Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

(conciliare)

  • 21 amor

    ămor (old form ămŏs, like honos, labos, colos, etc., Plaut. Curc. 1, 2, 2; v. Neue, Formenl. I. p. 170), ōris, m. [amo], love (to friends, parents, etc.; and also in a low sense; hence in gen., like amo, while caritas, like diligere, is esteem, regard, etc.; hence amor is used also of brutes, but caritas only of men; v amo init.):

    Amicitiae caritate et amore cernuntur. Nam cum deorum, tum parentum, patriaeque cultus, eorumque hominum, qui aut sapientiā aut opibus excellunt, ad caritatem referri solet. Conjuges autem et liberi et fratres et alii, quos usus familiaritasque conjunxit, quamquam etiam caritate ipsā, tamen amore maxime continentur,

    Cic. Part. Or. 25, 88; cf. id. ib. 16, 56; Doed. Syn. IV. p. 100 (but amor is related to benevolentia as the cause to the effect, since benevolentia designates only an external, friendly treatment; but amor a real, internal love):

    amor, ex quo amicitia nominata, princeps est ad benevolentiam conjungendam,

    Cic. Am. 8, 26:

    nihil enim est, quod studio et benevolentiā, vel amore potius effici non possit,

    id. Fam. 3, 9; cf. Doed. Syn. IV. p. 105 (very freq. in all periods, and in every kind of style; in a low sense most freq. in the com. and eleg. poets, Petron., and similar authors; v. amo init.); constr. with in, erga, or the obj. gen. (with the gen. of the gerund, never in Cic., and perh. in no prose writer; but it is so found in Lucr., Ovid, and Hor.).
    I.
    Lit.: ab his initiis noster in te amor profectus, Cic. Fam. 13, 29:

    si quid in te residet amoris erga me,

    id. ib. 5, 5:

    amori nostro (i. e. quo a te amamur) plusculum etiam, quam concedit veritas, largiare,

    id. ib. 5, 12;

    Postquam primus amor deceptam morte fefellit,

    Verg. A. 4, 17:

    amabilis super amorem mulierum,

    Vulg. 2 Reg. 1, 26: in paternitatis amore, brotherly love (Gr. philadelphia), ib. 1 Pet. 1, 22; ib. 2 Pet. 1, 7 bis:

    amplecti aliquem amore,

    Cic. Att. 7, 1:

    habere amorem erga aliquem,

    id. ib. 9, 14:

    respondere amori amore,

    id. ib. 15, 21:

    conciliare amorem alicui,

    id. de Or. 2, 51 et saep.—Of sexual love, whether lawful or unlawful: Medea amore saevo saucia, Enn. Med. ap. Auct. ad Her. 2, 22 (as a transl. of the Gr. erôti thumon ekplageis Iasonos, Eur. Med. prol. 8):

    videbantur illi (septem anni) pauci dies prae amoris magnitudine,

    Vulg. Gen. 29, 20; 29, 30:

    is amore projecticiam illam deperit,

    Plaut. Cist. 1, 3, 43:

    amore perdita est,

    id. Mil. 4, 6, 38:

    in amore haec omnia sunt vitia,

    Ter. Eun. 1, 1, 14:

    aeterno devictus volnere amoris,

    Lucr. 1, 35:

    qui vitat amorem,

    id. 4, 1069:

    Nec te noster amor tenet?

    Verg. A. 4, 307; 4, 395; Ov. M. 4, 256:

    ne sit ancillae tibi amor pudori,

    Hor. C. 2, 4, 1:

    meretricis amore Sollicitus,

    id. S. 2, 3, 252:

    ut majus esset odium amore, quo ante dilexerat,

    Vulg. 2 Reg. 13, 15:

    ambo vulnerati amore ejus,

    ib. Dan. 13, 10 al. —In both significations also in the plur.:

    amores hominum in te,

    Cic. Att. 5, 10:

    amores sancti,

    id. Fin. 3, 20, 68; cf. id. Tusc. 4, 34, 72:

    Ille meos, primus qui me sibi junxit, amores Abstulit,

    Verg. A. 4, 28:

    est is mihi in amoribus, i. e. valde a me amatur,

    Cic. Fam. 7, 32:

    meos amores eloquar,

    Plaut. Merc. 1, 1, 2:

    meretricii amores,

    Ter. And. 5, 4, 10:

    quem amore venerio dilexerat,

    Nep. Paus. 4, 1:

    amores et hae deliciae, quae vocantur,

    Cic. Cael. 19:

    quando Dido tantos rumpi non speret amores,

    Verg. A. 4, 292:

    Tabuit ex illo dementer amoribus usa,

    Ov. M. 4, 259:

    insanos fateamur amores,

    id. ib. 9, 519 et saep.; Hor. C. 3, 21, 3 et saep.—
    II.
    Meton.
    A.
    For the beloved object itself:

    amores et deliciae tuae,

    Cic. Div. 1, 36;

    Pompeius, nostri amores,

    id. Att. 2, 19; 16, 6;

    and ironic.: sed redeo ad amores deliciasque nostras, L. Antonium,

    id. Phil. 6, 5; Plaut. Poen. 1, 1, 79; Ov. M. 1, 617; 4, 137 al.—
    B.
    Personified: Amor, the god of love, Love, Cupid, Erôs:

    O praeclaram emendatricem vitae poëticam, quae Amorem flagitii et levitatis auctorem in concilio deorum collocandum putet,

    Cic. Tusc. 4, 32, 69:

    Deum esse Amorem turpis et vitio favens finxit libido,

    Sen. Phaedr. 195: Illum conjugem, quem Amor dederat, qui plus pollet potiorque est patre, vet. poët. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69:

    Omnia vincit Amor, et nos cedamus Amori,

    Verg. E. 10, 69:

    Improbe Amor, quid non mortalia corpora cogis?

    id. A. 4, 412:

    Paret Amor dictis carae genetricis,

    id. ib. 1, 689:

    Amor non talia curat,

    id. E. 10, 28:

    nec quid Amor curat,

    Ov. M. 1, 480:

    Amori dare ludum,

    Hor. C. 3, 12, 1; Prop. 1, 2, 8:

    non tot sagittis, Spicula quot nostro pectore fixit Amor,

    id. 3, 4, 2:

    pharetratus,

    Ov. Tr. 5, 1, 22:

    Notaque purpureus tela resumit Amor,

    id. Am. 2, 9, 34:

    movit Amor gemmatas aureus alas,

    id. R. Am. 39 et saep.—Also in the plur., Cupids, Loves:

    corpora nudorum Amorum,

    Ov. M. 10, 516:

    lascivi Amores,

    Hor. C. 2, 11, 7:

    parvi Amores,

    Prop. 3, 1, 11:

    Amores volucres,

    Ov. Ep. 16, 201:

    pharetrati,

    id. R. Am. 519 al. —
    C.
    A strong, passionate longing for something, desire, lust:

    consulatūs amor,

    Cic. Sull. 26, 73:

    gloriae,

    id. Arch. 11, 28:

    amicitiae,

    id. Tusc. 4, 33, 70:

    lactis,

    Verg. G. 3, 394:

    vini,

    Liv. 9, 18:

    auri,

    Verg. A. 1, 349:

    argenti,

    Hor. S. 2, 3, 78:

    nummi,

    Juv. 14, 138:

    laudum,

    Verg. A. 9, 197 et saep.:

    cognitionis,

    Cic. Fin. 4, 7, 18.—With gerund:

    edundi,

    Lucr. 4, 870:

    habendi,

    Ov. M. 1, 131, and Hor. Ep. 1, 7, 85:

    scribendi,

    id. S. 2, 1, 10.— Poet., with inf.:

    si tantus amor casus cognoscere nostros,

    Verg. A. 2, 10:

    seu rore pudico Castaliae flavos amor est tibi mergere crines,

    Stat. Th. 1, 698.—
    * D.
    Poet., a love-charm, philtre:

    quaeritur et nascentis equi de fronte revolsus Et matri praereptus amor,

    Verg. A. 4, 516; upon which passage Serv. remarks: Secundum Plinium, qui dicit in Naturali Historiā (8, 42, 66, § 163 sqq.) pullos equinos habere in fronte quandam carnem, quam eis statim natis adimit mater; quam si quis forte [p. 109] praeripuerit, odit pullum et lac ei denegat; v. hippomanes.

    Lewis & Short latin dictionary > amor

  • 22 capio

    1.
    căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

    capsimus,

    Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

    sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

    Plaut. Aul. 1, 1, 9:

    cape hoc flabellum,

    Ter. Eun. 3, 5, 47:

    cepit manibus tympanum,

    Cat. 6, 3, 8:

    tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

    Verg. A. 2, 717:

    cape saxa manu, cape robora, pastor,

    id. G. 3, 420:

    flammeum,

    Cat. 61, 8:

    acria pocula,

    Hor. S. 2, 6, 69:

    lora,

    Prop. 3 (4), 9, 57:

    baculum,

    Ov. M. 2, 789:

    colum cum calathis,

    id. ib. 12, 475:

    florem ternis digitis,

    Plin. 24, 10, 48, § 81:

    pignera,

    Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

    ut is in cavea pignus capiatur togae,

    Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

    rem pignori,

    Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

    scutum laeva,

    Plin. 33, 1, 4, § 13:

    capias tu illius vestem,

    Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

    and of particular weapons: ensem,

    Ov. M. 13, 435:

    tela,

    id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

    quicum una cibum Capere soleo,

    Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

    lauti cibum capiunt,

    Tac. G. 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of living objects.
    a. (α).
    Of persons:

    oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

    Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

    quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

    Cic. Cat. 3, 7, 16:

    ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    reges capiuntur,

    Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

    capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

    Liv. 22, 49, 18:

    quos Byzantii ceperat,

    Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

    captos ostendere civibus hostes,

    Hor. Ep. 1, 17, 33:

    captus Tarento Livius,

    Cic. Brut. 18, 72:

    servus ex hoste captus,

    Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

    in captos clementia uti,

    Nep. Alcib. 5, 7:

    inludere capto,

    Verg. A. 2, 64:

    quae sit fiducia capto,

    id. ib. 2, 75:

    ex captorum numero,

    Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

    dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

    Ter. Heaut. 3, 3, 47.—
    (β).
    Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

    si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

    id. L. L. 8, § 61 Mull.:

    hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

    Ov. A. A. 1, 763:

    neque quicquam captum'st piscium,

    Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

    nisi quid concharum capsimus,

    id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

    cervum,

    Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

    hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

    Verg. G. 4, 396.—
    b.
    To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

    quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

    Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

    quamvis voluptate capiatur,

    id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

    quem quidem adeo sua cepit humanitate,

    Nep. Alcib. 9, 3:

    secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

    id. Att. 4, 1:

    nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

    Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

    erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

    Hor. A. P. 362:

    hunc capit argenti splendor,

    id. S. 1, 4, 28:

    te conjux aliena capit,

    id. ib. 2, 7, 46:

    Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

    Prop. 1, 1, 1:

    carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

    Tib. 3, 1, 7:

    munditiis capimur,

    Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

    14, 373: amore captivae victor captus,

    Liv. 30, 12, 18:

    dulcedine vocis,

    Ov. M. 1, 709; 11, 170:

    voce nova,

    id. ib. 1, 678:

    temperie aquarum,

    id. ib. 4, 344:

    (bos) herba captus viridi,

    Verg. E. 6, 59:

    amoenitate loci,

    Tac. A. 18, 52:

    auro,

    Hor. C. 2, 18, 36:

    neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

    Cic. Fam. 11, 28, 2:

    splendore hominis,

    id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

    nam id concupisti quod numquam videras,

    id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—
    c.
    To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

    sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

    Cic. Ac. 2, 20, 66:

    injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

    Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

    eodem captus errore quo nos,

    involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

    ne quo errore milites caperentur,

    Liv. 8, 6, 16:

    capere ante dolis Reginam,

    Verg. A. 1, 673:

    captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

    id. ib. 2, 196:

    ubi me eisdem dolis non quit capere,

    Sall. J. 14, 11:

    adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

    id. C. 14, 5:

    capi alicujus dolo,

    Nep. Dat. 10, 1:

    dolum ad capiendos eos conparant,

    Liv. 23, 35, 2:

    quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

    Ov. M. 7, 301.—
    d.
    To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

    tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

    Plaut. Am. 2, 2, 189:

    tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

    Cic. Mur. 9, 22:

    callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

    id. Brut. 48, 178.—
    e. (α).
    Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

    mancus et membris omnibus captus ac debilis,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21:

    ipse Hannibal... altero oculo capitur,

    loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

    captus omnibus membris,

    id. 2, 36, 8:

    capti auribus et oculis metu omnes torpere,

    id. 21, 58, 5:

    oculis membrisque captus,

    Plin. 33, 4, 24, § 83:

    congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

    Cic. Tusc. 5, 40, 117:

    si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

    id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

    habuit filium captum altero oculo,

    Suet. Vit. 6:

    censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

    Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

    lumine,

    Ov. F. 6, 204:

    princeps pedibus captus,

    Liv. 43, 7, 5; cf.:

    captum leto posuit caput,

    Verg. A. 11, 830;

    and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

    id. G. 1, 183.—
    (β).
    Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

    labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

    Cic. Off. 1, 27, 94:

    vino aut somno oppressi aut mente capti,

    id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

    rarely mentibu' capti,

    Lucr. 4, 1022; so,

    animo,

    Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

    captus animi,

    Tac. H. 3, 73.— Absol.:

    virgines captae furore,

    Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

    viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

    Liv. 39, 13, 12:

    captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

    id. 8, 18, 11; cf.:

    capti et stupentes animi,

    id. 6, 36, 8.—
    f.
    To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

    de istac sum judex captus,

    Plaut. Merc. 4, 3, 33:

    Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

    Liv. 3, 71, 2:

    me cepere arbitrum,

    Ter. Heaut. 3, 1, 91:

    te mihi patronam capio, Thais,

    id. Eun. 5, 2, 48:

    quom illum generum cepimus,

    id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

    non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

    make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

    si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

    id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

    plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

    Gell. 1, 12, 15:

    jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

    Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

    religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

    Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—
    2.
    Of places.
    a.
    To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

    loca capere, castra munire,

    Caes. B. G. 3, 23:

    castris locum capere,

    Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

    locum capere castris,

    Quint. 12, 2, 5:

    ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

    Cic. de Or. 2, 72, 294:

    ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

    Nep. Ages. 6, 2:

    nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

    Liv. 34, 14, 1:

    neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

    id. 35, 14, 9:

    erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

    id. 35, 28, 1:

    locum cepere paulo quam alii editiorem,

    Sall. J. 58, 3:

    duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

    Dict. Cret. 2, 46; so,

    of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

    Caes. B. G. 1, 25:

    tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

    Liv. 7, 26, 5:

    quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

    Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

    tumulum suis cepit,

    Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

    for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

    Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

    Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

    Liv. 1, 6, 4;

    for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

    id. 9, 43, 20:

    Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

    Verg. A. 6, 753; 12, 562:

    ante locum capies oculis ( = eliges),

    Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—
    b.
    To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

    invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

    MACELLAM OPPVGNANDO,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    CORSICAM,

    Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

    ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

    Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

    Troja capta,

    Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

    urbem opulentissimam,

    id. 5, 20, 1:

    ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

    Cic. Div. 1, 33, 72:

    castra hostium,

    Nep. Dat. 6, 7:

    concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

    Liv. 42, 63, 6:

    plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

    id. 28, 39, 10:

    sedem belli,

    Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

    oppressa captaque re publica,

    Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—
    c.
    To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

    insulam capere non potuerant,

    Caes. B. G. 4, 26 fin.:

    onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

    id. ib. 4, 36:

    accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

    id. ib. 5, 23:

    nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

    id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

    qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

    Cic. Sest. 46, 99.—
    3.
    Of things of value, property, money, etc.
    a.
    In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

    AVRVM, ARGENTVM,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    de praedonibus praedam capere,

    Plaut. Truc. 1, 2, 14:

    agros de hostibus,

    Cic. Dom. 49, 128:

    ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

    Liv. 4, 48, 2:

    quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

    Nep. Con. 4, 4:

    classem,

    id. Cim. 2, 2:

    magnas praedas,

    id. Dat. 10, 2:

    ex hostibus pecuniam,

    Liv. 5, 20, 5; cf.:

    e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

    id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

    signum pulcherrimum Carthagine captum,

    id. ib. 2, 4, 38, §

    82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

    Ter. Eun. 1, 1, 35:

    cape cedo,

    id. Phorm. 5, 8, 57:

    ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

    Cic. Fin. 5, 25, 74:

    majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

    id. Agr. 2, 29, 81:

    te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

    Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

    paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

    Nep. Epam. 3, 4:

    ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

    id. Att. 7, 2:

    quoniam formam hujus cepi in me et statum,

    assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

    quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

    Caes. B. G. 1, 13:

    regnum Tiberinus ab illis Cepit,

    succeeded to, Ov. M. 14, 615.—
    b.
    In particular connections.
    (α).
    With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

    his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

    HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

    id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

    quicquid ab horum quopiam captum est,

    id. ib. §

    27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

    id. ib. 2, 3, 40, §

    91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

    id. ib. 2, 3, 94, §

    218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

    id. ib. 2, 3, 30, §

    71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

    id. Leg. 3, 20, 46:

    ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

    id. Fin. 2, 16, 54:

    quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

    id. Clu. 42, 120:

    nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

    id. Pis. 16, 38:

    si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

    id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

    ab regibus Illyriorum,

    Liv. 42, 45, 8:

    saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

    Tac. A. 3, 67; 4, 31.—
    (β).
    Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

    si ex hereditate nihil ceperit,

    Cic. Off, 3, 24, 93:

    qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

    id. Leg. 2, 19, 48:

    abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

    Quint. 3, 6, 96:

    aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

    id. 5, 14, 16:

    si capiendi Jus nullum uxori,

    Juv. 1, 55:

    qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

    Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

    qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

    ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—
    (γ).
    Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

    capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

    Cic. Par. 6, 3, 49:

    stipendium jure belli,

    Caes. B. G. 1, 28:

    quinquagena talenta vectigalis ex castro,

    Nep. Alcib. 9, 4:

    vectigal ex agro eorum capimus,

    Liv. 28, 39, 13:

    quadragena annua ex schola,

    Suet. Gram. 23:

    si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

    Cato, R. R. 4, 2.—
    C.
    Trop.
    1.
    Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

    metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

    Ter. Eun. 3, 1, 59:

    honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

    Cic. Sen. 18, 62:

    ex iis etiam fructum capio laboris mei,

    id. Div. 2, 5:

    ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

    id. Fam. 10, 5, 1:

    multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

    id. Att. 1, 4, 2:

    fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

    id. Pis. 14, 31:

    aliquem fructum dulcedinis almae,

    Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

    quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

    Ter. Eun. 3, 5, 25:

    utilitates ex amicitia maximas,

    Cic. Lael. 9, 32:

    usuram alicujus corporis,

    Plaut. Am. prol. 108.—
    2.
    Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

    gestum atque voltum novom,

    Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

    figuras Datque capitque novas,

    id. ib. 15, 309:

    formam capit quam lilia,

    id. ib. 10, 212; cf.:

    duritiam ab aere,

    id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

    radicem capere,

    to take root, Cato, R. R. 51:

    cum pali defixi radices cepissent,

    Plin. 17, 17, 27, § 123:

    siliculam capere,

    Varr. R. R. 1, 23, 3:

    maturitatem capere,

    Col. 4, 23, 1:

    radix libere capit viris,

    Plin. 17, 21, 35, § 161:

    vires cepisse nocendi,

    Ov. M. 7, 417:

    (telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

    Plin. 13, 1, 2, § 13.—
    3.
    Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

    cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

    Plaut. Trin. 3, 2, 24:

    qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

    Cic. Verr. 1, 17, 52:

    aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

    id. Phil. 3, 11, 29:

    consuetudinem exercitationemque,

    id. Off. 1, 18, 59:

    misericordiam,

    id. Quint. 31, 97:

    quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

    Ov. A. A. 2, 346:

    disciplinam principum,

    Plin. Pan. 46. —With dat.:

    quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

    Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—
    4.
    Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

    nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

    o Geta, provinciam Cepisti duram,

    Ter. Phorm. 1, 2, 23:

    in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

    took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

    consulatum,

    id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

    honores,

    Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

    imperium,

    id. Claud. 10:

    magistratum,

    Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

    magistratus,

    Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

    capiatque aliquis moderamina (navis),

    Ov. M. 3, 644:

    rerum moderamen,

    id. ib. 6, 677:

    pontificatum maximum,

    Suet. Vit. 11:

    rem publicam,

    Sall. C. 5, 6:

    neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

    Liv. 2, 33, 1:

    ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

    id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

    patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

    Liv. 7, 1, 2.—
    5.
    In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

    augurium ex arce,

    Liv. 10, 7, 10:

    augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

    Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

    omen,

    Cic. Div. 1, 46, 104:

    in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

    Liv. 9, 4, 1:

    rursus impetu capto enituntur,

    id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

    a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

    Cic. Leg. 1, 3, 8:

    experimentum eorum inversa manu capitur,

    Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

    nec vestra capit discordia finem,

    Verg. A. 10, 106:

    fugam,

    to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

    ad impetum capiundum modicum erat spatium,

    Liv. 10, 5, 6; cf.:

    expeditionis Germanicae impetum cepit,

    suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

    ea pars artis, ex qua capere initium solent,

    Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

    eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

    Caes. B. G. 1, 1:

    a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

    Cic. Leg. 2, 3, 7.—
    6.
    Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

    si occassionem capsit,

    Plaut. Ps. 4, 3, 6:

    si lubitum fuerit, causam ceperit,

    Ter. And. 1, 3, 8:

    quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

    Ter. Phorm. 5, 4, 9:

    si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

    Cic. Fam. 11, 16, 1.—
    7.
    Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

    quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

    Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

    cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

    Caes. B. G. 7, 35:

    hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

    Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

    conjecturam capere,

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

    Plaut. Merc. 2, 3, 12:

    capti consili memorem mones,

    id. Stich 4, 1, 72:

    quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

    Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

    temerarium consilium,

    Liv. 25, 34, 7:

    tale capit consilium,

    Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

    confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

    Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

    subito consilium cepi, ut exirem,

    Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

    legionis opprimendae consilium capere,

    Caes. B. G. 3, 2:

    obprimundae reipublicae consilium cepit,

    Sall. C. 16, 4.—With sibi:

    si id non fecisset, sibi consilium facturos,

    Caes. B. C. 2, 20:

    ut ego rationem oculis capio,

    Plaut. Ps. 2, 2, 2:

    cepi rationem ut, etc.,

    Ter. Heaut. 5, 2, 11.—
    8.
    Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

    ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

    Cic. Phil. 11, 2, 5:

    quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

    Cic. Lael. 10, 33:

    praesagia a sole,

    Plin. 18, 35, 78, § 341:

    illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

    Cic. Tusc. 1, 14, 32.—
    9.
    Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

    tantum laborem capere ob talem filium?

    Ter. And. 5, 2, 29:

    omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

    id. Heaut. 2, 4, 19:

    laborem inanem ipsus capit,

    id. Hec. 3, 2, 9:

    ex eo nunc misera quem capit Laborem!

    id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

    hic potitur gaudia,

    id. Ad. 5, 4, 22:

    satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

    Plaut. Am. 1, 2, 10:

    plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

    id. ib. 2, 2, 9:

    cum illa quacum volt voluptatem capit,

    id. ib. prol. 114:

    angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

    Cic. Lael. 13, 48:

    quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

    id. Off. 2, 9, 32:

    laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

    id. Fin. 2, 30, 96:

    lenire desiderium quod capiebat e filio,

    id. Sen. 15, 54:

    opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

    id. Brut. 1, 1:

    itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

    id. ib. 40, 147:

    ex civibus victis gaudium meritum capiam,

    Liv. 27, 40, 9:

    ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

    id. 5, 20, 2:

    ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

    id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

    laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

    id. ib. 14, 14, 4:

    ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

    lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

    maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

    Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

    et in futurum etiam metum ceperunt,

    Liv. 33, 27, 10:

    voluptatem animi,

    Cic. Planc. 1, 1:

    malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

    id. Tusc. 4, 31, 66:

    quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

    Ov. P. 4, 9, 37.—
    10.
    Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

    edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

    Ter. Hec. 1, 2, 14:

    numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

    id. ib. 4, 2, 4:

    sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

    id. Eun. 3, 1, 14:

    nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

    Cic. Phil. 3, 4, 9:

    te cepisse odium regni videbatur,

    id. ib. 2, 36, 91:

    Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

    Liv. 1, 6, 3:

    cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

    id. 40, 21, 2:

    etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

    id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

    qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

    Liv. 27, 13, 2:

    oblivio deorum capiat pectora vestra,

    id. 38, 46, 12:

    tantane te cepere oblivia nostri?

    Ov. Tr. 1, 8, 11:

    ut animum ejus cura sacrorum cepit,

    Liv. 27, 8, 6:

    hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

    id. 44, 12, 1:

    tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

    Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

    I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

    Verg. A. 2, 384:

    infelix, quae tanta animum dementia cepit!

    id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

    cum subita incautum dementia cepit amantem,

    id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

    I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

    Liv. 1, 57, 10:

    ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

    id. 25, 22, 1:

    tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

    id. 23, 20, 7:

    senatum metus cepit,

    id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

    quantus timor socios populi Romani cepisset,

    Liv. 43, 11, 9.—
    11.
    Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

    calamitatem,

    Cic. Div. 1, 16, 29:

    detrimenti aliquid in aliqua re,

    Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

    videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

    Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

    quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

    Sall. C. 29, 2 sq.
    II.
    To take in, receive, hold, contain, be large enough for.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

    parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

    Lucr. 6, 1030:

    jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

    Ov. M. 1, 344; cf.:

    terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

    id. ib. 1, 75:

    dum tenues capiat suus alveus undas,

    id. ib. 8, 558:

    cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

    id. ib. 5, 324.—
    2.
    Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

    di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

    Ter. Heaut. 2, 3, 13:

    qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

    Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

    volat vapor ater ad auras,

    Verg. A. 7, 466:

    non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

    Hor. S. 1, 1, 46:

    non capit se mare,

    Sen. Agam. 487:

    neque enim capiebant funera portae,

    Ov. M. 7, 607:

    officium populi vix capiente domo,

    id. P. 4, 4, 42:

    si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

    Curt. 7, 8, 12:

    ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

    Just. 2, 10, 19.—
    B.
    Trop.
    1.
    To swallow up, ingulf, take in (rare):

    tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—
    2. a.
    Affirmatively (rare):

    quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

    Curt. 9, 3, 7:

    si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

    Quint. 2, 4, 17:

    dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

    Dig. 40, 12, 15.—
    b.
    With negatives:

    non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

    Cic. Pis. 11, 24:

    leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

    Lucr. 3, 298:

    nec capiunt inclusas pectora flammas,

    Ov. M. 6, 466:

    vix spes ipse suas animo capit,

    id. ib. 11, 118:

    ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

    id. ib. 6, 610; cf.:

    sic quoque concupiscis quae non capis,

    Curt. 7, 8, 13:

    majora quam capit spirat,

    id. 6, 9, 11:

    ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

    id. 3, 12, 20:

    infirma aetas majora non capiet,

    Quint. 1, 11, 13.—
    3.
    Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

    rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

    Plin. 16, 40, 78, § 212:

    molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

    id. 16, 16, 27, § 68:

    res non capit restitutionem, cum statum mutat,

    Dig. 4, 4, 19.—
    4.
    With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

    nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

    Prud. Apoth. 154:

    crimina, quae non capiunt indulgeri,

    Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—
    5.
    Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

    sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

    Quint. 11, 1, 45:

    nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

    id. 2, 6, 2:

    quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

    Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

    senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

    Liv. 9, 17, 14:

    somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

    id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.
    2.
    căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,
    I.
    A taking:

    dominii,

    Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—
    II.
    = usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.

    Lewis & Short latin dictionary > capio

  • 23 Capta

    1.
    căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

    capsimus,

    Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

    sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

    Plaut. Aul. 1, 1, 9:

    cape hoc flabellum,

    Ter. Eun. 3, 5, 47:

    cepit manibus tympanum,

    Cat. 6, 3, 8:

    tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

    Verg. A. 2, 717:

    cape saxa manu, cape robora, pastor,

    id. G. 3, 420:

    flammeum,

    Cat. 61, 8:

    acria pocula,

    Hor. S. 2, 6, 69:

    lora,

    Prop. 3 (4), 9, 57:

    baculum,

    Ov. M. 2, 789:

    colum cum calathis,

    id. ib. 12, 475:

    florem ternis digitis,

    Plin. 24, 10, 48, § 81:

    pignera,

    Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

    ut is in cavea pignus capiatur togae,

    Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

    rem pignori,

    Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

    scutum laeva,

    Plin. 33, 1, 4, § 13:

    capias tu illius vestem,

    Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

    and of particular weapons: ensem,

    Ov. M. 13, 435:

    tela,

    id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

    quicum una cibum Capere soleo,

    Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

    lauti cibum capiunt,

    Tac. G. 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of living objects.
    a. (α).
    Of persons:

    oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

    Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

    quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

    Cic. Cat. 3, 7, 16:

    ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    reges capiuntur,

    Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

    capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

    Liv. 22, 49, 18:

    quos Byzantii ceperat,

    Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

    captos ostendere civibus hostes,

    Hor. Ep. 1, 17, 33:

    captus Tarento Livius,

    Cic. Brut. 18, 72:

    servus ex hoste captus,

    Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

    in captos clementia uti,

    Nep. Alcib. 5, 7:

    inludere capto,

    Verg. A. 2, 64:

    quae sit fiducia capto,

    id. ib. 2, 75:

    ex captorum numero,

    Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

    dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

    Ter. Heaut. 3, 3, 47.—
    (β).
    Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

    si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

    id. L. L. 8, § 61 Mull.:

    hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

    Ov. A. A. 1, 763:

    neque quicquam captum'st piscium,

    Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

    nisi quid concharum capsimus,

    id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

    cervum,

    Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

    hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

    Verg. G. 4, 396.—
    b.
    To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

    quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

    Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

    quamvis voluptate capiatur,

    id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

    quem quidem adeo sua cepit humanitate,

    Nep. Alcib. 9, 3:

    secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

    id. Att. 4, 1:

    nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

    Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

    erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

    Hor. A. P. 362:

    hunc capit argenti splendor,

    id. S. 1, 4, 28:

    te conjux aliena capit,

    id. ib. 2, 7, 46:

    Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

    Prop. 1, 1, 1:

    carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

    Tib. 3, 1, 7:

    munditiis capimur,

    Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

    14, 373: amore captivae victor captus,

    Liv. 30, 12, 18:

    dulcedine vocis,

    Ov. M. 1, 709; 11, 170:

    voce nova,

    id. ib. 1, 678:

    temperie aquarum,

    id. ib. 4, 344:

    (bos) herba captus viridi,

    Verg. E. 6, 59:

    amoenitate loci,

    Tac. A. 18, 52:

    auro,

    Hor. C. 2, 18, 36:

    neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

    Cic. Fam. 11, 28, 2:

    splendore hominis,

    id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

    nam id concupisti quod numquam videras,

    id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—
    c.
    To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

    sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

    Cic. Ac. 2, 20, 66:

    injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

    Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

    eodem captus errore quo nos,

    involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

    ne quo errore milites caperentur,

    Liv. 8, 6, 16:

    capere ante dolis Reginam,

    Verg. A. 1, 673:

    captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

    id. ib. 2, 196:

    ubi me eisdem dolis non quit capere,

    Sall. J. 14, 11:

    adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

    id. C. 14, 5:

    capi alicujus dolo,

    Nep. Dat. 10, 1:

    dolum ad capiendos eos conparant,

    Liv. 23, 35, 2:

    quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

    Ov. M. 7, 301.—
    d.
    To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

    tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

    Plaut. Am. 2, 2, 189:

    tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

    Cic. Mur. 9, 22:

    callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

    id. Brut. 48, 178.—
    e. (α).
    Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

    mancus et membris omnibus captus ac debilis,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21:

    ipse Hannibal... altero oculo capitur,

    loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

    captus omnibus membris,

    id. 2, 36, 8:

    capti auribus et oculis metu omnes torpere,

    id. 21, 58, 5:

    oculis membrisque captus,

    Plin. 33, 4, 24, § 83:

    congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

    Cic. Tusc. 5, 40, 117:

    si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

    id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

    habuit filium captum altero oculo,

    Suet. Vit. 6:

    censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

    Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

    lumine,

    Ov. F. 6, 204:

    princeps pedibus captus,

    Liv. 43, 7, 5; cf.:

    captum leto posuit caput,

    Verg. A. 11, 830;

    and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

    id. G. 1, 183.—
    (β).
    Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

    labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

    Cic. Off. 1, 27, 94:

    vino aut somno oppressi aut mente capti,

    id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

    rarely mentibu' capti,

    Lucr. 4, 1022; so,

    animo,

    Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

    captus animi,

    Tac. H. 3, 73.— Absol.:

    virgines captae furore,

    Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

    viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

    Liv. 39, 13, 12:

    captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

    id. 8, 18, 11; cf.:

    capti et stupentes animi,

    id. 6, 36, 8.—
    f.
    To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

    de istac sum judex captus,

    Plaut. Merc. 4, 3, 33:

    Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

    Liv. 3, 71, 2:

    me cepere arbitrum,

    Ter. Heaut. 3, 1, 91:

    te mihi patronam capio, Thais,

    id. Eun. 5, 2, 48:

    quom illum generum cepimus,

    id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

    non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

    make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

    si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

    id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

    plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

    Gell. 1, 12, 15:

    jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

    Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

    religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

    Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—
    2.
    Of places.
    a.
    To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

    loca capere, castra munire,

    Caes. B. G. 3, 23:

    castris locum capere,

    Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

    locum capere castris,

    Quint. 12, 2, 5:

    ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

    Cic. de Or. 2, 72, 294:

    ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

    Nep. Ages. 6, 2:

    nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

    Liv. 34, 14, 1:

    neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

    id. 35, 14, 9:

    erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

    id. 35, 28, 1:

    locum cepere paulo quam alii editiorem,

    Sall. J. 58, 3:

    duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

    Dict. Cret. 2, 46; so,

    of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

    Caes. B. G. 1, 25:

    tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

    Liv. 7, 26, 5:

    quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

    Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

    tumulum suis cepit,

    Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

    for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

    Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

    Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

    Liv. 1, 6, 4;

    for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

    id. 9, 43, 20:

    Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

    Verg. A. 6, 753; 12, 562:

    ante locum capies oculis ( = eliges),

    Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—
    b.
    To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

    invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

    MACELLAM OPPVGNANDO,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    CORSICAM,

    Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

    ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

    Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

    Troja capta,

    Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

    urbem opulentissimam,

    id. 5, 20, 1:

    ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

    Cic. Div. 1, 33, 72:

    castra hostium,

    Nep. Dat. 6, 7:

    concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

    Liv. 42, 63, 6:

    plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

    id. 28, 39, 10:

    sedem belli,

    Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

    oppressa captaque re publica,

    Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—
    c.
    To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

    insulam capere non potuerant,

    Caes. B. G. 4, 26 fin.:

    onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

    id. ib. 4, 36:

    accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

    id. ib. 5, 23:

    nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

    id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

    qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

    Cic. Sest. 46, 99.—
    3.
    Of things of value, property, money, etc.
    a.
    In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

    AVRVM, ARGENTVM,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    de praedonibus praedam capere,

    Plaut. Truc. 1, 2, 14:

    agros de hostibus,

    Cic. Dom. 49, 128:

    ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

    Liv. 4, 48, 2:

    quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

    Nep. Con. 4, 4:

    classem,

    id. Cim. 2, 2:

    magnas praedas,

    id. Dat. 10, 2:

    ex hostibus pecuniam,

    Liv. 5, 20, 5; cf.:

    e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

    id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

    signum pulcherrimum Carthagine captum,

    id. ib. 2, 4, 38, §

    82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

    Ter. Eun. 1, 1, 35:

    cape cedo,

    id. Phorm. 5, 8, 57:

    ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

    Cic. Fin. 5, 25, 74:

    majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

    id. Agr. 2, 29, 81:

    te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

    Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

    paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

    Nep. Epam. 3, 4:

    ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

    id. Att. 7, 2:

    quoniam formam hujus cepi in me et statum,

    assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

    quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

    Caes. B. G. 1, 13:

    regnum Tiberinus ab illis Cepit,

    succeeded to, Ov. M. 14, 615.—
    b.
    In particular connections.
    (α).
    With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

    his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

    HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

    id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

    quicquid ab horum quopiam captum est,

    id. ib. §

    27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

    id. ib. 2, 3, 40, §

    91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

    id. ib. 2, 3, 94, §

    218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

    id. ib. 2, 3, 30, §

    71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

    id. Leg. 3, 20, 46:

    ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

    id. Fin. 2, 16, 54:

    quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

    id. Clu. 42, 120:

    nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

    id. Pis. 16, 38:

    si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

    id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

    ab regibus Illyriorum,

    Liv. 42, 45, 8:

    saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

    Tac. A. 3, 67; 4, 31.—
    (β).
    Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

    si ex hereditate nihil ceperit,

    Cic. Off, 3, 24, 93:

    qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

    id. Leg. 2, 19, 48:

    abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

    Quint. 3, 6, 96:

    aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

    id. 5, 14, 16:

    si capiendi Jus nullum uxori,

    Juv. 1, 55:

    qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

    Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

    qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

    ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—
    (γ).
    Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

    capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

    Cic. Par. 6, 3, 49:

    stipendium jure belli,

    Caes. B. G. 1, 28:

    quinquagena talenta vectigalis ex castro,

    Nep. Alcib. 9, 4:

    vectigal ex agro eorum capimus,

    Liv. 28, 39, 13:

    quadragena annua ex schola,

    Suet. Gram. 23:

    si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

    Cato, R. R. 4, 2.—
    C.
    Trop.
    1.
    Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

    metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

    Ter. Eun. 3, 1, 59:

    honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

    Cic. Sen. 18, 62:

    ex iis etiam fructum capio laboris mei,

    id. Div. 2, 5:

    ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

    id. Fam. 10, 5, 1:

    multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

    id. Att. 1, 4, 2:

    fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

    id. Pis. 14, 31:

    aliquem fructum dulcedinis almae,

    Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

    quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

    Ter. Eun. 3, 5, 25:

    utilitates ex amicitia maximas,

    Cic. Lael. 9, 32:

    usuram alicujus corporis,

    Plaut. Am. prol. 108.—
    2.
    Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

    gestum atque voltum novom,

    Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

    figuras Datque capitque novas,

    id. ib. 15, 309:

    formam capit quam lilia,

    id. ib. 10, 212; cf.:

    duritiam ab aere,

    id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

    radicem capere,

    to take root, Cato, R. R. 51:

    cum pali defixi radices cepissent,

    Plin. 17, 17, 27, § 123:

    siliculam capere,

    Varr. R. R. 1, 23, 3:

    maturitatem capere,

    Col. 4, 23, 1:

    radix libere capit viris,

    Plin. 17, 21, 35, § 161:

    vires cepisse nocendi,

    Ov. M. 7, 417:

    (telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

    Plin. 13, 1, 2, § 13.—
    3.
    Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

    cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

    Plaut. Trin. 3, 2, 24:

    qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

    Cic. Verr. 1, 17, 52:

    aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

    id. Phil. 3, 11, 29:

    consuetudinem exercitationemque,

    id. Off. 1, 18, 59:

    misericordiam,

    id. Quint. 31, 97:

    quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

    Ov. A. A. 2, 346:

    disciplinam principum,

    Plin. Pan. 46. —With dat.:

    quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

    Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—
    4.
    Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

    nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

    o Geta, provinciam Cepisti duram,

    Ter. Phorm. 1, 2, 23:

    in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

    took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

    consulatum,

    id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

    honores,

    Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

    imperium,

    id. Claud. 10:

    magistratum,

    Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

    magistratus,

    Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

    capiatque aliquis moderamina (navis),

    Ov. M. 3, 644:

    rerum moderamen,

    id. ib. 6, 677:

    pontificatum maximum,

    Suet. Vit. 11:

    rem publicam,

    Sall. C. 5, 6:

    neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

    Liv. 2, 33, 1:

    ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

    id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

    patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

    Liv. 7, 1, 2.—
    5.
    In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

    augurium ex arce,

    Liv. 10, 7, 10:

    augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

    Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

    omen,

    Cic. Div. 1, 46, 104:

    in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

    Liv. 9, 4, 1:

    rursus impetu capto enituntur,

    id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

    a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

    Cic. Leg. 1, 3, 8:

    experimentum eorum inversa manu capitur,

    Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

    nec vestra capit discordia finem,

    Verg. A. 10, 106:

    fugam,

    to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

    ad impetum capiundum modicum erat spatium,

    Liv. 10, 5, 6; cf.:

    expeditionis Germanicae impetum cepit,

    suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

    ea pars artis, ex qua capere initium solent,

    Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

    eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

    Caes. B. G. 1, 1:

    a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

    Cic. Leg. 2, 3, 7.—
    6.
    Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

    si occassionem capsit,

    Plaut. Ps. 4, 3, 6:

    si lubitum fuerit, causam ceperit,

    Ter. And. 1, 3, 8:

    quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

    Ter. Phorm. 5, 4, 9:

    si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

    Cic. Fam. 11, 16, 1.—
    7.
    Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

    quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

    Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

    cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

    Caes. B. G. 7, 35:

    hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

    Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

    conjecturam capere,

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

    Plaut. Merc. 2, 3, 12:

    capti consili memorem mones,

    id. Stich 4, 1, 72:

    quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

    Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

    temerarium consilium,

    Liv. 25, 34, 7:

    tale capit consilium,

    Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

    confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

    Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

    subito consilium cepi, ut exirem,

    Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

    legionis opprimendae consilium capere,

    Caes. B. G. 3, 2:

    obprimundae reipublicae consilium cepit,

    Sall. C. 16, 4.—With sibi:

    si id non fecisset, sibi consilium facturos,

    Caes. B. C. 2, 20:

    ut ego rationem oculis capio,

    Plaut. Ps. 2, 2, 2:

    cepi rationem ut, etc.,

    Ter. Heaut. 5, 2, 11.—
    8.
    Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

    ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

    Cic. Phil. 11, 2, 5:

    quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

    Cic. Lael. 10, 33:

    praesagia a sole,

    Plin. 18, 35, 78, § 341:

    illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

    Cic. Tusc. 1, 14, 32.—
    9.
    Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

    tantum laborem capere ob talem filium?

    Ter. And. 5, 2, 29:

    omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

    id. Heaut. 2, 4, 19:

    laborem inanem ipsus capit,

    id. Hec. 3, 2, 9:

    ex eo nunc misera quem capit Laborem!

    id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

    hic potitur gaudia,

    id. Ad. 5, 4, 22:

    satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

    Plaut. Am. 1, 2, 10:

    plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

    id. ib. 2, 2, 9:

    cum illa quacum volt voluptatem capit,

    id. ib. prol. 114:

    angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

    Cic. Lael. 13, 48:

    quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

    id. Off. 2, 9, 32:

    laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

    id. Fin. 2, 30, 96:

    lenire desiderium quod capiebat e filio,

    id. Sen. 15, 54:

    opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

    id. Brut. 1, 1:

    itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

    id. ib. 40, 147:

    ex civibus victis gaudium meritum capiam,

    Liv. 27, 40, 9:

    ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

    id. 5, 20, 2:

    ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

    id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

    laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

    id. ib. 14, 14, 4:

    ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

    lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

    maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

    Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

    et in futurum etiam metum ceperunt,

    Liv. 33, 27, 10:

    voluptatem animi,

    Cic. Planc. 1, 1:

    malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

    id. Tusc. 4, 31, 66:

    quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

    Ov. P. 4, 9, 37.—
    10.
    Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

    edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

    Ter. Hec. 1, 2, 14:

    numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

    id. ib. 4, 2, 4:

    sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

    id. Eun. 3, 1, 14:

    nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

    Cic. Phil. 3, 4, 9:

    te cepisse odium regni videbatur,

    id. ib. 2, 36, 91:

    Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

    Liv. 1, 6, 3:

    cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

    id. 40, 21, 2:

    etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

    id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

    qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

    Liv. 27, 13, 2:

    oblivio deorum capiat pectora vestra,

    id. 38, 46, 12:

    tantane te cepere oblivia nostri?

    Ov. Tr. 1, 8, 11:

    ut animum ejus cura sacrorum cepit,

    Liv. 27, 8, 6:

    hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

    id. 44, 12, 1:

    tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

    Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

    I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

    Verg. A. 2, 384:

    infelix, quae tanta animum dementia cepit!

    id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

    cum subita incautum dementia cepit amantem,

    id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

    I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

    Liv. 1, 57, 10:

    ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

    id. 25, 22, 1:

    tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

    id. 23, 20, 7:

    senatum metus cepit,

    id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

    quantus timor socios populi Romani cepisset,

    Liv. 43, 11, 9.—
    11.
    Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

    calamitatem,

    Cic. Div. 1, 16, 29:

    detrimenti aliquid in aliqua re,

    Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

    videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

    Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

    quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

    Sall. C. 29, 2 sq.
    II.
    To take in, receive, hold, contain, be large enough for.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

    parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

    Lucr. 6, 1030:

    jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

    Ov. M. 1, 344; cf.:

    terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

    id. ib. 1, 75:

    dum tenues capiat suus alveus undas,

    id. ib. 8, 558:

    cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

    id. ib. 5, 324.—
    2.
    Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

    di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

    Ter. Heaut. 2, 3, 13:

    qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

    Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

    volat vapor ater ad auras,

    Verg. A. 7, 466:

    non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

    Hor. S. 1, 1, 46:

    non capit se mare,

    Sen. Agam. 487:

    neque enim capiebant funera portae,

    Ov. M. 7, 607:

    officium populi vix capiente domo,

    id. P. 4, 4, 42:

    si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

    Curt. 7, 8, 12:

    ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

    Just. 2, 10, 19.—
    B.
    Trop.
    1.
    To swallow up, ingulf, take in (rare):

    tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—
    2. a.
    Affirmatively (rare):

    quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

    Curt. 9, 3, 7:

    si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

    Quint. 2, 4, 17:

    dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

    Dig. 40, 12, 15.—
    b.
    With negatives:

    non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

    Cic. Pis. 11, 24:

    leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

    Lucr. 3, 298:

    nec capiunt inclusas pectora flammas,

    Ov. M. 6, 466:

    vix spes ipse suas animo capit,

    id. ib. 11, 118:

    ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

    id. ib. 6, 610; cf.:

    sic quoque concupiscis quae non capis,

    Curt. 7, 8, 13:

    majora quam capit spirat,

    id. 6, 9, 11:

    ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

    id. 3, 12, 20:

    infirma aetas majora non capiet,

    Quint. 1, 11, 13.—
    3.
    Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

    rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

    Plin. 16, 40, 78, § 212:

    molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

    id. 16, 16, 27, § 68:

    res non capit restitutionem, cum statum mutat,

    Dig. 4, 4, 19.—
    4.
    With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

    nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

    Prud. Apoth. 154:

    crimina, quae non capiunt indulgeri,

    Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—
    5.
    Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

    sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

    Quint. 11, 1, 45:

    nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

    id. 2, 6, 2:

    quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

    Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

    senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

    Liv. 9, 17, 14:

    somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

    id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.
    2.
    căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,
    I.
    A taking:

    dominii,

    Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—
    II.
    = usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.

    Lewis & Short latin dictionary > Capta

  • 24 exulcero

    ex-ulcĕro, āvi, ātum, 1, v. a., to make sore, to cause to suppurate or ulcerate (class.).
    I.
    Lit.:

    pulices solent ea (sc. aures al.) exulcerare,

    Varr. R. R. 2, 9, 14:

    cutem,

    Cels. 4, 16:

    ventrem,

    id. 3, 21 med.:

    vulvas,

    Col. 7, 9, 5:

    stomachum,

    Plin. 28, 13, 54, § 196:

    cicatrices,

    id. 27, 12, 90, § 112:

    panos nondum exulceratos,

    id. 23, 2, 32, § 66.— Absol.:

    omnis agitatio exulcerat,

    Cels. 4, 15.—
    II.
    Trop., to make worse, to exasperate, aggravate (syn.: corrumpo, perturbo):

    ea, quae sanare nequeunt, exulcerant,

    Cic. de Or. 2, 75, 303:

    gratiam (opp. conciliare),

    id. Brut. 42, 156: in rebus ab ipso rege clam exulceratis, id. Fam. 1, 1, 4:

    dolorem,

    Plin. Ep. 1, 12, 1:

    ut in exulcerato animo facile fictum crimen insideret,

    Cic. Deiot. 3, 8:

    ira exulcerati animi,

    Liv. 9, 14, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > exulcero

  • 25 jactura

    jactūra, ae, f. [jacto], a throwing, a throwing away.
    I.
    Lit., a throwing overboard:

    si in mari jactura facienda sit, equine pretiosi potius jacturam faciat, an servuli vilis?

    Cic. Off. 3, 23, 89:

    gubernator, ubi naufragium timet, jactura, quidquid servari potest, redimit,

    Curt. 5, 9, 3; Dig. 14, 2, 2, § 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    Loss, damage, detriment:

    si nullam praeterquam vitae jacturam fieri viderem,

    Caes. B. G. 7, 77:

    rei familiaris,

    id. ib. 7, 64:

    si qua jactura facienda sit in repraesentando,

    Cic. Att. 12, 29, 2; cf.:

    jacturae rei familiaris erunt faciendae,

    id. Fin. 2, 24, 79:

    jacturas afferre,

    Col. 1, 1:

    jacturam pati, id. praef. l. l.: sarcinarum potius quam disciplinae facere,

    Curt. 6, 6, 17:

    fuit ordinis retinendi causa facienda jactura,

    Cic. Att. 2, 1, 8:

    jacturam gravissimam feci, si jactura dicenda est tanti viri amissio,

    Plin. Ep. 1, 12, 1.—Of men:

    seniorum,

    Liv. 5, 39:

    equitum,

    id. 22, 8; Curt. 4, 14, 17:

    suorum,

    Caes. B. G. 7, 26:

    sepulcri,

    want of, Verg. A. 2, 646.—
    2.
    Expense, cost:

    provincia sumptibus et jacturis exhausta,

    Cic. Att. 6, 1, 2; 3, 29:

    non magnā jacturā factā,

    id. Clu. 8, 23:

    magnis jacturis sibi quorundam animos conciliare,

    Caes. B. C. 3, 29:

    eos ad se magnis jacturis pollicitationibusque perduxerant,

    id. B. G. 6, 12, 1.—
    3.
    A dismissal, turning away:

    clientis,

    Juv. 3, 125.—
    II.
    Trop., loss or diminution:

    concedam hoc ipsum, si vis, etsi magnam jacturam causae fecero,

    Cic. Div. 2, 15, 34:

    dignitatis jacturam facere,

    id. Planc. 2, 6:

    jacturam criminum facere,

    i. e. to omit in the accusation, id. Verr. 2, 1, 12, § 33:

    jacturam honoris et dignitatis facere,

    Caes. B. C. 1, 32:

    temporis,

    Liv. 39, 4:

    parvā jacturā acceptā,

    id. 4, 32:

    nulla Sophocleo veniet jactura cothurno,

    Ov. Am. 1, 15, 15; id. A. A. 2, 253:

    humani generis,

    id. M. 1, 246:

    famae,

    Juv. 6, 91.

    Lewis & Short latin dictionary > jactura

  • 26 nuptiae

    nuptĭae, ārum (dat. nuptis, Inscr. Orell. 7421), f. plur. [nupta], a marriage, wedding, nuptials.
    I.
    Lit.:

    exornatis nuptiis,

    Plaut. Aul. 4, 10, 54:

    dum ego cum Casinā faciam nuptias,

    id. Cas. 2, 8, 50:

    nuptias adornare,

    id. Aul. 2, 1, 35:

    facere,

    id. ib. 2, 4, 9:

    coquere cenam ad nuptias,

    id. ib. 3, 2, 15:

    in nuptias aliquem conicere,

    Ter. And. 3, 4, 23:

    nuptias alicui conficere,

    id. Phorm. 2, 1, 28:

    apparare,

    id. ib. 4, 4, 20:

    in nuptiis alicujus cenare,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 7:

    nuptiarum expers,

    unmarried, Hor. C. 3, 11, 11:

    ab eis nuptiis abhorrere,

    Cic. Clu. 9, 27:

    conciliare,

    Nep. Att. 5, 3:

    quae nuptiae non diuturnae fuerunt,

    Cic. Clu. 12, 35:

    Cornificia vetula sane et multarum nuptiarum,

    id. Att. 13, 29, 1:

    ut minores ante tradamus ad nuptias,

    Vulg. Gen. 29, 26:

    providebit puellae nuptias et vestimenta,

    ib. Exod. 21, 10:

    incestae,

    Gai. Inst. 1, 59.—
    II.
    Transf., of sexual intercourse:

    cujus mater cotidianis nuptiis delectabatur,

    Auct. Her. 4, 34, 45; Just. 31, 6, 3; Petr. 26.—
    b.
    Of a change of form, i. e. union with a new body:

    illae suae monstruosae nuptiae, said of Lucius, who was transformed into an ass,

    App. M. 7, 22, p. 197.

    Lewis & Short latin dictionary > nuptiae

  • 27 Pax

    1.
    pax, pācis, f. [from the root pac, pag, pacisco, pango;

    whence also pagina, pagus, q. v.: pacem a pactione conditionum putat dictam Sinnius Capito, quae utrique inter se populo sit observanda,

    Fest. p. 230 Müll.; orig. an agreement, contract, treaty; hence], peace, concluded between parties at variance, esp. between belligerents; a treaty of peace; tranquillity, the absence of war, amity, reconciliation after a quarrel, public or private (cf. indutiae):

    quando ita rem gessistis... Pax conmerciumque'st vobis mecum,

    Plaut. Stich. 4, 1, 14:

    pacem componi volo Meo patre cum matri,

    id. Merc. 5, 2, 113: orator sine pace redit, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 41 Müll. (Ann. v. 211 Vahl.): pacem inter sese conciliant, id. ap. Auct. Her. 2, 25, 39 (Trag. v. 164 ib.):

    videndum est cum omnibusne pax esse possit, an sit aliquod bellum inexpiabile,

    Cic. Phil. 13, 1, 1; 12, 5, 10:

    pax est tranquilla libertas,

    id. ib. 2, 44, 113:

    nihil est tam populare quam pax, tranquillitas, otium,

    id. Agr. 2, 37, 102; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 1:

    esse pacem alicui cum aliquo,

    id. Phil. 7, 3, 7; 7, 8, 21:

    pacem habere,

    id. Att. 7, 14, 1:

    conciliare inter cives,

    id. Fam. 10, 27, 1:

    conficere,

    id. Fl. 12, 29:

    coagmentare,

    id. Phil. 7, 7, 24:

    servare,

    id. ib. 7, 8, 22:

    confirmare cum aliquo,

    id. ib. 1, 1, 2:

    pace uti,

    id. Prov. Cons. 2, 4:

    dimittere aliquem cum pace,

    id. Mur. 15, 32:

    suscipienda bella sunt... ut sine injuriā in pace vivatur (cf. II. 2. infra),

    id. Off. 1, 11, 35:

    quem L. Sulla, cum bellum invexisset totam in Asiam, cum pace dimisit,

    id. Mur. 15, 32:

    pacem petere,

    Caes. B. G. 1, 27:

    pangere cum aliquo,

    Liv. 9, 11:

    componere,

    id. 2, 13:

    impetrare,

    id. 30, 35:

    classis bona cum pace accepta est,

    id. 28, 37:

    itaque pax populo Caeriti data,

    id. 7, 20:

    Bocchus neque bello neque pace antea cognitus,

    Sall. J. 19, 7:

    pacem agitare,

    id. ib. 14, 10:

    rumpere,

    Verg. A. 12, 202:

    et sumptā et positā pace,

    Prop. 2, 1, 36:

    pacem turbare,

    Tac. A. 12, 65:

    additis qui pacem nostram metuebant,

    i. e. the peace granted by us. id. ib. 12, 33;

    12, 29: pace belloque rempublicam regere,

    Suet. Aug. 61; id. Tib. 37:

    bello ac pace,

    both in war and in peace, Liv. 8, 35; Stat. Th. 4, 839:

    in pace,

    Hor. S. 2, 2, 110; Tac. A. 11, 10; 14, 39:

    in mediā pace,

    Liv. 36, 11, 2:

    mediā pace,

    Tac. A. 14, 32; Curt. 8, 10, 17:

    in intimo sinu pacis,

    Plin. Pan. 56, 4:

    alta pax,

    Sen. Thyest. 576.—
    (β).
    Plur.:

    hostibus victis, pacibus perfectis, etc.,

    Plaut. Pers. 5, 1, 1; Varr. ap. Non. 149, 15: jura, judicia, bella atque paces penes paucos erant, Sall. J. 31, 20; Hor. Ep. 1, 3, 8; 2, 1, 102 (Lucr. 5, 1230, ventorum paces is spurious; v. Lachm.).—
    2.
    Personified:

    Pax,

    the goddess of peace, Peace, Ov. F. 1, 709 sq.; 3, 882; Hor. C. S. 57; Suet. Vesp. 9; Petr. S. 124; Nep. Tim. 2; Inscr. Orell. 1823.—
    B.
    Transf.
    1.
    Grace, favor, pardon, assistance of the gods:

    pacem ab Aesculapio petas,

    Plaut. Curc. 2, 2, 20:

    Jovis supremi multis hostiis pacem expetere,

    Plaut. Am. 5, 1, 75:

    sunt hic omnia quae ad deūm pacem oportet adesse? (sc. expetundam),

    id. Poen. 1, 2, 42:

    divum, pacem votis adit,

    Lucr. 5, 1229:

    ab Jove Opt. Max. pacem ac veniam peto,

    Cic. Rab. Perd. 2, 5:

    pacis deūm exposcendae causā lectisternium fuit,

    Liv. 7, 2:

    exorat pacem divom,

    Verg. A. 3, 370; 3, 261; id. G. 4, 535; Just. 20, 2, 7.—
    2.
    Pace tuā, alicujus, with your (or his) good leave or permission:

    pace quod fiat tuā,

    Ter. Eun. 3, 2, 13:

    pace tuā dixerim,

    Cic. Tusc. 5, 5, 12; id. de Or. 1, 17, 76:

    C. Claudi pace loquar,

    Liv. 3, 19, 7:

    pace majestatis ejus dixerim,

    Vell. 2, 129, 3:

    pace diligentiae Catonis dixerim,

    id. 1, 7, 4:

    pace loquar Veneris: tu dea major eris,

    Ov. Am. 3, 2, 60.—
    3.
    Dominion, empire, of the Romans (post-Aug.):

    pax Romana,

    Sen. Clem. 1, 8, 2; cf.:

    haec tot milia gladiorum, quae pax mea (i. e. Neronis) comprimit,

    id. ib. 1, 1, 2:

    immensa Romanae pacis majestate,

    Plin. 27, 1, 1, § 3:

    nostra,

    Tac. A. 12, 33.—
    4.
    Pax, as an interj., peace! silence! enough! pax, abi, Plaut. Mil. 3, 1, 213; id. Ps. 5, 1, 33; id. Stich. 5, 7, 3 al.:

    capillus passus, prolixus, circum caput Rejectus neglegenter: pax!

    Ter. Heaut. 2, 3, 49; 4, 3, 39; Aus. Idyll. 12 fin.
    II.
    Trop., peace, rest, quiet, ease.
    1.
    Of inanim. objects, as of the sea:

    pax ipsa tumet,

    Stat. Th. 7, 87:

    sensim infusa tranquilla per aequora pace,

    Sil. 7, 258.—Of a river:

    flumen cum pace delabens,

    Hor. C. 3, 29, 35:

    fluminis,

    Flor. 4, 2, 28.—Of the countenance:

    pacem vultus habet,

    tranquillity, Ov. M. 2, 858.—
    2.
    Peace, tranquillity of mind:

    pax animi,

    sleep, Ov. M. 11, 624:

    mentis,

    id. Tr. 5, 12, 4:

    temperantia pacem animis affert,

    Cic. Fin. 1, 14, 26:

    semper in animo sapientis est placidissima pax,

    id. Tusc. 5, 16, 48.—
    3.
    The rest or peace of death:

    excepit illum magna et aeterna pax,

    Sen. ad Marc. 19, 5: so, REQVIESCIT IN PACE, a formula frequently found in later, esp. in Christian epitaphs, borrowed from Jewish grave-stones, on which, etc., very frequently occurred; v. the Lat.Hebr. epit. on a Jewess, in Murat. p. 1842, 4, and cf. the inscr. ib. p. 1674, 3.—
    4.
    Peace in the church, harmony (eccl. Lat.):

    quamdiu pax est in populo Dei,

    Lact. 5, 21, 4; 5, 13, 10.
    2.
    Pax, Pācis, m., a slave's name, Plaut. Trin. 4, 2, 94 (889 Ritschl).

    Lewis & Short latin dictionary > Pax

  • 28 pax

    1.
    pax, pācis, f. [from the root pac, pag, pacisco, pango;

    whence also pagina, pagus, q. v.: pacem a pactione conditionum putat dictam Sinnius Capito, quae utrique inter se populo sit observanda,

    Fest. p. 230 Müll.; orig. an agreement, contract, treaty; hence], peace, concluded between parties at variance, esp. between belligerents; a treaty of peace; tranquillity, the absence of war, amity, reconciliation after a quarrel, public or private (cf. indutiae):

    quando ita rem gessistis... Pax conmerciumque'st vobis mecum,

    Plaut. Stich. 4, 1, 14:

    pacem componi volo Meo patre cum matri,

    id. Merc. 5, 2, 113: orator sine pace redit, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 41 Müll. (Ann. v. 211 Vahl.): pacem inter sese conciliant, id. ap. Auct. Her. 2, 25, 39 (Trag. v. 164 ib.):

    videndum est cum omnibusne pax esse possit, an sit aliquod bellum inexpiabile,

    Cic. Phil. 13, 1, 1; 12, 5, 10:

    pax est tranquilla libertas,

    id. ib. 2, 44, 113:

    nihil est tam populare quam pax, tranquillitas, otium,

    id. Agr. 2, 37, 102; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 1:

    esse pacem alicui cum aliquo,

    id. Phil. 7, 3, 7; 7, 8, 21:

    pacem habere,

    id. Att. 7, 14, 1:

    conciliare inter cives,

    id. Fam. 10, 27, 1:

    conficere,

    id. Fl. 12, 29:

    coagmentare,

    id. Phil. 7, 7, 24:

    servare,

    id. ib. 7, 8, 22:

    confirmare cum aliquo,

    id. ib. 1, 1, 2:

    pace uti,

    id. Prov. Cons. 2, 4:

    dimittere aliquem cum pace,

    id. Mur. 15, 32:

    suscipienda bella sunt... ut sine injuriā in pace vivatur (cf. II. 2. infra),

    id. Off. 1, 11, 35:

    quem L. Sulla, cum bellum invexisset totam in Asiam, cum pace dimisit,

    id. Mur. 15, 32:

    pacem petere,

    Caes. B. G. 1, 27:

    pangere cum aliquo,

    Liv. 9, 11:

    componere,

    id. 2, 13:

    impetrare,

    id. 30, 35:

    classis bona cum pace accepta est,

    id. 28, 37:

    itaque pax populo Caeriti data,

    id. 7, 20:

    Bocchus neque bello neque pace antea cognitus,

    Sall. J. 19, 7:

    pacem agitare,

    id. ib. 14, 10:

    rumpere,

    Verg. A. 12, 202:

    et sumptā et positā pace,

    Prop. 2, 1, 36:

    pacem turbare,

    Tac. A. 12, 65:

    additis qui pacem nostram metuebant,

    i. e. the peace granted by us. id. ib. 12, 33;

    12, 29: pace belloque rempublicam regere,

    Suet. Aug. 61; id. Tib. 37:

    bello ac pace,

    both in war and in peace, Liv. 8, 35; Stat. Th. 4, 839:

    in pace,

    Hor. S. 2, 2, 110; Tac. A. 11, 10; 14, 39:

    in mediā pace,

    Liv. 36, 11, 2:

    mediā pace,

    Tac. A. 14, 32; Curt. 8, 10, 17:

    in intimo sinu pacis,

    Plin. Pan. 56, 4:

    alta pax,

    Sen. Thyest. 576.—
    (β).
    Plur.:

    hostibus victis, pacibus perfectis, etc.,

    Plaut. Pers. 5, 1, 1; Varr. ap. Non. 149, 15: jura, judicia, bella atque paces penes paucos erant, Sall. J. 31, 20; Hor. Ep. 1, 3, 8; 2, 1, 102 (Lucr. 5, 1230, ventorum paces is spurious; v. Lachm.).—
    2.
    Personified:

    Pax,

    the goddess of peace, Peace, Ov. F. 1, 709 sq.; 3, 882; Hor. C. S. 57; Suet. Vesp. 9; Petr. S. 124; Nep. Tim. 2; Inscr. Orell. 1823.—
    B.
    Transf.
    1.
    Grace, favor, pardon, assistance of the gods:

    pacem ab Aesculapio petas,

    Plaut. Curc. 2, 2, 20:

    Jovis supremi multis hostiis pacem expetere,

    Plaut. Am. 5, 1, 75:

    sunt hic omnia quae ad deūm pacem oportet adesse? (sc. expetundam),

    id. Poen. 1, 2, 42:

    divum, pacem votis adit,

    Lucr. 5, 1229:

    ab Jove Opt. Max. pacem ac veniam peto,

    Cic. Rab. Perd. 2, 5:

    pacis deūm exposcendae causā lectisternium fuit,

    Liv. 7, 2:

    exorat pacem divom,

    Verg. A. 3, 370; 3, 261; id. G. 4, 535; Just. 20, 2, 7.—
    2.
    Pace tuā, alicujus, with your (or his) good leave or permission:

    pace quod fiat tuā,

    Ter. Eun. 3, 2, 13:

    pace tuā dixerim,

    Cic. Tusc. 5, 5, 12; id. de Or. 1, 17, 76:

    C. Claudi pace loquar,

    Liv. 3, 19, 7:

    pace majestatis ejus dixerim,

    Vell. 2, 129, 3:

    pace diligentiae Catonis dixerim,

    id. 1, 7, 4:

    pace loquar Veneris: tu dea major eris,

    Ov. Am. 3, 2, 60.—
    3.
    Dominion, empire, of the Romans (post-Aug.):

    pax Romana,

    Sen. Clem. 1, 8, 2; cf.:

    haec tot milia gladiorum, quae pax mea (i. e. Neronis) comprimit,

    id. ib. 1, 1, 2:

    immensa Romanae pacis majestate,

    Plin. 27, 1, 1, § 3:

    nostra,

    Tac. A. 12, 33.—
    4.
    Pax, as an interj., peace! silence! enough! pax, abi, Plaut. Mil. 3, 1, 213; id. Ps. 5, 1, 33; id. Stich. 5, 7, 3 al.:

    capillus passus, prolixus, circum caput Rejectus neglegenter: pax!

    Ter. Heaut. 2, 3, 49; 4, 3, 39; Aus. Idyll. 12 fin.
    II.
    Trop., peace, rest, quiet, ease.
    1.
    Of inanim. objects, as of the sea:

    pax ipsa tumet,

    Stat. Th. 7, 87:

    sensim infusa tranquilla per aequora pace,

    Sil. 7, 258.—Of a river:

    flumen cum pace delabens,

    Hor. C. 3, 29, 35:

    fluminis,

    Flor. 4, 2, 28.—Of the countenance:

    pacem vultus habet,

    tranquillity, Ov. M. 2, 858.—
    2.
    Peace, tranquillity of mind:

    pax animi,

    sleep, Ov. M. 11, 624:

    mentis,

    id. Tr. 5, 12, 4:

    temperantia pacem animis affert,

    Cic. Fin. 1, 14, 26:

    semper in animo sapientis est placidissima pax,

    id. Tusc. 5, 16, 48.—
    3.
    The rest or peace of death:

    excepit illum magna et aeterna pax,

    Sen. ad Marc. 19, 5: so, REQVIESCIT IN PACE, a formula frequently found in later, esp. in Christian epitaphs, borrowed from Jewish grave-stones, on which, etc., very frequently occurred; v. the Lat.Hebr. epit. on a Jewess, in Murat. p. 1842, 4, and cf. the inscr. ib. p. 1674, 3.—
    4.
    Peace in the church, harmony (eccl. Lat.):

    quamdiu pax est in populo Dei,

    Lact. 5, 21, 4; 5, 13, 10.
    2.
    Pax, Pācis, m., a slave's name, Plaut. Trin. 4, 2, 94 (889 Ritschl).

    Lewis & Short latin dictionary > pax

  • 29 Pulcer

    1.
    pulcher, chra, chrum, and less correctly pulcer, cra, crum, adj. [for pol-cer, root pol-ire, akin with parēre, apparēre, prop. bright, shining; hence], beautiful, beauteous, fair, handsome, in shape and appearance (syn.: speciosus, venustus, formosus).
    I.
    Lit.: homo, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 40 Vahl.):

    o puerum pulchrum,

    Cic. Off. 1, 40, 144; Hor. Ep. 1, 18, 74:

    pulcher ac decens,

    Suet. Dom. 18:

    virgo pulchra!

    Ter. Phorm. 1, 2, 54:

    pulchra juvenis,

    Phaedr. 2, 2, 5:

    quo pulchrior alter Non fuit Aeneadūm,

    Verg. A. 9, 179:

    formā pulcherrima,

    id. ib. 1, 496; cf.: Venus quem pulcherrima dium Fari donavit, Enn. ap. Prob. ap. Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 18 Vahl.):

    O matre pulchrā filia pulchrior,

    Hor. C. 1, 16, 1;

    as an epithet of Apollo,

    Verg. A. 3, 119 Serv.:

    satus Hercule pulchro Pulcher Aventinus,

    id. ib. 7, 656:

    pulcher bos appellatur ad eximiam pinguedinem perductus,

    Fest. p. 238 Müll.:

    pulchro corpore creti,

    Lucr. 5, 1116:

    o faciem pulchram!

    Ter. Eun. 2, 3, 5:

    fuit vultu pulchro magis quam venusto,

    Suet. Ner. 51:

    color,

    Lucr. 4, 1133 and 1094:

    mulier pulchra nimis,

    Vulg. Gen. 12, 14:

    tunicae,

    Hor. Ep. 1, 18, 33:

    testudo,

    Verg. G. 2, 463:

    recessus,

    Ov. M. 14, 261:

    horti,

    id. P. 1, 8, 37:

    fluvius,

    Verg. G. 2, 137; Val. Fl. 5, 486:

    quid potest esse aspectu pulchrius?

    Cic. Sen. 15, 53:

    urbs pulcherrima,

    id. Verr. 2, 4, 52, § 117; Liv. 7, 30, 16:

    pulcherrimorum agrorum judex,

    Cic. Agr. 2, 16, 43:

    acetum acerrimum et pulcherrimum,

    Cato, R. R. 104:

    panis longe pulcherrimus,

    Hor. S. 1, 5, 89:

    pulcherrima opera,

    Plin. 34, 8, 19, § 69.— Subst.: pulchrum, i, n., beauty:

    quid habet pulchri constructus acervus,

    Hor. S. 1, 1, 44.—
    II.
    Trop., in a spiritual or moral sense, beautiful, fine, excellent, noble, honorable, glorious, illustrious, etc.:

    praetor interea, ne pulchrum se ac beatum putaret,

    that he might not think too highly of himself, Cic. Mur. 12, 26:

    res publica paulatim immutata ex pulcherrimā pessima ac flagitiosissima facta est,

    Sall. C. 5, 9; Cic. Off. 1, 32, 118:

    pulcherrimum exemplum,

    Caes. B. G. 7, 77:

    maximum et pulcherrimum facinus,

    Sall. C. 20, 3:

    fasces,

    Lucr. 5, 1234:

    pulcherrima consilia,

    Verg. A. 5, 728:

    nascetur pulchrā Trojanus origine Caesar,

    id. ib. 1, 286:

    poëmata,

    Hor. S. 1, 10, 6:

    divitiae,

    id. ib. 2, 3, 95:

    dies,

    favorable, fortunate, id. C. 1, 36, 10:

    o Sol pulcher, o laudande,

    id. ib. 4, 2, 47;

    4, 4, 39: pulcherrimus exitus,

    Flor. 2, 2, 14:

    viae ejus viae pulchrae,

    Vulg. Prov. 3, 17:

    pulchrum sub pectore vulnus,

    honorable, Sil. 5, 594:

    quae majori parti pulcherrima videntur, ea maxime exoptant,

    Cic. Off. 1, 32, 118.— Poet., with gen.: pulcherrimus irae, glorious on account of (just) wrath, Sil. 11, 365.—Pulchrum (est), with a subj. -clause, it is beautiful, grand, glorious, etc.:

    cui pulchrum fuit in medios dormire dies,

    to whom it seemed a fine thing, Hor. Ep. 1, 2, 30:

    pulchrumque mori succurrit in armis,

    Verg. A. 2, 317:

    pulchrius hac fuerat, Troja, perire tibi,

    Prop. 2, 2, 44 (2, 3, 34): pulchrum putare, ducere, to think or consider beautiful:

    pati pulchrum Romanumque putant,

    Luc. 9, 391:

    turpe ducet cedere pari, pulchrum superasse majores,

    Quint. 1, 2, 22. —As a translation of the Gr. ho kalos (a complimentary formula), handsome, lovely, noble: propino hoc pulchro Critiae, Kritiai tôi kalôi, Cic. Tusc. 1, 40, 96.—Hence, adv.: pulchrē ( - crē), beautifully, excellently, finely, nobly, very, etc.:

    subigere aliquid,

    Cato, R. R. 74:

    aedes probae pulchreque aedificatae,

    Plaut. Merc. 5, 2, 61:

    oppidum pulchre munitum,

    id. Pers. 4, 4, 6:

    vendere,

    i. e. at a high price, id. ib. 4, 4, 31;

    38: conciliare,

    at a low price, id. Ep. 3, 4, 36:

    victitare,

    id. Most. 1, 1, 51:

    admonere,

    id. Mil. 2, 6, 56:

    pulchre dictum,

    Ter. Eun. 3, 1, 26:

    pulchre et oratorie dicere,

    Cic. Or. 68, 227:

    pulchre asseverat,

    bravely, cunningly, id. Clu. 26, 73:

    proxima hostia litatur saepe pulcherrime,

    very favorably, id. Div. 2, 15, 36: ferre fortunam secundam pulcherrime, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6:

    intellegere,

    Cic. Fam. 11, 3, 3:

    Caesar ait se non posse galeam cognoscere, hominem pulchre posse,

    Sen. Ben. 5, 24, 2:

    peristi pulchre,

    you have done for yourself finely, utterly, Plaut. Mil. 2, 4, 50; so,

    occidi,

    id. Curc. 1, 3, 58.—Pulchre est mihi, I am well, it goes well with me, Cic. N. D. 1, 41, 114; Hor. S. 2, 8, 19; Cat. 23, 5.—Pulchre esse, to live well, enjoy one's self, be happy, Plaut. Merc. 3, 3, 21:

    neque ligna ego praehiberi vidi pulcrius,

    in greater abundance, id. Aul. 3, 1, 5:

    pulchre, as an exclamation of applause (like recte, probe, etc.),

    excellently! bravo! well done! Ter. Eun. 4, 7, 4; id. Heaut. 2, 3, 92; Hor. A. P. 428.
    2.
    Pulcher ( - cer), chri, m., and Pul-chra ( - cra), ae, f., a Roman surname of the Claudii (Clodii), Liv. 38, 35; Val. Max. 3, 5, 3; Tac. A. 4, 52.—Pulchri promontorium, a promontory in Northern Africa, north-east of Carthage, now Cap Bono, Liv. 29, 27, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > Pulcer

  • 30 Pulcher

    1.
    pulcher, chra, chrum, and less correctly pulcer, cra, crum, adj. [for pol-cer, root pol-ire, akin with parēre, apparēre, prop. bright, shining; hence], beautiful, beauteous, fair, handsome, in shape and appearance (syn.: speciosus, venustus, formosus).
    I.
    Lit.: homo, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 40 Vahl.):

    o puerum pulchrum,

    Cic. Off. 1, 40, 144; Hor. Ep. 1, 18, 74:

    pulcher ac decens,

    Suet. Dom. 18:

    virgo pulchra!

    Ter. Phorm. 1, 2, 54:

    pulchra juvenis,

    Phaedr. 2, 2, 5:

    quo pulchrior alter Non fuit Aeneadūm,

    Verg. A. 9, 179:

    formā pulcherrima,

    id. ib. 1, 496; cf.: Venus quem pulcherrima dium Fari donavit, Enn. ap. Prob. ap. Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 18 Vahl.):

    O matre pulchrā filia pulchrior,

    Hor. C. 1, 16, 1;

    as an epithet of Apollo,

    Verg. A. 3, 119 Serv.:

    satus Hercule pulchro Pulcher Aventinus,

    id. ib. 7, 656:

    pulcher bos appellatur ad eximiam pinguedinem perductus,

    Fest. p. 238 Müll.:

    pulchro corpore creti,

    Lucr. 5, 1116:

    o faciem pulchram!

    Ter. Eun. 2, 3, 5:

    fuit vultu pulchro magis quam venusto,

    Suet. Ner. 51:

    color,

    Lucr. 4, 1133 and 1094:

    mulier pulchra nimis,

    Vulg. Gen. 12, 14:

    tunicae,

    Hor. Ep. 1, 18, 33:

    testudo,

    Verg. G. 2, 463:

    recessus,

    Ov. M. 14, 261:

    horti,

    id. P. 1, 8, 37:

    fluvius,

    Verg. G. 2, 137; Val. Fl. 5, 486:

    quid potest esse aspectu pulchrius?

    Cic. Sen. 15, 53:

    urbs pulcherrima,

    id. Verr. 2, 4, 52, § 117; Liv. 7, 30, 16:

    pulcherrimorum agrorum judex,

    Cic. Agr. 2, 16, 43:

    acetum acerrimum et pulcherrimum,

    Cato, R. R. 104:

    panis longe pulcherrimus,

    Hor. S. 1, 5, 89:

    pulcherrima opera,

    Plin. 34, 8, 19, § 69.— Subst.: pulchrum, i, n., beauty:

    quid habet pulchri constructus acervus,

    Hor. S. 1, 1, 44.—
    II.
    Trop., in a spiritual or moral sense, beautiful, fine, excellent, noble, honorable, glorious, illustrious, etc.:

    praetor interea, ne pulchrum se ac beatum putaret,

    that he might not think too highly of himself, Cic. Mur. 12, 26:

    res publica paulatim immutata ex pulcherrimā pessima ac flagitiosissima facta est,

    Sall. C. 5, 9; Cic. Off. 1, 32, 118:

    pulcherrimum exemplum,

    Caes. B. G. 7, 77:

    maximum et pulcherrimum facinus,

    Sall. C. 20, 3:

    fasces,

    Lucr. 5, 1234:

    pulcherrima consilia,

    Verg. A. 5, 728:

    nascetur pulchrā Trojanus origine Caesar,

    id. ib. 1, 286:

    poëmata,

    Hor. S. 1, 10, 6:

    divitiae,

    id. ib. 2, 3, 95:

    dies,

    favorable, fortunate, id. C. 1, 36, 10:

    o Sol pulcher, o laudande,

    id. ib. 4, 2, 47;

    4, 4, 39: pulcherrimus exitus,

    Flor. 2, 2, 14:

    viae ejus viae pulchrae,

    Vulg. Prov. 3, 17:

    pulchrum sub pectore vulnus,

    honorable, Sil. 5, 594:

    quae majori parti pulcherrima videntur, ea maxime exoptant,

    Cic. Off. 1, 32, 118.— Poet., with gen.: pulcherrimus irae, glorious on account of (just) wrath, Sil. 11, 365.—Pulchrum (est), with a subj. -clause, it is beautiful, grand, glorious, etc.:

    cui pulchrum fuit in medios dormire dies,

    to whom it seemed a fine thing, Hor. Ep. 1, 2, 30:

    pulchrumque mori succurrit in armis,

    Verg. A. 2, 317:

    pulchrius hac fuerat, Troja, perire tibi,

    Prop. 2, 2, 44 (2, 3, 34): pulchrum putare, ducere, to think or consider beautiful:

    pati pulchrum Romanumque putant,

    Luc. 9, 391:

    turpe ducet cedere pari, pulchrum superasse majores,

    Quint. 1, 2, 22. —As a translation of the Gr. ho kalos (a complimentary formula), handsome, lovely, noble: propino hoc pulchro Critiae, Kritiai tôi kalôi, Cic. Tusc. 1, 40, 96.—Hence, adv.: pulchrē ( - crē), beautifully, excellently, finely, nobly, very, etc.:

    subigere aliquid,

    Cato, R. R. 74:

    aedes probae pulchreque aedificatae,

    Plaut. Merc. 5, 2, 61:

    oppidum pulchre munitum,

    id. Pers. 4, 4, 6:

    vendere,

    i. e. at a high price, id. ib. 4, 4, 31;

    38: conciliare,

    at a low price, id. Ep. 3, 4, 36:

    victitare,

    id. Most. 1, 1, 51:

    admonere,

    id. Mil. 2, 6, 56:

    pulchre dictum,

    Ter. Eun. 3, 1, 26:

    pulchre et oratorie dicere,

    Cic. Or. 68, 227:

    pulchre asseverat,

    bravely, cunningly, id. Clu. 26, 73:

    proxima hostia litatur saepe pulcherrime,

    very favorably, id. Div. 2, 15, 36: ferre fortunam secundam pulcherrime, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6:

    intellegere,

    Cic. Fam. 11, 3, 3:

    Caesar ait se non posse galeam cognoscere, hominem pulchre posse,

    Sen. Ben. 5, 24, 2:

    peristi pulchre,

    you have done for yourself finely, utterly, Plaut. Mil. 2, 4, 50; so,

    occidi,

    id. Curc. 1, 3, 58.—Pulchre est mihi, I am well, it goes well with me, Cic. N. D. 1, 41, 114; Hor. S. 2, 8, 19; Cat. 23, 5.—Pulchre esse, to live well, enjoy one's self, be happy, Plaut. Merc. 3, 3, 21:

    neque ligna ego praehiberi vidi pulcrius,

    in greater abundance, id. Aul. 3, 1, 5:

    pulchre, as an exclamation of applause (like recte, probe, etc.),

    excellently! bravo! well done! Ter. Eun. 4, 7, 4; id. Heaut. 2, 3, 92; Hor. A. P. 428.
    2.
    Pulcher ( - cer), chri, m., and Pul-chra ( - cra), ae, f., a Roman surname of the Claudii (Clodii), Liv. 38, 35; Val. Max. 3, 5, 3; Tac. A. 4, 52.—Pulchri promontorium, a promontory in Northern Africa, north-east of Carthage, now Cap Bono, Liv. 29, 27, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > Pulcher

  • 31 pulcher

    1.
    pulcher, chra, chrum, and less correctly pulcer, cra, crum, adj. [for pol-cer, root pol-ire, akin with parēre, apparēre, prop. bright, shining; hence], beautiful, beauteous, fair, handsome, in shape and appearance (syn.: speciosus, venustus, formosus).
    I.
    Lit.: homo, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 40 Vahl.):

    o puerum pulchrum,

    Cic. Off. 1, 40, 144; Hor. Ep. 1, 18, 74:

    pulcher ac decens,

    Suet. Dom. 18:

    virgo pulchra!

    Ter. Phorm. 1, 2, 54:

    pulchra juvenis,

    Phaedr. 2, 2, 5:

    quo pulchrior alter Non fuit Aeneadūm,

    Verg. A. 9, 179:

    formā pulcherrima,

    id. ib. 1, 496; cf.: Venus quem pulcherrima dium Fari donavit, Enn. ap. Prob. ap. Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 18 Vahl.):

    O matre pulchrā filia pulchrior,

    Hor. C. 1, 16, 1;

    as an epithet of Apollo,

    Verg. A. 3, 119 Serv.:

    satus Hercule pulchro Pulcher Aventinus,

    id. ib. 7, 656:

    pulcher bos appellatur ad eximiam pinguedinem perductus,

    Fest. p. 238 Müll.:

    pulchro corpore creti,

    Lucr. 5, 1116:

    o faciem pulchram!

    Ter. Eun. 2, 3, 5:

    fuit vultu pulchro magis quam venusto,

    Suet. Ner. 51:

    color,

    Lucr. 4, 1133 and 1094:

    mulier pulchra nimis,

    Vulg. Gen. 12, 14:

    tunicae,

    Hor. Ep. 1, 18, 33:

    testudo,

    Verg. G. 2, 463:

    recessus,

    Ov. M. 14, 261:

    horti,

    id. P. 1, 8, 37:

    fluvius,

    Verg. G. 2, 137; Val. Fl. 5, 486:

    quid potest esse aspectu pulchrius?

    Cic. Sen. 15, 53:

    urbs pulcherrima,

    id. Verr. 2, 4, 52, § 117; Liv. 7, 30, 16:

    pulcherrimorum agrorum judex,

    Cic. Agr. 2, 16, 43:

    acetum acerrimum et pulcherrimum,

    Cato, R. R. 104:

    panis longe pulcherrimus,

    Hor. S. 1, 5, 89:

    pulcherrima opera,

    Plin. 34, 8, 19, § 69.— Subst.: pulchrum, i, n., beauty:

    quid habet pulchri constructus acervus,

    Hor. S. 1, 1, 44.—
    II.
    Trop., in a spiritual or moral sense, beautiful, fine, excellent, noble, honorable, glorious, illustrious, etc.:

    praetor interea, ne pulchrum se ac beatum putaret,

    that he might not think too highly of himself, Cic. Mur. 12, 26:

    res publica paulatim immutata ex pulcherrimā pessima ac flagitiosissima facta est,

    Sall. C. 5, 9; Cic. Off. 1, 32, 118:

    pulcherrimum exemplum,

    Caes. B. G. 7, 77:

    maximum et pulcherrimum facinus,

    Sall. C. 20, 3:

    fasces,

    Lucr. 5, 1234:

    pulcherrima consilia,

    Verg. A. 5, 728:

    nascetur pulchrā Trojanus origine Caesar,

    id. ib. 1, 286:

    poëmata,

    Hor. S. 1, 10, 6:

    divitiae,

    id. ib. 2, 3, 95:

    dies,

    favorable, fortunate, id. C. 1, 36, 10:

    o Sol pulcher, o laudande,

    id. ib. 4, 2, 47;

    4, 4, 39: pulcherrimus exitus,

    Flor. 2, 2, 14:

    viae ejus viae pulchrae,

    Vulg. Prov. 3, 17:

    pulchrum sub pectore vulnus,

    honorable, Sil. 5, 594:

    quae majori parti pulcherrima videntur, ea maxime exoptant,

    Cic. Off. 1, 32, 118.— Poet., with gen.: pulcherrimus irae, glorious on account of (just) wrath, Sil. 11, 365.—Pulchrum (est), with a subj. -clause, it is beautiful, grand, glorious, etc.:

    cui pulchrum fuit in medios dormire dies,

    to whom it seemed a fine thing, Hor. Ep. 1, 2, 30:

    pulchrumque mori succurrit in armis,

    Verg. A. 2, 317:

    pulchrius hac fuerat, Troja, perire tibi,

    Prop. 2, 2, 44 (2, 3, 34): pulchrum putare, ducere, to think or consider beautiful:

    pati pulchrum Romanumque putant,

    Luc. 9, 391:

    turpe ducet cedere pari, pulchrum superasse majores,

    Quint. 1, 2, 22. —As a translation of the Gr. ho kalos (a complimentary formula), handsome, lovely, noble: propino hoc pulchro Critiae, Kritiai tôi kalôi, Cic. Tusc. 1, 40, 96.—Hence, adv.: pulchrē ( - crē), beautifully, excellently, finely, nobly, very, etc.:

    subigere aliquid,

    Cato, R. R. 74:

    aedes probae pulchreque aedificatae,

    Plaut. Merc. 5, 2, 61:

    oppidum pulchre munitum,

    id. Pers. 4, 4, 6:

    vendere,

    i. e. at a high price, id. ib. 4, 4, 31;

    38: conciliare,

    at a low price, id. Ep. 3, 4, 36:

    victitare,

    id. Most. 1, 1, 51:

    admonere,

    id. Mil. 2, 6, 56:

    pulchre dictum,

    Ter. Eun. 3, 1, 26:

    pulchre et oratorie dicere,

    Cic. Or. 68, 227:

    pulchre asseverat,

    bravely, cunningly, id. Clu. 26, 73:

    proxima hostia litatur saepe pulcherrime,

    very favorably, id. Div. 2, 15, 36: ferre fortunam secundam pulcherrime, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6:

    intellegere,

    Cic. Fam. 11, 3, 3:

    Caesar ait se non posse galeam cognoscere, hominem pulchre posse,

    Sen. Ben. 5, 24, 2:

    peristi pulchre,

    you have done for yourself finely, utterly, Plaut. Mil. 2, 4, 50; so,

    occidi,

    id. Curc. 1, 3, 58.—Pulchre est mihi, I am well, it goes well with me, Cic. N. D. 1, 41, 114; Hor. S. 2, 8, 19; Cat. 23, 5.—Pulchre esse, to live well, enjoy one's self, be happy, Plaut. Merc. 3, 3, 21:

    neque ligna ego praehiberi vidi pulcrius,

    in greater abundance, id. Aul. 3, 1, 5:

    pulchre, as an exclamation of applause (like recte, probe, etc.),

    excellently! bravo! well done! Ter. Eun. 4, 7, 4; id. Heaut. 2, 3, 92; Hor. A. P. 428.
    2.
    Pulcher ( - cer), chri, m., and Pul-chra ( - cra), ae, f., a Roman surname of the Claudii (Clodii), Liv. 38, 35; Val. Max. 3, 5, 3; Tac. A. 4, 52.—Pulchri promontorium, a promontory in Northern Africa, north-east of Carthage, now Cap Bono, Liv. 29, 27, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > pulcher

  • 32 Pulchra

    1.
    pulcher, chra, chrum, and less correctly pulcer, cra, crum, adj. [for pol-cer, root pol-ire, akin with parēre, apparēre, prop. bright, shining; hence], beautiful, beauteous, fair, handsome, in shape and appearance (syn.: speciosus, venustus, formosus).
    I.
    Lit.: homo, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 40 Vahl.):

    o puerum pulchrum,

    Cic. Off. 1, 40, 144; Hor. Ep. 1, 18, 74:

    pulcher ac decens,

    Suet. Dom. 18:

    virgo pulchra!

    Ter. Phorm. 1, 2, 54:

    pulchra juvenis,

    Phaedr. 2, 2, 5:

    quo pulchrior alter Non fuit Aeneadūm,

    Verg. A. 9, 179:

    formā pulcherrima,

    id. ib. 1, 496; cf.: Venus quem pulcherrima dium Fari donavit, Enn. ap. Prob. ap. Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 18 Vahl.):

    O matre pulchrā filia pulchrior,

    Hor. C. 1, 16, 1;

    as an epithet of Apollo,

    Verg. A. 3, 119 Serv.:

    satus Hercule pulchro Pulcher Aventinus,

    id. ib. 7, 656:

    pulcher bos appellatur ad eximiam pinguedinem perductus,

    Fest. p. 238 Müll.:

    pulchro corpore creti,

    Lucr. 5, 1116:

    o faciem pulchram!

    Ter. Eun. 2, 3, 5:

    fuit vultu pulchro magis quam venusto,

    Suet. Ner. 51:

    color,

    Lucr. 4, 1133 and 1094:

    mulier pulchra nimis,

    Vulg. Gen. 12, 14:

    tunicae,

    Hor. Ep. 1, 18, 33:

    testudo,

    Verg. G. 2, 463:

    recessus,

    Ov. M. 14, 261:

    horti,

    id. P. 1, 8, 37:

    fluvius,

    Verg. G. 2, 137; Val. Fl. 5, 486:

    quid potest esse aspectu pulchrius?

    Cic. Sen. 15, 53:

    urbs pulcherrima,

    id. Verr. 2, 4, 52, § 117; Liv. 7, 30, 16:

    pulcherrimorum agrorum judex,

    Cic. Agr. 2, 16, 43:

    acetum acerrimum et pulcherrimum,

    Cato, R. R. 104:

    panis longe pulcherrimus,

    Hor. S. 1, 5, 89:

    pulcherrima opera,

    Plin. 34, 8, 19, § 69.— Subst.: pulchrum, i, n., beauty:

    quid habet pulchri constructus acervus,

    Hor. S. 1, 1, 44.—
    II.
    Trop., in a spiritual or moral sense, beautiful, fine, excellent, noble, honorable, glorious, illustrious, etc.:

    praetor interea, ne pulchrum se ac beatum putaret,

    that he might not think too highly of himself, Cic. Mur. 12, 26:

    res publica paulatim immutata ex pulcherrimā pessima ac flagitiosissima facta est,

    Sall. C. 5, 9; Cic. Off. 1, 32, 118:

    pulcherrimum exemplum,

    Caes. B. G. 7, 77:

    maximum et pulcherrimum facinus,

    Sall. C. 20, 3:

    fasces,

    Lucr. 5, 1234:

    pulcherrima consilia,

    Verg. A. 5, 728:

    nascetur pulchrā Trojanus origine Caesar,

    id. ib. 1, 286:

    poëmata,

    Hor. S. 1, 10, 6:

    divitiae,

    id. ib. 2, 3, 95:

    dies,

    favorable, fortunate, id. C. 1, 36, 10:

    o Sol pulcher, o laudande,

    id. ib. 4, 2, 47;

    4, 4, 39: pulcherrimus exitus,

    Flor. 2, 2, 14:

    viae ejus viae pulchrae,

    Vulg. Prov. 3, 17:

    pulchrum sub pectore vulnus,

    honorable, Sil. 5, 594:

    quae majori parti pulcherrima videntur, ea maxime exoptant,

    Cic. Off. 1, 32, 118.— Poet., with gen.: pulcherrimus irae, glorious on account of (just) wrath, Sil. 11, 365.—Pulchrum (est), with a subj. -clause, it is beautiful, grand, glorious, etc.:

    cui pulchrum fuit in medios dormire dies,

    to whom it seemed a fine thing, Hor. Ep. 1, 2, 30:

    pulchrumque mori succurrit in armis,

    Verg. A. 2, 317:

    pulchrius hac fuerat, Troja, perire tibi,

    Prop. 2, 2, 44 (2, 3, 34): pulchrum putare, ducere, to think or consider beautiful:

    pati pulchrum Romanumque putant,

    Luc. 9, 391:

    turpe ducet cedere pari, pulchrum superasse majores,

    Quint. 1, 2, 22. —As a translation of the Gr. ho kalos (a complimentary formula), handsome, lovely, noble: propino hoc pulchro Critiae, Kritiai tôi kalôi, Cic. Tusc. 1, 40, 96.—Hence, adv.: pulchrē ( - crē), beautifully, excellently, finely, nobly, very, etc.:

    subigere aliquid,

    Cato, R. R. 74:

    aedes probae pulchreque aedificatae,

    Plaut. Merc. 5, 2, 61:

    oppidum pulchre munitum,

    id. Pers. 4, 4, 6:

    vendere,

    i. e. at a high price, id. ib. 4, 4, 31;

    38: conciliare,

    at a low price, id. Ep. 3, 4, 36:

    victitare,

    id. Most. 1, 1, 51:

    admonere,

    id. Mil. 2, 6, 56:

    pulchre dictum,

    Ter. Eun. 3, 1, 26:

    pulchre et oratorie dicere,

    Cic. Or. 68, 227:

    pulchre asseverat,

    bravely, cunningly, id. Clu. 26, 73:

    proxima hostia litatur saepe pulcherrime,

    very favorably, id. Div. 2, 15, 36: ferre fortunam secundam pulcherrime, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6:

    intellegere,

    Cic. Fam. 11, 3, 3:

    Caesar ait se non posse galeam cognoscere, hominem pulchre posse,

    Sen. Ben. 5, 24, 2:

    peristi pulchre,

    you have done for yourself finely, utterly, Plaut. Mil. 2, 4, 50; so,

    occidi,

    id. Curc. 1, 3, 58.—Pulchre est mihi, I am well, it goes well with me, Cic. N. D. 1, 41, 114; Hor. S. 2, 8, 19; Cat. 23, 5.—Pulchre esse, to live well, enjoy one's self, be happy, Plaut. Merc. 3, 3, 21:

    neque ligna ego praehiberi vidi pulcrius,

    in greater abundance, id. Aul. 3, 1, 5:

    pulchre, as an exclamation of applause (like recte, probe, etc.),

    excellently! bravo! well done! Ter. Eun. 4, 7, 4; id. Heaut. 2, 3, 92; Hor. A. P. 428.
    2.
    Pulcher ( - cer), chri, m., and Pul-chra ( - cra), ae, f., a Roman surname of the Claudii (Clodii), Liv. 38, 35; Val. Max. 3, 5, 3; Tac. A. 4, 52.—Pulchri promontorium, a promontory in Northern Africa, north-east of Carthage, now Cap Bono, Liv. 29, 27, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > Pulchra

  • 33 pulchrum

    1.
    pulcher, chra, chrum, and less correctly pulcer, cra, crum, adj. [for pol-cer, root pol-ire, akin with parēre, apparēre, prop. bright, shining; hence], beautiful, beauteous, fair, handsome, in shape and appearance (syn.: speciosus, venustus, formosus).
    I.
    Lit.: homo, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 40 Vahl.):

    o puerum pulchrum,

    Cic. Off. 1, 40, 144; Hor. Ep. 1, 18, 74:

    pulcher ac decens,

    Suet. Dom. 18:

    virgo pulchra!

    Ter. Phorm. 1, 2, 54:

    pulchra juvenis,

    Phaedr. 2, 2, 5:

    quo pulchrior alter Non fuit Aeneadūm,

    Verg. A. 9, 179:

    formā pulcherrima,

    id. ib. 1, 496; cf.: Venus quem pulcherrima dium Fari donavit, Enn. ap. Prob. ap. Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 18 Vahl.):

    O matre pulchrā filia pulchrior,

    Hor. C. 1, 16, 1;

    as an epithet of Apollo,

    Verg. A. 3, 119 Serv.:

    satus Hercule pulchro Pulcher Aventinus,

    id. ib. 7, 656:

    pulcher bos appellatur ad eximiam pinguedinem perductus,

    Fest. p. 238 Müll.:

    pulchro corpore creti,

    Lucr. 5, 1116:

    o faciem pulchram!

    Ter. Eun. 2, 3, 5:

    fuit vultu pulchro magis quam venusto,

    Suet. Ner. 51:

    color,

    Lucr. 4, 1133 and 1094:

    mulier pulchra nimis,

    Vulg. Gen. 12, 14:

    tunicae,

    Hor. Ep. 1, 18, 33:

    testudo,

    Verg. G. 2, 463:

    recessus,

    Ov. M. 14, 261:

    horti,

    id. P. 1, 8, 37:

    fluvius,

    Verg. G. 2, 137; Val. Fl. 5, 486:

    quid potest esse aspectu pulchrius?

    Cic. Sen. 15, 53:

    urbs pulcherrima,

    id. Verr. 2, 4, 52, § 117; Liv. 7, 30, 16:

    pulcherrimorum agrorum judex,

    Cic. Agr. 2, 16, 43:

    acetum acerrimum et pulcherrimum,

    Cato, R. R. 104:

    panis longe pulcherrimus,

    Hor. S. 1, 5, 89:

    pulcherrima opera,

    Plin. 34, 8, 19, § 69.— Subst.: pulchrum, i, n., beauty:

    quid habet pulchri constructus acervus,

    Hor. S. 1, 1, 44.—
    II.
    Trop., in a spiritual or moral sense, beautiful, fine, excellent, noble, honorable, glorious, illustrious, etc.:

    praetor interea, ne pulchrum se ac beatum putaret,

    that he might not think too highly of himself, Cic. Mur. 12, 26:

    res publica paulatim immutata ex pulcherrimā pessima ac flagitiosissima facta est,

    Sall. C. 5, 9; Cic. Off. 1, 32, 118:

    pulcherrimum exemplum,

    Caes. B. G. 7, 77:

    maximum et pulcherrimum facinus,

    Sall. C. 20, 3:

    fasces,

    Lucr. 5, 1234:

    pulcherrima consilia,

    Verg. A. 5, 728:

    nascetur pulchrā Trojanus origine Caesar,

    id. ib. 1, 286:

    poëmata,

    Hor. S. 1, 10, 6:

    divitiae,

    id. ib. 2, 3, 95:

    dies,

    favorable, fortunate, id. C. 1, 36, 10:

    o Sol pulcher, o laudande,

    id. ib. 4, 2, 47;

    4, 4, 39: pulcherrimus exitus,

    Flor. 2, 2, 14:

    viae ejus viae pulchrae,

    Vulg. Prov. 3, 17:

    pulchrum sub pectore vulnus,

    honorable, Sil. 5, 594:

    quae majori parti pulcherrima videntur, ea maxime exoptant,

    Cic. Off. 1, 32, 118.— Poet., with gen.: pulcherrimus irae, glorious on account of (just) wrath, Sil. 11, 365.—Pulchrum (est), with a subj. -clause, it is beautiful, grand, glorious, etc.:

    cui pulchrum fuit in medios dormire dies,

    to whom it seemed a fine thing, Hor. Ep. 1, 2, 30:

    pulchrumque mori succurrit in armis,

    Verg. A. 2, 317:

    pulchrius hac fuerat, Troja, perire tibi,

    Prop. 2, 2, 44 (2, 3, 34): pulchrum putare, ducere, to think or consider beautiful:

    pati pulchrum Romanumque putant,

    Luc. 9, 391:

    turpe ducet cedere pari, pulchrum superasse majores,

    Quint. 1, 2, 22. —As a translation of the Gr. ho kalos (a complimentary formula), handsome, lovely, noble: propino hoc pulchro Critiae, Kritiai tôi kalôi, Cic. Tusc. 1, 40, 96.—Hence, adv.: pulchrē ( - crē), beautifully, excellently, finely, nobly, very, etc.:

    subigere aliquid,

    Cato, R. R. 74:

    aedes probae pulchreque aedificatae,

    Plaut. Merc. 5, 2, 61:

    oppidum pulchre munitum,

    id. Pers. 4, 4, 6:

    vendere,

    i. e. at a high price, id. ib. 4, 4, 31;

    38: conciliare,

    at a low price, id. Ep. 3, 4, 36:

    victitare,

    id. Most. 1, 1, 51:

    admonere,

    id. Mil. 2, 6, 56:

    pulchre dictum,

    Ter. Eun. 3, 1, 26:

    pulchre et oratorie dicere,

    Cic. Or. 68, 227:

    pulchre asseverat,

    bravely, cunningly, id. Clu. 26, 73:

    proxima hostia litatur saepe pulcherrime,

    very favorably, id. Div. 2, 15, 36: ferre fortunam secundam pulcherrime, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6:

    intellegere,

    Cic. Fam. 11, 3, 3:

    Caesar ait se non posse galeam cognoscere, hominem pulchre posse,

    Sen. Ben. 5, 24, 2:

    peristi pulchre,

    you have done for yourself finely, utterly, Plaut. Mil. 2, 4, 50; so,

    occidi,

    id. Curc. 1, 3, 58.—Pulchre est mihi, I am well, it goes well with me, Cic. N. D. 1, 41, 114; Hor. S. 2, 8, 19; Cat. 23, 5.—Pulchre esse, to live well, enjoy one's self, be happy, Plaut. Merc. 3, 3, 21:

    neque ligna ego praehiberi vidi pulcrius,

    in greater abundance, id. Aul. 3, 1, 5:

    pulchre, as an exclamation of applause (like recte, probe, etc.),

    excellently! bravo! well done! Ter. Eun. 4, 7, 4; id. Heaut. 2, 3, 92; Hor. A. P. 428.
    2.
    Pulcher ( - cer), chri, m., and Pul-chra ( - cra), ae, f., a Roman surname of the Claudii (Clodii), Liv. 38, 35; Val. Max. 3, 5, 3; Tac. A. 4, 52.—Pulchri promontorium, a promontory in Northern Africa, north-east of Carthage, now Cap Bono, Liv. 29, 27, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > pulchrum

  • 34 Pulcra

    1.
    pulcher, chra, chrum, and less correctly pulcer, cra, crum, adj. [for pol-cer, root pol-ire, akin with parēre, apparēre, prop. bright, shining; hence], beautiful, beauteous, fair, handsome, in shape and appearance (syn.: speciosus, venustus, formosus).
    I.
    Lit.: homo, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 40 Vahl.):

    o puerum pulchrum,

    Cic. Off. 1, 40, 144; Hor. Ep. 1, 18, 74:

    pulcher ac decens,

    Suet. Dom. 18:

    virgo pulchra!

    Ter. Phorm. 1, 2, 54:

    pulchra juvenis,

    Phaedr. 2, 2, 5:

    quo pulchrior alter Non fuit Aeneadūm,

    Verg. A. 9, 179:

    formā pulcherrima,

    id. ib. 1, 496; cf.: Venus quem pulcherrima dium Fari donavit, Enn. ap. Prob. ap. Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 18 Vahl.):

    O matre pulchrā filia pulchrior,

    Hor. C. 1, 16, 1;

    as an epithet of Apollo,

    Verg. A. 3, 119 Serv.:

    satus Hercule pulchro Pulcher Aventinus,

    id. ib. 7, 656:

    pulcher bos appellatur ad eximiam pinguedinem perductus,

    Fest. p. 238 Müll.:

    pulchro corpore creti,

    Lucr. 5, 1116:

    o faciem pulchram!

    Ter. Eun. 2, 3, 5:

    fuit vultu pulchro magis quam venusto,

    Suet. Ner. 51:

    color,

    Lucr. 4, 1133 and 1094:

    mulier pulchra nimis,

    Vulg. Gen. 12, 14:

    tunicae,

    Hor. Ep. 1, 18, 33:

    testudo,

    Verg. G. 2, 463:

    recessus,

    Ov. M. 14, 261:

    horti,

    id. P. 1, 8, 37:

    fluvius,

    Verg. G. 2, 137; Val. Fl. 5, 486:

    quid potest esse aspectu pulchrius?

    Cic. Sen. 15, 53:

    urbs pulcherrima,

    id. Verr. 2, 4, 52, § 117; Liv. 7, 30, 16:

    pulcherrimorum agrorum judex,

    Cic. Agr. 2, 16, 43:

    acetum acerrimum et pulcherrimum,

    Cato, R. R. 104:

    panis longe pulcherrimus,

    Hor. S. 1, 5, 89:

    pulcherrima opera,

    Plin. 34, 8, 19, § 69.— Subst.: pulchrum, i, n., beauty:

    quid habet pulchri constructus acervus,

    Hor. S. 1, 1, 44.—
    II.
    Trop., in a spiritual or moral sense, beautiful, fine, excellent, noble, honorable, glorious, illustrious, etc.:

    praetor interea, ne pulchrum se ac beatum putaret,

    that he might not think too highly of himself, Cic. Mur. 12, 26:

    res publica paulatim immutata ex pulcherrimā pessima ac flagitiosissima facta est,

    Sall. C. 5, 9; Cic. Off. 1, 32, 118:

    pulcherrimum exemplum,

    Caes. B. G. 7, 77:

    maximum et pulcherrimum facinus,

    Sall. C. 20, 3:

    fasces,

    Lucr. 5, 1234:

    pulcherrima consilia,

    Verg. A. 5, 728:

    nascetur pulchrā Trojanus origine Caesar,

    id. ib. 1, 286:

    poëmata,

    Hor. S. 1, 10, 6:

    divitiae,

    id. ib. 2, 3, 95:

    dies,

    favorable, fortunate, id. C. 1, 36, 10:

    o Sol pulcher, o laudande,

    id. ib. 4, 2, 47;

    4, 4, 39: pulcherrimus exitus,

    Flor. 2, 2, 14:

    viae ejus viae pulchrae,

    Vulg. Prov. 3, 17:

    pulchrum sub pectore vulnus,

    honorable, Sil. 5, 594:

    quae majori parti pulcherrima videntur, ea maxime exoptant,

    Cic. Off. 1, 32, 118.— Poet., with gen.: pulcherrimus irae, glorious on account of (just) wrath, Sil. 11, 365.—Pulchrum (est), with a subj. -clause, it is beautiful, grand, glorious, etc.:

    cui pulchrum fuit in medios dormire dies,

    to whom it seemed a fine thing, Hor. Ep. 1, 2, 30:

    pulchrumque mori succurrit in armis,

    Verg. A. 2, 317:

    pulchrius hac fuerat, Troja, perire tibi,

    Prop. 2, 2, 44 (2, 3, 34): pulchrum putare, ducere, to think or consider beautiful:

    pati pulchrum Romanumque putant,

    Luc. 9, 391:

    turpe ducet cedere pari, pulchrum superasse majores,

    Quint. 1, 2, 22. —As a translation of the Gr. ho kalos (a complimentary formula), handsome, lovely, noble: propino hoc pulchro Critiae, Kritiai tôi kalôi, Cic. Tusc. 1, 40, 96.—Hence, adv.: pulchrē ( - crē), beautifully, excellently, finely, nobly, very, etc.:

    subigere aliquid,

    Cato, R. R. 74:

    aedes probae pulchreque aedificatae,

    Plaut. Merc. 5, 2, 61:

    oppidum pulchre munitum,

    id. Pers. 4, 4, 6:

    vendere,

    i. e. at a high price, id. ib. 4, 4, 31;

    38: conciliare,

    at a low price, id. Ep. 3, 4, 36:

    victitare,

    id. Most. 1, 1, 51:

    admonere,

    id. Mil. 2, 6, 56:

    pulchre dictum,

    Ter. Eun. 3, 1, 26:

    pulchre et oratorie dicere,

    Cic. Or. 68, 227:

    pulchre asseverat,

    bravely, cunningly, id. Clu. 26, 73:

    proxima hostia litatur saepe pulcherrime,

    very favorably, id. Div. 2, 15, 36: ferre fortunam secundam pulcherrime, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6:

    intellegere,

    Cic. Fam. 11, 3, 3:

    Caesar ait se non posse galeam cognoscere, hominem pulchre posse,

    Sen. Ben. 5, 24, 2:

    peristi pulchre,

    you have done for yourself finely, utterly, Plaut. Mil. 2, 4, 50; so,

    occidi,

    id. Curc. 1, 3, 58.—Pulchre est mihi, I am well, it goes well with me, Cic. N. D. 1, 41, 114; Hor. S. 2, 8, 19; Cat. 23, 5.—Pulchre esse, to live well, enjoy one's self, be happy, Plaut. Merc. 3, 3, 21:

    neque ligna ego praehiberi vidi pulcrius,

    in greater abundance, id. Aul. 3, 1, 5:

    pulchre, as an exclamation of applause (like recte, probe, etc.),

    excellently! bravo! well done! Ter. Eun. 4, 7, 4; id. Heaut. 2, 3, 92; Hor. A. P. 428.
    2.
    Pulcher ( - cer), chri, m., and Pul-chra ( - cra), ae, f., a Roman surname of the Claudii (Clodii), Liv. 38, 35; Val. Max. 3, 5, 3; Tac. A. 4, 52.—Pulchri promontorium, a promontory in Northern Africa, north-east of Carthage, now Cap Bono, Liv. 29, 27, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > Pulcra

  • 35 somnus

    somnus, i, m. [Sanscr. svap-nas; Gr. hupnos; som-nus for sop-nus; cf.: sopor, sopio].
    I.
    Lit., sleep: hostes vino domiti somnoque sepulti, Enn. ap. Macr. S. 6 (Ann. v. 291 Vahl.); Lucr. 1, 133: vix aegro cum corde meo me somnus reliquit, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 52 Vahl.); cf., on the contrary: pandite sulti' genas et corde relinquite somnum, id. ap. Fest. p. 343 Müll. (Ann. v. 521 Vahl.):

    somnum capere,

    Plaut. Mil. 3, 1, 115; cf. Cic. Tusc. 4, 19, 44:

    somnum videre,

    Ter. Heaut. 3, 1, 82:

    Caninius suo toto consulatu somnum non vidit,

    Cic. Fam. 7, 30, 1:

    somnum tenere,

    id. Brut. 80, 278:

    somno se dare,

    id. Tusc. 1, 47, 113:

    me artior quam solebat somnus complexus est,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    puella somno fessa,

    Tib. 1, 3, 88:

    somno vincta,

    Ov. M. 11, 238; Liv. 5, 44; Suet. Aug. 16:

    hos oppressos somno,

    Caes. B. C. 2, 38 fin.:

    ne me e somno excitetis,

    Cic. Rep. 6, 12, 12: so,

    ex somno excitare aliquem,

    id. Sull. 8, 24:

    e somno suscitari,

    id. Tusc. 4, 19, 44:

    somno solutus sum,

    id. Rep. 6, 26, 29:

    cum ergo est somno sevocatus animus a societate,

    id. Div. 1, 30, 63:

    palpebrae somno coniventes,

    id. N. D. 2, 57, 143:

    somno languidus,

    Quint. 4, 2, 106: in somnis aliquid videre, in sleep, in dreams, Enn. ap. Fest. p. 325 Müll. (Ann. v. 228 Vahl.); cf. Plaut. Curc. 2, 2, 10; Poët. ap. Cic. Div. 1, 21, 44; Cic. N. D. 1, 29, 82; id. Div. 1, 24, 49; 1, 25, 44; 1, 53, 121; 2, 70, 144; Verg. A. 2, 270; 4, 466; 4, 557 al.; so,

    less freq.: per somnum,

    Cic. Div. 2, 11, 27; Liv. 2, 36, 4; Verg. A. 5, 636; and:

    per somnos,

    Plin. 23, 1, 24, § 49; cf.: ea si cui in somno accidant, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45:

    datur in somnum euntibus,

    Plin. 26, 8, 47, § 74:

    somnum petiere,

    Ov. M. 13, 676; Quint. 9, 4, 12:

    ducere somnos,

    i. e. protract slumber, continue to sleep, Verg. A. 4, 560 (cf.:

    trahere quietem,

    Prop. 1, 14, 9); so,

    educere somnos,

    Sil. 11, 405;

    but: pocula ducentia somnos,

    causing sleep, Hor. Epod. 14, 3:

    verba placidos facientia somnos,

    Ov. M. 7, 153:

    nuces somnum faciunt,

    Plin. 23, 8, 75, § 144:

    odor somnum gignit,

    id. 21, 19, 77, § 132:

    somnum parere,

    id. 19, 8, 38, § 126:

    adferre,

    id. 32, 2, 11, § 24:

    conciliare (opp. fugare),

    id. 14, 18, 22, § 117:

    concitare,

    id. 20, 17, 73, § 189:

    adlicere,

    id. 26, 3, 8, § 14:

    somnos invitare,

    Hor. Epod. 2, 28:

    adimere,

    id. C. 1, 25, 3:

    avertere,

    id. S. 1, 5, 15:

    rumpere,

    Sil. 3, 167:

    perturbare,

    Quint. 12, 1, 6.— Poet.:

    conditque natantia lumina somnus,

    Verg. G. 4, 496:

    labi ut somnum sensit in artus,

    Ov. M. 11, 631:

    serpens,

    Plin. 7, 24, 24, § 90:

    graviore somno premi,

    id. 9, 13, 15, § 42:

    voltus in somnum cadit,

    Sen. Herc. Fur. 1044:

    somno cedere,

    Val. Fl. 2, 71:

    lumina mergere somno,

    id. 8, 65:

    somnus altus,

    Hor. S. 2, 1, 8:

    somni faciles,

    Ov. H. 11, 29; cf.:

    somno mollior herba,

    Verg. E. 7, 45:

    somni pingues,

    Ov. Am. 1, 13, 7; Luc. 10, 354:

    plenus,

    Cels. 1, 3:

    intermissus,

    Quint. 10, 6, 1:

    lenis et placidus,

    Sen. Herc. Fur. 1075:

    gravis,

    id. ib. 1051:

    servus ad somnum,

    who keeps watch during one's sleep, Curt. 6, 11, 3.—Personified: Somnus, as a divinity, son of Erebus and Nox, Hyg. Fab. praef.; Verg. A. 5, 838; 6, 390; Ov. M. 11, 586, 11, 593; 11, 623 sq.; Stat. Th. 10, 87; Tib. 2, 1, 90 al.—
    B.
    Esp., in reproachful sense, sleep, sloth, drowsiness, inactivity, slumber, idleness, etc.: corde relinquite somnum, Enn. ap. Fest. p. 343 Müll. (Ann. v. 521 Vahl.):

    dediti ventri ac somno,

    Sall. C. 2, 8:

    somno et conviviis et delectationi nati,

    Cic. Sest. 66, 138: somno et luxu pudendus, Tac. H. 2, 90:

    somno indulsit,

    id. A. 16, 19:

    dediti somno ciboque,

    id. G. 15; Vell. 2, 1, 1.—
    II.
    Poet., transf.
    A.
    Night:

    Libra die somnique pares ubi fecerit horas,

    Verg. G. 1, 208; cf. Sil. 3, 200. —
    B.
    Death (mostly with adjj.):

    longus,

    Hor. C. 3, 11, 38:

    componit lumina somno,

    Sil. 5, 529:

    niger,

    id. 7, 633:

    frigidus,

    Val. Fl. 3, 178;

    SO, SOMNO AETERNO SACRVM,

    Inscr. Orell. 4428:

    REQVIESCIT IN SOMNO PACIS,

    ib. 1121.—
    C.
    Of a calm at sea:

    pigro torpebant aequora somno,

    Stat. S. 3, 2, 73:

    imbelli recubant litora somno,

    id. Th. 3, 256. —
    D.
    A dream: exterrita somno, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 37 Vahl.):

    promissa somni,

    Sil. 3, 216.

    Lewis & Short latin dictionary > somnus

См. также в других словарях:

  • conciliare (1) — {{hw}}{{conciliare (1)}{{/hw}}A v. tr.  (io concilio ) 1 Mettere d accordo, in pace: conciliare due avversari; SIN. Accordare, pacificare. 2 Fare venire meno la materia di una controversia | Conciliare una contravvenzione, pagarla immediatamente …   Enciclopedia di italiano

  • conciliare — [dal lat. conciliare, propr. riunire insieme ] (io concìlio, ecc.). ■ v. tr. 1. a. [mettere d accordo, rimettere in pace e sim., due o più persone in contrasto] ▶◀ accordare, pacificare, (non com.) rappaciare, rappacificare, riconciliare.… …   Enciclopedia Italiana

  • conciliare — 1con·ci·lià·re agg. TS eccl. 1a. di un concilio, che si riferisce a un concilio: assemblea conciliare, sessione conciliare | per anton., del Concilio Vaticano II (1962 65): decisioni conciliari sulla riforma della Chiesa 1b. che partecipa a un… …   Dizionario italiano

  • conciliare — conciliare1 pl.m. e f. conciliari …   Dizionario dei sinonimi e contrari

  • conciliare —    (vb.) delectare …   Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani

  • conciliare — A v. tr. 1. mettere d accordo, accordare, amicare, pacificare, appaciare (lett.), calmare, rappacificare, rabbonire, riavvicinare □ accomodare, moderare, mediare, aggiustare, comporre, contemperare CONTR. mettere in lite, creare discordia,… …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • pacem conciliare — index mediate Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • concilier — [ kɔ̃silje ] v. tr. <conjug. : 7> • 1549; lat. conciliare « assembler » 1 ♦ Littér. ou dr. Mettre d accord, amener à s entendre (des personnes divisées d opinion, d intérêt). ⇒ accorder, fam. raccommoder, réconcilier. Concilier les parties… …   Encyclopédie Universelle

  • conciliar — I (Derivado culto del lat. concilium, reunión.) ► adjetivo 1 RELIGIÓN De los concilios: ■ textos conciliares. ► sustantivo masculino 2 RELIGIÓN Persona que asiste a un concilio. II (Del lat. conciliare, unir, asociar.) ► verbo transitivo/… …   Enciclopedia Universal

  • konziliant — sympathisch; umgänglich; nett; liebenswürdig; lieb; ansprechend; reizend * * * kon|zi|li|ant [kɔnts̮i li̯ant] <Adj.> (bildungsspr.): zum Entgegenkommen, zu Zugeständnissen bereit; umgänglich: ein sehr konzilianter Vorgesetzter. Syn …   Universal-Lexikon

  • réconcilier — [ rekɔ̃silje ] v. tr. <conjug. : 7> • v. 1170; lat. reconciliare « remettre en état; rétablir; réconcilier », de conciliare 1 ♦ Liturg. cathol. Réunir (une personne) à l Église. Réconcilier un hérétique. Bénir de nouveau (un lieu saint)… …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»