat pl (epic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νεπόδων — νέποδες masc gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νέποδας — νέποδες masc acc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
PHOCA — inter minora cete, talia enim Phoca, delphin, hippopotamus; sicut maiora Pristis, orea, balena. E quibus phoca et hippopotamus pilos, pedesque et collum habent: at balenae et delphini corium glabrum et pinnae pro pedibus et pro collo fistula in… … Hofmann J. Lexicon universale
νέπους — νέπους, οδος, ὁ (Α) συν. στον πληθ. οι νέποδες α) τέκνα («νέποδες καλῆς Ἁλοσύδνης» Ομ. Οδ.) β) οι απόγονοι («ἀθάνατοι δὲ καλεῡνται ἑοὶ νέποδες», Θεόκρ.) γ) τα ζώα που έχουν νηκτικές μεμβράνες στα πόδια και κολυμπούν με τα πόδια δ) υδρόβια ζώα ε)… … Dictionary of Greek
господь — м., род. п. господа, зв. п. господи с придыхательным ɣ под влиянием укр. южнорусск. церковного языка, откуда также с XIV в. написание осподь; см. Срезн. II, 734 и сл.; укр. господь, ст. слав. господь (по основе на i, но род., дат. п. ед. ч.… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
нетии — племянник , только др. русск., ст. слав. нетии, нети – то же, укр. нетии, сербохорв. не̏ħа̑к племянниц, сын сестры (аналогично svojakъ), сербск. цслав. нетии, чеш. nеt᾽, род. п. neteře племянница , слвц. nеtеr – то же, др. польск. niec… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
nepōt- (*nepotis) — nepōt (*nepotis) English meaning: uncle; nephew, *descendant Deutsche Übersetzung: “Enkel; Neffe” Grammatical information: fem. neptī Material: O.Ind. nápüt (secondary náptr̥ ) “ grandson, descendant “, Av. napüt , naptar ,… … Proto-Indo-European etymological dictionary