-
1 KVEÐA
(kveð; kvað, kváðum; kveðinn), v.1) to say, utter;hann kvað eigi orð, he did not utter a word;kveða gleði-orð, to say a cheerful word;with infin., hann kvað þat satt vera, he said it was true;kveða at orði, to express oneself, say, speak;2) to (compose and) say aloud (hann kvað vísu);to recite, repeat (S. bað hann þá kveða kvæðit þat, er hann hafði ort);3) with preps.:kveða at, to say, state;gramm. to pronounce, sound;kveða e-t at e-m, to inflict on;mikill harmr er at oss kveðinn, great grief has been sent on us;kveða á, to fix, determine (kveða á stefnudag);impers. to state;kveðr þar skýrt á þetta, it is there expressly stated;to cancel, object to (kveða á gögn, to cancel the evidence) to make up one’s mind, resolve;kveða e-t upp, to recite, declare (þat skulu lög vera, sem hann kveðr upp);kveða við, to reply, answer (hitki hann veit, hvat hann skal við kveða, ef);to utter a cry, etc. (hundrinn kvað við hátt);to sound (því næst kvað lúðr við);4) refl., kveðast, to say of oneself;þeir er biskupar kváðust vera, who said they were bishops;hann kveðst eigi ríða mundu, he said he would not ride;impers., mér kveðsk = ek kveð mér;Kára kvaðsk (= Kári kvað sér) önnur ferð betri þykkja, K. said he thought another course preferable;kveðast at, to exchange verses or songs.* * *sing. kveðr, pret. kvað, 2nd pers. kvatt, kvattú, Fms. vi. 386, pl. kváðu, kvóðu, and kóðu, Ls. 24, Hom. 12, Ó. H. 48, Fms. viii. 71, xi. 107; pret. subj. kvæði; imperat. kveð, kveð-þú, kvettú, vi. 361, mod. kveddu; with neg. suff., pres. kveðk-a-ek, I say not, Ýt. 7: [Ulf. qiþan = λέγειν, εἰπειν, ἐρειν; A. S. cweðan; Engl. quoth; O. H. G. quedan; Swed. quäda; Dan. kvæde; cp. Lat. in-quit]:—to say; né því er kveðr kona, nor what a woman says, Hm. 83; at þú Frey kveðir úleiðastarr lifa, Skm. 19; kveða ( dicunt) Heimdal valda véum, Gm. 13: in an epic sense, to say, orð kvað þá Vingi, Am. 37, 38; Glaumvör kvað at orði, 30, 32; ok hann þat orða, alls fyrst um kvað = Homer’s καί μιν φωνήσας …, Þkv. 2, 3, 9, 12; or, þá kvað þat Heimdalr; Þá kvað þat Þórr; þá kvað þat Þrymr, 15, 17, 18, 20, 22, 25, 30; Egill fékk úgleði mikla svá at hann kvað eigi orð, Eg. 518; k. gleði-orð, to say a cheerful word, Vígl. 89 new Ed.; þeir kvóðu ekki gott orð at honum, 655 vii. 3; er hann hafði þat mælt, þá kvað hann úti annat orð, Fms. xi. 16; hverr þessa stafa, ef hann verðr í nef kveðinn, if he is nasal in sound, Skálda 162; lýsingar-váttar Marðar kváðu svá at orði, Nj. 233; til báls ok til brands kveðr at fornu máli, as it is said in old saws, N. G. L. i. 50; Rannveig kvað vel at hann færi útan, Nj. 111:—with infin., hón kvad þar eigi kvenna-vist, Fms. vii. 274; kveðum þá mæla ( let them speak) á várar tungur, 656 C. 6: the pret. kvað (proncd. kvu) as adv. or absol., ‘tis said, they say, það kvað (kvu) vera, they say so.2. with prep.; kveða at, adverb. so to say; svá mátti at kveða, id., Fms. xi. 72; er svá mun mega at k. at líf manna lægi við, Nj. 78; kveðr svá at, it is so said, Ver. 83; þá er svá at kveðit, 3; lögsögumaðr skal ráða ok at kveða ( determine) hvar hvergi dómr skal sitja, Grág. i. 27: gramm. to pronounce, sound, Skálda 165; mikill harmr er at oss kveðinn, mickle harm is doomed us, Nj. 201; mikit er at Kjartani kveðit (there’s mickle said against K., i. e. he is a doomed man), ok mun úhægt vera at göra við forlögum þeirra, Ld. 190: það kveðr mikið (lítið) að e-u, to be of great ( small) influence or importance:—kveða á, to fix, determine, Grág. i. 35, 39, Nj. 90, Ld. 74; var kveðit á brullaups-stefnu, Nj. 40; var gört um málit ok kveðit á fégjöld, 111, Fs. 68: to state, kveðr þar skýrt á þetta, it is expressly stated there, Ld. 334: a law term, to cancel, object to, kveða á gögn, to cancel the evidence, Grág. i. 67, 106: to fix, make up one’s mind, resolve, 100, Nj. 3, 252: part. ákveðinn, fixed, appointed, 256: fated, eigi má saka þik um þetta, segir Njáll, þvíat slíkt er mjök ákveðit, 166: ákveðin orð, an agreement, stipulation, Hkr. ii. 372; með ákveðnum orðum, in express words, Grett. 89; vant er mér þat at skýra með ákveðnum orðum, Sks. 660; með ákveðnu, id., K. Á. 208; mun ek ákveðit göra, hverir þar skulu vera, Ísl. ii. 346: ákveðin orð, pointed, libellous words, Bjarn. 57:—kveða við, to reply, Hm. 26:—k. upp, to pronounce, make known, Gísl. 10, Fms. vii. 88.II. to sing; hón bað Þorstein kveða nokkut, Grett. 159; skemti Stúfr ok kvað flokk einn, ok er lokit var bað konungr hann enn k.—Hversu mörg hefir þú nú kvæðin kveðit? … hví kveðr þú flokka eina? Fms. vi. 391; skyldi ok engi kveða vísurnar, Nj. 71; Egill orti alla drápuna, ok hafði fest svá at hann mátti kveða um morguninn, Eg. 421; k. kvæði, Ísl. ii. 232; þótt hann kveði út kvæði þetta, Fms. v. 175; konungr mælti, tel þú oss kvæði nokkut,—Þormóðr settisk upp ok kvað hátt mjök, svá at heyrði um allan herinn, hann kvað Bjarka-mál en fornu, Ó. H. 207; harm hóf upp kvæðit ok kvað hátt, Eg. 427; slógu þá konur hring umhverfis hjallinn, en Þorbjörg sat uppi á seiðhjallinum, kvað Guðríðr þá kvæðit svá fagrt ok vel, at engi þóttisk heyrt hafa með fegri rödd kvæði kveðit, Þorf. Karl. 378: in mod. usage kveða is used of the rhapsodic delivery of a ballad (ríma), half reciting half singing, thus Icel. say, kveða rímur, to recite a ballad, as also kveða vel, to recite, sing well; hann er góðr kvæða-maðr, he is a good ballad-singer, but never of a hymn or full melody; þeir riðu um bygðina kveðandi um daginn, Fms. xi. 376; þá ferr hann með fjölkyngi, ef hann kveðr þat eða kennir, K. Þ. K.; nú eru Háva-mál kveðin, Háva höllu í, Hm. 165; ok Austmarr jöfri Sænskum gýmis ljóð at gamni kveðr, Ýt. 18; þar sat kona við kvern ok kvað forkunnar fagrt, Fms. vii. 233.2. to make a verse; kvettú nú, Þjóðólfr, um deild þeirra, … Þjóðólfr kvað (and the verse follows), Fms. vi. 361; kveða vísu, to make a ditty, Fms., Nj. passim; kvæðit var mjök kveðit, Fms. v. 173; þessi vísa var ílla ort ok skal ek kveða aðra betri, hann kvað, vi. 416; heyr þjóðskáldit! kvattú svá, gröm, skömm? ekki eru þær hendingar jafnhávar, 386:—kveða á e-n, to challenge one in a song; kalla þær sé kveðit sik á | af kærleiks elsku-fundum, Skíða R. 3.3. kveða við, to scream; kvað sá við í því er kesjan stóð á honum miðjum, Fms. viii. 354; hundrinn kvað við hátt, Nj. 114: to sound, því næst kvað lúðr við, the trumpet sounded, Fms. vi. 16, vii. 288; þeir létu kveða við lúðra sína, ix. 527; í því kvað við klokka, Fb. i. 417, Fms. iii. 60, ix. 510.III. reflex. to say of oneself; þeir er biskupar kváðusk vera, who said they were bishops, Íb. 13; hann kveðsk eigi ríða mundu, Nj. 12; Njáll kvaðsk með því einu fara myndu, 105; þeir kváðusk eigi vita hverju gegndi, Fms. vii. 272; þeir er sét kveðask hafa seglin, 322; þeir kóðusk koma mundu, xi. 107; hann kvaðsk þess albúinn, Nj. 100; Óttarr kvaðsk eigi vara, at …, Fs. 87.2. also impers., mér kveðsk = eg kveð mér; er þér kveðsk þá þykkja gott at deyja, Fms. xi. 153; hafði hann fátt um í fyrstu, en kvaðsk þetta (= kvað sér þetta) þó vel líka, ix. 291; Kára kvaðsk (i. e. Kári kvað sér) önnur ferð betri þykkja, K. said he would like better to take another course, Nj. 139; herfiligt kveðsk honum þykkja at hokra þar fyrir stokkum eða steinum, Fas. ii. 505; Glúmi kveðsk því betr þykkja, Rd. 286; kvaðsk þeim horfin-heilla at þykkja, Fms. vii. 272; honum kveðsk vel á lítask, vi. 99; þeim kvaðsk þykkja sér vandalaust, 107; Vigdísi kvaðsk eigi vera um lygi, Ld. 44; honum kvaðsk meira um at halda fram, Fb. iii. 447; honum kvaðsk svá hugr um segja, Sturl.3. kveðask at, recipr. to exchange songs, a game played at a wake or dance; sá leikr var mönnum tíðr, at kveðask skyldu at, karlmaðr at konu, ok kona at karlmanni, Bs. i. 165: in mod. usage, kveðast á, to cap verses, each party in turn replying in a verse beginning with the letter with which the preceding one ends; Komdú nú að kveðast á | kvæðin okkar stór og smá, a ditty, cp. kveða á II. 2. above. -
2 KVEÐJA
I)(kveð, kvaddi, kvaddr), v.1) to call on, summon (Þórvaldr kvaddi húskarla sína);kveðja e-n e-s, to request (demand) of one;kveðja matar, svefns, to call for food, sleep;kveðja sér hljóðs, to call for a hearing;kveðja þings, to convoke a meeting;kveðja e-n e-s, to call on, summon, one to do something (vóru vér kvaddir at bera vitni þat);2) to welcome, greet (þeir kvöddu konung);of one departing, to bid farewell, take leave of (hann gengr nú í brott ok kveðr engan mann);refl., kveðjast, to greet one another (þeir kvöddust vel);3) with preps.:kveðja e-n at e-u, to call on a person to do a thing, call his attention to (þik kveð ek at þessu);kveðja e-n frá e-u, to exclude from, deprive of (ek hefi opt menn frá æfi kvadda, er eigi vildu hlýða mínum boðum);kveðja e-n til e-s, to call on one for a thing (kveðja menn til ferðar);kveðja e-n upp, to call on one to rise (síðan vaknaði Haraldr ok kvaddi upp menn sína); to summon to arms;síðan safnaði hann liði ok kveðr upp almenning, after that he gathered men and roused the whole country;kveðja e-n út, to call one out of the house (hann kvaddi út Höskuld ok Hrút).f. welcome, greeting, salutation (konungr tók kveðju hans).* * *pres. kveð; pret. kvaddi; imperat. kveð, kveðþú, kveþþu, Hm. 127 (Bugge); part. kvaddr: with neg. suff., pres. indic. kveð-ka, Ls. 10: [see kveða]:—to call on, address, request, summon; Þorvaldr kvaddi húskarla sína, Nj. 18, Eb. 314: with gen. of the thing, acc. of the person, k. e-n e-s, ok er þess mest ván at ek kveðja þik þess eigi optar, Fms. iv. 38; k. dura, to call at the door, Skálda 163, Fms. ii. 194, vi. 21; k. matar, svefns, to call for food, sleep, Bs. i. 366; k. sér hljóðs, to call for a hearing, Nj. 105, Ísl. ii. 255, Rekst. 1; k. e-n at óði, to call one to listen to one’s song, Jd. 1, Leiðarv. 2.2. with prepp.; k. e-n at e-u, to call on a person to do a thing, call his attention to; þik kveð ek at þessu, Nj. 150; hann vildi, jafnan at Ólafr væri at kvaddr öllum stórmælum, Ld. 94; kvaddi hann at því Gregorium Dagsson, Fms. vii. 256; kvaddi hann þar at Erling Skakka, 257; Björn kveð ek at þessu, Ld. 14:—k. e-n brott af, frá, to call on one to go; eigi hefir ek yðr … brott kvatt af mínum garði, Fas. i. 71:—k. e-n frá, Nj. 170; ek hefi menn optlega kvadda frá erfðum, Fms. i. 305:—k. e-n til e-s, to call on one for a thing; kveð ek hann til farar með þér, … hann skaltú k. til föruneytis með þér … ekki skaltú hann k. til þessar ferðar, Ísl. ii. 322, 323; þá skaltú k. menn til ferðar með þér, Nj. 14:—k. upp, to call up; k. upp alla þá menn er mikils eru virðir, Fms. xi. 120; samnaði liði ok kvaddi upp almenning, Nj. 107, Fms. vi. 179:—hann kvaddi út Höskuld ok Rút, Nj. 21:—with dat., eigi kann ek þat at mínu ráði sjá, at kveðja í burtu mönnum Þorgils, ok förunautum, Sturl. i. 22.II. in law, a general term, to request, demand, summon, call on one to perform any legal duty, as also to challenge, appeal to, and the like, according to the context; svá skal mann kveðja, nemna mann þann á nafn, ok kveði hann gripar þess er hann á at honum, ok nemni gripinn, ok kveði hann laga kvöð ok lyritar, N. G. L. i. 218, 219; kvaddi hann svá at vér heyrðum á, kvaddi hann um handselt mál Þorgeirs, Nj. 238; gögn þau öll er áðr var til kvatt, Grág. i. 106; kveð ek yðr lögkvöð, Nj. 218; berum vér svá skapaðan kvið fram, sem Mörðr kvaddi oss, 238; þeir kvöddu fjóra búa ór kviðinum, they challenged four neighbours, 110; kveð ek yðr svá at þér heyrit á sjálfir, 218; stefna, ok kveðja til tólptar-kviðar, Grág. i. 213, 214;—kveðja búa heiman, to summon neighbours ( jurors) at their home (heiman-kvöð), a law phrase, opp. to kveðja búa á þingi, to summon them in parliament (þinga-kvöð), passim in Grág. and the Sagas, see kvöð; hann kvaddi búa til máls, Nj. 36; þú kvaddir Keisarann til þíns máls, they appealed to Caesar, Post.; kveð ek yðr um handselt mál N. M., Nj. 218.2. with gen. of the thing, to call, summon; kveðja þings, to convoke a meeting, Fms. i. 149, vi. 12 (acc., Fb. i. 565, wrongly); k. móts, Fms. vii. 60; k. tólptar-kviðar, Grág. i. 34; k. laga, D. N.; k. féránsdóms, 81; k. fjár, 402, N. G. L. i. 23; k. sér griða, Bs. i. 544:—k. e-n e-s, to summon, call on a person to perform a duty; k. goða tólptar-kviðar, Grág. i. 105; k. búa bjargkviðar, Nj. 110; kveð ek yðr þeirra orða allra er yðr skylda lög til um at bera, 218, 238; vóru vér kvaddir at bera vitni þat, 238.III. to welcome, greet; þeir kvöddu konung. Am. 6, Eg. 28, Nj. 3; hann var svá kátr at hvert barn kvaddi hann hlæjandi, Fms. vii. 172; kyssa ok kveðja, Hkv. 13: of one departing, hann gengr nú í brott ok kveðr engan mann, Band. 4 new Ed.2. recipr. to greet one another; þeir kvöddusk vel, Ísl. ii. 355, passim, see heilsa and the remarks there made: k. e-n heipta, to lay imprecations on one, Hm. 152, cp. 138. -
3 kveðja
I)(kveð, kvaddi, kvaddr), v.1) to call on, summon (Þórvaldr kvaddi húskarla sína);kveðja e-n e-s, to request (demand) of one;kveðja matar, svefns, to call for food, sleep;kveðja sér hljóðs, to call for a hearing;kveðja þings, to convoke a meeting;kveðja e-n e-s, to call on, summon, one to do something (vóru vér kvaddir at bera vitni þat);2) to welcome, greet (þeir kvöddu konung);of one departing, to bid farewell, take leave of (hann gengr nú í brott ok kveðr engan mann);refl., kveðjast, to greet one another (þeir kvöddust vel);3) with preps.:kveðja e-n at e-u, to call on a person to do a thing, call his attention to (þik kveð ek at þessu);kveðja e-n frá e-u, to exclude from, deprive of (ek hefi opt menn frá æfi kvadda, er eigi vildu hlýða mínum boðum);kveðja e-n til e-s, to call on one for a thing (kveðja menn til ferðar);kveðja e-n upp, to call on one to rise (síðan vaknaði Haraldr ok kvaddi upp menn sína); to summon to arms;síðan safnaði hann liði ok kveðr upp almenning, after that he gathered men and roused the whole country;kveðja e-n út, to call one out of the house (hann kvaddi út Höskuld ok Hrút).f. welcome, greeting, salutation (konungr tók kveðju hans).* * *u, f. a welcome, greeting; konungr tók kveðju hans, Eg. 63, passim, Matth. i. 29: also of one absent, hann sagði þeim kveðju Gunnhildar, Nj. 5; bar hann konungi kveðju Þórólfs, Eg. 53; þeir skyldu segja konungi kveðju hans, Fms. x. 290; kveðju-sending, sending one’s greeting, compliments, vi. 92, vii. 103, Sturl. ii. 149: salutation, in the formula at the beginning of a letter, Ingi konungr sendir kveðju Sigurði konungi, Fms. vii. 220; N. M. sendir N. M. kveðju Guðs ok sína, D. I. passim:—in mod. usage the address on a letter is called kveðju. -
4 kveð-skapr
m. poetry, verse-making, opp. to prose; bæði er at þú yrkir vel, enda ert þú allvandlátr um þinn kveðskap, Fms. vi. 387; góðr k., good poetry; íllr k., bad poetry: song, Sighvatr segir í sínum kveðskap, 40; finnsk þat ok í kveðskap Hallfreðar, at …, iii. 7; hann kveðsk ílla una við kveðskapinn Ingólfs, Fs. 60; sú er ein tala hversu margir hættir hafa funnisk í kveðskap höfuðskálda, Edda 120; má ok eigi undrask þó at kveðskaprinn sé stirðr, þvíat í svefni var kveðit, Draum. 123; k. ok söngvar, Sks. 633; fellr mér svá í geð k. sá, Sd. 160, Bret. 48; níða e-n í kveðskap, Fms. vii. 60: with the notion of satire or lampoon, stefna e-m um kveðskap, to summon a person for lampooning, iii. 21; hann níddi mik í kveðskap, vi. 117. -
5 kveðandi
f.1) recitation, chanting or singing (fögr var sú kveðandi at heyra);2) rhythm, flow of a verse (þó fegra þær mjök í kveðandi).* * *f. the recital of a song, singing; ok er lokit var kvæðinu, lét Óttarr eigi niðr falla kveðandina, heldr hóf hann upp drápuna, þá er hann hafði ort um konunginn, Fb. iii. 242; fögr var sú kveðandi at heyra, Grett. 152; þar skyldi vera k. mikil sem hón (the prophetess) var, Fas. ii. 506; því næst heyrðu þeir kveðandi harðla ógurliga með mikilli raust, Draum. 124; heyrði hann í hús nokkut kveðindi svá fagra, at …, Fms. vii. 233.2. metric, rhythm, flow of a verse; hér er stafa-setning sú (viz. the alliteration) sem hætti ræðr ok k. görir, Edda 120; ok gör svá löng samstafa af skamri, þvíat ella helzt eigi k. rétt í vísu-orði, Skálda 182; sú stafsetning er hatt görir ok kveðandi, Edda 121; þessi figura er upphaf til þeirrar kveðandi, er saman-heldr Norrænum kveðskap, Skálda 192; en þó fegra þær mjök í kveðandi, Edda 122. -
6 kveðskapr
m. poetry, verse-making (góðr, illr, kveðskapr). -
7 kveðjuboð
n. greeting from one absent, compliments. -
8 kveðjusending
f. greeting from one absent, compliments. -
9 á-kveða
kvað, to fix; part, ákveðinn, fixed, Orkn. 10; á. orð, marked, pointed words, Bjarn. 57, Fbr. 72, 73. -
10 á-kveðja
kvaddi, = ákveða, Bs. i. 773; ákveddi is perhaps only a misspelling for ákvæði. -
11 ástar-kveðja
u, f. hearty greeting, Sturl. ii. 185. -
12 forn-kveðit
n. part. said of old, epithet of old saws, Eg. 520; satt er hit fornkveðna, svá ergisk hverr sem eldisk, Fær. 218, passim; það finnst á mér sem fornkveðit er, að fátt segir af einum, a ditty. -
13 frum-kveði
a, m., -
14 frum-kveðill
mod. -
15 fyrir-kveða
kvað, to refuse, Fms. x. 382. Sturl. i. 37, Thom. 21, 23: reflex., en fyrirkveðask eigi at taka sættir, Fb. iii. 451. -
16 heilindis-kveðja
u, f. a wishing one health, Stj. 482, Karl. 93, v. 1.; van-heilindi, bad health, illness. -
17 heilsanar-kveðja
u, f. greeting, Stj. 482. -
18 hús-kveðja
u, f. ‘house-farewell;’ at Icel. funerals of persons of note, a brief sermon is delivered at the home of the deceased when the body is removed from the house (see hefja A. 3); this sermon is called húskveðja, and a brief account is therein given of the life, character, family, pedigree, etc. of the deceased; when the ‘house-farewell’ is ended, the body is carried out of the house, the last verses of the 25th Passion hymn (En með því út var leiddr), and the following verses on John xix. 5, being sung; after which the coffin is carried to the church, which is sometimes a long way off. See a description of the funeral of an Icel. lady in Þjóðólfr, 17th Aug. 1869, p. 166. -
19 konungs-kveðja
u, f. an address to a king, Bárð. 180. -
20 rang-kveðja
kvaddi, to summon wrongly, Grág. i. 51, Nj. 237.
См. также в других словарях:
kvȅker — m 1. {{001f}}kršć. pripadnik jedne od reformiranih crkava u okviru protestantizma u Engleskoj i Americi; nemaju sakramenata ni zaređenih svećenika 2. {{001f}}pov. usko krojeno odijelo (nosilo se u 19. stoljeću) ✧ {{001f}}engl … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
kvȅkerski — pril. kao kveker, na način kvekera … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
kvȅkerskī — prid. koji se odnosi na kvekere … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
KVE — Kitava, Papua New Guinea (Regional » Airport Codes) … Abbreviations dictionary
KVE — Kaposi varicelliform eruption … Medical dictionary
kve — ISO 639 3 Code of Language ISO 639 2/B Code : ISO 639 2/T Code : ISO 639 1 Code : Scope : Individual Language Type : Living Language Name : Kalabakan … Names of Languages ISO 639-3
KVE — abbr. Key Vision Event … Dictionary of abbreviations
KVE — • Kaposi varicelliform eruption … Dictionary of medical acronyms & abbreviations
Lȍkve — ž mn naselje (u blizini Delnica) … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
kvengždėti — kvengždėti, ėja ( a, i, kvengždžia), ėjo ( ė) intr. kosėti, krenkšti: Ar nesakiau, kad neik grynas laukan: peršalai, o dar̃ kvengždi Pns. Pradžioj žiemos kai sušalau, tai visą žiemą ir kvengždėjau Smn. Kvengždėk dabar, kad po lauką basas lakstei… … Dictionary of the Lithuanian Language
kvėpsėti — kvėpsėti, i, ėjo intr., kvėpsėti, kvėpsi, ėjo J 1. DŽ sunkiai gaudyti orą, kvėpčioti: Tokia įdusus – kvėpsi kvėpsi Gs. Dusulinga boba kvėpsi J. Paėjęs žingsnį kitą, ir rymo ant lazdos, kvėpsi it žuvis, iš vandens ištraukta rš. Kelinti metai jau… … Dictionary of the Lithuanian Language
