(crescere)

scīlĭcet, adv. [contr. from sci- (root of scire) licet; cf. vide-licet, i-licet], or scīre lĭcet, as it is freq. written in Lucr. and in archaic lang. in Liv., and sometimes in Cels.; prop., you may understand or know, = Gr. dêlonoti, and serving to imply that a statement is in itself obviously true, and is not overlooked by the speaker (cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 1, 3).

Lit., it is evident, clear, plain, or manifest; of course, naturally, evidently, certainly, undoubtedly, etc. (freq. and class.; cf.: nimirum, nempe).

With obj.-clause on account of scire (ante-class., and several times in Sall.; cf. videlicet): Pa. Neque illa ulli homini nutet, nictet, annuat, etc. Di. Optumumst:

Ita scilicet facturam,

very good; of course she will do so, Plaut. As. 4, 1, 42; id. Curc. 2, 2, 13; id. Rud. 2, 3, 64; id. Ps. 4, 7, 83; Ter. Heaut. 2, 3, 117; 4, 8, 15; Lucr. 2, 469; Sall. J. 4, 6; 102, 9; 113, 3; id. Fragm. 1, Orat. Phil. § 5.—

As a simple particle: Le. Tam ego homo sum quam tu. Me. Scilicet ita res est, that is clear enough, no one disputes that, Plaut. As. 2, 4, 83: Co. Utrum amicis hodie an inimicis tuis Daturu's cenam? Ba. Pol ego amicis scilicet, id. Ps. 3, 2, 89; id. Men. 2, 3, 41:

nunc vivat necne, id Orcum scire oportet scilicet,

id. Capt. 2, 2, 33:

pol me haud paenitet Scilicet boni dimidium mihi dividere cum Jove,

id. Am. 5, 1, 73:

video jam illum virum cui praeficias officio et muneri. Huic scilicet, Africanus (inquit), uni paene: nam in hoc fere uno sunt cetera,

Cic. Rep. 2, 42, 69; cf. id. ib. 1, 38, 60: quā mente esset Antonius, demonstravit: pessima scilicet et infidelissima, Nam, etc., Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 1: a te litteras exspectabam: nondum scilicet;

nam has mane rescribebam,

not yet to be sure, Cic. Att. 13, 3, 1:

me in dolore... maxime scilicet consolatur spes, etc.,

id. Fam. 1, 6, 1; id. Q. Fr. 2, 6, 2:

quid ad haec Naevius? ridet scilicet nostram amentiam, qui, etc.,

id. Quint. 17, 55:

ego valde suspenso animo exspecto, primum te scilicet, deinde Marionem,

id. Fam. 16, 3, 2; id. Att. 2, 19, 4:

videtis ut senectus sit operosa et semper agens aliquid et moliens: tale scilicet, quale cujusque studium in superiore vita fuit,

such, naturally, id. Sen. 8, 26:

Brutus terram osculo contigit: scilicet, quod ea communis mater omnium mortalium esset,

evidently because, Liv. 1, 56 fin. —Often followed by sed, tamen, etc.:

cognoscat (orator) rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis, sed etiam imperiosorum populorum et regum illustrium,

Cic. Or. 34, 120:

scilicet nimis hic quidem est progressus, sed ex eo ipso est conjectura facilis,

id. de Or. 3, 23, 128; id. Q. Fr. 2, 12, 2:

maxime scilicet in homine, sed in omni animali,

id. Fin. 5, 20, 55:

me species quaedam commovit, inanis scilicet, sed commovit tamen,

id. ib. 5, 1, 3: nihil scilicet novi, ea tamen quae te ipsum probaturum esse confidam, id. ib. 1, 8, 28:

tuli scilicet moleste, ut debui, sed tamen constitui ad te venire,

id. Fam. 9, 23: tu interea Romae scilicet amicis praesto fuisti;

sed tamen illud cogita, etc.,

id. Mur. 20, 42; id. Tusc. 5, 39, 114:

Meneclides quidam, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

Nep. Epam. 5, 2: nota scilicet illa res, cum Decimus quidam Verginius, etc., that event is surely well known, etc., id. Rep. 2, 37, 63.—In an assertion put in the form of a question: Ch. Huc cum advenio, nulla erat. Pa. Comites secuti scilicet sunt virginem? followed her of course, Ter. Eun. 2, 3, 54.—

Elliptically (only ante-class.):

manifesta palam res indicat, inquis, in auras Aëris e terrā res omnes crescere alique, etc.... Scilicet: et nisi nos, etc.,

to be sure, by all means, quite right, certainly, Lucr. 1, 809. —Esp. as an answer: Le. Abi ad meam sororem. St. Ibitur. Le. Et gratulator meae sorori. St. Scilicet, of course, certainly, Plaut. Trin. 2, 4, 178; id. Ps. 4, 7, 82; id. Poen. 3, 2, 23; 3, 4, 25; id. Rud. 4, 3, 12; Ter. Eun. 3, 1, 11; 5, 8, 10; id. Ad. 4, 7, 11; 4, 7, 33; id. Hec. 3, 5, 17; id. Phorm. 5, 3, 9. —

In partic., of course, to be sure, doubtless, certainly, forsooth, when an assertion that is obviously false is ironically made or accepted (class.): Si. Meum gnatum rumor est amare. Da. Id populus curat scilicet! of course people trouble themselves a great deal about that! Ter. And. 1, 2, 14 (also cited Cic. Att. 13, 34); cf.:

scilicet is superis labor est, ea cura quietos Sollicitat,

Verg. A. 4, 379; Cic. Q. Fr. 1, 3, 1:

et ego id scilicet nesciebam!

id. Fin. 2, 31, 102:

et tu scilicet mavis numine deorum id factum quam casu arbitrari?

id. Div. 2, 21, 47; id. Verr. 2, 1, 54, § 142:

scilicet tibi graviorem dolorem patrui tui mors attulit quam C. Graccho fratris, et tibi acerbior ejus patrui mors est, quem numquam vidisti quam illi ejus fratris, quicum concordissime vixerat, etc.,

id. Rab. Perd. 5, 14:

scilicet is sum, qui existimem, Cn. Pisonem et Catilinam nihil scelerate ipsos per sese sine P. Sullā facere potuisse,

id. Sull. 24, 67; id. Pis. 9, 19; Quint. 8, prooem. § 25; cf.:

unde illa scilicet egregia laudatio: Tanto melior, ne ego quidem intellexi,

id. 8, 2, 18:

scilicet medio triennio defuerat tempus, etc.,

Tac. A. 6, 23; 1, 8 fin.; 3, 59; 11, 24; id. Agr. 2 al.—

Transf., in the postAug. per. sometimes, like dêlonoti in later Greek, merely as an expletory or explanatory particle, namely, to wit, that is to say:

quaedam etiam opera sub nomine alieno, nepotum scilicet et uxoris sororisque, fecit,

Suet. Aug. 29; id. Tib. 14:

manente villā, qualis fuerit olim, ne quid scilicet oculorum consuetudini deperiret,

id. Vesp. 2; so,

ne scilicet,

id. Gram. 4; Vulg. Gen. 2, 25 et saep.

scīlĭcet, adv. [contr. from sci- (root of scire) licet; cf. vide-licet, i-licet], or scīre lĭcet, as it is freq. written in Lucr. and in archaic lang. in Liv., and sometimes in Cels.; prop., you may understand or know, = Gr. dêlonoti, and serving to imply that a statement is in itself obviously true, and is not overlooked by the speaker (cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 1, 3).

Lit., it is evident, clear, plain, or manifest; of course, naturally, evidently, certainly, undoubtedly, etc. (freq. and class.; cf.: nimirum, nempe).

With obj.-clause on account of scire (ante-class., and several times in Sall.; cf. videlicet): Pa. Neque illa ulli homini nutet, nictet, annuat, etc. Di. Optumumst:

Ita scilicet facturam,

very good; of course she will do so, Plaut. As. 4, 1, 42; id. Curc. 2, 2, 13; id. Rud. 2, 3, 64; id. Ps. 4, 7, 83; Ter. Heaut. 2, 3, 117; 4, 8, 15; Lucr. 2, 469; Sall. J. 4, 6; 102, 9; 113, 3; id. Fragm. 1, Orat. Phil. § 5.—

As a simple particle: Le. Tam ego homo sum quam tu. Me. Scilicet ita res est, that is clear enough, no one disputes that, Plaut. As. 2, 4, 83: Co. Utrum amicis hodie an inimicis tuis Daturu's cenam? Ba. Pol ego amicis scilicet, id. Ps. 3, 2, 89; id. Men. 2, 3, 41:

nunc vivat necne, id Orcum scire oportet scilicet,

id. Capt. 2, 2, 33:

pol me haud paenitet Scilicet boni dimidium mihi dividere cum Jove,

id. Am. 5, 1, 73:

video jam illum virum cui praeficias officio et muneri. Huic scilicet, Africanus (inquit), uni paene: nam in hoc fere uno sunt cetera,

Cic. Rep. 2, 42, 69; cf. id. ib. 1, 38, 60: quā mente esset Antonius, demonstravit: pessima scilicet et infidelissima, Nam, etc., Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 1: a te litteras exspectabam: nondum scilicet;

nam has mane rescribebam,

not yet to be sure, Cic. Att. 13, 3, 1:

me in dolore... maxime scilicet consolatur spes, etc.,

id. Fam. 1, 6, 1; id. Q. Fr. 2, 6, 2:

quid ad haec Naevius? ridet scilicet nostram amentiam, qui, etc.,

id. Quint. 17, 55:

ego valde suspenso animo exspecto, primum te scilicet, deinde Marionem,

id. Fam. 16, 3, 2; id. Att. 2, 19, 4:

videtis ut senectus sit operosa et semper agens aliquid et moliens: tale scilicet, quale cujusque studium in superiore vita fuit,

such, naturally, id. Sen. 8, 26:

Brutus terram osculo contigit: scilicet, quod ea communis mater omnium mortalium esset,

evidently because, Liv. 1, 56 fin. —Often followed by sed, tamen, etc.:

cognoscat (orator) rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis, sed etiam imperiosorum populorum et regum illustrium,

Cic. Or. 34, 120:

scilicet nimis hic quidem est progressus, sed ex eo ipso est conjectura facilis,

id. de Or. 3, 23, 128; id. Q. Fr. 2, 12, 2:

maxime scilicet in homine, sed in omni animali,

id. Fin. 5, 20, 55:

me species quaedam commovit, inanis scilicet, sed commovit tamen,

id. ib. 5, 1, 3: nihil scilicet novi, ea tamen quae te ipsum probaturum esse confidam, id. ib. 1, 8, 28:

tuli scilicet moleste, ut debui, sed tamen constitui ad te venire,

id. Fam. 9, 23: tu interea Romae scilicet amicis praesto fuisti;

sed tamen illud cogita, etc.,

id. Mur. 20, 42; id. Tusc. 5, 39, 114:

Meneclides quidam, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

Nep. Epam. 5, 2: nota scilicet illa res, cum Decimus quidam Verginius, etc., that event is surely well known, etc., id. Rep. 2, 37, 63.—In an assertion put in the form of a question: Ch. Huc cum advenio, nulla erat. Pa. Comites secuti scilicet sunt virginem? followed her of course, Ter. Eun. 2, 3, 54.—

Elliptically (only ante-class.):

manifesta palam res indicat, inquis, in auras Aëris e terrā res omnes crescere alique, etc.... Scilicet: et nisi nos, etc.,

to be sure, by all means, quite right, certainly, Lucr. 1, 809. —Esp. as an answer: Le. Abi ad meam sororem. St. Ibitur. Le. Et gratulator meae sorori. St. Scilicet, of course, certainly, Plaut. Trin. 2, 4, 178; id. Ps. 4, 7, 82; id. Poen. 3, 2, 23; 3, 4, 25; id. Rud. 4, 3, 12; Ter. Eun. 3, 1, 11; 5, 8, 10; id. Ad. 4, 7, 11; 4, 7, 33; id. Hec. 3, 5, 17; id. Phorm. 5, 3, 9. —

In partic., of course, to be sure, doubtless, certainly, forsooth, when an assertion that is obviously false is ironically made or accepted (class.): Si. Meum gnatum rumor est amare. Da. Id populus curat scilicet! of course people trouble themselves a great deal about that! Ter. And. 1, 2, 14 (also cited Cic. Att. 13, 34); cf.:

scilicet is superis labor est, ea cura quietos Sollicitat,

Verg. A. 4, 379; Cic. Q. Fr. 1, 3, 1:

et ego id scilicet nesciebam!

id. Fin. 2, 31, 102:

et tu scilicet mavis numine deorum id factum quam casu arbitrari?

id. Div. 2, 21, 47; id. Verr. 2, 1, 54, § 142:

scilicet tibi graviorem dolorem patrui tui mors attulit quam C. Graccho fratris, et tibi acerbior ejus patrui mors est, quem numquam vidisti quam illi ejus fratris, quicum concordissime vixerat, etc.,

id. Rab. Perd. 5, 14:

scilicet is sum, qui existimem, Cn. Pisonem et Catilinam nihil scelerate ipsos per sese sine P. Sullā facere potuisse,

id. Sull. 24, 67; id. Pis. 9, 19; Quint. 8, prooem. § 25; cf.:

unde illa scilicet egregia laudatio: Tanto melior, ne ego quidem intellexi,

id. 8, 2, 18:

scilicet medio triennio defuerat tempus, etc.,

Tac. A. 6, 23; 1, 8 fin.; 3, 59; 11, 24; id. Agr. 2 al.—

Transf., in the postAug. per. sometimes, like dêlonoti in later Greek, merely as an expletory or explanatory particle, namely, to wit, that is to say:

quaedam etiam opera sub nomine alieno, nepotum scilicet et uxoris sororisque, fecit,

Suet. Aug. 29; id. Tib. 14:

manente villā, qualis fuerit olim, ne quid scilicet oculorum consuetudini deperiret,

id. Vesp. 2; so,

ne scilicet,

id. Gram. 4; Vulg. Gen. 2, 25 et saep.

sĭno, sīvi, sĭtum, 3 (sinit, as archaic subj. pres. formerly stood, Plaut. Curc. 1, 1, 27; Verg. Cir. 239; but in the former passage has been corrected to sierit, Fleck.; and in the latter the clause is spurious.— Perf. sii, Varr. ap. Diom. p. 371 P.:

siit,

Ter. Ad. 1, 2, 24, acc. to Diom. l. l.; another old form of the perf. sini, Scaur. ap. Diom. l. l.; so, too, pluperf. sinisset, Rutil. ib.— Sync. perf. sisti, Plaut. Mil. 4, 2, 80: sistis, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122.— Subj. sieris or siris, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106; cf. Trag. Rel. p. 84 Rib.; Plaut. Bacch. 3, 2, 18; id. Ep. 3, 3, 19; id. Trin. 2, 4, 120;

an old formula,

Liv. 1, 32:

sirit,

id. 28, 28, 11; 28, 34, 24:

siritis,

Plaut. Poen. 5, 1, 20: sirint, id. Bacch. 3, 3, 64; id. Merc. 3, 4, 28.— Pluperf. sisset, Liv. 27, 6:

sissent,

Cic. Sest. 19, 44; Liv. 3, 18; 35, 5, 11), v. a. [etym. dub.], orig., to let, put, lay, or set down; found so only in the P. a. situs (v. infra, P. a.), and in the compound pono (for posino, v. pono); cf. also 2. situs, I.—Hence, transf., and freq. in all styles and periods.

In gen., to let, suffer, allow, permit, give leave (syn.: permitto, patior, tolero, fero); constr. usually with an obj.-clause, the subj., or absol., rarely with ut or an acc.

With obj.clause: exsulare sinitis, sistis pelli, pulsum patimini, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122: neu reliquias sic meas sieris denudatis ossibus foede divexarier, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106:

quin tu itiner exsequi meum me sinis?

Plaut. Merc. 5, 2, 88:

nos Transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus,

Cic. Rep. 3, 9, 16:

non sinam tum nobis denique responderi,

id. Verr. 1, 17, 54 B. and K.:

praecipitem amicum ferri sinere,

id. Lael. 24, 89:

latrocinium in Syriam penetrare,

id. Phil. 11, 13, 32: vinum ad se importari, * Caes. B. G. 4, 2 fin.:

Medos equitare inultos,

Hor. C. 1, 2, 51:

magnum corpus Crescere sinito,

Verg. G. 3, 206; Plaut. Poen. 3, 3, 11; cf.:

Cato contionatus est, se comitia haberi non siturum,

Cic. Q. Fr. 2, 6, 6:

sine sis loqui me,

Plaut. Ps. 3, 2, 50:

sine me dum istuc judicare,

id. Most. 5, 2, 22; so,

sine dum petere,

id. Truc. 2, 7, 67 et saep.— Pass.:

vinum in dolium conditur et ibi sinitur fermentari,

Col. 12, 17, 1:

neque is tamen inire sinitur,

id. 6, 37, 9:

vitis suci gratiā exire sinitur,

Plin. 14, 1, 3, § 16:

hic accusare eum moderate, per senatus auctoritatem non est situs,

Cic. Sest. 44, 95:

sine te exorari,

Plin. Ep. 9, 21, 3.—

With subj. (so for the most part only in the imper.):

sine te exorem, sine te prendam auriculis, sine dem savium,

Plaut. Poen. 1, 2, 163:

sine me expurgem,

Ter. And. 5, 3, 29: Ch. At tandem dicat sine. Si. Age dicat;

sino,

id. ib. 5, 3, 24:

ne duit, si non vult: sic sine astet,

let him stand, Plaut. As. 2, 4, 54:

sine pascat durus (captivus) aretque,

Hor. Ep. 1, 16, 70:

sine vivat ineptus,

id. ib. 1, 17, 32:

sine sciam,

let me know, Liv. 2, 40, 5:

sinite abeam viva a vobis,

Plaut. Mil. 4, 2, 92:

sinite instaurata revisam Proelia,

Verg. A. 2, 669 et saep.— Poet. in the verb. finit: natura repugnat;

Nec sinit incipiat,

Ov. M. 3, 377.—

Absol. (syn.: pati, ferre);

suspende, vinci, verbera: auctor sum, sino,

Plaut. Poen. 1, 1, 18:

nobiscum versari jam diutius non potes: non feram, non patiar, non sinam,

Cic. Cat. 1, 5, 10:

domum ire cupio: at uxor non sinit,

Plaut. Men. 5, 5, 60: Ba. Ego nolo dare te quicquam. Pi. Sine. Ba. Sino equidem, si lubet, id. Bacch. 1, 1, 66: nate, cave;

dum resque sinit, tua corrige vota,

Ov. M. 2, 89:

moretur ergo in libertate sinentibus nobis,

Plin. Ep. 4, 10 fin. —

With ut:

sivi, animum ut expleret suom,

Ter. And. 1, 2, 17:

sinite, exorator ut sim, id. Hec. prol. alt. 2: neque sinam, ut,

id. ib. 4, 2, 14:

nec dii siverint, ut hoc decus demere mihi quisquam possit,

Curt. 5, 8, 13:

neque di sinant ut Belgarum decus istud sit,

Tac. A. 1, 43.—

With acc.:

sinite arma viris et cedite ferro,

leave arms to men, Verg. A. 9, 620:

per te, vir Trojane, sine hanc animam et miserere precantis,

id. ib. 10, 598:

neu propius tectis taxum sine,

id. G. 4, 47:

serpentium multitudo nisi hieme transitum non sinit,

Plin. 6, 14, 17, § 43:

at id nos non sinemus,

Ter. Heaut. 5, 5, 7; cf.:

non sinat hoc Ajax,

Ov. M. 13, 219; 7, 174.—Sometimes the acc. is used elliptically, as in Engl., and an inf. (to be, remain, do, go, etc.) is to be supplied: Sy. Sineres vero tu illum tuum Facere haec? De. Sinerem illum! Ter. Ad. 3, 3, 42:

dum interea sic sit, istuc actutum sino,

I'll let that by and by go, I don't care for it, Plaut. Most. 1, 1, 68:

me in tabernā usque adhuc sineret Syrus,

id. Ps. 4, 7, 14: Ch. Ne labora. Me. Sine me, Ter. Heaut. 1, 1, 38: quisquis es, sine me, let me ( go), id. Ad. 3, 2, 23.—

In partic.

In colloquial language.

Sine, let:

sine veniat!

let him come! Ter. Eun. 4, 6, 1:

insani feriant sine litora fluctus,

Verg. E. 9, 43.—So simply sine! be it so! granted! very well! agreed, etc.:

pulchre ludificor. Sine!

Plaut. Truc. 2, 8, 6; id. As. 5, 2, 48; id. Aul. 3, 2, 11; id. Bacch. 4, 7, 13; Ter. Eun. 2, 3, 90 al.:

sic sine,

Plaut. Truc. 5, 4.—

Sine modo, only let, i. e. if only:

cur me verberas?... Patiar. Sine modo adveniat senex! Sine modo venire salvum, etc.,

Plaut. Most. 1, 1, 10.—So with subj.:

sine modo venias domum,

Plaut. As. 5, 2, 50 Fleck.—

Rarely like the Greek ean, to give up, cease, leave a thing undone: Al. Vin vocem? Cl. Sine:

nolo, si occupata est,

Plaut. Cas. 3, 2, 14: tum certare odiis, tum res rapuisse licebit. Nunc sinite (sc. certare, etc.), forbear, Verg A. 10, 15.—

Ne di sirint (sinant), ne Juppiter sirit, etc., God forbid! Heaven forefend! Ch. Hoc capital facis... aequalem et sodalem liberum civem enicas. Eu. Ne di sirint, Plaut. Merc. 3, 4, 28; id. Bacch. 3, 3, 64;

for which: ne di siverint,

id. Merc. 2, 2, 51:

illud nec di sinant,

Plin. Ep. 2, 2, 3:

ne istuc Juppiter O. M. sirit, urbem, etc.,

Liv. 28, 28, 11:

nec me ille sierit Juppiter,

Plaut. Curc. 1, 1, 27.—Hence, sĭtus, a, um, P. a., placed, set, lying, situate (syn. positus; freq. and class.).

Lit.

In gen.:

(gallinis) meridie bibere dato nec plus aqua sita siet horam unam,

nor let the water be set before them more than an hour, Cato, R. R. 89:

pluma Quae sita cervices circum collumque coronat,

Lucr. 2, 802:

(aurum) probe in latebris situm,

Plaut. Aul. 4, 2, 2; 4, 2, 8:

proba merx facile emptorem reperit, tametsi in abstruso sita est,

id. Poen. 1, 2, 129:

Romuli lituus, cum situs esset in curiā Saliorum, etc.,

Cic. Div. 1, 17, 30:

in ore sita lingua est finita dentibus,

id. N. D. 2, 59, 149:

inter duo genua naribus sitis,

Plin. 10, 64, 84, § 183:

ara sub dio,

id. 2, 107, 111, § 240:

sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis,

id. 36, 5, 4, § 39 et saep.—Rarely of persons:

quin socios, amicos procul juxtaque sitos trahunt exciduntque,

Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch; cf.:

jam fratres, jam propinquos, jam longius sitos caedibus exhaustos,

Tac. A. 12, 10:

nobilissimi totius Britanniae eoque in ipsis penetralibus siti,

id. Agr. 30:

cis Rhenum sitarum gentium animos confirmavit,

Vell. 2, 120, 1; cf.:

gens in convallibus sita,

Plin. 7, 2, 2, § 28.—

In partic.

Of places, lying, situate:

locus in mediā insulā situs,

Cic. Verr. 2, 4, 48, § 106:

in quo (sinu) sita Carthago est,

Liv. 30, 24, 9:

urbes in orā Graeciae,

Nep. Alcib. 5:

urbs ex adverso (Carthaginis),

Plin. 5, 1, 1, § 4:

insulae ante promunturium,

id. 9, 59, 85, § 180:

regio contra Parthiae tractum,

id. 6, 16, 18, § 46 et saep.—

Of the dead, lying, laid, buried, interred (syn. conditus):

declarat Ennius de Africano, hic est ille situs. Vere: nam siti dicuntur hi, qui conditi sunt,

Cic. Leg. 2, 22, 57; cf.:

redditur terrae corpus et ita locatum ac situm quasi operimento matris obducitur,

id. ib. 2, 22, 56: siticines appellati qui apud sitos canere soliti essent, hoc est vitā functos et sepultos, Atei. Capito ap. Gell. 20, 2:

C. Marii sitae reliquiae,

Cic. Leg. 2, 2, 56:

(Aeneas) situs est... super Numicium flumen,

Liv. 1, 2 Drak.:

Cn. Terentium offendisse arcam, in quā Numa situs fuisset,

Plin. 13, 13, 27, § 84.—Hence the common phrase in epitaphs:

HIC SITVS EST, HIC SITI SVNT, etc.,

Inscr. Orell. 654; 4639 sq.; Tib. 3, 2, 29.—

Comically: noli minitari: scio crucem futuram mihi sepulcrum: Ibi mei sunt majores siti, pater, avus, etc.,

Plaut. Mil. 2, 4, 20.—

A few times in Tacitus for conditus, built, founded:

urbem Philippopolim, a Macedone Philippo sitam circumsidunt,

Tac. A. 3, 38 fin.; 6, 41:

veterem aram Druso sitam disjecerant,

id. ib. 2, 7 fin.:

vallum duabus legionibus situm,

id. H. 4, 22.—

Trop.

In gen., placed, situated, present, ready: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm, Enn. ap. Gell. 2, 29, 20 (Sat. v. 37 Vahl.):

in melle sunt linguae sitae vostrae,

Plaut. Truc. 1, 2, 76:

quae ceteris in artibus aut studiis sita sunt,

Cic. de Or. 1, 15, 65:

quas (artes) semper in te intellexi sitas,

Ter. And. 1, 1, 6:

(voluptates) in medio sitas esse dicunt,

within the reach of all, Cic. Tusc. 5, 33, 94.—

In partic.: situm esse in aliquo or in aliquā re, to rest with, depend upon some one or something (a favorite figure with Cic., and found not unfreq. in other writers):

in patris potestate est situm,

Plaut. Stich. 1, 1, 52; cf.:

assensio quae est in nostrā potestate sita,

Cic. Ac. 2, 12, 37:

hujusce rei potestas omnis in vobis sita est, judices,

id. Mur. 39, 83; cf.:

huic ipsi (Archiae), quantum est situm in nobis, opem ferre debemus,

id. Arch. 1, [p. 1709] 1:

est situm in nobis, ut, etc.,

id. Fin. 1, 17, 57; cf.

also: si causa appetitus non est sita in nobis, ne ipse quidem appetitus est in nostrā potestate, etc.,

id. Fat. 17, 40:

summam eruditionem Graeci sitam censebant in nervorum vocumque cantibus,

id. Tusc. 1, 2, 4:

in officio colendo sita vitae est honestas omnis et in neglegendo turpitudo,

id. Off. 1, 2, 4:

qui omnem vim divinam in naturā sitam esse censet,

id. N. D. 1, 13, 35:

cui spes omnis in fugā sita erat,

Sall. J. 54, 8:

in armis omnia sita,

id. ib. 51, 4:

in unius pernicie ejus patriae sitam putabant salutem,

Nep. Epam. 9 et saep.:

res omnis in incerto sita est,

Plaut. Capt. 3, 4. 4:

tu in eo sitam vitam beatam putas?

Cic. Tusc. 5, 12, 35:

jam si pugnandum est, quo consilio in temporibus situm est,

id. Att. 7, 9, 4:

laus in medio,

Tac. Or. 18.

successus, a, um, Part. of succedo.

successus, ūs, m. [succedo].

(Acc. to succedo, I.) An advance, approach (very rare).

Lit.:

successus et incursus hostium,

Caes. B. G. 2, 20:

equorum,

Verg. A. 12, 616.—

Transf. (post-class.), a place which one goes down into, a cavern:

terrarum,

Arn. 5, 173; 7, 251.—

(Acc. to succedo, II.) A succession of time, continuance (post-class.):

continuo totius temporis successu,

Just. 1, 8, 14:

ex successu continuae felicitatis obliviscitur se hominem,

id. 16, 5, 8.—

Trop., a happy issue, good result, success (the usual signif.;

perh. not ante-Aug.): successu exsultans,

Verg. A. 2, 386:

Mnestheus successu acrior ipso,

id. ib. 5, 210:

hos successus alit,

id. ib. 5, 231:

successum dea dira negat,

id. ib. 12, 914; cf.:

multo successu Fabiis audaciam crescere,

Liv. 2, 50, 3:

contentus fortuito successu,

id. 42, 66, 2:

elatus successu,

id. ib. § 3: successumque artes non habuere meae, Ov. R. [p. 1788] Am. 624:

successu rerum ferocior,

Tac. H. 4, 28; Ov. M. 6, 130; 8, 384; 8, 495 al.:

successus improborum plures allicit,

Phaedr. 2, 3, 7; Quint. 1, 2, 24; 10, 7, 13; Plin. 7, 7, 5, § 44:

petitionum,

id. 28, 8, 27, § 106:

artis,

id. 35, 9, 36, § 67:

nec successum victoriae moderatus est,

Suet. Aug. 13:

tantusque rerum successu haberi coeptus est,

Just. 17, 3, 22:

successu rerum florentes opes,

id. 18, 6, 1; 21, 6, 1.— Plur.:

pleni successibus anni,

Ov. M. 8, 273:

successus prosperos dare, Liv. prooem. § 13: ne successibus deesset auctoritas,

Just. 2, 4, 13.—

Concr., posterity, issue (post-class.):

ferunt Graecorum commenta... feminam... suā manu suos exstinxisse successus, i. e. Medea,

Cael. Aur. Tard. 1, 5.

suscĭpĭo (sometimes succĭpĭo; cf. Serv. Verg. A. 1, 175 and 144; Vel. Long. p. 2226 P.), cēpi, ceptum, 3, v. a. [sus, a contraction of subs, for sub; v. sub fin., and capio], qs. to take hold of in order to support, i. e. to take or catch up, to take upon one.

To support, hold up, sustain.

Lit.:

quid loquar lapideas moles, quibus porticus suscipimus,

Sen. Ep. 90, 26:

theatrum fulturis ab substructionibus,

Plin. Ep. 10, 38, 2:

latera puteorum structurā,

Pall. Aug. 9, 2:

labentem domum,

Sen. Ben. 6, 15, 5: balnea suscepta crepidine, supported, resting on, etc., Stat. S. 1, 3, 43:

habenas,

Sen. Troad. 728.—

Trop.

To support, defend:

famam defuncti pudoremque,

Plin. Ep. 2, 4, 2:

qui temere nocentis reos susciperet,

Quint. 11, 1, 74:

cum periculo suscepti litigatoris,

id. 2, 12, 4. —

To take upon one, undertake, assume, begin, incur, enter upon (esp. when done voluntarily and as a favor; recipio, when done as a duty or under an obligation).

Of actions, obligations, etc. (class. and freq.):

aut inimicitias aut laborem aut sumptus suscipere nolunt,

Cic. Off. 1, 9, 28:

inimicitias,

Ter. Hec. 2, 1, 34; Nep. Pelop. 1, 3; cf. Cic. Lael. 21, 77:

personā susceptā viri boni,

id. Clu. 36, 101:

honestam rem actionemve,

id. Lael. 13, 47:

bellum,

id. Leg. 2, 14, 34; id. Rep. 3, 23, 35; id. Off. 1, 11, 35; Caes. B. G. 1, 16; 7, 37 al.:

rei publicae partem,

Cic. Rep. 1, 6, 10; id. Mil. 15, 40:

causam populi,

id. Rep. 4, 8, 27:

patrocinium improbitatis, etc.,

id. ib. 3, 5, 8; id. de Or. 3, 17, 63:

negotium,

id. Cat. 3, 2, 5:

iter Asiaticum,

id. Att. 4, 15, 2:

omnia alter pro altero suscipiet,

id. Lael. 22, 82:

aes alienum amicorum,

id. Off. 2, 16, 56:

cum inaudita ac nefaria sacra susceperis,

id. Vatin. 6, 14: porcam praecidaneam, Varr. ap. Non. 163, 21:

pulvinar,

Liv. 5, 52, 6:

prodigia (with curare),

id. 1, 20:

votum,

Plaut. Am. 1, 1, 75; Liv. 27, 45, 8; Ov. F. 6, 246:

disputationem de re publicā,

Cic. Rep. 1, 7, 12; cf. id. Off. 1, 2, 7:

nec enim hoc suscepi, ut, etc., tamquam magister persequerer omnia,

id. Rep. 1, 24, 38:

permagnum quiddam,

id. de Or. 1, 22, 103:

quae si suscipiamus,

undertake to prove, id. Div. 2, 40, 84; so with obj.-clause:

qui suscipiant, posse animum manere corpore vacantem, etc.,

id. Tusc. 1, 32, 78.— Rarely with dat. of reflex. pron.:

legationem ad civitates sibi,

Caes. B. G. 1, 3; cf.:

tantum sibi auctoritatis in re publicā suscepit, ut, etc.,

Cic. Verr. 2, 5, 58, § 152:

mihi auctoritatem patriam severitatemque suscipio,

id. Cael. 16, 37.—

Of feelings, experiences, etc., to undergo, submit to, bear, accept:

morbos durumque dolorem,

Lucr. 3, 460; so,

dolorem,

Cic. Tusc. 1, 46, 111:

dolorem gemitumque,

id. Vatin. 8, 19:

invidiam atque offensionem apud populos,

id. Verr. 2, 2, 55, § 137:

odium,

id. Att. 6, 1, 25:

molestiam,

id. Caecin. 6, 17.—With in and acc.:

miserius qui suscipit in se scelus quam si qui alterius facinus subire cogitur,

i. e. wilfully incurs guilt, Cic. Phil. 11, 4, 9; cf.:

si esset inventus, qui in se suscipere istius culpam crimenque cuperet,

id. Verr. 2, 4, 42, § 91:

negotiatoribus Claudius certa lucra proposuit, suscepto in se damno, si cui, etc.,

Suet. Claud. 18. —

To take, catch, take up, receive.

In gen. (so only poet. and in post-Aug. prose):

sol aeternam suscepit lampada mundi,

to catch up, Lucr. 5, 402:

dominam ruentem,

Verg. A. 11, 806:

suscipiunt famulae,

id. ib. 4, 391:

cruorem pateris,

id. ib. 6, 249; cf.:

cava suscepto flumine palma sat est,

Prop. 4 (5), 9, 36 (al. succepto):

ignem foliis,

Verg. A. 1, 175. —

In partic.

To take up a new-born child from the ground; hence, to acknowledge, recognize, bring up as one ' s own (class.; cf.

tollo): simul atque editi in lucem et suscepti sumus,

Cic. Tusc. 3, 1, 2:

puerum,

Ter. And. 2, 3, 27:

haec ad te die natali meo scripsi, quo utinam susceptus non essem!

Cic. Att. 11, 9, 3.—

In gen., to get, beget, or bear children:

filia, quam ex te suscepi,

Plaut. Ep. 4, 1, 34: filiam ex uxore, Ter. Phorm. 5, 7 (8), 50:

liberos ex libertini filiā,

Cic. Phil. 3, 6, 17; cf. Ter. Phorm. 5, 7 (8), 74:

inde filiam,

id. ib. 5, 8 (9), 18:

susceperas liberos non solum tibi, sed etiam patriae,

Cic. Verr. 2, 3, 69, § 161:

si qua mihi de te suscepta fuisset Ante fugam suboles,

Verg. A. 4, 327; Vulg. Judic. 11, 2.—

To take, receive, as a citizen, under one's protection, as a pupil, etc. (rare but class.):

Cato cum esset Tusculi natus, in populi Romani civitatem susceptus est,

Cic. Leg. 2, 2, 5: suscipe me totum, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 9, 1:

suscepi candidatum,

Plin. Ep. 6, 6, 9:

susceptos a se discipulos,

Quint. 2, 5, 1; 11, 1, 55:

pancratiasten docendum,

id. 2, 8, 13:

aliquos erudiendos,

id. 2, 8, 1.—

To receive, get:

pecuniam,

Dig. 22, 3, 25:

pretio, quod dominus suscepit,

App. M. 8, p. 213, 20.—

Trop.:

suscepit vita hominum consuetudoque communis, ut, etc.,

has allowed, admitted, Cic. N. D. 2, 24, 62.—

To take up, resume, continue a speech, answer:

suscipit Stolo: Tu, inquit, invides, etc.,

Varr. R. R. 1, 2, 24; cf.:

ad quod... sermonem suscipit Polus,

Quint. 2, 15, 28; Verg. A. 6, 723; App. M. 4, p. 150, 8; 9, p. 227, 12. —Hence, P. a. as subst.: susceptum, i, n., an undertaking:

susceptaque magna labore Crescere difficili,

Ov. M. 11, 200.

tābesco, bŭi, 3, v. inch. n. [tabes], to melt gradually, to be dissolved or consumed; to waste, pine, or dwindle away; to decay, decline, languish (class.).

Lit.:

frigoribus durescit umor: et idem vicissim mollitur tepefactus et tabescit calore,

Cic. N. D. 2, 10, 26; cf. Lucr. 6, 516; so,

nives radiis (solis),

id. 6, 964; 3, 581:

cerae,

Ov. A. A. 2, 89:

sal,

Cato, R. R. 88, 1; Plin. 31, 8, 44, § 95:

calore Corpora,

Ov. M. 15, 363.—

Trop.:

crescere itemque dies licet et tabescere noctes,

Lucr. 5, 680; so,

senex dies,

Plaut. Stich. 5, 1, 8; Lucr. 5, 680:

lumina,

Cat. 68, 55:

tuo maerore maceror, Macesco, consenesco et tabesco miser, Ossa atque pellis sum miser macritudine,

id. Capt. 1, 2, 31:

aeterno luctu,

Lucr. 3, 911:

molestiis,

Cic. Tusc. 4, 17, 37:

desiderio alicujus,

id. Cat. 2, 4, 6:

dolore ac miseriā,

Ter. Ad. 4, 3, 12:

otio,

Cic. Att. 2, 14, 1:

assiduis curis,

Ov. Tr. 5, 1, 77:

ut semel (Hypsipyle) Aemonio tabuit hospitio,

Prop. 1, 15, 20 (18):

amore,

Ov. M. 3, 445; 4, 259:

quodque aliena capella gerat distentius uber, Tabescat,

i. e. is consumed with envy, Hor. S. 1, 1, 111:

ex quibus (litteris) perspicio, nobis in hac calamitate tabescendum esse,

Cic. Att. 3, 25 init.

tunc, adv. demonstr., of time [tum, and demonstr. suffix -ce], then, at that time; but in ante-class. and class. prose tunc is always emphatic, and generally refers to a point of time. In post-Aug. style tunc freq. occurs without emphasis, and is freely used of periods of time. Tunc = deinde occurs first in the class. per. and rarely in prose; but is very freq. after the Aug. per. Tunc in mere co-ordinative use is very rare and not ante-class. (v. I. C.). Tunc coupled with an emphatic or temporal particle is very rare in class. prose, but freq. in the postAug. period. Poets often use tunc instead of tum before vowels for the sake of the metre. In general, tunc is not freq. till after the Aug. period. Cic. has tum about thirty times as often as tunc; Caes. has tunc only five times; Livy, in the first two books, has tunc five times, tum eighty-two times; but Val. Max. has tunc four times as often as tum. Sen. almost always has tunc; tum only in a few passages, mostly in co ordinative use. In Vitr., Suet., Plin., Just., and the jurists, tunc largely predominates; but Nep. has tunc once only, and Tac., who employs both words sparingly, has tum oftener than tunc. The Codd. very freq. vary between the words, and in many passages the reading is still doubtful. Undue weight has been given by some critics to opposition to nunc and connection with cum; cf. Kritz ad Sall. J. 5, 1; Zumpt ad Cic. Verr. 2, 4, 64, § 142; 2, 5, 10, § 27. Both tum and tunc are freq. opposed to nunc, and connected with cum.

Referring an event to a time before mentioned.

To definite past time.

To a period of time, = illis temporibus (only post-Aug.):

tunc melius tenuere fidem cum paupere cultu Stabat in exigua ligneus aede deus,

Tib. 1, 10, 19:

nulli tunc subsessores alienorum matrimoniorum oculi metuebantur,

Val. Max. 2, 1, 5:

sed tunc clarissimus quisque juvenum pro amplificanda patria plurimum periculi sustinebat,

id. 3, 2, 6:

nunc quo ventum est? A servis vix impetrari potest ne eam supellectilem fastidiant qua tunc consul non erubuit,

id. 4, 3, 7:

quo pacto inter amicos viguisse tunc justitiam credimus, cum inter accusatores quoque, etc.,

id. 6, 5, 6:

si vere aestimare Macedonas qui tunc erant volumus, fatebimur, etc.,

Curt. 4, 16, 33:

sed civitati nullae tunc leges erant,

Just. 2, 7, 3; 6, 9, 5.—

Referring to a point of time spoken of: cives Romani [p. 1914] tunc facti sunt Campani, Enn. ap. Censor. 14 (Ann. v. 174 Vahl.): tanto sublatae sunt Augmine tunc lapides, id. ap. Non. p. 211, 8 (Ann. v. 542 ib.): tunc ipsos adoriant, ne quis Spartam referat nuntium, Naev. ap. Prisc. 8, p. 801 P. (Trag. Rel. v. 16 Rib.):

(Sulla) statim ex iis rebus quas tunc vendebat jussit ei praemium tribui, etc.,

Cic. Arch. 10, 25:

neque ego tunc princeps ad salutem esse potuissem si, etc.,

id. Sull. 3, 9:

his tunc cognitis rebus amici regis his... liberaliter responderunt,

Caes. B. C. 3, 104:

tunc duces Nerviorum... colloqui sese velle dicunt,

at this time, id. B. G. 5, 41:

quod se facturos minabantur, aegreque tunc sunt retenti quin oppidum irrumperent,

id. B. C. 2, 13 fin.:

Romanus tunc exercitus in agro Larinati erat,

Liv. 22, 24, 1:

itaque cum in ipsum, et innocentia tutum et magistratu in quo tunc erat, impetus fieri non posset, etc.,

id. 4, 44, 6; cf. id. 2, 2, 2; 4, 8, 6; 10, 37, 10;

44, 44, 3: nec, si rescindere posses (sc. jussa Jovis), Tunc aderas,

Ov. M. 2, 679:

tunc ego nec cithara poteram gaudere sonora, nec, etc.,

Tib. 3, 4, 69:

tunc urbis custodiis praepositus C. Maecenas,

Vell. 2, 88, 2:

forte evenit ut tunc summae dignitatis ibi femina veneno consumere se destinarit,

Val. Max. 2, 6, 8:

qui tunc Libitinam exercebant,

id. 5, 2, 10:

Coriolanus ad Volscos, infestos tunc Romanis, confugit,

id. 5, 4, 1; cf. id. 2, 10, 3; 4, 8, 5; 5, 5, 3; 7, 6, 5 fin.;

8, 1 damn. 1: Carthaginiensium legati ad celebrandum sacrum anniversarium more patrio tunc venerant,

Curt. 4, 2, 10:

et tunc aestas erat, cujus calor, etc.,

id. 3, 5, 1:

perierat imperium, quod tunc in extremo stabat, si Fabius, etc.,

Sen. Troad. 1, 11, 5:

tunc,distractis Orientis viribus, casus Mithridati datus est occupandi Armeniam,

Tac. A. 11, 9; cf. id. ib. 2, 25:

quidam ex eis qui tunc egerant, decesserunt,

Plin. Ep. 4, 24, 3:

ardente tunc in Africa bello,

Suet. Caes. 70; cf. id. Calig. 48; id. Ner. 20; 21:

Asiam tunc tenebat imperio rex Darius,

Gell. 17, 9, 20:

hostes tunc populi Romani fuerant Fidenates,

id. 17, 21, 17; cf. id. 13, 5, 2 and 3; 14, 1, 8; Ael. Spart. Had. 11; 23; 24.—Repeated by anaphora:

tunc victus abiere feri, tunc consita pomus, tunc bibit inriguas fertilis hortus aquas, Aurea tunc pressos, etc.,

Tib. 2, 1, 43:

tunc Parmenio et Philotas, tunc Amyntas consobrinus, tunc noverca fratresque interfecti, tunc Attalus, Eurylochus... occurrebant,

Just. 12, 6, 14; so id. 43, 3, 2; 43, 4, 2.—Attributively:

regem tunc Lacedaemoniorum,

Just. 6, 2, 4.—

Referring to a state no longer in existence:

silvae tunc circa viam erant, plerisque incultis,

Liv. 21, 25, 8:

urbs (Corinthus) erat tunc praeclara ante excidium,

id. 45, 28, 2:

hic (Curio) primo pro Pompei partibus, id est, ut tunc habebatur, pro republica, mox... pro Caesare stetit,

Vell. 2, 48, 3:

certissimum tunc proscriptorum perfugium penetravit,

Val. Max. 7, 3, 9:

docuit in atrio Catulinae domus, quae pars Palatii tunc erat,

Suet. Gram. 17: tunc (i. e. olim) in usu erat, eam hereditatem, etc., Gai Inst. 2, 254 erat autem tunc mos ut cum princeps causam cognosceret... sententiam ex omnium deliberatione proferret, Ael. Spart. Had. 8.—

Expressly opposed to present time: tunc igitur pelles, nunc aurum et purpura exercent hominum vitam, Lucr 5, 1423;

ea lege quae tunc erat Sempronia, nunc est Cornelia,

Cic. Clu. 56, 154:

cum vero causam justam deus ipse dederit, ut tunc Socrati, nunc Catoni, etc.,

id. Tusc. 1, 30, 74, cf. id. Verr. 2, 2, 18, § 45; 2, 3, 67, § 156; id. Arch. 3, 5; id. Pis. 13, 30; id. Rab. Post. 12, 34; id. Phil. 7, 5, 14:

cur privati non damus remiges, sicut tunc dedimus?

Liv. 34, 6, 18:

munitiones et locis opportunioribus tunc fuerunt et validiores impositae (i. e. quam nunc),

id. 36, 17, 4:

parva nunc res videri potest quae tunc patres ac plebem accendit,

id. 4, 25, 13; cf. id. 8, 31, 4; 21, 18, 5:

Macedones milites ea tunc erant fama qua nunc Romani feruntur,

Nep. Eum. 3, 4: nunc solvo poenas;

tunc tibi inferias dedi,

Sen. Phoen. 172:

nunc haberent socios quos tunc hostes habuerant,

Just. 6, 7, 5; cf. id. 8, 2, 9:

hoc tunc Veii fuere, nunc fuisse quis meminit?

Flor. 1, 12, 11.—And tunc and tum in co-ordinated sentences: qui ager nunc multo pluris est quam tunc fuit. Tum enim, etc., nunc, etc.;

tum erat ager incultus, nunc est cultissimus,

Cic. Rosc. Com. 12, 33: vos etiamsi tunc faciendum non fuerit, nunc utique faciendum putatis;

ego contra, etiamsi tum migrandum fuisset, nunc has ruipas relinquendas non censerem,

Liv. 5, 53, 3 (in such connections tum generally refers to a previous tunc, rarely vice versa).—

Opposed to a previous or a later time:

quae ipsum Hannibalem, armis tunc invictum voluptate vicit (i. e. etsi non postea),

Cic. Agr. 2, 35, 95:

raro alias tribuni popularis oratio acceptior plebi quam tunc severissimi consulis fuit,

Liv. 3, 69, 1:

(Syphax) tunc accessio Punici belli fuerat, sicut Gentius Macedonici,

id. 45, 7, 2; 5, 37, 2; 45, 25, 10:

non ab Scipionibus aliisque veteribus Romanorum ducum quidquam ausum fortius quam tunc a Caesare,

Vell. 2, 80, 3:

et tunc Aeanti, ut deo, immolaverunt, et deinceps, etc.,

Val. Max. 1, 5, ext. 2:

praetor hic Alexandri fuerat, tunc transfuga,

Curt. 3, 11, 18; cf. id. 4, 13, 18:

Cilicum nationes saepe et alias commotae, tunc Troxoboro duce, montes asperos castris cepere,

Tac. A. 12, 55; cf. id. ib. 2, 62; id. H. 3, 58:

ob res et tunc in Africa, et olim in Germania gestas,

Suet. Galb. 8; cf. id. Tib. 10; 18; id. Oth. 4:

idem tunc Faesulae quod Carrhae nuper,

Flor. 1, 5, 8.—

In general statements, applied to the actual state of affairs:

mos est regibus quotiens in societatem coeant, pollices inter se vincire, etc. Sed tunc, qui ea vincula admovebat decidisse simulans, genua Mithridatis invadit,

Tac. A. 12, 47:

legebatur ergo ibi tunc in carmine Latino, etc.,

Gell. 2, 22, 2.— Pregn., as matters then stood:

aptissimum tempus fuerat, delinimentum animis Bolani agri divisionem obici: tunc haec ipsa indignitas angebat animos,

Liv. 4, 51, 6.—

Of coincidence in time: tunc = cum hoc fieret, on that occasion:

quodsi tu tunc, Crasse, dixisses, omnem eorum importunitatem evellisset oratio tua,

Cic. de Or. 1, 53, 230; id. Clu. 56, 153; id. Lig. 5, 16; id. Phil. 7, 5, 14:

tunc Lacedaemoniis accusantibus respondendum erat, nunc a vobis ipsis accusati sumus,

Liv. 39, 36, 7:

jam Horatius secundam pugnam petebat. Tunc... clamore adjuvant militem suum,

while he was doing so, id. 1, 25, 9; 45, 23, 17:

sed neque... nubes Tunc habuit, nec... imbres,

Ov. M. 2, 310:

quid mihi tunc animi fuit?

id. ib. 7, 582:

quid mihi tunc animi credis, germane, fuisse?

id. H. 11, 87; 12, 31:

quid tunc homines timuerint, quae senatus trepidatio... neque mihi exprimere vacat, neque, etc.,

Vell. 2, 124, 1:

non Catoni tunc praetura, sed praeturae Cato negatus est,

Val. Max. 7, 5, 6; cf. id. 1, 8, 6; 4, 5, 3; 6, 1, 8; 6, 2, 3; 6, 2, 6; 6, 6, ext. 1;

9, 3, 1: tunc ego dicere debui,

Sen. Ep. 63, 15:

non possum dicere aliud tunc mihi quam deos adfuisse,

Plin. Ep. 1, 5, 5:

tunc domus priscorum ducum arserunt,

Suet. Ner. 38; Just. 18, 3, 14; Gell. 6 (7), 3, 48; 12, 13, 21; 19, 1, 11.—Tunc and tum co-ordinate: sanguine tunc (Phaethontis) credunt... Tum facta'st Libya... arida;

tum, etc.,

Ov. M. 2, 235 sqq.: tunc... sorores Debuerant, etc.;

Tum potui Medea mori bene,

id. H. 12, 3 sqq.—And referring to a supposed action at a definite time:

nobis tunc repente trepidandum in acie instruenda erat,

if we had accepted the battle then, Liv. 44, 38, 11.—

Redundant (post-class.):

id quale fuerit, neque ipse tunc prodidit, neque cuiquam facile succurrat,

Suet. Tit. 10; cf.: in ejusmodi temporibus tunc eae ambulationes aperiuntur, Vitr 5, 9, 9.—

= nunc, in oblique discourse (rare):

quod si consulatus tanta dulcedo sit, jam tunc ita in animum inducant, consulatum captum a tribunicia potestate esse,

Liv. 2, 54, 5:

ut cum multis saeculis murus urbi civium virtus fuerit, tunc cives salvos se fore non existimaverint nisi intra muros laterent,

Just. 14, 5, 7.—

Referring to indefinite time.

Then, at such a time of the year, day, etc.; at such a season:

tunc (i. e. autumno) praecidi arbores oportere secundum terram,

Varr. R. R. 1, 27:

ab eo in fastis dies hordicalia nominantur, quod tunc hordae boves immolantur,

id. ib. 2, 5:

omnes (nubes sol) enim sub se tunc (= medio die),

Sen. Q. N. 1, 8, 7:

tunc enim maximae et integrae adhuc nives (= aestate prima),

id. ib. 4, 2, 21:

et tunc potest ventis concitari mare,

id. ib. 4, 2, 25; cf. id. ib. 4, 5, 2.—

With the force of an indefinite temporal clause:

tunc ignes tenuissimi iter exile designant et caelo producunt, of shooting stars,

Sen. Q. N. 1, 1, 6: nemo observat lunam nisi laborantem. Tunc urbes conclamant, tunc pro se quisque superstitione vana trepidat, id. ib. 7, 1, 2:

adjuvari se tunc (i. e. cum faces vident) periclitantes existimant Pollucis et Castoris numine,

id. ib. 1, 1, 13; cf. id. ib. 1, 8, 3; 2, 55, 2; 5, 3, 1; 6, 12, 2; id. Ep. 42, 4; id. Brev. Vit. 11, 1: si ancilla ex cive Romand conceperit, deinde civis Romana facta sit, et tunc pariat, etc., Gai Inst. 1, 88; 1, 90; Dig. 1, 6, 8; 40, 12, 22, § 3.—

With the force of a conditional clause, in this instance: Tr. Erus peregre venit. Si. Tunc tibi actutum chorda tenditur, Plaut. Most. 3, 2, 55 Lorenz (al. tum):

dominae mentem convertite... Tunc ego crediderim vobis, et sidera et amnes Posse, etc.,

Prop. 1, 1, 23:

itaque tunc dividere optimum erit (= si plura sunt quae nocent),

Quint. 4, 2, 101; so id. 6, 1, 22:

cuperem tecum communicare tam subitam mutationem mei: tunc amicitiae nostrae certiorem fiduciam habere coepissem,

Sen. Ep. 6, 2: nemo est ex inprudentibus qui reliqui sibi debeat. Tunc mala consilia agitant, tunc aut aliis aut ipsis pericula struunt;

tunc cupiditates improbas ordinant, tunc... tunc... denique, etc.,

id. ib. 10, 2;

7, 2: tunc enim (i. e. si cottidie reputes) subit recordatio: Quot dies quam frigidis rebus absumpsi!

Plin. Ep. 1, 9, 3:

propter liberos retentio fit (dotis) si culpa mulieris divortium factum sit, tunc enim sextae retinentur ex dote,

Ulp. Fragm. 6, 10: veluti si a femina manumissa sit: tunc enim e lege Atilia petere debet tutorem, Gai Inst. 1, 195; 1, 76; 1, 40; 3, 181; Fragm. Vat. 52; Dig. 2, 4, 8; 5, 3, 13, § 12; 7, 3, 1; 19, 1, 11, § 15; 11, 1, 20; Just. Inst. 1, 12, § 6; in the jurists, saep.—

Referring to future time.

In gen.: tunc illud vexillum... coloniae Capuae inferetur;

tunc contra hanc Romam illa altera Roma quaeretur,

Cic. Agr. 2, 32, 86:

tunc, ut quaeque causa crit statuetis, nunc libertatem repeti satis est,

Liv. 3, 53, 10:

senatus consultum adjectum est ut... praetor qui tunc esset... apud eorum quem qui manumitteretur... jusjurandum daret, etc.,

id. 41, 9, 11:

nec taedebit avum parvo advigilare nepoti... Tunc operata deo pubes discumbet in herba, etc.,

Tib. 2, 5, 95:

tunc interea tempus exercitus ex hoc loco educendi habebis,

Gell. 3, 7, 7.—

With the force of a conditional clause:

tunc me biremis Tutum... Aura feret geminusque Pollux (i. e. si mugiat malus procellis),

Hor. C. 3, 29, 62:

vectabor umeris tunc ego inimicis eques (i. e. si hoc feceris),

id. Epod. 17, 74:

tunc tua me infortunia laedent (i. e. si dolebis tibi),

id. A. P. 103:

tunc ego jurabo quaevis tibi numina... Tunc ego... Efficiam, etc.,

Ov. H. 15 (16), 319:

tunc piger ad nandum, tunc ego cautus ero,

id. ib. 17 (18), 210.—

Representing sequence or succession in events, = deinde.

Simple sequence in time.

Time proper (rare till after the Aug. per.;

in Cic. perh. only in the foll. passages): Herodotus cum Roma reverteretur, offendit eum mensem qui sequitur mensem comitialem. Tunc Cephaloeditani decrerunt intercalarium XLV dies longum,

Cic. Verr. 2, 2, 52, § 130:

veni in eum sermonem ut docerem, etc. Tunc mihi ille dixit quod, etc.,

id. Fam. 3, 5, 3:

dixi ei, me ita facturum esse ut, etc. Tunc ille a me petivit, etc.,

id. ib. 3, 6, 2 is finis pugnae equestris fuit. Tunc adorti peditum aciem, nuntios ad consules rei gestae mittunt, Liv. 3, 70, 8:

tandem curia excesserunt. Tunc sententiae interrogari coeptae,

id. 45, 25, 1:

equites, relictis equis, provolant ante signa... Tunc inter priores duorum populorum res geritur,

id. 7, 8, 1:

iterum deinde interpellatus, in proposito persistit. Tunc Poppedius, abjecturum inde se... minatus est,

Val. Max. 3, 1, 2; cf. id. 5, 4, 1; 7, 3, 2; 7, 3, 6: tunc intendit arcum, et ipsum cor adulescentis figit, Sen. de Ira, 3, 14, 2; so id. Ot. Sap. 1, 1; id. Q. N. 1, 12, 1:

Dareum XXX inde stadia abesse praemissi indicabant. Tunc consistere agmen jubet,

Curt. 3, 8, 24:

contionem discedere in manipulos jubet. Tunc a veneratione Augusti orsus flexit ad victorias,

Tac. A. 1, 34; cf. id. ib. 1, 67; 12, 31; 12, 33; 12, 69; id. H. 4, 72; Vitr. 1, 4, 12; 1, 6, 7; 2, 1, 2; 2, 1, 4; 5, 12, 5; 7, praef. 5; 7, 1, 3; 7, 2, 2; 8, 1, 1; Suet. Ner. 49; id. Vit. 15 fin.; id. Dom. 16; Front. Strat. 2, 5, 4; Gell. 1, 22, 6; 6 (7), 17, 6; 13, 31 (30), 6; 14, 2, 9; [p. 1915] Flor. 2, 13 (4, 2), 71; Just. 11, 4, 1; 11, 10, 2; 12, 7, 7; 13, 3, 4; 18, 4, 10 et saep.; Dig. 1, 2, 2, § 26.—

Before an abl. absol. (postclass.):

statuunt tempus quo foedissimum quemque invadant. Tunc, signo inter se dato, inrumpunt contubernia,

Tac. A. 1, 48:

tunc, Campaniae ora proximisque insulis circuitis, Caprearum secessui quadriduum impendit,

Suet. Aug. 98:

tunc, exercitu in Aetoliam promoto, pecunias civitatibus imperat,

Just. 14, 1, 6; 21, 5, 2; 22, 2, 7; 25, 2, 6.—

Implying a consequence, then, under these circumstances, hence, accordingly:

caedere januam saxis, instare ferro, ligna circumdare ignemque circumicere coeperunt. Tunc cives Romani, qui Lampsaci negotiabantur, concurrunt,

Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69: huc tota Vari conversa acies suos fugere videbat. Tunc Rebilus; Perterritum, inquit, hostem vides;

quid dubitas, etc.,

Caes. B. C. 2, 34:

animadversum est, extra consuetudinem longius a vallo esse aciem Pompei progressum. Tunc Caesar apud suos Differendum est iter, inquit, etc.,

id. ib. 3, 85:

omnium spe celerius Saguntum oppugnari adlatum est. Tunc relata de integro res ad senatum,

Liv. 21, 6, 5; cf. id. 9, 30, 10:

Tisiphoneque Saevit et huc illuc impia turba fugit. Tunc niger in porta serpentum Cerberus ore Stridet,

Tib. 1, 3, 71:

apud patres disseruit, nec posse Orientem nisi Germanici sapientia conponi, etc. Tunc decreto patrum permissae Germanico provinciae,

Tac. A. 2, 43; id. H. 4, 83; Vitr. 2, 8, 14; 2, 9, 16; Just. 39, 3, 11.—Emphatically, = tum vero:

donec ipse quoque longinquo morbo est implicitus. Tunc adeo fracti simul cum corpore sunt spiritus illi feroces ut, etc.,

Liv. 1, 31, 6.—And = tum primum:

multitudo tandem perrumpit ordines hostium. Tunc vinci pertinacia coepta, et averti manipuli quidam,

Liv. 9, 39, 10. —

In enumerations with tum... deinde... postea, etc.

In gen. (postclass.): ante omnia instituit ut e libertorum bonis dextans... cogeretur; deinde ut ingratorum, etc.;

tunc ut lege majestatis facta omnia... tenerentur,

Suet. Ner. 32 med.; so,

tunc... deinde... tunc, etc.,

Vitr. 1, 6, 12 and 13:

tunc... tunc... deinde... tunc,

id. 3, 5, 5 and 6; cf. id. 5, 12, 4; cf. Suet. Oth. 6; Flor. 4, 2, 88.—With tum: terras primum situmque earum quaerit; deinde condicionem maris;

tunc quidquid inter caelum terrasque interjacet perspicit... tum, peragratis humilioribus, ad summa prorumpit,

Sen. Cons. Helv. 17 fin.; so Gai Inst. 3, 6, 3.—

Of successive speakers in dialogue (rare):

tu vero abi, inquit, etc. Tunc Mucius Quandoquidem, inquit, est apud te virtuti honos, etc.,

Liv. 2, 12, 15:

apud quem Valerius in hunc modum egit, etc. Tunc Collatinus Quaero inquit, etc.,

Val. Max. 2, 8, 2.—With tum:

tunc poeta... inquit, etc. Tum Fronto ita respondit, etc.,

Gell. 19, 8, 10 and 11; 12, 13, 19; Val. Max. 7, 3, ext. 4.—

In co-ordination (very rare).

= praeterea, and then:

(Romulus) hoc consilio fultus... locupletari civis non destitit. Tunc, id quod retinemus hodie magna cum salute rei publicae, auspiciis plurimum obsecutus est Romulus,

Cic. Rep. 2, 9, 15 sq.:

praeter has, frugalitas et continentia... splendorem illi suum adfunderent. Tunc providentia cum elegantia quantum decoris illi adderent!

Sen. Ep. 115, 3.—

In the connection cum... tunc (v. tum, I. C. 3.):

vivendum recte est cum propter plurima, tunc est Idcirco, etc.,

Juv. 9, 118 ( poet. for tum, on account of the foll. vowel).—

Vid. tunc etiam, III. B. 7. b.

As correlative of dependent clauses.

Of temporal clauses with cum.

Referring to definite past time.

Tunc as antecedent of the clause:

set Stalagmus quojus erat tunc nationis quom hinc abit?

Plaut. Capt. 4, 2, 108:

etiamne in ara tunc sedebant mulieres Quom ad me profectu's ire?

id. Rud. 3, 6, 8:

quo damnato tunc, cum judicia fiebant, HS. IV milibus lis aestimata est,

Cic. Verr. 2, 4, 10, § 22:

etenim tunc esset hoc animadvertendum cum classis Syracusis proficiscebatur,

id. ib. 2, 5, 43, §

111: atque ille eo tempore paruit cum parere senatui necesse erat: vos tunc paruistis cum paruit nemo nisi qui voluit,

id. Lig. 7, 20: se ita pugnaturos ut Romae pugnaverint in repetenda patria, ut postero die ad Gabios, tunc cum effecerint ne quis hostium, etc., Liv. 6, 28, 9:

et quod tunc fecimus cum hostem Hannibalem in Italia haberemus, id nunc, pulso Hannibale, cunctamur facere?

id. 31, 7, 5:

infelix Dido, nunc te facta impia tangunt? Tunc decuit cum sceptra dabas,

Verg. A. 4, 597 (Rib. tum; v. Prisc. p. 8, 841 P.):

prudenter sensit tunc incrementum Romano imperio petendum fuisse cum intra septimum lapidem triumphi quaerebantur,

Val. Max. 4, 1, 10:

quorum nihil tunc cum diceretur parum aptum fuit,

Quint. 11, 1, 89; cf. Val. Max. 8, 8, ext. 1; 9, 8, ext. 1.—

Introducing the apodosis.

Of coincident actions:

cum jam adpropinquantium forma lemborum haud dubie esset... tunc injecta trepidatio,

Liv. 44, 28, 10.—

= deinde:

adversus singula quaeque cum respondere haud facile esset, et quereretur... purgaretque se invicem, tunc Papirius, redintegrata ira, virgas et secures expediri jussit,

Liv. 8, 32, 10:

divus Caesar cum exercitum habuisset circa Alpes, imperavissetque, etc., tunc qui in eo castello fuerunt... noluerunt imperio parere,

Vitr. 2, 9, 15:

cum nuntiatum esset Leonidae a XX milibus hostium summum cacumen teneri, tunc hortatur socios, recedant,

Just. 2, 11, 5.—

Of definite present time, tunc is not found; v. tum.—

Referring to indefinite time.

As antecedent:

arbitror, quo nos etiam tunc utimur cum ea dicimus jurati quae comperta habemus,

Cic. Font. 13, 29 (9, 19):

tunc obsequatur naturae cum senserit, etc.,

id. Fragm. Hort. Phil. 75 B. and K.; id. Tusc. 2, 6, 16; id. Verr. 1, 18, 55; 2, 5, 12, § 29: qui tunc vocat me, cum malum librum legi, only... when, never... unless (= tote dê), Cat. 44, 21 Ellis (Mull. tum):

deum tunc adfuisse cum id evenisset, veteres oratores aiebant,

Quint. 10, 7, 14:

tunc est commovendum theatrum cum ventum est ad illud Plodite,

id. 6, 1, 52; cf. id. 4, 2, 8; 12, 11, 7; Vitr. 2, 9, 3:

voluptas tunc, cum maxime delectat, exstinguitur,

Sen. Vit. Beat. 7, 4; cf. id. Q. N. 1, prol. 3; 5, 3, 3; 6, 3, 1; id. Ep. 10, 5; 85, 38:

in tantam quantitatem tenetur quae tunc in peculio fuit cum sententiam dicebat,

Dig. 5, 1, 15: tunc cum certum esse coeperit neminem ex eo testamento fore heredem, Gai Inst. 3, 13; 4, 71; Dig. 28, 3, 6, § 6; 40, 12, 16, § 2; 40, 7, 34.—

Introducing the apodosis:

cum autem fundamenta ita distantia inter se fuerint constituta, tunc inter ea alia transversa... collocentur,

Vitr. 1, 5, 7; 2, 1, 6; 2, 3, 2; 2, 5, 2;

3, 5, 13: cum folia pauca in acumine germinent, tunc maxime serendas ficus,

Plin. 18, 26, 65, § 245; Just. 41, 2, 9.—

Referring to future time:

ex ceteris autem generibus tunc pecunia expedietur cum legionibus victricibus erunt quae spopondimus persolvenda, Cic. Fragm. Ep. Caes. jun. 1, 8: tunc inter eas fore finem belli dixit cum alterutra urbs in habitum pulveris esset redacta,

Val. Max. 9, 3, ext. 3:

poterant videri tunc incohanda cum omnia quae... peregissem,

Quint. 6, 4, 1; Col. praef. 33; v. infra, III. A. 2. b.—

With temporal clauses introduced by ubi (rare).

Of definite past time:

ad quod bellum ubi consules dilectum habere occipiunt, obstare tunc enixe tribuni,

Liv. 4, 55, 2:

haec ubi convenerunt, tunc vero Philomelus consuetudinem nocte egrediendi frequentiorem facere,

id. 25, 8, 9.—

Of indefinite time.

As antecedent:

tunc autem est consummata infelicitas, ubi turpia non solum delectant, sed etiam placent,

Sen. Ep. 39, 6; id. Ben. 2, 3, 3; 2, 17, 3; id. Ep. 89, 19.—

In apodosis:

stillicidia ubi plura coiere et turba vires dedit, tunc fluere et ire dicuntur,

Sen. Q. N. 5, 13, 4; 6, 17, 2; 6, 18, 2.—

With temporal clauses introduced by postquam (posteaquam); rare.

Of definite past time:

posteaquam ingenuae virgines et ephebi venerunt ad deprecandum, tunc est pollicitus his legibus ut, etc.,

Vitr. 10, 16, 7 (but in Sall. C. 51, 40 Dietsch reads tum).—

Of indefinite time: si vero posteaquam eam destinasses, tunc perierit, etc., Dig 17, 2, 58, § 1.—

With temporal clauses introduced by ut (very rare):

ut vero... casus suorum miseris eluxit, tunc toto littore plangentium gemitus, tunc infelicium matrum ululatus... audiebantur,

Just. 19, 2, 11.—

With temporal clauses introduced by quando (rare).

As antecedent:

tunc quando abiero,

Plaut. Pers. 4, 7, 19 (4, 8, 8): tunc inserentur (cerasi) quando his vel non est, vel desinit gummi effluere, Pall. Oct. 12.—

In apodosis:

quando quodque eorum siderum cursum decorum est adeptum... tunc ex alterius naturae motione transversa... vinci a tardioribus videbantur,

Cic. Univ. 9.—

With temporal clauses introduced by dum (very rare):

tunc tamen utrumque tolerabile est, dum illi vis sua est,

Sen. Ep. 83, 21.—

With conditional clauses.

In gen.

As antecedent:

consilium istud tunc esset prudens si rationes ad Hispaniensem casum accommodaturi essemus,

Cic. Att. 10, 8, 2:

sin autem ventus interpellaverit et... tunc habeat canalem longum pedes quinque, etc.,

Vitr. 8, 5, 2:

tunc fidem fallam, tunc inconstantiae crimen audiam si, cum omnia eadem sint quae erant promittente me, non praestitero promissum,

Sen. Ben. 4, 35, 2.—

In apodosis:

si se simul cum gloria rei gestae exstinxisset, tunc victorem, quidquid licuerit in magistro equitum, in militibus ausurum,

Liv. 8, 31, 7:

quem si inclusit mare, tum ille exitu simul redituque praecluso, volutatur,

Sen. Q. N. 6, 15:

quod si non illum, sed me peccasse putabis, tunc ego te credam cordis habere nihil,

Mart. 2, 8, 6: si nullus sit suorum heredum, tunc hereditas pertinet ad adgnatos, Gai Inst. 3, 9:

si vero dissentiunt, tunc praetoris partes necessariae sunt,

Dig. 2, 14, 7, § 19; Sen. Q. N. 6, 9, 2; Gai Inst. 3, 205; Dig. 1, 3, 22.—

With a supposition contrary to fact:

audivi te cum alios consolareris: tunc conspexissem, si te ipse consolatus esses,

Sen. Prov. 4, 5.—

After abl. absol. (rare):

legatis auditis, tunc de bello referre sese Aemilius dixit,

Liv. 44, 21, 1:

his ita praeparatis, tunc in rotae modiolo tympanum includatur,

Vitr. 10, 9 (14), 2.

Particular connections.

With other particles of time.

Jam tunc (rare):

nisi jam tunc omnia negotia diligentissime confecissem,

Cic. Fam. 3, 12, 3: bellum jam tunc ab illis geri coeptum cum sibi Phrygiam ademerint, Trog. Pomp. ap. Just. 38, 53:

At. C. Marius L. Sullam jam tunc, ut praecaventibus fatis, copulatum sibi quaestorem habuit,

Vell. 2, 12, 1:

Archilochum Nepos Cornelius tradit, Tullo Hostilio Romae regnante, jam tunc fuisse poematis clarum et nobilem,

Gell. 17, 21, 8:

palam jam tunc multae civitates libertatem bello vindicandam fremebant,

Just. 13, 5, 5. —

With demum and denique, not until then, then only, then at last.

Tunc demum.

Absol.:

tunc demum nuntius missus ad tertiam legionem revocandam,

Liv. 41, 3, 5:

tunc demum pectora plangi Contigit,

Ov. H. 11, 91:

tunc demum intrat tabernaculum,

Curt. 4, 13, 20:

tunc demum alia mala (exstiterunt),

Sen. Q. N. 1, 17, 6:

(aquilae) primo deponunt, expertaeque pondus, tunc demum abeunt,

Plin. 10, 3, 4, § 14:

tunc demum... invidiam quae sibi fieret deprecati sunt,

Suet. Calig. 9:

tunc demum ad otium concessit,

id. Claud. 5.—

With cum clause:

postero die cum circumsessi aqua arceremur, nec ulla... erumpendi spes esset, tunc demum pacti sumus, etc.,

Liv. 21, 59, 6:

et serius cum redisset, tum demum, recepto sospite filio, victoriae tantae gaudium consul sensit,

id. 44, 44, 3:

cum ab his oritur, tunc demum ei ratio constat,

Val. Max. 4, 8 prooem.: quos ordine suo tunc demum persequar cum praefaturus fuero, Col. praef. 33; Sen. Ep. 84, 6; id. Q. N. 7, 13, 1.—

Tunc denique (very rare): hi dicebantur in eo tempore mathêmatikoi. Exinde ad perspicienda principia naturae procedebant ac tunc denique nominabantur phusikoi, Gell. 1, 9, 7.—

Tunc primum:

quia tunc primum superbiae nobilitatis obviam itum est,

Sall. J. 5, 2:

tunc primum circo qui nunc maximus dicitur, designatus locus est,

Liv. 1, 35, 8:

eum dolorem ulta est (plebs) tunc primum plebeis quaestoribus creatis,

id. 4, 54, 2:

tunc primum equo merere equites coeperunt,

id. 5, 7, 13:

lectisternio tunc primum in urbe Romana facto,

id. 5, 13, 6; Tac. A. 11, 38; Suet. Ner. 17; Just. 8, 5, 1; 11, 10, 2; Jul. Capitol. Anton. Phil. 5; 7.—

With deinde (cf.: tum deinde).

Deinde tunc:

roga bonam mentem, bonam valetudinem animi, deinde tunc corporis,

Sen. Ep. 10, 4; 74, 23; 117, 1.—

Tunc deinde: primum militiae vinculum est religio et signorum amor, et deserendi nefas; tunc deinde facile cetera [p. 1916] exiguntur, Sen. Ep. 95, 35; 11, 4; Val. Fl. 8, 109; Cels. 4, 15.—So, tunc postea, Vitr. 1, 6, 7.—

Tunc tandem:

simul enim cessit possessione Dii, excitavit hostem, ut tunc tandem sciret recuperanda esse quae prius amissa forent,

Liv. 44, 8, 4.—

With emphatic particles.

Tunc vero (or enimvero):

in turbatos jam hostes equos inmittunt. Tunc vero Celtiberi omnes in fugam effunduntur,

Liv. 40, 40, 10:

cunctantem tamen ingens vis morbi adorta est. Tunc enim vero deorum ira admonuit,

id. 2, 36, 6:

tunc vero impotentis fortunae species conspici potuit,

Curt. 3, 11, 23: Tiberioque suspensa semper verba;

tunc vero nitenti, etc.,

Tac. A. 1, 11.—

Tunc quidem: et tunc quidem Perseus copias reduxit;

postero die, etc.,

Liv. 42, 57, 9:

tunc quidem sacrificio rite perpetrato, reliquum noctis rediit, etc.,

Curt. 4, 13, 16; cf. id. 3, 12, 21.—

Ne tunc quidem:

quia ne tunc quidem obsistebatur,

Front. Strat. 3, 17, 9:

ac ne tum quidem senatu aut populo appellato,

Suet. Ner. 41; cf. Just. 27, 3, 6.—

Tunc maxime (or tunc cum maxime).

Chiefly at that time, especially then:

Theophrastus est auctor, in Ponto quosdam amnes crescere tempore aestivo... aut quia tunc maxime in umorem mutabilis terra est, aut quia, etc.,

Sen. Q. N. 3, 26, 2.—

Just then:

hospitem tunc cum maxime utilia suadentem abstrahi jussit ad capitale supplicium,

Curt. 3, 2, 17:

non incidunt causae quae iram lacessant? sed tunc maxime illi oppugnandae manus sunt, Sen. de Ira, 2, 14, 2: sapiens tunc maxime paupertatem meditatur cum in mediis divitiis constitit,

id. Vit. Beat. 26, 1.—

Tunc interea, Gell. 3, 7, 7; v. supra, I. A. 4. a.—

Etiam tunc.

Even then:

experiri etiam tunc volens an ullae sibi reliquae vires essent, etc.,

Gell. 15, 16, 3.—

Still:

quam defunctam praetextatus etiam tunc pro rostris laudavit,

Suet. Calig. 10.— And with cum, Plaut. Rud. 3, 6, 8; v. supra, II. A. 1. a.—

Tunc etiam.

Etiam as connective, tum = eo tempore:

in civitate plena religionum, tunc etiam ob recentem cladem superstitiosis principibus, ut renovarentur auspicia, res ad interregnum redit,

Liv. 6, 5, 6.—

Poet. for tum etiam, on account of the vowel:

ultima prona via est, et eget moderamine certo, Tunc etiam... Tethys solet ipsa vereri,

Ov. M. 2, 68.—

Tunc quoque.

Also then:

irae adversus Vejentes in insequentem annum dilatae sunt. Tunc quoque ne confestim bellum indiceretur religio obstitit,

Liv. 4, 30, 13; 44, 37, 12: saepe legit flores;

et tunc quoque forte legebat,

Ov. M. 4, 315:

quare et sereno tonat? quia tunc quoque per quassum et scissum aera spiritus prosilit,

Sen. Q. N. 2, 18:

cum quidam histriones producti olim, tunc quoque producerentur,

Suet. Claud. 21:

tunc quoque in Hyrcaniam remittitur,

Just. 38, 9, 9.—

Even then:

tunc quoque cum antiqui illi viri inclite viverent, cura comere capillum fuit,

Sen. Q. N. 1, 17, 7:

faba vero non antequam trium foliorum. Tunc quoque levi sarculo purgare melius quam fodere,

Plin. 18, 26, 65, § 241; Suet. Ner. 26; Flor. 1, 7, 12.—With tum demum:

tametsi ad audiendum pigre coitur. Plerique in stationibus sedent... ac sibi nuntiari jubent an jam recitator intraverit... an ex magna parte evolverit librum: tum demum ac tunc quoque lente cunctanterque veniunt,

Plin. Ep. 1, 13, 2.—

= sic quoque, even as it was:

quin nisi firmata extrema agminis fuissent, ingens in eo saltu accipienda clades fuerit. Tunc quoque ad extremum periculi ventum est,

Liv. 21, 34, 8.—

Tunc temporis (postclass.;

v. tum, III. E.): ex gente obscura tunc temporis Persarum,

Just. 1, 4, 4:

parvae tunc temporis vires Atheniensibus erant,

id. 3, 6, 6:

ad abolendam invidiae famam qua insignis praeter ceteros tunc temporis habebatur,

id. 8, 3, 7:

erat namque tunc temporis urbs Appulis Brundisium,

id. 12, 2, 7.

ūsūra, ae, f. [utor], a using, use, or enjoyment of a thing (class.).

In gen.: solis usura, Att. ap. Non. 231, 4:

hujus lucis,

Cic. Rab. Post. 17, 48:

unius horae,

id. Cat. 1, 12, 29:

parva exigui temporis,

id. Agr. 3, 1, 2:

longi temporis,

id. Fam. 3, 1, 1:

vitae,

id. Tusc. 1, 39, 93: corporis, Plaut Am. prol. 108; cf. id. Trin. 1, 2, 144 gloriae, Vell. 2, 34, 2.—

In partic., in mercantile lang., a use of money lent:

ab aliquo pecuniam pro usurā auferre,

Cic. Verr. 2, 3, 72, § 168.—

Meton., interest paid for the use of money, usury (reckoned by the month among the Romans; cf.

fenus): lex, ut sexenni die sine usuris creditae pecuniae solvantur,

Caes. B. C. 3, 21:

alicui usuram pendere,

Cic. Att. 12, 22, 3:

usuras dare, accipere,

Dig. 22, 1, 17:

usuram perscribere,

Cic. Att. 9, 12, 3 minuere, Plin. Ep. 10, 62, 2:

vorax,

Luc. 1, 181:

certare cum usuris fructibus praediorum,

i. e. to spend the whole income of their estates in paying interest, Cic. Cat. 2, 8, 18:

neque aes alienum patiebatur multiplicandis usuris crescere,

Nep. Att. 2, 5:

usura plurium annorum,

Plin. Ep. 6, 8, 5: debitor usuram pariter sortemque negabit, Mart. 5, 43, 3; Suet. Aug. 39:

pecuniam sub usuris mutuam dare,

Dig. 14, 6, 7, § 9.—

Transf., in gen., interest:

terra, quae numquam recusat imperium, nec umquam sine usurā reddit quod accepit, sed alias minore, plerumque majore cum fenore,

Cic. Sen. 15, 51:

diutius servata usuram adiciunt,

Varr. R. R. 1, 69, 1:

primā quāque occasione (litteras) mitte, appositis quidem usuris,

Plin. Ep. 9, 28, 5:

has usuras voluptatium pendimus,

Sen. Ep. 95, 23.