-
61 rok
Ⅰ m (G roku, N pl lata) 1. (jednostka rachuby czasu) year- rok bieżący/miniony a. przeszły a. zeszły/przyszły the current/past a. last/next year- dobry/zły/tragiczny rok a good/bad/tragic year- rok urodzenia the year of birth- jestem z 1949 roku I was born in 1949- to się wydarzyło w roku 1965 it happened in 1965- w tym roku pojedziemy do Włoch/zaczniemy budowę domu we’re going to Italy/starting to build a house this year- odwiedzam/zapraszam ich co rok a. co roku a. rok w rok I go to visit them/I invite them every year- raz do a. w roku wyjeżdża na wakacje/chodzi do dentysty once a year she would go on holiday/visit a dentist- dzieci przychodziły na świat rok po roku children came into the world year in year out- powierzchnia/liczba mieszkańców wyspy maleje z roku na rok a. z każdym rokiem the surface area/population of the island is getting smaller by the year- w ciągu tego roku/ostatnich lat udało mi się zaoszczędzić trochę pieniędzy within this year/the last few years I managed to put by some money- lata trzydzieste/pięćdziesiąte the thirties/fifties- akcja powieści rozgrywa się w latach czterdziestych XVIII wieku the action of the novel is set in the 1740s- w połowie lat osiemdziesiątych sytuacja zmieniła się in the mid-80s the situation changed2. (każde kolejne 365 dni) year- ile masz lat? how old are you?- jutro zaczynasz trzydziesty pierwszy rok życia tomorrow you’ll be thirty one- Basia wygląda/nie wygląda na swoje lata Basia certainly looks/doesn’t look her age- kobiety lubią ujmować sobie lat women like to deduct a few years from their age- nie dodawaj sobie lat don’t exaggerate your age- między nimi jest rok różnicy there’s a year’s difference between them- szkoda, że nie przyjechaliście rok/kilka lat wcześniej it’s a pity you didn’t come a year/a few years earlier- to było chyba dwa lata temu, a może przed rokiem I think it was two years ago, or maybe just a year- jutro upływa rok od jego śmierci/przyjazdu it’s a year tomorrow since his death/arrival- został skazany na pięć lat więzienia he was sentenced to five years imprisonment- minęło trzy i pół roku od tamtego wydarzenia three years and six months have passed since that event- minęło już trzy i pół roku odkąd tu mieszkamy we’ve been living here for three and a half years- za rok wychodzę za mąż I’m getting married in a year a. year’s time- za trzy lata skończy studia he will have finished his studies in three years- w rok po ślubie urodziła bliźniaki a year after getting married she had twins- lata mijają a. płyną the years pass- już rok z okładem a. z czymś temu obiecał do mnie zadzwonić a year or so a. just over a year ago he promised to phone me- sprowadziliśmy się tu przed dwoma laty we moved here two years ago3. Uniw. year- niższe/wyższe lata junior/senior years- jestem na trzecim roku prawa I’m in my third year of law- byliśmy na jednym roku we were in the same year- (po)zostać na drugi rok a. powtarzać rok to repeat a year of the course of study- przez chorobę stracił rok because of his illness he missed a year of his course of study4. (studenci) year- kolega z roku a colleague from the same class a. year at university- bal dla trzeciego roku a ball for the third year studentsⅡ lata plt (długi nieokreślony odcinek czasu) od lat for years- dyskusja/konflikt trwa od lat the discussion/conflict has lasted for years- na lata for years- to inwestycja/praca na lata this is an investment/work for years- ten odkurzacz starczy ci na lata this vacuum cleaner will last you for years- po latach years later- po latach przeczytałam tę książkę na nowo/ponownie odwiedziłam to miasto years later I reread that book/revisited that town- latami a. przez długie lata for years- latami a. przez lata marzyliśmy o własnym domu/podróży dookoła świata for years we dreamt of our own house/travelling around the world- przed laty a. dawnymi laty years ago- przed laty a. dawnymi laty była tu cukiernia years ago there was a cake shop here- z latami a. z biegiem lat with the years- z latami a. z biegiem lat nasza znajomość zmieniła się w przyjaźń with the years our acquaintanceship developed into friendship- ostatnimi laty over recent years- ostatnimi laty bardzo się postarzała in recent years she has really aged- od niepamiętnych lat from time immemorial- znamy się od niepamiętnych lat we’ve known each other for ages- rok bazowy Fin. base year- rok finansowy Fin. fiscal a. financial year- rok gospodarczy Ekon. production year- rok gwiazdowy Astron. sidereal year- rok jubileuszowy jubilee year- rok kalendarzowy calendar year- rok obrachunkowy Ekon. financial year- rok pański Anno Domini, AD- roku pańskiego 1812. the year of our Lord, 1812- rok podatkowy Fin. tax year- rok przestępny leap year- rok szkolny Szkol. school year- rok świetlny Astron. light year- rok zerowy Uniw. foundation year, pre-freshman year US- rok zwrotnikowy Astron. solar year, tropical year- lata dziecinne childhood- lata młodzieńcze youth- lata dojrzałe adulthood- lata podeszłe old age- lata matuzalowe a. matuzalemowe advanced years- Rok Święty Relig. Holy Year■ Nowy Rok the New Year- Szczęśliwego Nowego Roku! A Happy New Year!- Do siego roku! A Happy New Year!- mieć swoje lata to be no spring chicken pot.- Sto lat! (formuła życzeń urodzinowych) many happy returns (of the day); (piosenka śpiewana jubilatom) ≈ For he’s/she’s a jolly good fellow!* * *( decl like nt in pl) yearw zeszłym/przyszłym roku — last/next year
rok szkolny/akademicki — school/academic year
z roku na rok — year in, year out
* * *mipl. lata Gen. lat year; co rok(u) every year, annually; raz do roku l. raz na rok once a year; dwa razy do roku twice a year; ponad rok (temu) over one l. a year (ago); przez cały rok all year long; przez okrągły rok all the year round; rok temu a year ago; rok po roku l. z roku na rok year in, year out; pod koniec roku at the end of the year, towards the end of the year; przed upływem roku before the year is out; w lutym/kwietniu zeszłego/przyszłego roku last/next February/April; w nadchodzącym roku in the coming year; w piętnastym roku życia at fifteen (years old); w połowie roku at midyear; dobry rok (dla czegoś) vintage year (for sth); rok akademicki academic year; rok budżetowy budget year; rok finansowy l. obrachunkowy financial year; rok kalendarzowy calendar year; rok podatkowy tax year; rok przestępny leap year, bissextile; rok szkolny school year; rok świetlny astron. light year; Rok Święty Holy Year; rok zwrotnikowy astronomical year, solar year; rok zwykły (= nieprzestępny) common year; nowy rok (= nadchodzący l. niedawno rozpoczęty) New Year; Nowy Rok ( 1 stycznia) New Year's Day; powitać nowy rok see in the New Year; Szczęśliwego Nowego Roku! Happy New Year!; Roku Pańskiego Anno Domini, in the year of our Lord; pora roku season; minął rok a year passed; por. lata.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rok
-
62 sam
I pronsam to zrobiłem — I did it myselfprzyszła sama — she came alone lub on her own
byłam tam sama jedna — I was there all alone lub all by myself
być sam na sam (z +instr) — to be alone (with) (uściśla czas, miejsce, termin)
same drobne (pieniądze) — only small change (o wystarczającej przyczynie/racji)
na samą myśl o czymś — at the very lub mere thought of sth ( podkreślenie ważności)
w rzeczy samej — indeed (w połączeniach z "sobie", "siebie", "się")
sam z siebie — of my/his {itp.} own accord
przechodzić (przejść perf) samego siebie — to excel o.s.
zostawiać (zostawić perf) kogoś samemu sobie — to leave sb to himself/herself (w połączeniach z "ten", "taki")
II - mu; -my; loc sg - mie; mtym samym — thereby, thus
* * *a.1. (= opuszczony) alone; sam jeden all alone; całkiem sam all alone, all by o.s.; robić coś samemu do sth o.s., do sth on one's own; iść samemu go alone; ( na imprezę) stag it, come l. go stag; zostać z kimś sam na sam get sb to o.s.; samemu podjąć decyzję decide for o.s.; chcę zostać sama I want to be alone; byłem sam w domu I was alone at home; zostaliśmy sami we were left alone.2. (= akurat) just; w sam raz just fine l. right; to mi wystarczy w sam raz it'll be just fine; w samą porę just in time, (just) about time; ( jako komentarz) just in time!, perfect timing!; (zwł. sarkastyczny) about time!3. ( przestrzeń) right, very; sam środek the dead center; w samym środku right in the middle; u samej góry at the very top; do samego dna to the very bottom; nad samym brzegiem rzeki at the very bank of the river; stanął pod samymi drzwiami he stood right at the doorsteps.5. (= wyłącznie) nothing but; same kłopoty nothing but trouble; dostawać same złe stopnie get nothing but bad marks; mówić same kłamstwa/samą prawdę speak nothing but lies/the truth; podać same tylko najważniejsze fakty give nothing but the essentials.6. ( wyjątkowość) myself (yourself etc.); mszę odprawiał sam biskup the mass was celebrated by the bishop himself.7. ( przyczyna) mere, very; na samą myśl o tym przechodzi mnie dreszcz the very thought of it makes me shiver; od samego zapachu robi mi się niedobrze the mere smell makes me sick; wystarczy sam jej widok the mere l. very sight of her is enough.8. (= nawet) myself (yourself etc.); zaśpiewał to tak, że nawet sam mistrz lepiej by nie mógł he sang better than the master himself.9. ( wzmocnienie) myself (yourself etc.); sam z siebie without being asked; samo przez się by itself; to się rozumie samo przez się it goes without saying, this is obvious by itself; cel sam w sobie an end in itself; od samego początku from the very beginning; sam widzisz there you go; sam tak powiedział he said so himself; sam sobie jestem winien I can only blame myself; zobacz sam see for yourself; być pozostawionym samemu sobie be left high and dry, be left stranded; być sobie samemu panem be one's own master; dawać sobie samemu radę fend for o.s.; doświadczyć czegoś samemu experience sth at first hand; rumienić się/drżeć na samą myśl o czymś blush/tremble at the mere thought of sth; cyfry mówią same za siebie the figures speak for themselves; przychodzi mu to samo z siebie it comes natural to him; sama uroczystość zaczyna się o 9 the actual ceremony starts at 9 a.m.; tym razem przeszedłeś samego siebie you excelled l. surpassed yourself this time; zostawmy go samemu sobie let's leave him alone; kochaj mnie dla mnie samej love me for who I am.10. (= właśnie ten) the (this, that) very, same, identical; taki sam the same, identical; taki sam co do joty mirror reflection; jeden i ten sam one and the same; tak samo jak... just as...; tak samo jak wczoraj just as yesterday; tyle samo the same amount; tym samym thus, thereby; w ten sam sposób (zareagować, odpowiedzieć) in the same way, by the same token; kubek w kubek taki sam (jak) the spitting image (of); prawie taki sam jak... much the same as...; to jedna i ta sama osoba they're one and the same person; byłem chory i ona tak samo I was ill and so was she; jesteśmy w tym samym wieku we're of the same age; mam taką samą koszulkę I have an identical T-shirt; przyjedziemy tego samego dnia we'll arrive on the same day; to ten sam mężczyzna, który ci się ukłonił it's the same man who said hello to you; to to samo miejsce, w którym byliśmy w zeszłym roku it's the same place we visited last year; wracać tą samą drogą retrace one's steps; kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada it's a case of the biter bit.mi( sklep) supermarket, self-service store.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sam
-
63 zawsze
Ⅰ pron. always- prawie zawsze almost always- nie zawsze not always- jak zawsze as ever, as always- być jak zawsze radosnym to be cheerful as always- na zawsze [wyjechać, zostawić, zmienić] for good- dał mi to na zawsze he gave it to me for keeps pot.- raz na zawsze once and for all- znamy się od zawsze we’ve known each other for ages- zawsze się spóźniała she was always late- poproszę to, co zawsze (I’ll have) the usual, please- spotkajmy się tam, gdzie zawsze let’s meet at the usual place- zawsze, kiedy słyszę tę piosenkę whenever I hear that songⅡ part. (jednak) still- nie dostanie wiele, ale zawsze coś zarobi he won’t get much, but he’ll still make something out of it pot.- zawsze to coś it’s still a. always something* * *1. adv 2. part* * *adv.always; dla mnie to, co zawsze I'll have the same as usual; zawsze ci powtarzałem, żeby... I always told you to...; raz na zawsze once and for all; na zawsze for ever.particleThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zawsze
-
64 koło2
praep. 1. (obok) by, next to- koło domu rosła brzoza there was a birch tree by the house- siedział koło mnie he was sitting next to me- raz koło razu densely, closely spaced- kłaść farbę raz koło razu to lay the paint on smoothly a. seamlessly- kosmetyczka kłuje skórę raz koło razu cieniutką igiełką the beautician makes a series of closely-spaced pricks in the skin with a fine needle2. pot. (przy) majstrować koło radia to tinker with the radio- krzątać się koło czegoś to busy oneself with sth- skakać koło kogoś przen. to dance attendance on sb przen.; to cater to sb’s every whim3. (około) about, around- mieć koło pięćdziesiątki to be about fifty- było koło północy it was around midnightThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > koło2
-
65 Razzia
f; -, Razzien (police) raid, police roundup, swoop umg.; eine Razzia machen make a raid ( auf + Akk on); eine Razzia in (+ Dat) oder auf (+ Akk) veranstalten auch raid, swoop on umg.* * *die Razziaraid; crackdown; swoop* * *Raz|zia ['ratsia]f -, Ra\#zzien[-tsiən] raid, swoop (inf) (gegen on)eine Razzia durchführen — to carry out a raid
die Polizei machte in ein paar Lokalen Razzia — the police swooped on (inf) or carried out a raid on or raided three or four bars
* * *Raz·zia<-, Razzien>[ˈratsi̯a, pl -tsiən]f raid, bust fam* * *die; Razzia, Razzien raid* * *eine Razzia machen make a raid (auf +akk on);eine Razzia in (+dat) oderauf (+akk)* * *die; Razzia, Razzien raid* * *-en f.crackdown n.police raid n.round-up n. -
66 dwa
numdwa koty/obrazy/jabłka — two cats/pictures/apples
co dwa dni/miesiące/lata — every other day/month/year
(gra w) dwa ognie — British bulldog (BRIT), prison dodge ball (US)
w dwóch słowach — in a word, in short lub brief
* * *num.dwaj l. dwóch l. dwu Gen. i Loc. dwóch l. dwu Dat. dwom l. dwu l. dwóm Ins. dwoma l. dwu; dwie Gen. i Loc. dwóch l. dwu Dat. dwom l. dwu l. dwóm Ins. dwoma l. dwiema1. (= liczba 2) two; dwa psy two dogs; dwa krzesła two chairs; dwaj bracia l. dwóch l. dwu braci two brothers; dwa razy twice l. two times; dwa razy dziennie twice a day; mój syn ma dwa lata my son is two; co dwa tygodnie/lata every other week/year; w dwóch słowach in short l. brief; dwa kroki stąd (just) around the corner; bez dwóch zdań no doubt about it; grać w dwa ognie play dodge ball; obiad zrobię raz, dwa I'll have dinner ready in two shakes, I'll have dinner ready in a snap l. flash l. jiffy; nie raz, nie dwa more than once, many times; wtrącić swoje dwa słowa add l. put in one's two cents, add l. put in one's two cents' worth; pracować za dwóch do the work of two; wygrać dwa do zera win two-nil; dwa razy daje, kto prędko daje he gives twice who gives quickly; kij ma dwa końce two can play at the game; gdzie się dwóch bije, tam trzeci korzysta two dogs fight for a bone, and a third runs away with it; co dwóch, to nie jeden many hands make light work, two heads are better than one; pokorne cielę dwie matki ssie the still sow eats up all the draft; trzymać dwie sroki za ogon have too many irons in the fire; upiec dwie pieczenie na jednym ogniu kill two birds with one stone; mądrej głowie dość dwie słowie a word is enough to the wise.2. szkoln., uniw. (= dawniej ocena niedostateczna w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych; ocena niedostateczna na uniwersytecie) fail, unsatisfactory, E l. F; (= obecnie ocena dopuszczająca w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych) pass, passing, D.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dwa
-
67 enty
The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > enty
-
68 koza
raz kozie śmierć! — (przen) sink or swim!
* * *f.Gen.pl. kóz1. zool. goat ( Capra); koza domowa domestic goat ( Capra hircus); pot. (= samica kozy) nanny goat, she-goat; na pochyłe drzewo każda koza skacze poverty begets poverty, it's no great feat to kick a fellow when he's down; przyjdzie koza do woza I shall catch you some day carrying corn to our mill, you're going to need my help someday; przyszła koza do woza! so you've come (to beg) for my help, haven't you?; raz kozie śmierć a man can die but once; come what may!2. pot. (= nastolatka) filly.3. pot. (= więzienie) jug, can; siedzieć w kozie be in the can.4. pot., szkoln. detention.5. pot. (= piecyk) iron stove.6. pot. ( do noszenia cegieł) hod.7. muz. ( instrument) bagpipes.8. icht. (= kózka) spined loach ( Cobitis taenia).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > koza
-
69 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
70 n-ty
The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > n-ty
-
71 owak
pron. mówił raz tak, raz owak first he said one thing and then another- tak czy owak one way or another a. the other, in any case; be that as it may książk.* * *advanyhow, in any case* * *adv.tak czy owak anyhow, either way, in any case; one way or the other, be that as it may, just the same, all the same.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > owak
-
72 przemiennie
adv. alternately- pracował przemiennie, raz rano, raz po południu he worked mornings and afternoons alternately* * *adv.alternatively.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przemiennie
-
73 rocznik
m 1. (ogół ludzi lub zwierząt urodzonych w tym samym roku) z którego jesteś rocznika a. który jesteś rocznik? which year were you born in?- roczniki powojennego wyżu demograficznego those born in the post-war baby boom- absolwenci wydziału prawa, rocznik 1972 the 1972 Law Department graduates2. Szkol., Wojsk. class- pierwszy powojenny rocznik zdaje maturę the first post war class are taking their school leaving exams3. (wina) vintage- dobry/zły rocznik a good/bad vintage4. (wszystkie numery pisma wydane w jednym roku) annual bound volume- wertował stare roczniki czasopism he scoured old annual volumes of journals- sprzedam oprawione roczniki „Przekroju” z lat 1960-65 (w ogłoszeniu) annual bound volumes of ‘Przekrój’ for the years 1960-65 for sale5. (wydawnictwo periodyczne wychodzące raz na rok) yearbook- rocznik statystyczny a statistical yearbook6. Hist. zw. pl (kronika) annal* * ** * *miGen. -a1. (= zbiór wydań z jednego roku) a year's issue.2. (= wydawnictwo wychodzące raz na rok) annual; rocznik statystyczny statistical yearbook.3. (= annał) zob. roczniki.4. ( pokolenie) generation ( people born in the same year); szkoln., uniw. class; rocznik 65 the class of 1965.5. (wina, samochodu) vintage; rocznik 1995 vintage 1995.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rocznik
-
74 wóz
( konny) cart, wagon; ( ilość towaru) cartload, wagonload; ( tramwajowy) tram (BRIT), streetcar (US), ( cygański) caravan; (pot: samochód) car* * *mi-o-1. ( pojazd konny) cart, wagon; wóz drabiniasty hayrack; (albo) wóz, albo przewóz it's either make or break; (być) raz na wozie, raz pod wozem have one's ups and downs; piąte koło u wozu the fifth wheel; baba z wozu, koniom lżej it is good riddance to bad rubbish; przyjdzie koza do woza I shall catch you some day carrying corn to our mill; you're going to need my help someday; przyszła koza do woza! so you've come (to beg) for my help, haven't you?2. ( ilość towaru) cartload, wagonload.3. ( pojazd komunikacji miejskiej) car; (= tramwaj) streetcar; Br. tramcar, tram; na trasę nie wyjechało pięć wozów five cars were not dispatched.4. pot. (= samochód) car, automobile.5. ( pojazd o specjalnym przeznaczeniu) vehicle; wóz bojowy wojsk. armored car, Br. armoured car; wóz meblowy furniture truck; wóz policyjny patrol car; wóz pogrzebowy hearse; wóz transmisyjny radio, telew. outside broadcast vehicle l. van.6. Mały/Wielki Wóz ( gwiazdozbiory) Little/Big Dipper.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wóz
-
75 dru|gi
Ⅰ num. ord. second- drugie miejsce second place- zająć drugie miejsce to take second place, to come second- wydanie drugie second edition- planować drugie wydanie powieści to plan another a. second edition of a novel- jej drugi mąż her second husband- wyjść za mąż/ożenić się po raz drugi to get married a second time- syn/córka z drugiego małżeństwa son/daughter from a second marriage- po drugie, … secondly- tym zagadnieniem zajmiemy się jako drugim we’ll deal with this later- drugie piętro second floor- mieszkają pod drugim they live at number 2- druga klasa (w szkole) second form a. class GB, second grade US; (w pociągu) second a. standard class; (w samolocie) economy class; (na statku) cabin class; przen. second-class, second-rate- bilet drugiej klasy a second-class a. standard ticket- podróżować drugą klasą to travel second-class a. standard- druga potęga square- do drugiej potęgi to the power of 2- pracować na drugiej zmianie to work the second shift- druga osoba Jęz. second person- w drugiej osobie in the second person- drugi obieg (wydawniczy) Polit. underground publishing- wydać coś w drugim obiegu to publish sth underground- prasa drugiego obiegu the underground press- drugi pilot Lotn. a co-pilot- drugi plan the background- zejść na drugi plan to fade into the background- co drugi dzień every second day- na drugi dzień/tydzień the following a. next day/week- a na drugi raz… pot. next timeⅡ adj. 1. (jeden z dwóch) [brzeg, strona, koniec] (the) other; [wspomniany później] the latter- oba są ładne, ale ten drugi kot podoba mi się bardziej both are nice, but I like that other cat more- druga teoria jest bardziej prawdopodobna the second theory is the more probable2. (mniej ważny) second- towar drugiego gatunku a second a. seconds- obywatel drugiej kategorii a second-class citizenⅢ pron. 1. (inny) the other- jeden śpiewa, drugi rysuje one’s singing, the other’s drawing- oba pasują, ale ten drugi jest elegantszy both fit, but that one is smarter- bronić/winić drugich to defend/blame the others2. (w wyliczeniach) the latter- pierwszy (z wymienionych) należy do gadów, drugi do płazów the former is a reptile, the latter is an amphibianⅣ m sgt (data) the second- ona ma urodziny drugiego lutego her birthday is on the second of FebruaryⅤ drug|a f 1. sgt (godzina) two o’clock- jest druga po północy it’s two (o’clock) in the morning- być w domu na drugą (po południu/w nocy) to be home by two (in the afternoon/in the morning)2. (w ułamkach) trzy i jedna druga three and a half- jedna druga pucharu UEFA the UEFA Cup Semi-finalⅥ drugie n (danie) main course- na drugie była kaczka po pekińsku Peking duck was served as a main course■ moja druga ojczyzna my adopted country- moje drugie ja my alter ego- drugie tyle [kandydatów, jabłek] the same number (again); [pracy, wody] the same amount (again)- złapać drugi oddech to get one’s second wind- przyjdzie, dobrze, nie przyjdzie, drugie dobrze it’s all the same whether he comes or notThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dru|gi
-
76 filozoficznie
adv. 1. [badać, dociekać, wyjaśniać] philosophically, according to philosophical principles 2. (beznamiętnie) philosophically- filozoficznie wzruszyła ramionami she shrugged philosophically- traktował filozoficznie wszystkie zmiany he took a philosophical approach to all the changes- „raz na wozie, raz pod wozem”, dodał filozoficznie ‘oh well, you can’t win them all,’ he added philosophicallyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > filozoficznie
-
77 kich|nąć
pf — kich|ać impf (kichnęła, kichnęli — kicham) vi 1. (przy katarze) to sneeze- kichali raz po raz they kept sneezing- kichnął mi prosto w twarz he sneezed right in my face- kichać w chusteczkę to sneeze into one’s handkerchief2. przen. [silnik, motor] to cough przen.■ kichają na twoje problemy pot. they couldn’t care less about your problems- kichaj na niego, znajdziesz sobie kogoś lepszego pot. never mind him, you’ll find someone better- gdy kto na jednym końcu miasta kichnie, na drugim mówią mu na zdrowie przysł. word gets around fast, news travels fastThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > kich|nąć
-
78 kolejn|y
adj. (następny) next, subsequent; (jeszcze jeden) another; (jeden po drugim) consecutive, successive- kolejna pozycja na liście the next item on the list- przyjąć kolejnego pacjenta to see the next patient- kolejne wydanie książki another a. a subsequent edition of the book- zdecydowali się na kolejne dziecko they decided to have another child- trzy kolejne miesiące/sety three consecutive a. successive months/sets- to już kolejna pomyłka this is not the first mistake- po raz kolejny once a. yet again- po raz kolejny wyjaśniam/pytam/powtarzam let me explain/ask/repeat once againThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > kolejn|y
-
79 któr|yś
pron. (bliżej nieokreślony) some; (z grupy, ze zbioru) one- widziałem go w którymś programie telewizyjnym I saw him on some television programme (or other)- któryś z nas/z nich one of us/them- po raz któryś z rzędu a. któryś tam raz for the nth time (in a row)- w roku tysiąc dziewięćset sześćdziesiątym którymś in nineteen-sixty-something- trzydziesta któraś tam książka z tego cyklu the thirtieth-odd a. thirtieth or so book in the seriesThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > któr|yś
-
80 pudł|ować1
impf vi pot. (chybiać) to miss (the target), to be (way) off a. wide of the mark- pudłował raz po raz he missed the target a. went wide of the mark again and again ⇒ spudłować- (on) pudłuje od trzech lat he’s been in the clink a. slammer for three years pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pudł|ować1
См. также в других словарях:
raz — raz … Dictionnaire des rimes
raz — [ ra ] n. m. • 1842; ras v. 1360; bret. raz, de l a. scand. râs « courant d eau » 1 ♦ Mar. Courant marin violent qui se fait sentir dans un passage étroit. ♢ Cour. (Bretagne, Normandie) Passage resserré où se produisent ces courants. Le raz de… … Encyclopédie Universelle
raz — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. razie; lm D. ów, zwykle w lm {{/stl 8}}{{stl 7}} cios, uderzenie, cięcie, ukłucie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mocny, śmiertelny, bolesny raz. Razy bata, noża.Wymierzać razy. Uchylać się, zasłaniać się od razów … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Raz-B — Birth name De Mario Monte Thornton Also known as Raz B, Raz Born June 13, 1985 (1985 06 13) (age 26) Origin Cleveland, Ohio … Wikipedia
RAZ — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Pour les articles homophones, voir Ras et RAS. Toponyme Un Raz, mot d origine normande tiré du norois rás , désigne en français un courant … Wikipédia en Français
raz — RAZ, razuri, s.n. 1. Rangă. 2. Unealtă formată dintr o bară rotundă şi scurtă de oţel, cu tăiş lăţit şi ascuţit la un capăt, folosită de tâmplari, dulgheri etc. – Din scr. raz. Trimis de RACAI, 22.11.2003. Sursa: DEX 98 RAZ s. v. răzuitor.… … Dicționar Român
Raz — bezeichnet: Joseph Raz (* 1939), israelischer Philosoph Pointe du Raz, ein felsiges Kap in der Bretagne Raz, dwa, trzy, eine polnische Band Die Abkürzung RAZ steht für: Rawala Kot, IATA Code des pakistanischen Flughafens Reichs Arbeiter Zeitung,… … Deutsch Wikipedia
Raz — is a surname, and may refer to* Aviad Raz, Israeli sociologist * Joseph Raz, legal, moral and political philosopher * Kavi Raz, Indian British actor * Raz Malahi, Artistee also* Razputin ( Raz for short), the protagonist of the video game… … Wikipedia
RAZ — bezeichnet: Joseph Raz (* 1939), israelischer Philosoph Wassili Raz (* 1961), ukrainischer Fußballspieler Pointe du Raz, ein felsiges Kap in der Bretagne Raz, dwa, trzy, eine polnische Band Die Abkürzung RAZ steht für: Rawala Kot, IATA Code des… … Deutsch Wikipedia
raz- — DEFINICIJA (raza ispred nekih kombinacija suglasnika; ras ispred bezvučnih suglasnika; raš , raz ispred palatala) prefiks složenih glagola (i njihovih izvedenica) kojima se označava 1. dijeljenje, odvajanje, međusobno udaljavanje jedinki skupa… … Hrvatski jezični portal
Raz-El-Ma — Géographie Pays Mali Région Tombouctou Cercle … Wikipédia en Français