-
1 διά
διά, durch, zwischen. Zu Grunde liegt der Begriff der Trennung, »in zwei Theile«; Wurzel ΔFι, verwandt δύο, δίς, Latein. duo, bis, viginti, dis-, Sanskrit. vi, s. Curtius Grundz. der Griech. Etymol. 1, 39. 204.
Als Adverb. kann διά gebraucht zu sein scheinen in dem Ausdrucke διὰ πρό, was aber wohl besser als ein Wort geschrieben wird, διαπρό.
Als Praeposit. wird διά verbunden:
A. Mit dem genitiv.: Durch; – 1) vom Raume, und zwar – a) durch einen Raum hindurch u. wieder heraus, z. B. δι' ὤμου, δι' ἀσπίδος u. ä., ἦλϑεν ἔγχος, drang durch die Schulter, durch den Schild hindurch, oft bei Hom.; ἔπαξε διὰ φρενῶν ξίφος Pind. N. 7, 26; vgl. P. 3, 57; τιτρώσκειν διὰ ϑώρακος, durch den Panzer hindurch verwunden, Xen. An. 1, 8, 26; φαίνεται πῦρ διὰ τοῦ ὀρόφου, das Feuer schlägt durch das Dach heraus, 7, 4, 16. Aehnl. διὰ τοῠ ὕδατος ὁρῶν ἥλιον, durch das Wasser hindurch die Sonne sehen, Plat. Phaed. 109 c. – Διὰ τέλους, bis zum Ende hindurch, vollständig, Aesch. Prom. 270; διὰ πασῶν (sc. χορδῶν), durch alle Saiten, Töne hin, gänzlich, Plat. Rep. IV, 432 n; bes. von der Oktave. – b)ohne die Bezeichnung des Wiederherauskommens, mitten durch, durch etwas hin; bes. bei Verbis der Bewegung: διὰ νήσου ἰὸν Od. 12, 335, u. öfter; διὰ ϑαλάσσας πέταται Pind. N. 6, 50; ἐλῶσι διὰ ἠπείρου μακρᾶς Aesch. Eum. 75; οἴκτου δι' οἴκων ὁρμωμένου Soph. Tr. 861; ῥέων δι' Εὐρώπης Her. 2, 33; διὰ τῶν νεκρῶν διεξήϊε 7, 238; δι' οὐρανοῦ πορεύεσϑαι, Plat. Tim. 39 d; διὰ πυρὸς ἰέναι, Xen. Symp. 4, 16 u. öfter; vgl. διὰ πολλῶν τε καὶ δεινῶν πραγμάτων σεσωσμένοι An. 5, 5, 8; – διὰ πάντων ἐλϑεῖν, alles durchmachen, Xen. Cyr. 1, 2, 15; ἀπὸ τῆς ἀρχῆς διὰ πάντων ἄχρι τῆς τελευτῆς διεξῆλϑον Dem. 18, 179. – Homer setzt bei mehreren Verbis der Bewegung den genitiv. πεδίοιο ohne Präposition, wo in Attischer Prosa der genitiv. mit διά stehn würde; Iliad. 4, 244 αἵ τ' ἐπεὶ οὖν ἔκαμον πολέος πεδίοιο ϑέουσαι. Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ διὰ τὸ ἐλλείπειν τὴν διά πρόϑεσιν, ἵν' ᾖ διὰ πεδίου; Iliad. 23, 372 οἱ δ' ἐπέτοντο κονίοντες πεδίοιο, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἐλλείπει ἡ διά, διὰ πεδίοιο; Iliad. 5, 222. 6, 2. 38. 507. 8, 106. 13, 820. 14, 147. 18, 7. 21, 247. 22, 23. 23, 364. 518. 521, Scholl. Aristonic. zu allen diesen Stellen; eben so ist gebraucht der genitiv. νειοῖο Iliad. 10, 353 ἑλκέμεναι νειοῖο βαϑείης πηκτὸν ἄροτρον, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἐλλείπει ἡ διά, διὰ νειοῖο. – Seltener c) nebenhin, längs, παρήκει διὰ τῆςδε τῆς ϑαλάσσης ἡ ἀκτή Her. 4, 39; vgl. Od. 10, 391; παρὰ τὴν χηλὴν διὰ τῆς ϑαλάσσης Thuc. 1, 63. Oefter Sp., παριέναι διὰ μειρακίου, Aristaenet. 1, 13. Bei Her. 3, 103, διὰ τῶν ὀπισϑίων σκελέων, ist es = durch beide Schenkel mitten hindurch. – An b) schließt sich d), ὁ δ' ἔπρεπε καὶ διὰ πάντων, eigtl. durch alle hin zeichnete er sich aus, d. i. vor allen, Il. 12, 104; so τετίμακε δι' ἀνϑρώπων Pind. I. 3, 55; εὐδοκιμέων διὰ πάντων βασιλέων Her. 6, 63; u. allgemein, διὰ πάντων ϑέης ἄξιον, vor allen, 1, 25: vgl. 8, 37; ähnlich ὑμῖν διὰ πάντων ἥκιστα 8, 142; womit δι' οὐδενὸς ποιεῖσϑαι, Soph. O. C. 590, zu vergleichen, was B. A. 35 = οὐδενὸς π. gesetzt wird. – e) Wie διὰ μάχης ἐλϑεῖν τινι, Eur. I. A. 1415, ἰέναι, Her. 6, 9 Thuc. 4, 92, ἀπικέατο τῷ Ἁρπάγῳ Her. 1, 169, eigtl. »durch den Kampf hindurchgehen«, d. i. »kämpfen« bedeutet, so dient διά zunächst bei ἰέναι u. ä. Verben, dann auch mit ἔχειν, εἶναι, bes. bei Dichtern u. Sp., zur Bezeichnung des Beharrlichen, Ausdauerns u. Festhaltens eines Thuns oder Zustandes, und wird dann eine Umschreibung für ein einfaches Verbum, mit dem Nebenbegriff der Dauer, kann auch oft durch ein Adv. gegeben werden, vgl. Villois. Anecd. II, 79: διὰ ἀγάπης, ἀμελείας, ἐπαίνου, ψόγου, μνήμης ἔχειν, = ἀγαπᾶν, ἀμελεῖν u. s. w.; δι' αἰδοῦς ὄμμα ἔχειν Eur. I. A. 1000; Bacch. 441; δι' αἰτίας ἔχειν, = αἰτιᾶσϑαι, Thuc. 2, 60, wie δι' αἰτίας ἄγειν, Ael. V. H. 9, 32; δι' ἀκριβείας εἰρῆσϑαι, ἐπίστασϑαι, = ἀκριβῶς, Plat. Rep. III, 404 a, u. öfter; δι' ἀπεχϑείας γίγνεσϑαι, = ἀπεχϑάνεσϑαι, Xen. Hier. 9, 1; vgl. Aesch. Prom. 122; διὰ γλώσσης ἰέναι, reden, Eur. Suppl. 114; διὰ μιᾶς γνώμης γενέσϑαι, einmüthig sein, Isocr. 4, 188; διὰ δικαιοσύνης ἰέναι, auf dem Wege der Gerechtigkeit wandeln, Plat. Prot. 323 a; διὰ δίκης ἰέναι τινί, Soph. Ant. 738 Thuc. 6, 60; δι' ἐλπίδος ἔχειν, Herodn. 2, 1, 16; δι' ἐπιϑυμίας εἶναι, Plat. Phaed. 82 e; δι' ἐχϑρᾶς γενέσϑαι, Ar. Ran. 1112; δι'ἡδονῆς ἔχειν, Herodn. 4, 6, 4; διὰ μάχης ἔρχεσϑαι, Her. 6, 9; Thuc. 2, 11; διὰ πολλῶν μαϑημάτων γενόμενος Luc. Macrob. 22; διὰ μνήμης ἔχειν, Catapl. 9; auch εἶναι, φέρειν, Herodn. 2, 2, 19; δι' οἴκτου ἔχειν, λαβεῖν, Eur. Hec. 851 Suppl. 206; δι' ὀργῆς ἥκειν, ἔχειν, = ὀργίζεσϑαι, Soph. O. C. 909; Thuc. 2, 37. 5, 29; δι' ἡσυχίας εἶναι, Her. 1, 206; διὰ πάσης ἀγωνίης ἔχειν, 2, 91; vgl. δι' ὀργῆς παίειν, im Zorn, O. R. 807; δι' ὄχλου εἶναι, = ὀχληρόν, Thuc. 1, 73; διὰ πολέμου, διὰ φιλίας ἰέναι, Xen. An. 3, 2, 8; διὰ φιλημάτων ἰέναι, unter Küssen, Eur. Andr. 416; διὰ στόματος ἔχειν, Cyr. 1, 4, 25, wie Plut. Lucull. 1, stets im Munde führen; διὰ τιμῆς ἔχειν, ἄγειν, = τιμᾶν, Plut. Demetr. et Ant. 4; Hdn. 2, 2, 17; Luc. Merc. cond. 33; διὰ τύχης τοιᾶςδ' ἰών Soph. O. R. 775; δι' ὑποψίας, φροντίδος ἔχειν, Plut. Rom. 15; Herod. 3, 2, 9; διὰ φόβου ἔρχεσϑαι, εἶναι, Eur. Or. 747; Thuc. 6, 59; διὰ φυλακῆς ἔχειν, in Gewahrsam halten, Thuc. 7, 8; aufbewahren, D. Hal. 4, 15. So διὰ βραχέων, in kurzem, διὰ βραχυτάτων, Lys. 16, 9; διὰ πάντων, in allen Stücken, Plut. C. Graech. 6; διὰ κεφαλαίων (summarisch) ἀναμνήσω ὑμᾶς Aesch. 2, 25; διὰ τάχους, Thuc. 2, 18 u. öfter, wie διὰ ταχέων, = ταχέως, Xen. An. I, 5, 9. Man vgl. noch διὰ χειρὸς ἔχειν, in der Hand haben, Soph. Ant. 1243, s. unten; handhaben, ἡνίας, Plut. Num. 6; öfter Luc. πρᾶγμα; ähnl. διὰ στέρνων ἔχειν, so gesinnt sein, Plut. Ant. 635. – f) διὰ τοσούτου, in einem großen Zwischenraum, Thuc. 2, 29, u. öfter, διὰ πολλοῠ, διὰ ὀλίγου, z. B. 3, 94. 6, 11, wo man διαστήματος ergänzt; δι' ἄλλων εἴκοσι σταδίων ἄλλος ποταμός ἐστι, in einem Zwischenraum von 20 Stadien, Her. 7, 198; δι' ἐλάσσονος, näher, Thuc. 3, 51; οἱ ἄπωϑεν καὶ μάλιστα οἱ διὰ πλείστου 3, 115; δι' ἐγγυτάτου, 8, 96; διὰ δέκα ἐπάλξεων πύργοι ἦσαν, immer nach zehn, 3, 21. Vgl. noch ἐν τῷ διὰ μέσου χρόνῳ, Her. 8, 127. – 2) Von der Zeit, von Her. an, bes. bei Attikern; – a) die Dauer bezeichnend, eine Zeit hindurch, δι' ἡμέρας, διὰ νυκτός, den ganzen Tag, die Nacht hindurch, z. B. δικάζειν, Her. 1, 97 u. öfter; auch mit dem Zusatz ὅλης, Xen. An. 5, 2, 4 u. comici; δι' ἔτους, das ganze Jahr hindurch, Her. 2, 32; Ar. Vesp. 1058; δι' αἰῶνος, immer, Aesch. Ch. 26 u. sonst; auch διὰ παντὸς τοῦ αἰῶνος, Xen. Cyr. 2, 1, 19; u. so διὰ παντός allein, Soph. Ai. 691; δι' ὀλίγου, kurze Zeit hindurch, Thuc. 1, 77; διὰ βίου, zeitlebens, Plat. Phaed. 75 d; Plut. Caes. 57; δ. παντὸς β., Plat. Conv. 203 d; διά τε τοῦ ἔρωτος καὶ ἔξω γενόμενος, während der Liebe, Phaedr. 236 c; dah. διὰ τέλους, bis ans Ende, Soph. Ai. 670; Xen. Cyr. 3, 3, 35 u. sonst; dah. = beständig, Andoc. 1, 6; Lys. 6, 30, u. öfter bei Rednern. So ist auch Xen. Cyr. 7, 2, 24 zu fassen: πρῶτον μὲν ἐκ ϑεῶν γεγονώς, ἔπειτα δὲ διὰ βασιλέων πεφυκώς, durch eine fortlaufende Reihe von Königen von den Göttern abstammend. – b) Einen Zeitabstand bezeichnend, seit, nach; διὰ χρόνου, nach einiger Zeit, auch nach langer Zeit, Lys. 1, 12; Plat. Rep. I, 328 c; Phaedr. 247 b; Xen. Cyr. 1, 4, 28; διὰ πολλοῦ χρόνου, Ar. Plut. 1045; διὰ μακρῶν χρόνων, Plat. Tim, 22 d; u. allein, διὰ μακροῦ, Arr. An. 5, 2, 8; Luc. Asin. 46; δι' ἐτῶν δέκα, Pol. 22, 26, der auch διὰ προγόνων, seit den Vorfahren, sagt, 22, 4. Mit Ordinalzahlen wird die Wiederkehr einer Handlung nach einem bestimmten Zeitraume bezeichnet: διὰ τρίτης ἡμέρας, alle drei Tage, Her. 2, 37; διὰ πεντετηρίδος, alle fünf Jahre, 3. 97 (aber δι' ἑνδεκάτου ἔτους, nach Verlauf von elf Jahren, 1, 62); δι' ἔτους πέμπτου συνάγειν, Ar. Plut. 584; δι' ἐνάτου ἔτους, Plat. Legg. I, 624 b. – 3) durch, vermittelst, was zunächst räumlich ist, φϑόγγος με βάλλει δι' ὤτων Soph. Ai. 1078; vgl. El. 727; δι' ὄμματος λείβειν δάκρυον O. C. 1252; δι' ὁσίων χειρῶν ϑιγεῖν 471; διὰ χειρῶν κομίζειν, in den Händen tragen, Plut. Cim. 5; vgl. διὰ χειρὸς ἄγειν, Soph. Ant. 916; Plut. Pomp. 22; δι' ὀλίγου πόνου κεκτημένος Thuc. 7, 70; αἱ αἰσϑήσεις αἱ διὰ τῶν ῥινῶν, Plat. Prot. 334 c; διὰ τοῦ στόματος, Phaedr. 250 d; τῶν ἡδονῶν αἳ διὰ τοῦ σώματός εἰσιν. d. i. körperliche, sinnliche, Phaed. 65 a; vgl. Xen. Mem. 4, 5, 3, u. πάντα διὰ στόματος ἡδέα, 1, 4, 5. Uebh. vermittelst, durch, δι' ἑρμηνέως λέγειν, Xen. An. 2, 3, 17 u. öfter, wie Pol. 5, 83; δι' ἀγγέλου λέγειν, Her. 7, 203; vgl. Aesch. 3, 95 ἀφικνεῖται οὐκέτι δι' ἀγγέλων ἀλλ' αὐτός; u. πέμψας διὰ τῶν μαϑητῶν Matth 11, 2; γέγραπται διὰ τοῦ προφήτο υ 2, 5; vollständig τὸ ῥηϑὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῠ προφήτου, 1, 22; auch εἶδον δι' ἐκείνων Her. 1, 113. 117; πεσεῖν ἀλλοτρίας διὰ γυναικός, durch Schuld, Aesch. Ag. 442; δι' ὧνπερ χειρῶν ὤλετο Soph. O. R. 822. Zu beachten ist Plat. Theaet. 184 d, wo ᾡ ὁρῶμεν u. δι' οὗ ὁρῶμεν unterschieden wird. – Διὰ λόγων συγγενέσϑαι, Plat. Polit. 272 d; διὰ τοῦ ἐμοῠ στόματος ἐλέχϑη Phaedr. 242 d; vgl. auch δι' ἑκόντων ἀλλ' οὐ διὰ βίας ποιεῖσϑαι, Phil. 58 a; Aesch. 3, 121 sagt οὐ δι' αἰνιγμάτων ἀλλ' ἐναργῶς γέγραπται. Etwas anders διὰ μέλανος γράφειν, Plut. Sol. 17; διὰ ποιήματος λόγον ἐξενεγκεῖν, ibd. 26. Bei Sp. sogar zur Angabe des Stoffes, βρώματα διὰ γάλακτος καὶ μέλιτος, Ath. XIV, 646 e; δι' ἀλφίτου πεποιημέναι ϑυσίαι, Plut. Num. 8, wie εἴδωλα κατασκευάζειν δι' ἐλέφαντος καὶ χρυσοῦ, D. Sic. 17, 115; u. noch auffallender κυάϑιον δι' ἀργυρίου, Poll. 6, 105. – Besonders häufig, wie man διὰ τοιούτων αἰτιῶν, Plat. Tim. 57 c, δι' ἐμοῦ γιγνόμενα, ibd. 41 c sagt, ist im Att. δι' ἑαυτοῦ, durch sich selbst, ohne fremde Beihülfe, selbstständig, z. B. κτᾶσϑαί τι, Xen. Cyr 1, 1, 4; διέλυε τὰ χρήματα, aus eigenen Mitteln, Dem. 88, 12; vgl. Pol. 7, 8 u. öfter; bes. ποιεῖσϑαί τι, Dem. 51, 22; ἀπολογίαν διὰ σαυτοῦ ποίησαι Aesch. 3, 242. Dah. δι' ἑαυτοῦ ἔχειν, in seiner Gewalt haben, πόλιν, βουλευτήριον, Dem. 15, 14. 22, 38; ὅπως δι' ἑαυτῶν ἔσοιτο ἡ οὐσία Is. 6, 36. – Die Gramm. bezeichnen bes. die Orthographie durch γράφεται διὰ τοῦ ᾱ, ῶ u. s. w.
B. Mit dem accusativ. – 1) vom Orte, nur p., durch, genau in demselben Sinne, wie die Attische Prosa διά mit dem genitiv. vom Raume gebraucht. Hom. Iliad. 10, 298 βάν ῥ' ἴμεν –, ἂμ φόνον, ἂν νέκυας, διά τ' ἔντεα καὶ μέλαν αἱμα, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι –. καὶ ὅτι πτῶσις ἐνήλλακται, δι' ἐντέων καὶ μέλανος αἵματος; Iliad. 10, 469 und Scholl. Aristonic.; Iliad. 15, 1 αὐτὰρ ἐπεὶ διά τε σκόλοπας καὶ τάφρον ἔβησαν, Scholl. Aristonic. ἀντὶ τοῦ διὰ σκολόπων καὶ τάφρου, ὡς τὸ »διά τ' ἔντεα καὶ μέλαν αἱμα ( Iliad. 10, 298)«. ἢ τὸ ἑξῆς διέβησαν τούς τε σκόλοπας καὶ τὴν τάφρον (dies Letztere spricht Friedländer dem Aristonicus ab); vgl. Iliad. 7, 247. 5, 858; ob in dgl. Stellen Tmesis anzunehmen sei, oder nicht, wird sich schwerlich überall entscheiden lassen; Iliad. 12, 62 διὰ τάφρον ἐλαύνομεν ἵππους; Iliad. 22, 190 ὡς δ' ὅτε νεβρὸν κύων ἐλάφοιο δίηται, διά τ' ἄγκεα καὶ διὰ βήσσας, Scholl. Aristonic. ὅτι ἀντὶ τοῦ δι' ἀγκέων καὶ βησσῶν; Odyss. 10, 281 δι' ἄκριας ἔρχεαι; 7, 139 βῆ διὰ δῶμα, Scholl. Aristonic. διὰ τοῦ δώματος; Odyss. 10, 150 καί μοι ἐείσατο καπνὸς ἀπὸ χϑονὸς εὐρυοδείης Κίρκης ἐν μεγάροισι, διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην; Iliad. 14, 91 μῦϑον, ὃν οὔ κεν ἀνήρ γε διὰ στόμα πάμπαν ἄγοιτο, ὅς τις ἐπίσταιτο κτἑ., im Munde führen; – διὰ σέλματα νηός Archil. 5; φεύγειν διὰ κῦμα ἅλιον, auf der Meereswoge, Aesch. Suppl. 15; vgl. Eur. Hipp. 762 u. sonst, nur in Chören; ἐπὶ χϑόνα καὶ διὰ πόντον βέβακεν Pind. I. 3, 59; διὰ στόμα ὄσσαν ἱεῖσαι Hes. Th. 65; διὰ στόμα ἔχειν, Ar. Lys. 855; vgl. Aesch. Spt. 51. 475. 561; Eur. Or. 103. – Zuweilen ist dies διά c. accusat. nicht wesentlich dem Sinne nach von ἐν verschieden; ähnlich wie sich ἀνά und κατά c. accusat. zu ἐν verhält, so auch dies διά cum accusat.: Aeschyl. Suppl. 868 καὶ γὰρ δυσπαλάμως ὄλοιο δι' ἁλίρρυτον ἄλσος, κατὰ Σαρπηδόνιον χῶμα πολυψάμαϑον ἀλαϑεὶς εὐρείαις εἰν αὔραις; Soph. O. R. 867 ὧν νόμοι πρόκεινται ὑψίποδες, οὐρανίαν δι' αἰϑέρα τεκνωϑέντες, ὧνὌλυμπος πατὴρ μόνος; so ist wohl auch zu fassen Hesiod. Th. 631 δηρὸν γὰρ μάρναντο, πόνον ϑυμαλ γέ' ἔχοντες, Τιτῆνές τε ϑεοὶ καὶ ὅσοι Κρόνου ἐξεγένοντο, ἀντίον ἀλλήλοισι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας; sehr zweideutig ist Hom. Iliad. 2, 40 ϑήσειν γὰρ ἔτ' ἔμελλεν ἐπ' ἄλγεά τε στοναχάς τε Τρωσί τε καὶ Δαναοῖσι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας, was wohl eben so gut heißen könnte »vermittelst der Schlachten« wie »in den Schlachten«. – 2) Eben so wie vom Raume wird διά c. accusat. auch von der Zeit ungefähr = ἐν gebraucht, auf die Frage »wann«: Iliad. 8, 510 μή πως καὶ διὰ νύκτα Ἀχαιοὶ φεύγειν ὁρμήσωνται; 2, 57 ἀμβροσίην διὰ νύκτα; 10, 41 νύκτα δι' ἀμβροσίην; 10, 83 νύκτα δι' ὀρφναίην; 10, 297 διὰ νύκτα μέλαιναν; dies » durch die Nacht« ist nicht so viel wie »die Nacht hindurch«, sondern im Wesentlichen nichts Anderes als »bei Nacht«, »während der Nacht«, »in der Nacht«, »zur Nachtzeit«; nur ist die zu Grunde liegende Vorstellung bei διὰ νύκτα eine andere; – Mosch. 4, 91 πρὸς δ' ἔτι μ' ἐπτοίησε διὰ γλυκὺν αἰνὸς ὄνειρος ὕπνον. – 3) vom Mit tel oder Werkzeuge, durch, vermittelst, fast nur dichterisch; die Attische Prosa gebraucht regelrecht in dieser Bdtg διά c. genitiv.; Odyss. 8, 520 νικῆσαι διὰ Ἀϑήνην; Iliad. 10, 497 διὰ μῆτιν Ἀϑήνης; 15, 71 Ἀϑηναίης διὰ βουλάς; δι' ἀρετὴν οὐ διὰ τύχην νικᾶν, Isocr. 4, 91; ὅσοις σώζεσϑαι μὲν ἤρκει δι' ὑμᾶς Xen. An. 5, 8, 13; Dem. 24, 7 διὰ τοὺς ϑεοὺς ἐσώϑην; λέγονται Ἀϑηναῖοι διὰ Περι κλέα βελτίους γενέσϑαι Plat. Gorg. 515 e; ταχὺς γενόμενος διὰ τὸν παιδοτρίβην ibd. 520 c; πλείω διὰ σὲ εἴρηκα Theaet. 210 b; διὰ τίν' ἄρχει ὁ Ζεύς; Ar. Plut. 130, wo διὰ τἀργύριον geantwortet wird; εἴ τι ἔστι λαμπρὸν – διὰ σὲ γίγνεται ibd. 145; διὰ τοὺς εὖ μαχομένους αἱ μάχαι κρίνονται Xen. Cyr. 5, 2, 35. Bes. ist zu merken das elliptische εἰ μὴ διά τινα, z. B. Μιλτιάδην εἰς τὸ βάραϑρον ἐμβαλεῖν ἐψηφίσαντο, καὶ εἰ μὴ διὰ τὸν πρύτανιν, ἐνέπεσεν ἄν, wenn es nicht durch den Prytanen verhindert wäre, Plat. Gorg. 516 d; εἰ μὴ διὰ τὴν ἐκείνων μέλλησιν Thuc. 2, 18; Ar. Vesp. 558; Dem. 19, 90. – 4) Am gewöhnlichsten bezeichnet διά c. accusat. die Ursache, » wegen«, »um – willen«, und dies ist in Attischer Prosa der regelmäßige Gebrauch von διά c. accusat.; der Unterschied von ἕνεκα besteht darin, daß dieses den Zweck angiebt, die Absicht; also z. B. πολέμου ἕνεκα = »damit Krieg sei«, διὰ τὸν πόλεμον = »weil Krieg ist (war, sein wird)«. Hom. Iliad. 15, 41 μὴ δι' ἐμὴν ἰότητα Ποσειδάων πημαίνει Τρῶάς τε καὶ Ἕκτορα, τοῖσι δ' ἀρήγει, ἀλλά που αὐτὸν ϑυμὸς ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει, mein Wille ist nicht die Ursache, ich bin nicht schuld; Od. 19, 523. 154; τῷ δι' ἀτασϑαλίας ἔπαϑον κακόν, wegen ihrer Frevel, Od. 23, 67; so bes. in Prosa διὰ τί, weswegen?, warum?, διὰ ταῦτα, deswegen, διὰ τό seq. inf. u. acc. c. inf. Bei Arist. Nic. Eth. 10, 2, 2 entspricht dem δι' ἕτερον μηδὲ ἑτέρου χάριν αἱρεῖσϑαίτι nachher τίνος ἕνεκα. – Homer setzt für διά mit dem accusat. in der Bdtg »wegen«, »um – willen« auch den dativ. ohne praeposit.: Iliad. 5, 875 σοὶ πάντες μαχόμεσϑα· σὺ γὰρ τέκες ἄφρονα κούρην, οὐλομένὴν, ᾗ τ' αἰὲν ἀήσυλα ἔργα μέμηλεν, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἀντὶ τοῦ διὰ σέ ; Odyss. 9, 19 εἴμ' Ὀδυσεὺς Λαερτιάδης, ὃς πᾶσι δόλοισιν ἀνϑρώποισι μέλω, Scholl. παρεῖται ἡ διά, καὶ ἡ δοτικὴ ἀντὶ αἰτιατικῆς κεῖται· διὰ δόλους γὰρ μέλω. ὅμοιόν ἐστι τῷ »σοὶ πάντες μαχόμεϑα ( Iliad. 5, 875)«, τουτέστι διὰ σέ.
Dem regierten Worte findet sich διά nachgestellt, z. B. ὅντε διά Hes. O. 3. φρυκτωρῶν διὰ πεισϑεῖσα Aesch. Ag. 590, ἣν διὰ πολλὰ παϑών Hermesianax bei Ath. XIII, 597 e; anastrophirt wird aber διά nicht, s. Lehrs Quaest. ep. p. 73.
In Zusammensetzungen bezeichnet διά 1) Bewegung u. Verbreitung in Raum u. Zeit, διαγίγνεσϑαι, διαφαίνω, bes. bis zum Ziel hindurch führen, διατελέω, διαπράττω, übh. Verstärkung des simplex, διαφϑείρω. – 2) Trennung. zer-, auseinander, διαιρεῖν, διαλύειν, διαγιγνώσκω. – 3) Wetteifer, Wechselwirkung, mit-, untereinander, διαλέγομαι, διαδικάζεσϑαι, διαφιλοτιμέομαι, u. daher Auszeichnung, διαφέρειν, διαπρέπειν, – 4) Mischung, διάλευκος, διάχρυσος.
Das ι ist zu Anfang des Verses bei Hom. einigemal lang, Il. 3, 357. 4, 135. 7, 251. 11, 435; α ist in der Vershebung lang, wofür Aesch. διαί sagt.
-
2 διά
διά prep. w. gen. and acc. (Hom.+) (for lit. s. ἀνά, beg.); the fundamental idea that finds expression in this prep. is separation, esp. in the gen., with the gener. sense ‘through’; in the acc. the gener. sense also is ‘through’ (cp. the semantic range in Eng.), but primarily with a causal focus ‘owing to’.A. w. gen.① marker of extension through an area or object, via, throughⓐ w. verbs of going διέρχεσθαι διὰ πάντων (sc. τόπων, EpArist 132) go through all the places Ac 9:32; cp. Mt 12:43; Lk 11:24. ἀπελεύσομαι διʼ ὑμῶν εἰς I will go through your city on the way to Ro 15:28; cp. 2 Cor. 1:16. διαβαίνειν Hb 11:29. διαπορεύεσθαι διὰ σπορίμων Lk 6:1. εἰσέρχεσθαι διὰ τῆς πύλης (Jos., Ant. 13, 229) Mt 7:13a; τ. θύρας J 10:1f; cp. vs. 9. παρέρχεσθαι διὰ τ. ὁδοῦ pass by along the road Mt 8:28; cp. 7:13b. παραπορεύεσθαι Mk 2:23; 9:30. περιπατεῖν διὰ τοῦ φωτός walk about through or in the light Rv 21:24. ὑποστρέφειν διὰ Μακεδονίας return through M. Ac 20:3.—Ἰης. ὁ ἐλθὼν διʼ ὕδατος καὶ αἵματος 1J 5:6 first of all refers quite literally to Jesus’ passing through water at the hand of John and through blood at his death (on the expression ‘come through blood’ in this sense cp. Eur., Phoen. 20 in Alex. Aphr., Fat. 31 II 2 p. 202, 10, of the oracle to Laius the father of Oedipus, concerning the bloody downfall of his house: πᾶς σὸς οἶκος βήσεται διʼ αἵματος). But mng. 3c may also apply: Jesus comes with the water of baptism and with the blood of redemption for his own.—AKlöpper, 1J 5:6–12: ZWT 43, 1900, 378–400.—The ῥῆμα ἐκπορευόμενον διὰ στόματος θεοῦ Mt 4:4 (Dt 8:3) is simply the word that proceeds out of the mouth of God (cp. Theognis 1, 18 Diehl3 τοῦτʼ ἔπος ἀθανάτων ἦλθε διὰ στομάτων; Pittacus in Diog. L. 1, 78 διὰ στόματος λαλεῖ; Chrysippus argues in Diog. L. 7, 187: εἴ τι λαλεῖς, τοῦτο διὰ τοῦ στόματός σου διέρχεται, i.e. if one e.g. says the word ἅμαξα, a wagon passes through the person’s lips; TestIss 7:4 ψεῦδος οὐκ ἀνῆλθε διὰ τ. χειλέων μου. Cp. also δέχεσθαι διὰ τῶν χειρῶν τινος Gen 33:10 beside δέχ. ἐκ τ. χειρ. τινος Ex 32:4).ⓑ w. other verbs that include motion: οὗ ὁ ἔπαινος διὰ πασῶν τ. ἐκκλησιῶν (sc. ἀγγέλλεται) throughout all the congregations 2 Cor 8:18. διαφέρεσθαι διʼ (v.l. καθʼ) ὅλης τῆς χώρας be spread through the whole region Ac 13:49. διὰ τ. κεράμων καθῆκαν αὐτόν they let him down through the tile roof Lk 5:19. διὰ τοῦ τείχους καθῆκαν through an opening in the wall (Jos., Ant. 5, 15) Ac 9:25; cp. 2 Cor 11:33. (σωθήσεται) ὡς διὰ πυρός as if he had come through fire 1 Cor 3:15. διασῴζεσθαι διʼ ὕδατος be brought safely through the water 1 Pt 3:20.—διʼ ὅλου J 19:23 s. ὅλος 2.ⓐ of a whole period of time, to its very end throughout, through, during διὰ παντός (sc. χρόνου. Edd. gener. write διὰ παντός, but Tdf. writes διαπαντός exc. Mt 18:10) always, continually, constantly (Hdt. 1, 122, 3; Thu. 1, 38, 1; Vett. Val. 220, 1; 16; PLond I, 42, 6 [172 B.C.] p. 30; BGU 1078, 2; PGM 7, 235; LXX; GrBar 10:7; EpArist index; Jos., Ant. 3, 281; SibOr Fgm. 1, 17; Just., D. 6, 2; 12, 3 al.) Mt 18:10; Mk 5:5; Lk 24:53; Ac 2:25 (Ps 15:8); 10:2; 24:16; Ro 11:10 (Ps 68:24); 2 Th 3:16; Hb 9:6; 13:15; Hm 5, 2, 3; Hs 9, 27, 3. διὰ νυκτός during the night, overnight (νύξ 1b) Ac 23:31. διʼ ὅλης νυκτός the whole night through Lk 5:5; J 21:6 v.l. (X., An. 4, 2, 4; Diod S 3, 12, 3 διʼ ὅλης τῆς νυκτός; PGM 4, 3151; Jos., Ant. 6, 37; cp. διʼ ἡμέρας all through the day: IPriene 112, 61 and 99; 1 Macc 12:27; 4 Macc 3:7). διʼ ἡμερῶν τεσσεράκοντα Ac 1:3 means either for forty days (Philo, Vi. Cont. 35 διʼ ἓξ ἡμερῶν. So AFridrichsen, ThBl 6, 1927, 337–41; MEnslin, JBL 47, 1928, 60–73) or (s. b below) now and then in the course of 40 days (B-D-F §223, 1; Rob. 581; WMichaelis, ThBl 4, 1925, 102f; Bruce, Acts). διὰ παντὸς τοῦ ζῆν throughout the lifetime Hb 2:15 (cp. διὰ παντὸς τοῦ βίου: X., Mem. 1, 2, 61; Pla., Phileb. 39e; Dionys. Hal. 2, 21; διʼ ὅλου τοῦ ζῆν EpArist 130; 141; 168).ⓑ of a period of time within which someth. occurs during, at (PTebt 48, 10) διὰ (τῆς) νυκτός at night, during the night (Palaeph. 1, 10; PRyl 138, 15 κατέλαβα τοῦτον διὰ νυκτός; Jos., Bell. 1, 229. S. νύξ 1b end) Ac 5:19; 16:9; 17:10. διὰ τῆς ἡμέρας during the day Lk 9:37 D (Antig. Car. 128 διὰ πέμπτης ἡμέρας=on the fifth day). διὰ τριῶν ἡμερῶν within three days Mt 26:61; Mk 14:58.ⓒ of an interval of time, after (Hdt. 6, 118, 3 διʼ ἐτέων εἴκοσι; Thu. 2, 94, 3; X., Mem. 2, 8, 1; Diod S 5, 28, 6 of transmigration of souls: διʼ ἐτῶν ὡρισμένων [=after the passing of a certain number of years] πάλιν βιοῦν; OGI 56, 38; 4 Macc 13:21; Jos., Ant. 4, 209): διʼ ἐτῶν πλειόνων after several years Ac 24:17. διὰ δεκατεσσάρων (s. under δέκα) ἐτῶν after 14 years Gal 2:1. διʼ ἡμερῶν several days afterward Mk 2:1. διὰ ἱκανοῦ χρόνου after (quite) some time Ac 11:2 D (X., Cyr. 1, 4, 28 διὰ χρόνου).③ marker of instrumentality or circumstance whereby someth. is accomplished or effected, by, via, throughⓐ of means or instrument γράφειν διά χάρτου καὶ μέλανος write w. paper and ink 2J 12; cp. 3J 13 (Plut., Sol. 87 [17, 3]). διὰ πυρὸς δοκιμάζειν test by fire 1 Pt 1:7. διὰ χρημάτων κτᾶσθαι Ac 8:20. Hebraistically in expr. denoting activity διὰ χειρῶν τινος (LXX) Mk 6:2; Ac 5:12; 14:3; 19:11, 26. Differently γράφειν διὰ χειρός τινος write through the agency of someone 15:23; cp. 11:30. εἰπεῖν διὰ στόματός τινος by the mouth of someone (where the usage discussed in A1a is influential) 1:16; 3:18, 21; 4:25. εὔσημον λόγον διδόναι διὰ τῆς γλώσσης utter intelligible speech with the tongue 1 Cor 14:9. διὰ τοῦ νοὸς λαλεῖν speak, using one’s reason (=consciously; opp., ecstatic speech) vs. 19 v.l. Of the work of Christ: περιποιεῖσθαι διὰ τοῦ αἵματος obtain through his blood Ac 20:28; cp. Eph 1:7; Col 1:20. Also διὰ τοῦ θανάτου Ro 5:10; Col 1:22; Hb 2:14; διὰ τοῦ σώματος Ro 7:4; διὰ τῆς ἰδίας σαρκός AcPlCor 2:6; cp. 2:15; διὰ τοῦ σταυροῦ Eph 2:16; διὰ τῆς θυσίας Hb 9:26; διὰ τῆς προσφορᾶς τοῦ σώματος Ἰησοῦ through the offering of the body of Jesus 10:10; διὰ παθημάτων 2:10.ⓑ of manner, esp. w. verbs of saying: ἀπαγγέλλειν διὰ λόγου by word of mouth Ac 15:27; cp. 2 Th 2:15. διʼ ἐπιστολῶν by letter (POxy 1066, 9; 1070, 14f πολλάκις σοι γράψας διὰ ἐπιστολῶν πολλῶν; Tat. 12:3 δια γραφῆς in writing) 1 Cor 16:3; 2 Cor 10:11; cp. 2 Th 2:2, 15. διὰ λόγου πολλοῦ w. many words Ac 15:32. διʼ ὁράματος εἰπεῖν in a vision 18:9. διὰ παραβολῆς in an illustrative way, in a parable Lk 8:4. διὰ προσευχῆς καὶ δεήσεως προσεύχεσθαι call on (God) w. prayer and supplication Eph 6:18. διὰ βραχέων ἐπιστέλλειν write briefly Hb 13:22 (cp. 1 Pt 5:12 P72; Isocr. 14, 3; Lucian, Tox. 56; EpArist 128; Ath. 17:1 σκέψασθε … διὰ βρ.). Also διʼ ὀλίγων γράφειν 1 Pt 5:12 (Pla., Phileb. 31d; UPZ 42, 9 [162 B.C.]; 2 Macc 6:17).ⓒ of attendant or prevailing circumstance (Kühner-G. I 482f; X., Cyr. 4, 6, 6 διὰ πένθους τὸ γῆρας διάγων; Just., D. 105, 2 διʼ οὗ πάθους ἔμελλενἀποθνῄσκειν; PTebt 35, 9 [111 B.C.] διὰ τῆς γνώμης τινός=with someone’s consent; Jos., Bell. 4, 105) σὲ τὸν διὰ γράμματος καὶ περιτομῆς παραβάτην νόμου you who, (though provided) with the written code and circumcision, are a transgressor/violator of the law Ro 2:27. διʼ ὑπομονῆς 8:25. διὰ προσκόμματος eat with offense (to the scruples of another) 14:20. διʼ ἀκροβυστίας in a state of being uncircumcised 4:11. διὰ πολλῶν δακρύων with many tears 2 Cor 2:4. Cp. 6:7. διὰ τῆς ἐπιγνώσεως 2 Pt 1:3 ( through recognition [of God as source of the gifts], s. Danker, Benefactor 457). διὰ πυρός in fiery form AcPlCor 2:13.—Here prob. belongs σωθήσεται διὰ τῆς τεκνογονίας 1 Ti 2:15 (opp. of the negative theme in Gen. 3:16), but s. d next. On 1J 5:6 s. A1a above.ⓓ of efficient cause via, through διὰ νόμου ἐπίγνωσις ἁμαρτίας ( only) recognition of sin comes via the law Ro 3:20; cp. 4:13. τὰ παθήματα τὰ διὰ τοῦ νόμου passions aroused via the law 7:5. διὰ νόμου πίστεως by the law of faith 3:27; Gal 2:19. ἀφορμὴν λαμβάνειν διὰ τῆς ἐντολῆς Ro 7:8, 11; cp. 13. διὰ τ. εὐαγγελίου ὑμᾶς ἐγέννησα (spiritual parenthood) 1 Cor 4:15. Perh. 1 Ti 2:15 but s. c, above. διὰ τῆς σοφίας with its wisdom 1 Cor 1:21; opp. διὰ τῆς μωρίας τοῦ κηρύγματος through the folly of proclamation = foolish proclamation ibid. διὰ τῆς Λευιτικῆς ἱερωσύνης Hb 7:11. Freq. διὰ (τῆς) πίστεως Ro 1:12; 3:22, 25, 30f; Gal 2:16; 3:14, 26; Eph 2:8; 3:12, 17 al. Cp. AcPl Cor 2:8. πίστις διʼ ἀγάπης ἐνεργουμένη faith which works through (=expresses itself in) deeds of love Gal 5:6. διὰ θελήματος θεοῦ if God is willing Ro 15:32; by the will of God 1 Cor 1:1; 2 Cor 1:1; 8:5; Eph 1:1; Col 1:1; 2 Ti 1:1.ⓔ of occasion διὰ τῆς χάριτος by virtue of the grace Ro 12:3; Gal 1:15 (Just., D. 100, 2).—3:18; 4:23; Phlm 22. διὰ δόξης καὶ ἀρετῆς in consequence of his glory and excellence 2 Pt 1:3 v.l.ⓕ in wording of urgent requests διὰ τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ θεοῦ by the mercy of God Ro 12:1; cp. 15:30; 1 Cor 1:10; 2 Cor 10:1.④ marker of pers. agency, through, byⓐ with focus on agency through ( the agency of), by (X., An. 2, 3, 17 διʼ ἑρμηνέως λέγειν; Menand., Fgm. 210, 1 οὐθεὶς διʼ ἀνθρώπου θεὸς σῴζει … ἑτέρου τόν ἕτερον; Achilles Tat. 7, 1, 3 διʼ ἐκείνου μαθεῖν; Just., D. 75, 4 διὰ παρθένου γεννηθῆναι; PMert 5, 8 γεομετρηθῆναι διʼ αὐτοῦ) ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου Mt 1:22; 2:15, 23; 4:14 al. (cp. Just., A I, 47, 5 διὰ Ἠσαίου τοῦ πρ.). γεγραμμένα διὰ τῶν προφητῶν Lk 18:31; cp. Ac 2:22; 10:36; 15:12 al. διʼ ἀνθρώπου by human agency Gal 1:1. διὰ Μωϋσέως through Moses (Jos., Ant. 7, 338; Mel., P. 11, 77 διὰ χειρὸς Μωυσέως) J 1:17; under Moses’ leadership Hb 3:16. διʼ ἀγγέλων by means of divine messengers (TestJob 18:5 διὰ τοῦ ἀγγέλου; cp. Jos., Ant. 15, 136, but s. n. by RMarcus, Loeb ed., ad loc.) Gal 3:19; Hb 2:2. πέμψας διὰ τ. μαθητῶν εἶπεν sent and said through his disciples Mt 11:2f. Cp. the short ending of Mk. γράφειν διά τινος of the bearer IRo 10:1; IPhld 11:2; ISm 12:1, but also of pers. who had a greater or smaller part in drawing up some document (Dionys. of Cor. in Eus., HE 4, 23, 11) 1 Pt 5:12 (on the practice s. ERichards, The Secretary in the Letters of Paul ’91). In this case διά comes close to the mng. represented by (LWenger, D. Stellvertretung im Rechte d. Pap. 1906, 9ff; Dssm., LO 98 [LAE 123f]). So also κρίνει ὁ θεὸς διὰ Χρ. Ἰ. God judges, represented by Christ Jesus Ro 2:16. Christ as intermediary in the creation of the world J 1:3, 10; 1 Cor 8:6; Col 1:16.—εὐχαριστεῖν τ. θεῷ διὰ Ἰ. Χρ. thank God through Jesus Christ Ro 1:8; 7:25; Col 3:17.—Occasionally the mediation becomes actual presence (references for this usage in BKeil, Anonymus Argentinensis 1902, p. 192, 1; 306 note) διὰ πολλῶν μαρτύρων in the presence of many witnesses 2 Ti 2:2 (Simplicius in Epict. p. 114, 31 διὰ θεοῦ μέσου=in the presence of God as mediator; Philo, Leg. ad Gai. 187 τὸ διὰ μαρτύρων κλαίειν=weeping in the presence of witnesses).ⓑ with focus on the originator of an action (Hom. et al.; pap, LXX, EpArist)α. of human activity (PSI 354, 6 [254 B.C.] τὸν χόρτον τὸν συνηγμένον διʼ ἡμῶν=by us; 500, 5; 527, 12; 1 Esdr 6:13; 2 Macc 6:21; 4 Macc 1:11) 2 Cor 1:11 (where διὰ πολλῶν resumes ἐκ πολλῶν προσώπων). ᾧ παρέλαβε κανόνι διὰ τῶν μακαρίων προφήτων καὶ τοῦ ἁγίου εὐαγγελίου AcPlCor 2:36.β. of divine activity:—of God (Aeschyl., Ag. 1485; Pla., Symp. 186e ἡ ἰατρικὴ πᾶσα διὰ τ. θεοῦ τούτου [Asclepius] κυβερνᾶται; Ael. Aristid., Sarap. [Or. 8 Dind.=45 Keil] 14 K. πάντα γὰρ πανταχοῦ διὰ σοῦ τε καὶ διὰ σὲ ἡμῖν γίγνεται; Zosimus in CALG p. 143 and a magic ring in introd. 133; EpArist 313) 1 Cor 1:9 διʼ οὗ ἐκλήθητε (v.l. ὑπό s. καλέω 4); Ro 11:36 (s. Norden, Agn. Th. 240–50; 347f); Hb 2:10b (s. B 2a, below; cp. Ar. 1:5 διʼ αὐτοῦ … τὰ πάντα συνέστηκεν).—Of Christ Ro 1:5; 5:9, 17f, 21; 8:37; 2 Cor 1:20 al. (ASchettler, D. paulin. Formel ‘durch Christus’ 1907; GJonker, De paulin. formule ‘door Christus’: ThSt 27, 1909, 173–208).—Of the Holy Spirit Ac 11:28; 21:4; Ro 5:5.⑤ At times διά w. gen. seems to have causal mng. (Rdm. 142; POxy 299, 2 [I A.D.] ἔδωκα αὐτῷ διὰ σοῦ=because of you; Achilles Tat. 3, 4, 5 διὰ τούτων=for this reason; in Eng. cp. Coleridge, Anc. Mariner 135–36: Every tongue thro’ utter drouth Was wither’d at the root, s. OED s.v. ‘through’ I B 8) διὰ τῆς σαρκός because of the resistance of the flesh Ro 8:3.—2 Cor 9:13.—On the use of διά w. gen. in Ro s. Schlaeger, La critique radicale de l’épître aux Rom.: Congr. d’ Hist. du Christ. II 111f.B. w. acc.① marker of extension through an area, through (Hom. and other early Gk. only in poetry, e.g. Pind. P. 9, 123 διʼ ὅμιλον ‘through the throng’; Hellenistic prose since Dionys. Hal. [JKäser, D. Präpositionen b. Dionys. Hal., diss. Erlangen 1915, 54]; ISyriaW 1866b τὸν πάτρωνα διὰ πάντα of the governor of a whole province) διήρχετο διὰ μέσον Σαμαρείας καὶ Γαλιλαίας Lk 17:11 (cp. SibOr 3, 316 ῥομφαία διελεύσεται διὰ μέσον σεῖο).② marker of someth. constituting causeⓐ the reason why someth. happens, results, exists: because of, for the sake of (do something for the sake of a divinity: UPZ 62, 2 [161 B.C.] διὰ τὸν Σάραπιν; JosAs 1:10 διʼ αὐτήν; ApcSed 3:3 διὰ τὸν ἄνθρωπον; Tat. 8:2 διὰ τὸν … Ἄττιν; Ath. 30, 1 διὰ τὴν Δερκετώ) hated because of the name Mt 10:22; persecution arises because of teaching 13:21; because of unbelief vs. 58; because of a tradition 15:3; διὰ τὸν ἄνθρωπον (the sabbath was designed) for people Mk 2:27; because of Herodias Mk 6:17 (cp. Just. D. 34, 8 διὰ γυναῖκα); because of a crowd Lk 5:19; 8:19 al; because of Judeans Ac 16:3. διὰ τὸν θόρυβον 21:34; because of rain 28:2. Juristically to indicate guilt: imprisoned for insurrection and murder Lk 23:25. διʼ ὑμᾶς on your account=through your fault Ro 2:24 (Is 52:5). διὰ τὴν πάρεσιν because of the passing over 3:25 (but s. WKümmel, ZTK 49, ’52, 164). διὰ τὰ παραπτώματα on account of transgressions 4:25a (cp. Is 53:5; PsSol 13:5); but διὰ τὴν δικαίωσιν in the interest of justification vs. 25b; s. 8:10 for a sim. paired use of διὰ. διὰ τὴν χάριν on the basis of the grace 15:15. διʼ ἀσθένειαν τῆς σαρκός because of a physical ailment (cp. POxy 726, 10f [II A.D.] οὐ δυνάμενος διʼ ἀσθένειαν πλεῦσαι. Cp. ἀσθένεια 1) Gal 4:13. διὰ τὸ θέλημα σου by your will Rv 4:11. διὰ τὸν χρόνον according to the time = by this time Hb 5:12 (Aelian, VH 3, 37 δ. τὸν χρ.=because of the particular time-situation).—W. words denoting emotions out of (Diod S 5, 59, 8 διὰ τὴν λύπην; 18, 25, 1 διὰ τὴν προπέτειαν=out of rashness; Appian, Celt. 1 §9 διʼ ἐλπίδα; 2 Macc 5:21; 7:20; 9:8; 3 Macc 5:32, 41; Tob 8:7): διὰ φθόνον out of envy Mt 27:18; Phil 1:15. διὰ σπλάγχνα ἐλέους out of tender mercy Lk 1:78. διὰ τ. φόβον τινός out of fear of someone J 7:13. διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην out of the great love Eph 2:4. διὰ τ. πλεονεξίαν in their greediness B 10:4.—Of God as the ultimate goal or purpose of life, whereas διά w. gen. (s. A4bβ above) represents God as Creator, Hb 2:10a (s. Norden, op. cit.; PGM 13, 76 διὰ σὲ συνέστηκεν … ἡ γῆ). Cp. J 6:57 (s. Bultmann ad loc.) PtK 2.ⓑ in direct questions διὰ τί; why? (Hyperid. 3, 17; Dio Chrys. 20 [37], 28; Ael. Aristid. 31 p. 597 D.; oft. LXX; TestJob 37:8; TestLevi 2:9; GrBar, Tat; Mel., Fgm. 8b, 42) mostly in an interrogative clause Mt 9:11, 14; 13:10; 15:2f; 17:19; 21:25; Mk 2:18; 11:31; Lk 5:30; 19:23, 31; 20:5; 24:38; J 7:45; 8:43, 46; 12:5; 13:37; Ac 5:3; 1 Cor 6:7; Rv 17:7. Simply διὰ τί; (Hyperid. 3, 23) Ro 9:32; 2 Cor 11:11. Also διατί (always in t.r. and often by Tdf.; TestJob 46:2) B 8:4, 6; Hm 2:5; Hs 5, 5, 5. Kvan Leeuwen Boomkamp, Τι et Διατι dans les évangiles: RevÉtGr 39, 1926, 327–31.—In real and supposed answers and inferences διὰ τοῦτο therefore (X., An. 1, 7, 3; 7, 19; oft. LXX; JosAs 7:7; Ar. 12, 2; Just., A I, 44, 5 al.; Demetr.: 722 Fgm. 2, 3 Jac.) Mt 6:25; 12:27, 31; 13:13, 52; 14:2; 18:23; 21:43; 23:13 v.l.; 24:44; Mk 11:24; 12:24; Lk 11:19 al. Also διὰ ταῦτα (Epict.) Eph 5:6. διὰ τοῦτο ὅτι for this reason, (namely) that J 5:16, 18; 8:47; 10:17; 12:18, 39; 15:19; 1J 3:1. διὰ τοῦτο ἵνα for this reason, (in order) that (Lucian, Abdic. 1) J 1:31; 2 Cor 13:10; 1 Ti 1:16; Phlm 15. Also διὰ τοῦτο ὅπως Hb 9:15.ⓒ διά foll. by inf. or acc. w. inf., representing a causal clause, because (Gen 39:9; Dt 1:36; 1 Macc 6:53; GrBar 8:4; Demetr.: 722 fgm 1:1 al.) διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος because it had no depth Mt 13:5f; Mk 4:5f (διὰ τὸ μή w. inf.: X., Mem. 1, 3, 5; Hero Alex. I 348, 7; III 274, 19; Lucian, Hermot. 31); because lawlessness increases Mt 24:12; διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου Δ.. Lk 2:4; because it was built well 6:48 al. διὰ τὸ λέγεσθαι ὑπό τινων because it was said by some Lk 9:7 (for the constr. cp. Herodian 7, 12, 7 διὰ τὸ τὰς ἐξόδους ὑπὸ τ. πυρὸς προκατειλῆφθαι=because the exit-routes were blocked by the fire).ⓓ instead of διά w. gen. to denote the efficient cause we may have διά, byα. w. acc. of thing (schol. on Pind., N. 4, 79a; 2 Macc 12:11; EpArist 77) διὰ τὸ αἷμα by the blood Rv 12:11. διὰ τὰ σημεῖα by the miracles 13:14.β. w. acc. of pers. and freq. as expr. of favorable divine action (Aristoph., Plut. 468; Dionys. Hal. 8, 33, 3, 1579 μέγας διὰ τ. θεούς ἐγενόμην; Ael. Aristid. 24, 1 K.=44 p. 824 D.: διʼ οὓς [= θεούς] ἐσώθην; SIG 1122; OGI 458, 40; PGM 13, 579 διῳκονομήθη τ. πάντα διὰ σέ; EpArist 292; Sir 15:11; 3 Macc 6:36: other exx. in SEitrem and AFridrichsen, E. christl. Amulett auf Pap. 1921, 24). ζῶ διὰ τὸν πατέρα J 6:57 (cp. PKöln VI, 245, 16 of Isis σὺ κυρεῖς τὰ πάντα, διὰ σὲ δʼ εἰσορῶ φαός ‘you are responsible for everything and thanks to you I can see light’). διὰ τὸν ὑποτάξαντα by the one who subjected it Ro 8:20.—DELG. M-M. TW. -
3 διά
διά, durch, zwischen. Zu Grunde liegt der Begriff der Trennung, »in zwei Teile«; Latein: duo, bis, viginti, dis-. Als Praeposit. wird διά verbunden: A. Mit dem genitiv: durch; (1) vom Raume, und zwar (a) durch einen Raum hindurch u. wieder heraus; ἦλϑεν ἔγχος, drang durch die Schulter, durch den Schild hindurch; τιτρώσκειν διὰ ϑώρακος, durch den Panzer hindurch verwunden; φαίνεται πῦρ διὰ τοῦ ὀρόφου, das Feuer schlägt durch das Dach heraus; διὰ τοῠ ὕδατος ὁρῶν ἥλιον, durch das Wasser hindurch die Sonne sehen. Διὰ τέλους, bis zum Ende hindurch, vollständig; διὰ πασῶν (sc. χορδῶν), durch alle Saiten, Töne hin, gänzlich; bes. von der Oktave. (b) ohne die Bezeichnung des Wiederherauskommens: mitten durch, durch etwas hin; bes. bei Verbis der Bewegung; διὰ πάντων ἐλϑεῖν, alles durchmachen. Seltener (c) nebenhin, längs; διὰ τῶν ὀπισϑίων σκελέων, ist es = durch beide Schenkel mitten hindurch. (d) ὁ δ' ἔπρεπε καὶ διὰ πάντων, eigtl. durch alle hin zeichnete er sich aus, d. i. vor allen. (e) διὰ μάχης ἐλϑεῖν τινι, eigtl. »durch den Kampf hindurchgehen«, d. i. »kämpfen«; zur Bezeichnung des Beharrlichen, Ausdauerns u. Festhaltens eines Tuns oder Zustandes, und wird dann eine Umschreibung für ein einfaches Verbum, mit dem Nebenbegriff der Dauer, kann auch oft durch ein Adv. gegeben werden; διὰ γλώσσης ἰέναι, reden; διὰ μιᾶς γνώμης γενέσϑαι, einmütig sein; διὰ δικαιοσύνης ἰέναι, auf dem Wege der Gerechtigkeit wandeln; διὰ φιλημάτων ἰέναι, unter Küssen; διὰ στόματος ἔχειν, stets im Munde führen; διὰ φυλακῆς ἔχειν, in Gewahrsam halten, aufbewahren; handhaben; διὰ στέρνων ἔχειν, so gesinnt sein. (f) διὰ τοσούτου, in einem großen Zwischenraum; δι' ἄλλων εἴκοσι σταδίων ἄλλος ποταμός ἐστι, in einem Zwischenraum von 20 Stadien; διὰ δέκα ἐπάλξεων πύργοι ἦσαν, immer nach zehn. (2) Von der Zeit, (a) die Dauer bezeichnend: eine Zeit hindurch, δι' ἡμέρας, διὰ νυκτός, den ganzen Tag, die Nacht hindurch; δι' ἔτους, das ganze Jahr hindurch; δι' ὀλίγου, kurze Zeit hindurch; διὰ βίου, zeitlebens; διά τε τοῦ ἔρωτος καὶ ἔξω γενόμενος, während der Liebe; dah. διὰ τέλους, bis ans Ende; dah. = beständig. (b) Einen Zeitabstand bezeichnend: seit, nach; διὰ χρόνου, nach einiger Zeit, auch nach langer Zeit; διὰ προγόνων, seit den Vorfahren. Mit Ordinalzahlen wird die Wiederkehr einer Handlung nach einem bestimmten Zeitraume bezeichnet: διὰ τρίτης ἡμέρας, alle drei Tage; διὰ πεντετηρίδος, alle fünf Jahre. (3) durch, vermittelst, was zunächst räumlich ist; διὰ χειρῶν κομίζειν, in den Händen tragen. Übh. vermittelst, durch; πεσεῖν ἀλλοτρίας διὰ γυναικός, durch Schuld. Besonders häufig, δι' ἑαυτοῦ, durch sich selbst, ohne fremde Beihilfe, selbstständig; διέλυε τὰ χρήματα, aus eigenen Mitteln. Dah. δι' ἑαυτοῦ ἔχειν, in seiner Gewalt haben. Die Gramm. bezeichnen bes. die Orthographie durch γράφεται διὰ τοῦ ᾱ, ῶ. B. Mit dem accusativ. (1) vom Orte: durch. (2) von der Zeit = ἐν, auf die Frage »wann«; διὰ νύκτα μέλαιναν; dies »durch die Nacht« ist nicht so viel wie »die Nacht hindurch«, sondern im Wesentlichen nichts anderes als »bei Nacht«, »während der Nacht«, »in der Nacht«, »zur Nachtzeit«; nur ist die zu Grunde liegende Vorstellung bei διὰ νύκτα eine andere. (3) vom Mittel oder Werkzeuge: durch, vermittelst. (4) die Ursache, »wegen«, »um willen«; der Unterschied von ἕνεκα besteht darin, daß dieses den Zweck angibt, die Absicht; πολέμου ἕνεκα = »damit Krieg sei«, διὰ τὸν πόλεμον = »weil Krieg ist (war, sein wird)« In Zusammensetzungen bezeichnet διά (1) Bewegung u. Verbreitung in Raum u. Zeit, διαγίγνεσϑαι, διαφαίνω, bes. bis zum Ziel hindurch führen, διατελέω, διαπράττω, übh. Verstärkung des simplex, διαφϑείρω. (2) Trennung. zer-, auseinander, διαιρεῖν, διαλύειν, διαγιγνώσκω. (3) Wetteifer, Wechselwirkung, mit-, untereinander, διαλέγομαι, διαδικάζεσϑαι, διαφιλοτιμέομαι, u. daher Auszeichnung, διαφέρειν, διαπρέπειν. (4) Mischung, διάλευκος, διάχρυσος -
4 διά
διά, poet. [full] διαί ([dialect] Aeol. [full] ζά, q.v.), Prep. governing gen. and acc.— Rad. sense,A through; never anastroph. [Prop. δῐᾰ: but Hom. uses [pron. full] ῑ at the beginning of a line, Il.3.357, 4.135, al.: also ᾱ, metri gr., freq. in Hom., for which A. uses [full] διαί in lyr., Ag. 448, al.]A WITH GEN.I of Place or Space:1 of motion in a line, from one end to the other, right through, in Hom. freq. of the effect of weapons,διὰ μὲν ἀσπίδος ἦλθε.. ἔγχος καὶ διὰ θώρηκος.. Il. 3.357
; ;δι' ὤμου.. ἔγχος ἦλθεν 4.481
; in Prose,τιτρώσκειν διὰ τοῦ θώρακος X.An.1.8.26
; διὰ τοῦ ὀρόφου ἐφαίνετο πῦρ ib.7.4.16: also of persons, διὰ Σκαιῶν πεδίονδ' ἔχον ὠκέας ἵππους out through the Scaean gate, Il.3.263; δι' ἠέρος αἰθέρ' ἵκανεν quite through the lower air even to the ether, Il.14.288, cf. 2.458; διὰ Τρώων πέτετο straight through them, 13.755;δι' ὄμματος.. λείβων δάκρυον S.OC 1250
, etc.: also in Compos. with πρό and ἐκ, v. διαπρό, διέκ: in adverbial phrases, διὰ πασῶν (sc. χορδῶν), v. διαπασῶν: throughout,Th.
1.14; idly,Id.
4.126, etc. (cf.111.1.c).2 of motion through a space, but not in a line, throughout, ouer,ἑπόμεσθα διὰ πεδίοιο Il.11.754
;δι' ὄρεσφι 10.185
, al.; ὀδύνη διὰ χροὸς ἦλθε through all his frame, 11.398;τεῦχε βοὴν διὰ ἄστεος Od.10.118
;δι' ὁμίλου Il.6.226
, etc.;θορύβου διὰ τῶν τάξεων ἰόντος X.An.1.8.16
, cf. 2.4.26, etc.; later, in quoting an authority,ἱστορεῖ δ. τῆς δευτέρας
in the course of..,Ath.
10.438b.3 in the midst of, Il.9.468;κεῖτο τανυσσάμενος δ. μήλων Od.9.298
; between,δ. τῶν πλευρέων ταμόντα Hp.Morb.2.61
: hence, of pre-eminence,ἔπρεπε καὶ δ. πάντων Il.12.104
;τετίμακε δι' ἀνθρώπων Pi.I.4(3).37
;εὐδοκιμέοντι δ. πάντων Hdt.6.63
, cf. 1.25, etc.4 in Prose, sts. of extension, along,παρήκει δ. τῆσδε τῆς θαλάσσης ἡ ἀκτή Id.4.39
(but πέταται δ. θαλάσσας across the sea, Pi.N.6.48);λόφος, δι' οὗ τὸ σταύρωμα περιεβέβληντο X.HG7.4.22
.5 in Prose, of Intervals of Space, δ. τριήκοντα δόμων at intervals of thirty layers, i. e. after every thirtieth layer, Hdt.1.179; δ. δέκα ἐπάλξεων at every tenth battlement, Th.3.21; cf. infr. 11.3: of a single interval, δ. πέντε σταδίων at a distance of five stades, Hdt.7.30, cf. 198; δ. τοσούτου μᾶλλον ἢ δ. πολλῶν ἡμερῶν ὁδοῦ at so short a distance, etc., Th.2.29; δ. πολλοῦ at a great distance apart, Id.3.94;δ. πλείστου Id.2.97
;δι' ἐλάσσονος Id.3.51
;ὕδατα δ. μακροῦ ἀλόμενα Hp.
Aër.9, etc.II of Time,1 of duration from one end of a period to the other, throughout, δ. παντὸς [τοῦ χρόνου] Hdt.9.13;δι' ὅλου τοῦ αἰῶνος Th.1.70
;δι' αἰῶνος S.El. 1024
;δι' ἡμέρας ὅλης Ar. Pax 27
;δι' ὅλης τῆς νυκτός X.An.4.2.4
, etc.: without an Adj., δι' ἡμέρης all day long, Hdt.1.97;δ. νυκτός Th.2.4
, X.An.4.6.22 (but δ. νυκτός in the course of the night, by night, Act.Ap.5.19, PRyl.138.15 (i A. D.), etc.);δ. νυκτὸς καὶ ἡμέρας Pl.R. 343b
; δι' ἐνιαυτοῦ, δι' ἔτους, Ar.Fr.569.8, V. 1058;δ. βίου Pl.Smp. 183e
, etc.;δ. τέλους
from beginning to end,A.
Pr. 275, Pl.R. 519c, etc.: with Adjs. alone,δ. παντός
continually,A.
Ch. 862 (lyr.), etc.; δι' ὀλίγου for a short time, Th.1.77;δ. μακροῦ E.Hec. 320
;ὁ δ. μέσου χρόνος Hdt. 8.27
.2 of the interval which has passed between two points of Time, δ. χρόνου πολλοῦ or δ. πολλοῦ χρ. after a long time, Id.3.27, Ar.Pl. 1045;δ. μακρῶν χρόνων Pl.Ti. 22d
: without an Adj., δ. χρόνου after a time, S.Ph. 758, X.Cyr.1.4.28, etc.; δι' ἡμερῶν after several days, Ev.Marc.2.1; and with Adjs. alone,δι' ὀλίγου Th.5.14
;οὐ δ. μακροῦ Id.6.15
,91;δ. πολλοῦ Luc.Nigr.2
, etc.: with Numerals,δι' ἐτέων εἴκοσι Hdt.6.118
, cf. OGI56.38 (iii B. C.), etc.: but δ. τῆς ἑβδόμης till the seventh day, Luc.Hist.Conscr.21: also distributively, χρόνος δ. χρόνου προὔβαινε time after time, S.Ph. 285;ἄλλος δι' ἄλλου E.Andr. 1248
.3 of successive Intervals, δ. τρίτης ἡμέρης every other day, Hdt.2.37; δ. τρίτου ἔτεος ib.4, etc.; δ. πεντετηρίδος every four years (with inclusive reckoning), Id.3.97; δι' ἔτους πέμπτου, of the Olympic games, Ar.Pl. 584 (but δι' ἑνδεκάτου ἔτεος in the course of the eleventh year, Hdt.1.62).III causal, through, by,a of the Agent, δι' ἀλλέλων or -ου ἐπικηρυκεύεσθαι, ποιεῖσθαι, by the mouth of.., Id.1.69,6.4, cf. 1.113;δι' ἑρμηνέως λέγειν X.An.2.3.17
, etc.;τὸ ῥηθὲν ὑπὸ Κυρίου δ. τοῦ προφήτου Ev.Matt.1.22
;δι' ἑκόντων ἀλλ' οὐ δ. βίας ποιεῖσθαι Pl.Phlb. 58b
; πεσόντ' ἀλλοτρίας διαὶ γυναικός by her doing, A.Ag. 448 (lyr.);ἐκ θεῶν γεγονὼς δ. βασιλέων πεφυκώς X.Cyr.7.2.24
; δι' ἑαυτοῦ ποιεῖν τι of oneself, not by another's agency, ib.1.1.4, etc.; but also, by oneself alone, unassisted, D.15.14, cf. 22.38.b of the Instrument or Means, δ. χειρῶν by hand (prop. by holding between the hands),δι' ὁσίων χ. θιγών S. OC 470
; also δ. χερῶν λαβεῖν, δ. χειρὸς ἔχειν in the hand, Id.Ant. 916, 1258 (but τὰ τῶν ξυμμάχων δ. χειρὸς ἔχειν to keep a firm hand on, Th.2.13);δ. στέρνων ἔχειν S.Ant. 639
;ἡ ἀκούουσα πηγὴ δι' ὤτων Id.OT 1387
;δ. στόματος ἔχειν X.Cyr.1.4.25
;δ. μνήμης ἔχειν Luc.Cat.9
;αἱ δ. τοῦ σώματος ἡδοναί X.Mem.1.5.6
; δ. λόγων συγγίγνεσθαι to hold intercourse by word, Pl.Plt. 272b;δ. λόγου ἀπαγγέλλειν Act.Ap.15.27
;δι' ἐπιστολῶν 2 Ep.Cor.10.9
, POxy. 1070.15 (iii A. D.).c of Manner (where διά with its Noun freq. serves as an Adv.),δ. μέθης ποιήσασθαι τὴν συνουσίαν Pl.Smp. 176e
; παίω δι' ὀργῆς through passion, in passion, S.OT 807; δ. τάχους, = ταχέως, Id.Aj. 822, Th.1.63 (but δ. ταχέων ib.80, al.); δ. σπουδῆς in haste, hastily, E.Ba. 212; δι' αἰδοῦς with reverence, respectfully, ib. 441; δ. ψευδῶν ἔπη lying words, Id.Hel. 309; αἱ δ. καρτερίας ἐπιμέλειαι long-continued exertions, X.Mem.2.1.20; δι' ἀκριβείας, δ. πάσης ἀκρ., Pl.Ti. 23d, Lg. 876c;δ. σιγῆς Id.Grg. 450c
;δ. ξυμφορῶν ἡ ξύμβασις ἐγένετο Th.6.10
;οὐ δι' αἰνιγμάτων, ἀλλ' ἐναργῶς γέγραπται Aeschin.3.121
;δι' αἵματος, οὐ δ. μέλανος τοὺς νόμους ὁ Δράκων ἔγραψεν Plu.Sol.17
: also with Adjs., δ. βραχέων, δ. μακρῶν τοὺς λόγους ποιεῖσθαι, Isoc.14.3, Pl.Grg. 449b; ἀποκρίνεσθαι δ. βραχυτάτων ibid. d; cf. infr. IV.2 in later Prose, of Material out of which a thing is made, ; ;βρώματα δ. μέλιτος καὶ γάλακτος γιγνόμενα Ath.14.646e
;οἶνος δ. βουνίου Dsc. 5.46
.IV διά τινος ἔχειν, εἶναι, γίγνεσθαι, to express conditions or states, ἀγὼν διὰ πάσης ἀγωνίης ἔχων extending through every kind of contest, Hdt.2.91;δι' ἡσυχίης εἶναι Id.1.206
; δι' ὄχλου εἶναι to be troublesome, Ar.Ec. 888;δ. φόβου εἶναι Th.6.59
;δι' ἀπεχθείας γίγνεσθαι X.Hier.9.2
; ἡ ἐπιμέλεια δ. χάριτος γίγνεται ibid.;δ. μιᾶς γνώμης γίγνεσθαι Isoc.4.138
.b with Verbs of motion, δ. μάχης ἐλεύσονται will engage in battle, Hdt.6.9;ἐλθεῖν Th.4.92
; δ. παντὸς πολέμου, δ. φιλίας ἰέναι τινί, X.An.3.2.8; δ. δίκης ἰέναι τινί go to law with.., S.Ant. 742, cf. Th.6.60;δ. τύχης ἰέναι S.OT 773
;δι' ὀργῆς ἥκειν Id.OC 905
; ἐμαυτῷ δ. λόγων ἀφικόμην I held converse with myself, E.Med. 872; δ. λόγων, δ. γλώσσης ἰέναι come to open speech, Id.Tr. 916, Supp. 112; δ. φιλημάτων ἰέναι come to kissing, Id.Andr. 416;δ. δικαιοσύνης ἰέναι καὶ σωφροσύνης Pl.Prt. 323a
, etc.; δ. πυρὸς ἰέναι (v. πῦρ): in pass. sense, δι' ἀπεχθείας ἐλθεῖν τινι to be hated by.., A.Pr. 121 (anap.).c with trans. Verbs, δι' αἰτίας ἔχειν or ἄγειν τινά hold in fault, Th.2.60, Ael.VH9.32;δι' ὀργῆς ἔχειν τινά Th.2.37
, etc.;δ. φυλακῆς ἔχειν τι Id.7.8
; δι' οἴκτου ἔχειν τινά, δι' αἰσχύνης ἔχειν τι, E.Hec. 851, IT 683;δ. πένθους τὸ γῆρας διάγειν X.Cyr.4.6.6
; .B WITH Acc.I of Place, only Poet., in same sense as διά c. gen.:1 through,ἓξ δὲ δ. πτύχας ἦλθε.. χαλκός Il.7.247
;ἤϊξε δ. δρυμὰ.. καὶ ὕλην 11.118
, cf. 23.122, etc.; δ. τάφρον ἐλαύνειν across it, 12.62;δ. δώματα ποιπνύοντα 1.600
;ἐπὶ χθόνα καὶ δ. πόντον βέβακεν Pi.I.4(3).41
;φεύγειν δ. κῦμ' ἅλιον A.Supp.14
(anap.).2 through, among, in,οἴκεον δι' ἄκριας Od.9.400
;ἄραβος δὲ δ. στόμα γίγνετ' ὀδόντων Il.10.375
(but μῦθον, ὃν.. δ. στόμα.. ἄγοιτο through his mouth, 14.91; soδ. στόμα ὄσσαν ἱεῖσαι Hes.Th.65
;ἀεὶ γὰρ ἡ γυνή σ' ἔχει δ. στόμα Ar.Lys. 855
);δ. κρατερὰς ὑσμίνας Hes.Th. 631
; (lyr.).II of Time, also Poet.,δ. νύκτα Il.2.57
, etc.; δ. γλυκὺν ὕπνον during sweet sleep, Mosch.4.91.III causal:1 of persons, thanks to, by aid of,νικῆσαι δ... Ἀθήνην Od.8.520
, cf. 13.121;δ. δμῳὰς.. εἷλον 19.154
; δ. σε by thy fault or service, S.OC 1129, Ar.Pl. 145, cf. 160, 170: in Prose, by reason of, on account of,δ' ἡμᾶς Th.1.41
, cf. X.An.7.6.33, D.18.249;οὐ δι' ἐμαυτόν And.1.144
; so εἰ μὴ διά τινα if it had not been for..,εἰ μὴ δι' ἄνδρας ἀγαθούς Lys.12.60
;Μιλτιάδην εἰς τὸ βάραθρον ἐμβαλεῖν ἐψηφίσαντο, καὶ εἰ μὴ δ. τὸν πρύτανιν ἐνέπεσεν ἄν Pl.Grg. 516e
, cf. D.19.74;εἰ μὴ δ. τὴν ἐκείνου μέλλησιν Th.2.18
, cf. Ar.V. 558;πλέον' ἔλπομαι λόγον Ὀδυσσέος ἢ πάθαν γενέσθαι δι' Ὅμηρον Pi.N.7.21
.2 of things, to express the Cause, Occasion, or Purpose, δι' ἐμὴν ἰότητα because of my will, Il.15.41;Διὸς μεγάλου δ. βουλάς Od.8.82
; δι' ἀφραδίας for, through want of thought, 19.523;δι' ἀτασθαλίας 23.67
; δι' ἔνδειαν by reason of poverty, X. An.7.8.6; δ. καῦμα, δ. χειμῶνα, ib.1.7.6;δι' ἄγνοιαν καὶ ἀμαθίαν Pl. Prt. 360b
, etc.: freq. also with neut. Adjs., δ. τί; wherefore?; δ. τοῦτο, δ. ταῦτα on this account; δι' ὅ, δι' ἅ on which account; δ. πολλά for many reasons, etc.3 = ἕνεκα, to express Purpose, δἰ ἀχθηδόνα for the sake of vexing, Th.4.40, cf. 5.53; δ. τὴν τούτου σαφήνειαν with a view to clearing this up, Pl.R. 524c, cf. Arist.EN 1172b21; αὐτή δι' αὑτήν for its own sake, Pl.R. 367b, etc.C WITHOUT CASE as Adv. throughout, δ. πρό (v. supr. A.I.I);δ. δ' ἀμπερές Il.11.377
.D IN COMPOS.:I through, right through, of Space, διαβαίνω, διέχω, διιππεύω.II in different directions, as in διαπέμπω, διαφορέω; of separation, asunder, διαιρέω, διαλύω; of difference or disagreement, at variance, διαφωνέω, διαφέρω; or simply mutual relation, one with another, διαγωνίζομαι, διάδω, διαθέω, διαπίνω, διαφιλοτιμέομαι.III pre-eminence, διαπρέπω, διαφέρω.IV completion, to the end, utterly, διεργάζομαι, διαμάχομαι, διαπράττω, διαφθείρω: of Time, διαβιόω.V to add strength, thoroughly, out and out, διαγαληνίζω, etc.; cf. ζά.VI of mixture, between, partly, esp. in Adj., as διάλευκος, διάχρυσος, διάχλωρος, etc.VII of leaving an interval or breach, διαλείπω, διαναπαύω. (Cogn. with δύο, δίς.) -
5 διά
διά (cf. δύο): between, through, originally denoting severance.—I. adv. (here belong the examples of ‘tmesis’ so-called), διὰ δ' ἔπτατο πικρὸς ὀιστός, Il. 5.99; διά τ ἔτρεσαν ἄλλυδις ἄλλος (defined by ἄλλυδις ἄλλος), Il. 17.729 ; διὰ κτῆσιν δατέοντο, ‘between’ themselves, Il. 5.158 ; κλέος διὰ ξεῖνοι φορέουσιν, ‘abroad,’ Od. 19.333; freq. with an explanatory gen. in the same clause, thus preparing the way for the strict prepositional use, διὰ δ' ἧκε σιδήρου, Od. 21.328; διὰ δ αὐτοῦ πεῖρεν ὀδόντων, Il. 16.405; with another adv., διὰ δ' ἀμπερές, ‘through and through,’ Il. 11.377, etc.— II. prep., (1) w. gen., ( αἴγλη) δἰ αἰθέρος οὐρανὸν ἷκεν, Il. 2.458; διὰ νήσου ἰών, ‘along through,’ Od. 12.335 ; ὃ δ' ἔπρεπε καὶ διὰ πάντων, ‘among,’ ‘amid,’ Il. 12.104.— (2) w. acc., local (temporal) and causal; διὰ δώματα ποιπνύοντα, Il. 1.600; fig., μῦθον, ὃν οὔ κεν ἀνήρ γε διὰ στόμα πάμπαν ἄγοιτο, Il. 14.91; μή πως καὶ διὰ νύκτα καρηκομόωντες Ἀχαιοὶ | φεύγειν ὁρμήσωνται, ‘during’ the night, Il. 8.511 ; δἰ ἀτασθαλίᾶς ἔπαθον κακόν, ‘by reason of,’ Od. 23.67 ; καὶ νήεσσ' ἡγήσατ Ἀχαιῶν -Ἴλιον εἴσω | ἣν διὰ μαντοσύνην, ‘through,’ ‘by means of,’ Il. 1.72.—The first syllable of διά is lengthened at the beginning of some verses, Il. 3.357, Il. 4.135, Il. 7.251, Il. 11.435.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > διά
-
6 διά
1 prep. c. acc.a on account ofπολεμίων καμάτων ἐξ ἀμαχάνων διὰ τεὰν δύναμιν δρακεῖσ' ἀσφαλές P. 2.20
ἐγὼ δὲ πλέον' ἔλπομαι λόγον Ὀδυσσέος ἢ πάθαν διὰ τὸν ἁδυεπῆ γενέσθ Ὅμηρον N. 7.21
ὑφ' ἅρμασιν ἵπποι διὰ τεάν, ὤνασσα, τιμὰν ὠκυδινάτοις ἐν ἁμίλλαισι θαυμασταὶ πέλονται I. 5.6
b through (the midst of)παρθένον κεδνὰν χερὶ χειρὸς ἑλὼν ἆγεν ἱππευτᾶν Νομάδων δἰ ὅμιλον P. 9.123
καὶ πάγκαρπον ἐπὶ χθόνα καὶ διὰ πόντον βέβακεν ἐργμάτων ἀκτὶς I. 4.41
μυρίαι δ' ἔργων καλῶν τέτμανθ κέλευθοι καὶ πέραν Νείλοιο παγᾶν καὶ δἰ Ὑπερβορέους I. 6.23
c through, by the agency of κρίνεται δ' ἀλκὰ διὰ δαίμονας ἀνδρῶν ( τῇ τῶν θεῶν εὐμενείᾳ. Σ. cf. v. 6.: = ἕκατι Wil., SBB, 1909, 828̆{1}) I. 5.112 prep. c. gen.a through of movementχερσὶ δ' ἄρα Κρονίων ῥίψαις δἰ ἀμφοῖν P. 3.57
πέταται δ' ἐπί τε χθόνα καὶ διὰ θαλάσσας τηλόθεν ὄνυμ αὐτῶν N. 6.48
δελφῖνι καὶ τάχος δἰ ἅλμας ἶσόν κ' εἴποιμι Μελησίαν N. 6.64
ὁ καρτερὸς Αἴας ἔπαξε διὰ φρενῶν λευρὸν ξίφος N. 7.26
]διὰ θυρᾶν ἐπειδ[ Pae. 20.7
ὁ δ' ἄφ[αρ π]λεκτόν τε χαλκὸν ὑπερη[..].ε τραπεζαν προβάτων ἁλυσιωτὸν δἰ ἑρκέων (supp. Lobel, qui διερκέων legi posse putat) fr. 169. 29.b throughout, in, amongμηκέτ' ἀελίου σκόπει ἄλλο θαλπνότερον ἐν ἀμέρᾳ φαεννὸν ἄστρον ἐρήμας δἰ αἰθέρος O. 1.6
ἀλλ' Ὅμηρός τοι τετίμακεν δἰ ἀνθρώπων I. 4.37
αἰὼν δὲ δἰ ὀστέων ἐρραίσθη fr. 111. 5.c through, by means ofαὔξεται καὶ Μοῖσα δἰ ἀγγελίας ὀρθᾶς P. 4.279
3a in tmesis. διὰ γαῖαν τρίχα δασσάμενοι v.διαδατέομαι O. 7.75
b fragg. < δια> e Σ supp. Snell Πα. 1. 1. ]ας δἰ αἰθ[ερ dub. P. Oxy. 2445. 5. -
7 Δία
Δίᾱ, Δίηfem nom /voc /acc dualΔίᾱ, Δίηfem nom /voc sg (attic doric aeolic)Ζεύςdyaús: masc acc sg——————Δίαι, Δίηfem nom /voc plΔίᾱͅ, Δίηfem dat sg (attic doric aeolic) -
8 δια...
-
9 Δία
-
10 Δῖα
-
11 δῖα
-
12 Δια
-
13 δια-
(у Hom. часто in tmesi) приставка со знач.:1) сквозного движеная, проникновения (διαβαίνω)2) распределенного действия (διαπέμπω)3) разделения (διαλύω)4) взаимности (διαλέγομαι)5) усиления (διαφθείρω)6) завершенности (διαπράττω) -
14 Διά
-
15 Διᾶ
-
16 δία
δῖοςheavenly: fem nom /voc sg (epic)δῖοςheavenly: neut nom /voc /acc plδῖοςheavenly: neut nom /voc /acc pl -
17 δῖα
δῖοςheavenly: fem nom /voc sg (epic)δῖοςheavenly: neut nom /voc /acc plδῖοςheavenly: neut nom /voc /acc pl -
18 διά
διάthrough: indeclform (prep) -
19 Δῖα
-
20 Δία
A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > Δία
См. также в других словарях:
Δία — Δίᾱ , Δίη fem nom/voc/acc dual Δίᾱ , Δίη fem nom/voc sg (attic doric aeolic) Ζεύς dyaús masc acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
διά — through indeclform (prep) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Δῖα — neut nom/voc/acc pl Δῖον neut nom/voc/acc pl Ζεύς dyaús masc acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
διά — I Όνομα μυθολογικών προσώπων. 1. Θεά που λατρευόταν στη Σικυώνα και στη Φλιούντα, όπου τη θεωρούσαν απελευθερώτρια των δούλων. Γι’ αυτό και ο ναός της, που βρισκόταν κοντά στην είσοδο της Ακρόπολης, ήταν το άσυλό τους. Προς τιμήν της Δ. τελούσαν… … Dictionary of Greek
δία — I Όνομα μυθολογικών προσώπων. 1. Θεά που λατρευόταν στη Σικυώνα και στη Φλιούντα, όπου τη θεωρούσαν απελευθερώτρια των δούλων. Γι’ αυτό και ο ναός της, που βρισκόταν κοντά στην είσοδο της Ακρόπολης, ήταν το άσυλό τους. Προς τιμήν της Δ. τελούσαν… … Dictionary of Greek
Δίᾳ — Δίαι , Δίη fem nom/voc pl Δίᾱͅ , Δίη fem dat sg (attic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
διά κενής — διά κενῆς και διακενῆς (ενν. πράξεως) επίρρ. (AM) 1. άσκοπα, μάταια, ανώφελα 2. χωρίς λόγο, αναίτια … Dictionary of Greek
Διᾶ — Ζεύς dyaús masc acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Διά — Ζεύς dyaús masc acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δῖα — δῖος heavenly fem nom/voc sg (epic) δῖος heavenly neut nom/voc/acc pl δῖος heavenly neut nom/voc/acc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δία — δί̱ᾱ , δῖος heavenly fem nom/voc/acc dual δί̱ᾱ , δῖος heavenly fem nom/voc sg (attic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
