-
1 δηιοτής
δηιοτής, ῆτος, ἡ, Krieg, Schlacht, Kampf, oft Hom., in den Formen δηιοτῆτος, δηιοτῆτι, δηιοτῆτα; z. B. Iliad. 3, 20 μαχέσασϑαι ἐν αἰνῇ δηιοτῆτι; Odyss. 11, 516 πολλοὺς δ' ἄνδρας ἔπεφνεν ἐν αἰνῇ δηιοτῆτι; Iliad. 12, 244 πόλεμον καὶ δηιοτῆτα, Homerisch, πόλεμον und δηιοτῆτα stehn παραλλήλως, d. h. sie bedeuten dasselbe; eben so Iliad. 7, 290 μάχης καὶ δηιοτῆτος; auffallende Verbindungen: Iliad. 7, 174 δηίου ἐκ πολέμοιο καὶ αἰνῆς δηιοτῆτος; 20, 245 ἐν μέσσῃ ὑσμίνῃ δηιοτῆτος; s. v. w. Schlachtfeld Iliad. 15, 584 ὅς ῥά οἱ ἀντίος ἦλϑε ϑέων ἀνὰ δηιοτῆτα; Odyss. 6, 203 ὅς κεν Φαιήκων ἀνδρῶν ἐς γαῖαν ἵκηται δηιοτῆτα φέρων; s. v. w. Todesnoth Odyss. 12, 257, wo Odysseus sagt, Skylla habe die ihm geraubten Männer verzehrt χεῖρας ἐμοὶ ὀρέγοντας ἐν αἰνῇ δηιοτῆτι. – Auch Folgende: Hesiod. Th. 662. 852. Plur. δηιοτῆτας, μάχας Hesych. Ueber den Accent s. Scholl. Herodian. Iliad. 3, 20 und Lehrs Ari-starch. p. 269.
-
2 δηιοτής
δηιοτής, ῆτος, ἡ, Krieg, Schlacht, Kampf; Schlachtfeld; Todesnot; Skylla habe die ihm geraubten Männer verzehrt χεῖρας ἐμοὶ ὀρέγοντας ἐν αἰνῇ δηιοτῆτι -
3 δήιος
δήιος, ep, u. ion. = δάιος, feindlich, mörderisch; Grundbdtg wohl = brennend; das Wort hatte das Digamma. Alcman bei Priscian. 1, 21. 22 καὶ χεῖμα πῠρ τε δάFιον (Bergk P. L. G. ed. 2 p. 650 frgm. 75), hieng also wohl unzweifelhaft mit δαίω »brennen« (Wurzel ΔΑF) zusammen; vgl. Curtius Grundz. der Griech. Etymol. 1, 197. Bei Homer kommt merkwürdiger Weise δήιος in der Ilias oft vor, in der Odyssee niemals; und doch kann dieser Unterschied kaum für ctwas Anderes als für einen Zufall gelten, da δηιοτής und δηιόω in der Odyssee wie in der Ilias erscheinen. Homerische Formen von δήιος: δηίου, δηίοιο, δηίῳ, δήιον, δήιοι, δηίων, δηίοισι(ν), δηίους. Homerische Verbindungen: δήιον πῠρ, Iliad. 16, 301; δήιον πόλεμον 4, 281, vgl. μάχη πόλεμός τε δέδηεν u. Aehnliches s. v. δαίω; δηίῳ Ἄρηι, 7, 241; δηίων ϑυμοραϊστέων, ungewiß, ob δηίων oder ϑυμοραϊστέων substantivisch, Iliad. 16, 591; δήιον ἄνδρα, 6, 481; plural. δηίοισιν ἀνδράσι, 17, 148; entschieden substantivisch δήιοι »die Feinde«, 18, 208 ἐκ νήσου, τὴν δήιοι ἀμφιμάχωνται, 4, 373 ἀλλὰ πολὺ πρὸ φίλων ἑτάρων δηίοισι μάχεσϑαι, vgl. Apoll. lex. Homer. 58, 5 δήιοι· οἱ πολέμιοι. Das ὴ in δήιος scheint in einer Anzahl homerischer Stellen lang zu sein, in anderen homerischen Stellen aber kurz; vgl. z. B. Iliad. 9, 347 ἀλεξέμεναι δήιον πῠρ und 12, 276 νεῖκος ἀπωσαμένους δηίους u. 2, 415 πρῆσαι δὲ πυρὸς δηίοιο ϑύρετρα u. 2, 544. ϑώρηκας ῥήξειν δηίων ἀμφὶ στήϑεσσιν mit 6, 481 κτείνας δήιον ἄνδρα u. 7, 119 δηίου ἐκ πολέμοιο u. 5, 117 δηίῳ ἐν πολέμῳ. Doch ist die ganze Sache unsicher, da überall δηι mit Synizese als eine Sylbe gelesen werden kann. Wenn dabei Trochäische Versfüße herauskommen, so ist zu bedenken, daß der Trochäus anstatt des Dactylus bei Homer nichts Seltenes ist. Vgl. δηιόω δῃόω und Eustath. Iliad. 2, 544 p. 282, 29 τὸ δὲ δηίων ἐνταῠϑα οἱ παλαιοὶ ἀξιοῠσι δῄων ἀναγινώσκειν δισυλλάβως δίχα ἐκφωνήσεως τοῠ Ι, καὶ γίνεται οὕτω τὸ ἔπος ὁλοσπόνδειον. So wird geschrieben Aeschyl. Choeph. 628 ἐπ' ἀνδρὶ δῄοισιν ἐπικότῳ σέβας; dagegen Agam. 559 εὐναὶ γὰρ ἦσαν δηίων πρὸς τείχεσιν. Anyte 1 (VI, 123) χάλκεον ἀμφ' ὄνυχα στάζε φόνον δηίων. – Das neutr. plural. δήια bei Apoll. Rhod., 1, 635 δήια τεύχεα, u. bei Oppian., Cyn. 3, 295 δήια φῠλα. – Vgl. μενεδήιος, δηιοτής, δηιόω, δάιος.
-
4 μάχη
μάχη, ἡ, Schlacht, Gefecht, Kampf; Hom. κυδιάνειρα, Il. 4, 225, δριμεῖα, 15, 696, καὶ φύλοπις, 13, 789, ἠδὲ πτόλεμος, 536, καὶ δηϊοτής, 7, 290, καὶ ἐνοπή, 16, 246, καὶ ἀνδροκτασίαι, 24, 548, καὶ ὑσμῖναι, Od. 11, 612; μάχην ἐμάχοντο, sie schlugen die Schlacht, Il. 15, 414; ϑήσονται περὶ ἄστυ μάχην, anordnen, 24, 402; ὀρνύμεν, ὀτρύνειν, 9, 353. 12, 277, die Schlacht erregen, u. sonst in verschiedenen Vrbdgn. Auch vom Zweikampf, Il. 7, 263. 11, 255, u. so μάχη Αἴαντος, der Zweikampf mit Ajax, 11, 542, wie Hes. Sc. 361; auch allgemein, Streit, Wortstreit, Zank, wie man Il. 1, 177 deutet, αἰεὶ γάρ τοι ἔρις τε φίλη πόλεμοί τε μάχαι τε. – Oft Pind. u. Tragg.; μάχης ἴδρις, Aesch. Ag. 434, μάχη δορός, 427, μάχην συνάψαι, Pers. 328; φόνοι, στάσεις, ἔρις, μάχαι vrbdt Soph. O. C. 1235; εἰς ἀγῶνα τῷδε συμπεσὼν μάχης, Trach. 20; auch Ἔρως ἀνίκατε μάχαν, Ant. 777; μάχην ποιεῖσϑαι, eine Schlacht liefern, Thuc. u. A.; auch διὰ μάχης ἔρχεσϑαι, Her. 6, 9; u. einfach ὅτε ἡ μάχη ἦν, Plat. Conv. 220 d, μάχης γενομένης, Legg. IX, 869 c; Xen. oft; ἡ ἐν τοῖς ὅπλοις μάχη, Plat. Legg. VIII, 633 d; auch μάχας ἐν λόγοις ποιεῖσϑαι, Tim. 88 a; μάχην νικᾶν, in der Schlacht siegen, Xen. An. 2, 1, 4, wie Dem. 18, 193 κρατῆσαι τὴν μάχην, wo aber Bekker τῇ μάχῃ aus zwei mss. aufgenommen hat. – Bei Xen. An. 2, 2, 6, ἣν (ὁδὸν) ἦλϑον ἐξ Ἐφέσου μέχρι τῆς μάχης, steht es für Schlachtfeld, eigtl. von Ephesus bis zur Schlacht marschirten sie 93 Tagereisen, u. nachher ἀπὸ τῆς μάχης ἐλέγοντο εἰς Βαβυλῶνα εἶναι στάδιοι ἑξήκοντα; s. noch 5, 5, 4.
См. также в других словарях:
δηιοτής — δηϊοτής , δηιοτής battle strife fem nom sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δηιοτής — δηϊοτής ( ῆτος), η (Α) [δήϊος] 1. η μάχη, η συμπλοκή στη μάχη 2. η σφαγή, ο θάνατος … Dictionary of Greek
δηιοτῆτα — δηϊοτῆτα , δηιοτής battle strife fem acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δηιοτῆτι — δηϊοτῆτι , δηιοτής battle strife fem dat sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δηιοτῆτος — δηϊοτῆτος , δηιοτής battle strife fem gen sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
dāu-, dǝu-, dū̆ - — dāu , dǝu , dū̆ English meaning: to burn Deutsche Übersetzung: 1. “brennen”, 2. “verletzen, quälen, vernichten, feindselig” Note: uncertainly, whether in both meaning originally identical (possibly partly as “ burning pain “,… … Proto-Indo-European etymological dictionary