-
1 etxe
iz.1.a. ( familiarentzakoa, txaleta, e.a.) house; \etxe nagusi main house; \etxe {ugaria || zabal} opulent house ; \etxe suhil bat an abandoned house; \etxe bat erosi \\ saldu to buy \\ sell a house; \etxez aldatu to move; \etxeko gelak rooms in the house; etxez \etxe from house to house; bi bizitzako \etxea a two-storey houseb. ( txaleta baino handiago, eraikuntza) building; plazako \etxeak the buildings on the squarec. (esa.) \etxe Arrosa Casa Rosada; E\etxe Zuria the White Housed. [ izenen aurrean ] house-; \etxe-arratoi house rat; \etxe-txakur house dog2. ( norbait bizi den \etxea)a. home; \etxe bat erosi \\ saldu to buy \\ sell a house; \etxea ongi gobernatu to run a household; \etxean dago she's at home; Xabierren \etxean zegoen he was at Xabier's {home || house}; Txominen \etxean ostatuz zegoen he was lodging in Txomin's house; \etxean gelditu to stay at home; \etxera joan dira they've gone homeb. (esa.) \etxe onean berri txarrik ez there's a skeleton in the closet of even the best of familiesc. [ izenen aurrean ] home; \etxe-erosle home buyer Oharra: Lagunarteko hizkeran, " house " hitza bazter daiteke: Jonen etxean egongo naiz I'll be at Jon's3. ( ostatua, aterpea) lodging, shelter ; i-i \etxe eman to house sb ; \etxean hartu to take sb in | to take sb as a lodger4.a. ( familia, leinua) family; Hapsburgar E\etxea the House of Hapsburg ; \etxe onekoa da (s)he is from a {good || fine} family ; \etxe handikoa izan to be from a noble familyb. etorri zen bere \etxe guztiarekin she came with her entire familyc. (irud.) \etxeko erdaldunak eta erdaldun etorkinak local Spanish-speakers and immigrant Spanish-speakers5. ( enpresa) company, firm6. Tek.a. frame, body; golde-\etxe plough frameb. orga \etxe cart bed7. ( erabilera jakin bat duen etxea) house; Herriko \etxea Town Hall; euskal \etxea Basque club -
2 etxe
house -
3 etxe orrantz
iz. Arkit. skyscraper -
4 etxe-hondatzaile
iz. squanderer, wastrel -
5 apopilo-etxe
iz. (B) boarding house -
6 arrotz-etxe
iz. guest host -
7 erruki-etxe
iz. poor house -
8 etxez etxe banatze zerbitzu
delivery serviceEuskara-ingeles hiztegi berria > etxez etxe banatze zerbitzu
-
9 terrail etxe zabalgarri
adjustable tap wrench -
10 arratoi
iz. [from Rom. "ratone"]1.a. (Zoo.) rat; etxe-\arratoi house rat; etxea \arratoiz bete zitzaion her house {became infested with rats || was overrun by rats}; etxe \arratoi house rat; soro \arratoi field rat; ur \arratoi water ratb. \arratoi beltz (Rattus rattus) black ratc. [ izenen aurrean ] \arratoi-pozoi rat poison; \arratoi zulo rat hole2. Inform. mouse -
11 baita
adb.1. too, also; Txomin ere etorri al da? \baita! has Txomin come too? him too!2. \baita ere = bai eta... \baita———————— -
12 bat
[from *bade ?] iz. ( \bata)1.a. one; \batak bestea one another; \bata bestearen gainen one on top of the other; \bata ona da eta bestea txarra one is good and the other badb. \bata bestearen ondoren one after another2. \batak some; \batak etorri ziren baina besteak ez some came but others didn't3. bere \batean dirau he's sticking to his guns | he's not budging zen.1.a. (zenbakia) one; etxe \bat erosi zuen, ez etxe bi he bought one house, not two; horietako \bat one of thoseb. (gutxi gora behera, zenbakiekin erabiltzen da) about, some; hamar \bat pastel jan zituen she ate about ten cakesa. a, an; kalean neska \bat ikusi nuen I saw a girl in the streetb. (zenbatu gabe) litro \bat esne a litre of milk; liburu pare \bat a couple of books3. (izenorde gisa) one; \batek badaki! who knows!; zuk ere baduzu, \bat\\\batberak du bere you also have it, each one has his own; bi hitz horiek gauza \bat esan nahi dute those two words mean the very same thing4. (izen propio baten ondoren, azpimarratzeko) a; Romeo \batek Julieta \bati bezala like a Romeo to a Juliet5. (+ -ren \bat +)a. (oro., izen) a certain; gi-zonen \bat etorri zen zutaz galdezka a certain man came asking about you; baten \bat someone | someone or the otherb. (zenbaki ondoren) some, around; ehunen \bat litro some one hundred litres; zazpiren \bat gizon some seven men |about seven men (or so)c. (susmagarri) gurpilen \bat ba zulatu zitzaion some wheel blew out on him6. (esa.) \bat edo beste one or the other; \bat edo \bat i. one or the other ii. (nor edo nor) someone; \bat banaka every other one junt. (+ era bukatuarekin) [ batez bat || batez batean || batez batera]1. (orduko) as soon as; hori horiek esanaz \bat amonak negarrari eman zion the moment that grandma heard those words she began to cry hitz horiek esanaz \bat, irrifarrez hasi zen he began to smile as he said those words; hori esanaz batera hasi zen dantzan when he said that he started dancing2. (batera) together with -
13 izan
[from *e-iza-n] iz.1.a. ( izatea) being, existenceb. reality; esana eta \izana what one says and what one does; \izanez i. by nature ii. really, truly2. ( iragana) past3. ( ondasuna) wealth; \izan handiak zituen he was very wealthy4. \izan ere in fact, in effect ad/lag.a. [aditz era bukatuekin, orainaldia izanik] to have; etorri \\ joan \\ mintzatu naiz I have \\ come \\ gone \\ spoken; etorri dira they have comeb. [ beste aditz eretan ez da itzultzen ] etortzen da (s)he comes; mintzatzen dira they speak; etorri banintz if I had comea. [ aditz era bukatuekin, orainaldia izanik ] to have; ikusi \\ egin \\ bukatu dut I have seen \\ done \\ finished it; bukatu dute they have finished itb. [ beste aditz eretan ez da itzultzen ] bukatzen du (s)he finishes itc. [Nor Nori Nork] liburua ematen diot I give him the book | I give the book to him; liburua eman diot I've given him the book | I've given the book to him3. ( pertsonagabeen laguntzaile gisa, askotan, ingelesez, pasiboa adierazten du) liburu asko saldu dira many books have been sold; nola egiten da marmitakoa? how is marmitako made?4.a. ( jarduna buruturik dagoela adierazteko) nola ahaztu \izan naiz ni egia honetaz? how could I have forgotten about this truth?; erakunde hartan parte hartu \izana gezurtatu egin du Agirrek Agirre has denied having taken part in that organizationb. ( jardunak oraindik ere dirauela adierazteko) beti ibili \izan naiz I have always been getting about; adi ezazu Davidek adierazi \izan ziguna hear what David had to say to usc. ( iteratiboa) askotan entzun \izan nituen haren ipuinak I would often listen to his stories5. (esa.) direnak eta ez direnak | zirenak eta ez zirenak all kinds of things; direnak eta ez direnak agindu zizkidan he promised me the moon, the sun, and the stars; hi haiz izatekoa! you're something else! du/ad.1. ( ukan) to have; hori \izan dute they've had that, hori \izango dute they'll have that; eguraldi ona \izan dugu we've had good weather3.4. ( lotura bat adieraziz) to be; bera laguna dut he's my friend; autoa gorria dugu our car is red; Hugo aspaldiko ezaguna dut I've known Hugo for a long time da/ad.1.a. to be; oso ona da it is very goodb. gose \\ egarri \\ beldur dira they are hungry \\ thirsty \\ afraid3. ( jatorriari d.) to be, come; Mongoliakoa da (s)he {is || comes} from Mongolia; nongoa zara zu? where are you from? | where do you come from?4. beldur \izan to be afraid; egarri \izan to be thirsty; gose \izan to be hungry5. to exist, be7.a. ( askotan Hegoaldean "egon" erabiltzen da bere ordez) to be; apaiza elizan da the priest is at church; Gure aitona ongi da my grandfather is fine9. ( + -tzeko) bihar etortzekoa da he's to come tomorrow | he's coming tomorrowJakingarria: Ingelesean, a / an artikulua mugagabeaz baliatzen gara lanbideen aurrean to be aditza duten esaldietan. He's a teacher irakaslea da -
14 zoko
iz.1.a. ( gelari d.) corner; gauden, bada, goxo-goxo etxe-\zokoan inoren bila abiatu let us be, then, comfortable in a corner of our homes without going out to fetch anyone; \zokora bota zuten it was thrown into a corner; deadarrari eman zion eta etxeko \zokorik \zokoenean ezkutatu ziren she blew on the horn and they hid away in every nook and cranny in the houseb. ( altzariari d., e.a.) corner; armairu-\zokoetan in the corners of the cupboardc. ( bazter bat) spot, place; Jatsun bada \zoko bat Beleburu esaten diotena In Jatsu there's a place they call Beleburu; Euskal Herriko \zoko batean in a corner of the Basque Countryd. (irud.) estatistikak — nahiz sarritan sukalde-\zokoko estatistikak izan — aspaldi agertu ziren linguisten lanetan statistics — quite often home-spun statistics — made their way into linguistic works long ago; nor eta zu, Josetxo, bazter hauetan. \zoko argi! Josetxo, you of all people, in these parts. Who would have believed that!a. corner, nook; ontziko \zoko batean ezkutatu zen he hid away in a corner of the ship; plazara atera nahi zuten euskara etxe-\zokotik they wanted to get Basque out of the confines of the home and into society; bizitza ez da maiz aski ihespiderik gabeko \zoko galdua baizik life is often no more than a lost waystation without any way out; \zokoz \zoko ibili to skulk around; \zokoan bizi dira i. they live out of the way ii. (irud.) they're {obscure || un-known}b. haunt, retreat; Parisko "Auzo Latina" \zokoz beteta dago Paris' Latin Quarter is full of hauntsc. gure barrengo \zoko ilunak aztertzen ditugunean when we delve into the dark recesses of our inner selves3. [ izenen aurrean ] \zoko-usaina dago hemen it's stuffy in here; \zoko-gustua duten patatak stale-tasting potatoes io.1. hidden, concealed; mendi-hegal \zoko batean on a hidden mountain slope; Orzaize ez da hain \zokoa Orzaize is not so hidden away; orain \zoko eta eztuku zaizkigunak ikusteko those which are now hidden and concealed from our view2. (H) (B) mast support -
15 aberats
iz. rich person, wealthy man gizonezkoa., wealthy woman emakumezkoa. ; \aberatsa banintz... if I were a rich {man || woman}; \aberats berri nouveau riche; \aberatsak the rich; \aberatsak pobreei lagundu behar lieke the rich man should help the poor; \aberatsa gezur hutsa, beharduna amets hutsa (atsot.) the rich man may dine when he will, the poor man when he may io.1. ( diru asko duena) rich, wealthy, affluent, prosperous; oinordeko \aberats batekin ezkondu nahi zuen he wanted to marry a rich heiress; etxe \aberatseko semea a son of a well-to-do family; \aberats {okitua || porrokatua} da he's filthy rich2. (irud.)a. ( lurra) richb. ( joria) rich, abundant; uzta \aberats bounteous crops; burdinan \aberatsa rich in ironc. ( lurraldea, etxaldea, baserria) rich, well-offd. ( hizkera, estiloa) rich, lavishe. ( itxura) well-off, well-heeled; gizon gazte bat itxura \aberatsetakoa a young man with a well-heeled look3. ( zabal) bihotz \aberatseko gizona a kind-hearted man -
16 abre
I.iz.1. ( toki irekia) open space; etxe hori \abre dago that house is exposed2. ( haize hotza) cold north wind; itxi ate hori, \abrea zetorrek eta! shut the door, there's a draught!II.→ abere -
17 adreilu
iz.1.a. brick; \adreilu erregogor fired brick; \adreilu huts hollow brick; bistako \adreilu facing brick; \adreiluak {berdindu || leundu} to smoothe down bricks; \adreiluak erre to fire bricks; \adreiluak karrazkatu to scrape down bricksb. [ izenen aurrean ] \adreilu-pilo pile of bricks; \adreilu-zola brickfloor; \adreilu-zoladura brickfloor | brick pavement2. \adreiluzko brick; \adreiluzko etxe bat a brick house; edonolako hormak balio du: nahiaz harrizko, nahi \adreiluzko, nahiz zurezko any wall will do whether it's a stone wall, a brick wall or a wooden one -
18 aharra
-
19 aiher
iz. (I) formala.1.a. ( joera) inclination, dispositionb. \aiherrak egon to be anxious | to be eager; mendira joateko \aiherrak nago I'm eager to go to the {mountains || country}2.a. ( higuina; gorrotoa) spite, hatred, adversion, hostility ; \aiherrez beterik nago I'm absolutely hostile; begi zeiharrez begiratu zion, \aiherra erakutsiz she crossed her eyes at him loathinglyb. ( mendekua) revenge3.a. ( susmoa) hunch, notion; \aiherrak eman zidan etorriko zinela I {figured || had a hunch} that you'd comeb. ( susmo txarra) suspicion, misgiving4. ( desioa) wish, desire; laudorioen \aiherra longing for praise; haren \aiherra zen etxe berria(ren) bukatzea his desire was to finish the new house -
20 aitzin
iz. [from Rom., Fr. "ains", old Cast. "anzes"]1.a. front part; aldare \aitzina front part of the altar; ezker eta eskuin, \aitzineta gibel left and right, front and back; aitzinez \aitzin face to face | viz-—-vizb. Arkit. fa—ade; etxe txikitxo \aitzin zuria the white fa—ade of a little house
См. также в других словарях:
Etxe — Maison basque Pour les articles homonymes, voir Maison (homonymie). La maison basque ou etxe est, tout comme la maison béarnaise, la pierre angulaire de la vie sociale traditionnelle du Pays basque français (Iparalde). Elle était transmise, ainsi … Wikipédia en Français
Etxe — etche, etxe maison Basque; etchola : maisonnette … Glossaire des noms topographiques en France
Etxe Horia — (Irurozqui,Испания) Категория отеля: Адрес: San Adrian, 3, 31448 Irurozqui, Испания … Каталог отелей
Etxe Aundi — (Casa Blanca,Испания) Категория отеля: 1 звездочный отель Адрес: Torre Auzo, 10, 20560 Ca … Каталог отелей
Gramática del euskera — El vasco, vascuence o euskara (muy comúnmente también Euskera) es la lengua hablada tradicionalmente por los vascos, en el País Vasco o Euskal Herria, en el Golfo de Vizcaya en Europa occidental. La forma estandarizada de esta lengua es lo que… … Wikipedia Español
Noms basques — Une etxe basque à Ustaritz Les noms basques « constituent le plus ancien témoignage de la langue basque »[1] et font pour la plupart référence au nom de la maison basque, l’etxe, unité de base de la famille basque. On les retrouve au … Wikipédia en Français
Maison Basque — Pour les articles homonymes, voir Maison (homonymie). La maison basque ou etxe est, tout comme la maison béarnaise, la pierre angulaire de la vie sociale traditionnelle du Pays basque français (Iparalde). Elle était transmise, ainsi que toutes… … Wikipédia en Français
Maison basque — Pour les articles homonymes, voir Maison (homonymie). La maison basque ou etxe est, tout comme la maison béarnaise ou la maison pyrénéenne en général, (indice supplémentaire que l aire bascoïde a longtemps dépassé les limites actuelles du Pays… … Wikipédia en Français
Maisons basques — Maison basque Pour les articles homonymes, voir Maison (homonymie). La maison basque ou etxe est, tout comme la maison béarnaise, la pierre angulaire de la vie sociale traditionnelle du Pays basque français (Iparalde). Elle était transmise, ainsi … Wikipédia en Français
Toponymie basque — Cet article analyse les toponymes basques, noms de lieux en général, d habitation (village ou maison) en particulier. Les familles pyrénéennes étant désignées par leur nom de maison, ces toponymes expliquent la plupart des patronymes d origine… … Wikipédia en Français
Xalbador — Urepel, hommage à Xalbador … Wikipédia en Français
