-
41 æдæгъдау
-
42 æнæгъдау ун
быть безнравственным, невоспитанным -
43 мидӕгъдау
(მრ. мидӕгъдӕуттӕ) შინაგანაწესი; შიდაკანონი -
44 фыдӕгъдау
1) ავზნე, ავზნიანი, უზნეო2) უზრდელი, გაუზრდელი, თავდაუჭერელი -
45 хӕдӕгъдау
ზრდილობიანი; წესიერი; მორცხვი, მორიდებული; კარგად აღზრდილი -
46 хӕрзӕгъдау
მორცხვი, მორიდებული; კარგად აღზრდილი -
47 куыддæр
нареч. качествен. неопр.1) как-то, однаждыкуыддæр æгъдауæй æз иухатт уымæ бахаудтæн – как то (однажды) я попал к нему
2) как-то, несколькоам куыддæр ницы райдзастхуыз у – здесь как-то неуютно
куыддæр æгъдауæй – каким-то образом, случайно
идиом. куыддæр..., афтæ -
48 Безличный глагол
Глагол, который называет явления природы, физическое или психическое состояние человека, т.е. такое действие или состояние, которое возникает как бы само по себе.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Æнæцæсгом мивдисæгЙæхи ‘гъдауæй цы архайд æрцæуы кæнæ цы уавæр сæвзæры (æрдзы фæзындтæ, адæймаджы физикон кæнæ психикон уавæр), уый амонæг мивдисæг.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Æнæцæсгом мивдесæгÆхе ‘гъдауæй ци архайд æрцæуй кенæ ци уавæр исæвзуруй (æрдзи фæзиндтæ, адæймаги физикон кенæ психикон уавæр), уой амонæг мивдесæг.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Безличный глагол
-
49 Вводное предложение
Предложение, вставленное в другое предложение, но не связанное грамматически ни с одним из его членов.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Бавæргæ хъуыдыйадХъуыдыйады мидæг грамматикон æгъдауæй хъуыдыйады уæнгтæй иуимæ дæр баст чи нæу, ахæм хъуыдыйад.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Байвæргæ гъудиадæГъудиади медæгæ грамматикон æгъдауæй гъудиади иуæнгтæй еуей хæццæ дæр баст ка нæ фæууй, уæхæн гъудиадæ.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Вводное предложение
-
50 Вводное слово
Слово, грамматически не связанное с другими словами в предложении, не являющееся членом предложения.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Бавæргæ дзырдХъуыдыйады мидæг иннæ дзырдтимæ грамматикон æгъдауæй баст чи нæу, ахæм дзырд; хъуыдыйады уæнгыл нымад нæ цæуы.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Байвæргæ дзурдГъудиади медæгæ иннæ дзурдти хæццæ грамматикон æгъдауæй баст ка нæй, уæхæн дзурд; гъудиади иуонгбæл нимад нæ цæуй.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Вводное слово
-
51 Вводный
––––––––––––––––––––––––––––––ир. БавæргæГрамматикон æгъдауæй раныхасы æндæр хæйттимæ баст чи нæу, ахæм.––––––––––––––––––––––––––––––диг. БайвæргæГрамматикон æгъдауæй ранихаси æндæр хæйтти хæццæ баст ка нæй, уæхæн.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Вводный
-
52 Невосклицательное предложение
Тип предложения по эмоциональной окраске лишенный – в отличие от восклицательного – эмоциональной окрашенности. По цели высказывания это может быть повествовательное, побудительное или вопросительное предложение.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Æнæхъæрон хъуыдыйадХъуыдыйады хуыз йæ эмоционалон ахуырстмæ гæсгæ. Хъæрон хъуыдыйадæй хъауджыдæр, эмоционалон æгъдауæй ахуырст нæу.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Æнæгъæрон гъудиадæГъудиади хузæ эмоционалон хурстмæ гæсгæ. Гъæрон гъудиадæй игъаугидæр, эмоционалон æгъдауæй хурст нæй.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Невосклицательное предложение
-
53 Нейтральная лексика
Самый большой пласт лексики, не закрепленный за каким-либо функциональным стилем речи. Эмоционально не окрашена.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Нейтралон лексикæЛексикæйы фæлтæртæй æппæты егъаудæр, ныхасы функционалон стильтæй йын иуимæ дæр бæлвырд бастдзинад нæй. Экспрессивон æгъдауæй ахуырст нæу.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Нейтралон лексикæЛексики субæлдæгтæй тæккæ егъаудæр, нихаси функционалон стильтæй ин еуей хæццæ дæр бæлвурд бастдзийнадæ нæййес. Экспрессивон æгъдауæй хурст нæй.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Нейтральная лексика
-
54 Оксюморон
Стилистическая фигура, состоящая из двух противоречащих друг другу понятий, логически исключающих друг друга.––––––––––––––––––––––––––––––ир. ОксюморонЛогикон æгъдауæй иумæ уæвæн кæмæн нæй, ахæм дыууæ ныхмæвæрд æмбарынадæй арæзт стилистикон фигурæ.––––––––––––––––––––––––––––––диг. ОксюморонЛогикон æгъдауæй еумæ уæн кæмæн нæййес, уæхæн дууæ нихмæвæрд лæдæруйнадæй арæзт стилистикон фигурæ.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Оксюморон
-
55 Период
Относительно законченный фрагмент текста, части которого связаны между собой синтаксически, лексически и интонационно.––––––––––––––––––––––––––––––ир. ПериодЙæ хæйттæ кæрæдзиимæ синтаксисон, лексикон æмæ интонацион æгъдауæй баст кæмæн сты, тексты ахæм фрагмент.––––––––––––––––––––––––––––––диг. ПериодÆ хæйттæ кæрæдзей хæццæ синтаксисон, лексикон æма интонацион æгъдауæй баст кæмæн æнцæ, тексти уæхæн фрагмент. -
56 Подчинительная связь
Связь между синтаксически неравноправными частями в сложном предложении и словами в словосочетании: одно из них выступает как главное, другое – как зависимое.––––––––––––––––––––––––––––––ир. Домгæ бастдзинадСинтаксисон æгъдауæй æмбар чи нæу, уыцы хæйтты ‘хсæн бастдзинад вазыгджын хъуыдыйады æмæ дзырдты ‘хсæн дзырдбасты мидæг: иу дзы вæййы сæйраг, иннæ та – дæлбар.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Домгæ бастдзийнадæСинтаксисон æгъдауæй æмбарæ ка нæй, еци хæйтти ‘хсæн бастдзийнадæ вазуггин гъудиади æма дзурдти ‘хсæн дзурдбасти медæгæ: сæ еу фæууй сæйраг, иннæ ба – дæлбар.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Подчинительная связь
-
57 Подчинительные союзы
Союзы, служащие для связи синтаксически неравноправных единиц (главного и придаточного предложений).––––––––––––––––––––––––––––––ир. Домгæбастдзинады бæттæгтæСинтаксисон æгъдауæй æмбар чи нæу, ахæм иуæгтæ (сæйраг æмæ уæлæмхæст хъуыдыйæдтæ) кæрæдзийыл цы дзырдты фæрцы бæттынц, уыдон.––––––––––––––––––––––––––––––диг. Домгæбастдзийнади бæттæгтæСинтаксисон æгъдауæй æмбарæ ка нæй, уæхæн еуæгтæ (сæйраг æма уæлæнхæст гъудиæдтæ) кæрæдзебæл ци дзурдти фæрци бæттунцæ, етæ.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Подчинительные союзы
-
58 Порядок слов
Расположение членов предложения в зависимости от смысловой и грамматической нагрузки.Прямой и обратный порядок слов.
––––––––––––––––––––––––––––––ир. Дзырдты рæнхъæвæрдХъуыдыйады хæйтты бынат грамматикон æгъдау æмæ сæ хъуыдымæ гæсгæ.Комкоммæ æмæ фæстæрдæм рæнхъæвæрд.
––––––––––––––––––––––––––––––диг. Дзурдти рæнгъæвæрдКомкоммæ æма фæстердæмæ рæнгъæвæрд.
Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Порядок слов
-
59 Предложение
Основная единица синтаксиса, грамматически и интонационно оформленная группа слов или слово, выражающая сообщение или вопрос.––––––––––––––––––––––––––––––ир. ХъуыдыйадХъусынгæнинаг кæнæ фарст загъд кæй фæрцы æрцæуы, ахæм дзырд кæнæ грамматикон æгъдауæй æмæ хъæлæсы уагмæ гæсгæ кæрæдзийыл баст дзырдты къорд. Хъуыдыйад у синтаксисы сæйраг иуæг.––––––––––––––––––––––––––––––диг. ГъудиадæИгъосункæнуйнаг кенæ фарст загъд ке фæрци æрцæуй, уæхæн дзурд кенæ грамматикон æгъдауæй æма гъæлæси уагæмæ гæсгæ кæрæдзебæл баст дзурдти къуар. Гъудиадæ æй синтаксиси сæйраг еуæг.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Предложение
-
60 Словосочетание
Сочетание двух или нескольких слов, объединенных грамматически и по смыслу.––––––––––––––––––––––––––––––ир. ДзырдбастГрамматикон æгъдауæй æмæ сæ хъуыдымæ гæсгæ баст чи у, ахæм дыууæ кæнæ цалдæр дзырды.––––––––––––––––––––––––––––––диг. ДзурдбастГрамматикон æгъдауæй æма сæ гъудимæ гæсгæ баст ка ‘й, уæхæн дууæ кенæ цалдæр дзурди.Русско-осетинский словарь лингвистических терминов > Словосочетание
См. также в других словарях:
Æгъдау — см. Æгъдау – перевод Æгъдау, социалон нормæ – традици кæй сфидар кодта, ахæм индивиды кæнæ æгас этносы æнæмæнг хи дарыны æгъдау бæрæг царды уавæры. Æгъдаумæ гæсгæ архайын, æгъдау æххæст кæныныл адæймаджы æфтауынц куыд йæ мидзондахаст, афтæ æгас… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Æгъдау – перевод — см. Æгъдау Обычай, социальная норма – установленное традицией обязательное правило стереотипного поведения индивида или всего этноса в конкретной жизненной ситуации. Соблюдение обычая обеспечивается как внутренними убеждениями индивида, так еще… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
æгъдау — з.б.п., дæуттæ … Орфографический словарь осетинского языка
æгъдауæвæрд — з.б.п., дтæ, дтытæ … Орфографический словарь осетинского языка
æгъдауæвæрæг — з.б.п., рджытæ … Орфографический словарь осетинского языка
НЫГÆНЫНЫ ÆГЪДАУ — см. НЫГÆНЫНЫ ÆГЪДАУ – перевод Зианы æвæрæн бон йе ‘нусон хæдзар уæлмæрды цæттæ вæйы. Пысылмон хъæуты дæр райдыдтой зиантæн чырын кæнын, æцæг ын йæ сæр фылдæр хатт йæ уæлæ не вæрынц, кæнæ та йын кæнгæ дæр не скæнынц. Чырынæн байбын нæ къахынц.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ — см. ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ – перевод Æгъдаумæ гæсгæ хæрнæджы фынгæвæрды алцыдæр æмбæлы къæйттæ къæйттæй. Зианы фынгыл уынаффæ кæны фынджы хистæр. Дыккаг хистæр – æрцæуæг адæмæй, æртыккаг хистæр – зианджыны мыггагæй, иннæтæ бадынц куыдхистæрæй.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
НЫГÆНЫНЫ ÆГЪДАУ – перевод — см. НЫГÆНЫНЫ ÆГЪДАУ Надгробные речи и похоронный ритуал. В день похорон «æнусон хæдзар» – могила покойника – бывает готова. Во многих мусульманских селах в последнее время покойников стали хоронить в гробах, правда, крышку гроба не закрывают, а… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ – перевод — см. ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ Поминальный Стол. На поминальном столе всё должно стоять парами. Стол ведет старший из соседей или односельчан, за второго старшего сидит старший от приезжих, за третьего – представитель фамилии, кто нибудь из… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
мидæгъдау — з.б.п., дæуттæ … Орфографический словарь осетинского языка
мæрдæгъдау — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
