(auf+und+ab)

I prp üst; 1. “harada” sualına cavab verdikdə (D) halını tələb edir və “üstündə; da/də” kimi tərcümə olunur; die Lampe steht \auf dem Tisch çıraq masanın üstündədir; \auf der Reise yolda; \auf diesem Weg bu yolla, beləliklə; \auf der Universität universitetdə; ◊ \auf der Stelle dərhal, yerindəcə; 2. haraya sualına cavab verdikdə (A) tələb edir; ich lege die Lampe \auf den Tisch çırağı masanın üstünə qoyuram; 3. “səmt, istiqamət” bildirir; \auf … zu doğru; er lief \auf das Haus zu o, evə doğru qaçdı; \auf die Post gehen poçta getmək; 4. çeşidli münasibətlər bildirir; \auf die Bitte … (G) kiminsə xahişinə görə; \auf den ersten Blick ilk baxışdan; \auf azerbaidshanicsch azərbaycanca; \auf diese Weise bu üsulla, bu cür; \auf jeden Fall hər halda; \auf Wunsch arzuya, xahişə görə; sich \auf etw. verstehen bir şeydən başı çıxmaq; sich \auf etw. freuen qabaqcadan sevinmək; \auf ein Jahr bir ilə; \aufs beste olduqca yaxşı; bis \auf dich səndən başqa; ein Viertel \auf eins birə onbeş dəqiqə işləmiş; \auf Wiedersehen xudahafiz!, sağ olun!; \auf ihr Wohl! sizin sağlığınıza!; das liegt \auf der Hand bu aydındır; das hat nichts \auf sich eybi yoxdur; \aufs neue yenidən; \auf einmal birdən; II adv yuxarıya, oraya; von … \auf dan / dən; von klein \auf uşaqlıqdan; \auf und ab dala-qabağa, irəligeri, yuxarı-aşağı; \auf sein 1. ayaq üstdə olmaq; 2. açıq olmaq; ich fand ihn \auf mən gələndə o, ayaq üstdə idi (yerindən durmuşdu); die Tür ist \auf qapı açıqdır; III cj \auf daß… ötrü; IV int: \auf! qalx!

prp (D) -dan, -dən; \ab heute, von heute \ab bu gündən, bu gündən etibarən; \ab28 Mai mayın 28-dən; auf und \ab dalaqabağa, aşağı-yuxarı; \ab und an, \ab und zu, bəzən, hərdən; Gewehr \ab! hərb. Endir! (silahı); Hut \ab! Papağı götürün!; weit \ab von … -dan, -dən uzaq; der Knopf ist \ab düymə qopub

I vt 1. açmaq; 2. məc. nəyinsə çölünü düzəltmək; Il sich \aufmachen 1. açılmaq; 2. yola hazırlaşmaq, yığışmaq; sich auf und davonmachen qoyub qaçmaq

adv bundan, bu barədə, bu haqda; \davon ist nicht die Rede söhbət bu barədə deyil; ◊ er ist auf und \davon o, yox olub (qaçıb)

I a 1. alçaq, aşağı; 2. məc. alçaq, rəzil; II adv 1. aşağı; auf und \nieder yuxarı-aşağı; irəliyə-geriyə; 2. rədd olsun!; məhv olsun! \nieder mit den Kriegshetzern! məhv olsun müharibə qızışdıranlar! nieder-: präf: aşağıya doğru istiqamət bildirir: niederblicken aşağı baxmaq

m (1*) 1. anat. ayaq; 2. ayaq, qıç (masa və s.) Gewehr bei \Fuß! hərb. ayağa al!; auf / mit bloßen Füßen ayaqyalın; stehenden \Fußes 1) o saat, o dəqiqə, dərhal; 2) ayaq üstdə; (festen) \Fuß fassen ayaqları üstdə möhkəm durmaq; auf freien \Fuß setzen azad etmək; auf großem \Fuß(e) leben varlı həyat keçirmək; auf eigenen Füßen stehen* müstəqil olmaq; mit j-m auf gutem \Fuß stehen* kimləsə yaxşı münasibətdə olmaq; j-m Füße machen kimisə qovmaq; sich die Füße ablaufen* gəzməkdən yorulmaq; zu \Fuß piyada; das hat Hand und \Fuß bu diqqətəlayiqdir (dəyərlidir); das hat weder Hand noch \Fuß bu heç nəyə yaramır; sich mit Händen und Füsen gegen etw. wehren var gücü ilə özünü müdafiə etmək; 3. ətək, yamac (dağda); 4. bölgü (şeirdə); 5. inv fut (ölçü); ◊ auf dem \Fuß(e) folgen dalınca getmək

f (10) 1. cins; növ; nəsil; wenn sie der \Art sind, wie… əgər onlar da bunlar kimidirsə; von der \Art bu cür, bu tipli; 2. üsul, qayda; auf diese \Art (und Weise) bu üsulla; auf jede \Art und Weise hər cür, hansı üsulla olursa olsun; auf eigene \Art özü bilən kimi, istədiyi kimi; das ist gar keine \Art (und Weise) bu yaramaz; bu, heç cür olmaz; aus der \Art schlagen nəsli pozulmaq, cırlaşmaq

m (1*) 1. baş; den \Kopf oben behalten* 1) başını dik tutmaq; 2) məc. ruhdan düşməmək; den \Kopf hängen lassen* məc. ruhdan düşmək; er weiß nicht, wo ihm der \Kopf steht o, başını itirib; ◊ das will ihm nicht in den \Kopf məc. bu onun başına girmir; er ist nicht auf den \Kopf gefallen məc. o, axmaq deyil; der \Kopf steht ihm nicht recht məc. o özündə deyil; j-m den \Kopf warm machen məc. kimisə qızışdırmaq; j-m den \Kopf waschen* kimisə danlaqdan keçirmək; j-m etw. auf den \Kopf zusagen məc. kimisə təqsirləndirmək; j-m über den \Kopf wachsen* məc. kimisə ötüb keçmək (birlikdə); j-m den \Kopf zurechtrücken məc. kiminsə başına ağıl qoymaq; die Köpfe zusammenstecken məc. pıçıldaşmaq; alles auf den \Kopf stellen hər şeyi alt-üst etmək; sich (D) die Augen aus dem \Kopfe sehen məc. gözlərini xarab etmək (çox işləməkdən); mit bloßem \Kopfe açıq başla, başıaçıq; Hals über \Kopf çox iti, çox cəld; die Hände über dem \Kopfe zusammenschlagen* əllərini başı üstündə çarpazlamaq; 2. ağıl, zehin, dərrakə, idrak; ein klarer \Kopf ağıllı baş, aydın fikirləşən; im \Kopf(e) fikrində, ağlında; die führenden / leitenden Köpfe einer Idee hansısa ideyanın baniləri; er hat einen offenen \Kopf o, aydın fikirləşən adamdır; den \Kopf verlieren* məc. başını itirmək; çaşmaq; aus dem \Kopfe əzbər, əzbərdən; etw. im \Kopfe behalten* nəyisə yadda saxlamaq; er ist nicht richtig im \Kopfe onun ağılı özündə deyil; etw. geht mir durch den \Kopf ağlıma bir şey gəldi, yadıma bir şey düşdü; 3. baş, həyat; seinen \Kopf aufs Spiel setzen həyatı ilə risk etmək; \Kopf und Kragen kosten məc. baha başa gəlmək, baha oturmaq; es gilt den \Kopf, es geht an \Kopf und Kragen burada başınla (həyatınla) risk edirsən; den \Kopf hergeben müssen* cəfasını çəkmək; başını qurban vermək; 4. bot. papaq (göbələkdə); baş (kələm); 5.: \Kopf einer Zeituug məc. başlıq (qəzetdə); ◊ j-m eine Beleidigung an den \Kopf werfen* kimisə təhqir etmək, ; etw. auf seinen eigenen \Kopf tun* nəyisə özbaşına etmək; auf seinem \Kopf(e) bestehen* / beharren / verbleiben* dediyindən dönməmək, inad etmək; sich (D) etw. in den \Kopf setzen məc. beyninə yerləşdirmək (özünün); bei meinem \Kopf! başıma and olsun!, başım haqqı!; j-n vor den \Kopf stoßen* kiminsə xətrinə dəymək; kimisə bərk həyəcanlandırmaq; kimisə itələmək; ein Brett vor dem \Kopfe haben dan. dardüşüncəli (axmaq) olmaq

m (7) oh. pl 1. torpaq; yer; der Grund und \Boden torpaq yeri; auf fremdem \Boden özgə torpağında; zu \Boden fallen yerə düşmək/yıxılmaq; zu \Boden schlagen düşməni zərbə ilə yıxmaq; die Augen zu \Boden schlagen gözlərini yerə dikmək; 2. dib; döşəmə; məc. əsas; auf dem (am) \Boden döşəmədə; bis auf den \Boden dibinəcən; 3. çardaq; ◊ in Grund und \Boden əsaslı surətdə, tamamilə

adv ora, o tərəfə, o yana; … səmtə; nach dieser Seite \hin bu istiqamətdə; \hin und her ora-bura, o tərəf-bu tərəfə; o yan-bu yana \hin und wieder bəzən, hərdən, arabir; wo willst du denn \hin? hara getmək istəyirsən?; auf Ihre Bitte \hin xahişinizə cavab olaraq; \hinsein keçib getmək; korlanmaq, xarab olmaq; itib getmək, məhv olmaq; auf … \hin, darauf \hin … … dalınca, … sonra, … görə; auf die Gefahr \hin risk edərək

pron indef m (həmç. m ein jeder, f (eine) jede, n (ein) jedes) hər kəs, hər kim, hər bir; jeden Tag hər gün; \jeder einzelne hər biri ayrılıqda; \jeder beliebige hər yetən; auf jede Art und Weise hər vasitə ilə, cürbəcür yollarla; zu \jeder Zelt / Stunde hər vaxt; auf jeden Fall hər ehtimala qarşı, ehtiyat üçün; in jedem Fall hər halda; alle und jede, all(es) und jedes istisnasız olaraq hamı, hamı bir nəfər kimi

m (1) 1. daş; ◊ der \Stein kommt ins Rollen iş artıq yoluna düşüb, iş irəliləyir; wie ein Tropfen auf einen heißen \Stein ≅ dənizdə bir damla kimi; keinen \Stein auf dem andern lassen* daşı-daş üstündə qoymamaq; der \Stein der Weisen iksir; über Stock und \Stein çaparaq, cəld; bei j-m einen \Stein im Brett haben dan. kiminsə yanında hörməti olmaq; \Stein und Bein schwören* and içərək inandırmaq; j--m \Steine in den Weg legen kiməsə əngəl törətmək; 2. çəyirdək (meyvədə); 3. dama daşı (oyunda)

n (2) 1. ayaq (pəncəyə qədər); əşyanın ayağı; j-n auf die \Beine bringen kimisə sağaltmaq; məc. kömək etmək; wieder auf die \Beine kommen sağalmaq; sich auf die \Beine machen yola düşmək; j-m ein \Bein stellen kiməsə badalaq vurmaq; auf eigenen \Beinen stehen heç kəsdən asılı olmamaq; ◊ sich die \Beine in den Leib stehen ayaq üstə durmaqdan yorulmaq; 2. sümük; durch Mark und \Bein gehen iliyinə qədər islanmaq

I m (1) 1. yıxılma, düşmə; zu \Fall(e) kommen* düşmək; zu \Fall(e) bringen* 1) vurub yıxmaq; 2) yıxmaq; 3) məc. qızı tovlamaq (yoldan) çıxarmaq; 2. iş (məhkəmə); hadisə, qəziyyə; auf jedem \Fall hər halda; auf alle Fälle \Fall hər ehtimala qarşı; von \Fall zu \Fall təsadüfdən-təsadüfə; auf keinen \Fall heç bir vəchlə; besten \Fall(e)s ən yaxşı halda; im \Fall(e), daß …, für den \Fall, daß … işdir, əgər … olarsa; gesetzt den \Fall, daß … tutaq ki…; ist das der \Fall əgər bu belədirsə; das war aber nicht der \Fall ancaq bu olmamışdır; das ist der \Fall bu belədir; (das ist) ganz mein \Fall bu mənim zövqümə uyğundur. 3. qram. hal; 4. eniş, yamac; 5. məd. bol filiz yatağı; 6. şəlalə; 7. oh. pl azalma, düşmə, aşağı salma, aşağı salınma; 8. heyvan tələfatı; ◊ auf Knall und \Fall birdən, gözlənilmədən

II n (13) dəniz. fal (gəmilərdə yelkənlərin siqnal bayrağını qaldırmaq üçün ip)

f (3) 1. əl; die äußere \Hand əlin üstü; die flache / innere / platte \Hand əlinin içi; die geballte / geschlossene \Hand yumruq; die hohle \Hand ovuc; eine glückliche \Hand düşərli (yüngül) əl; eine glückliche \Hand haben düşərli (yüngül) əli olmaq; er hat keine glückliche \Hand onun əli ağırdır; eine freie \Hand haben bir əli bir başı olmaq, sərbəst hərəkət imkanına malik olmaq; eine offene / milde \Hand haben əliaçıq olmaq; j-m freie \Hand lassen kiminsə əl-qolunu açmaq; linker \Hand sola, sol tərəfə; rechter \Hand sağa, sağ tərəfə; saubere Hände haben əldən təmiz olmaq; von\Handzu\Hand əldən-ələ; an der \Hand əlindən; an der \Hand eines Lehrers məc. müəllimin rəhbərliyi altında; \Handin\Hand 1) əl-ələ, birgə; 2) məc. dostcasına; etw. bei der \Hand haben əlinin altında olmaq; er ist mit der Antwort gleich bei der \Hand məc. o, söz üçün məəttəl qalan deyil, söz üçün cibə girmir; unter der \Hand 3) lap yaxında, əlinin altında; 2. əl altınca, xəlvəti; zu Händen şəxsən əlinə (özünə), die \Hand anlegen (an A) məc. başlamaq, girişmək (nəyəsə); əli olmaq (nədəsə); (die) letzte \Hand an etw. legen nəyisə qurtarmaq, başa çatdırmaq; die \Hand an sich legen özünü öldürmək; die \Hand geben* auf etw. bir şeyə zamin olmaq; 3. məc. xətt; das ist nicht meine \Hand bu mənim xəttim deyil; ◊ j-m die Hände binden kiminsə əl-qolunu bağlamaq;\Hand aufs Herz! ürəyini buz kimi saxla!; meine \Hand darau! Söz verirəm! And içirəm!; kurzer \Hand 1) müxtəsəri, sözün qısası; 2) rəsmiyyətsiz; 3) mərasimsiz; freie \Hand haben sərbəst hərəkət etmək, sərbəst olmaq; seine \Hand von j-m abziehen / zurückziehen əlini kiminsə üstündən götürmək; j-m an die \Hand gehen* kiməsə kömək etmək; es liegt auf der (flachen, platten) \Hand bu aydındır; j-m auf die Hände sehen* kiməsə göz yetirmək; das läßt sich mit Händen greifen* tam aydındır; auf eigene \Hand özbaşına, öz məsuliyyəti altında; die Arbeit geht leicht von der \Hand iş yaxşı gedir; die \Hand im Spiele haben bir işdə əli olmaq, bir işlə əlaqəsi olmaq; das hat \Hand und Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmışdır (realdır); das hat weder \Hand noch Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmamışdır/real/ağlabatan deyil; alle Hände voll (zu tun*) haben işi çox olmaq; işi başından aşmaq; die Hände von etw. lassen* nədənsə əl çəkmək; weder \Hand noch Fuß rühren əlini ağdan-qaraya vurmamaq; nicht die \Hand vor den Augen sehen* göz-gözü görməmək, çox qaranlıq olmaq; aus freier \Hand verkaufen istənilən qiymətə satmaq; von der \Hand in den Mund leben güc-bəla ilə dolanmaq, özünü çətinliklə dolandırmaq; die Beine in die Hände nehmen* dan. qaçmaq, əkilmək; das Herz in die Hände nehmen* cürətlənmək, ürəklənmək; von langer \Hand (her) çoxdan bəri; von der \Hand weisen* rədd etmək, qəbul etməmək; von der \Hand hələlik, əvvəlcədən; zur \Hand sein işə yaramaq, yararlı olmaq

I prp (A) ətrafında, yaxın; \um fünf Uhr saat 5-də; \um so besser daha yaxşı; \um … willen … xatirinə, … üzündən / ucbatından, … görə; \um nichts und wider nichts nahaq yerə, heç nə üstündə; eins \um das andere dalbadal, sıra ilə; \um keinen Preis heç bir vəchlə; \um diese Zeit bu vaxta yaxın; bu vaxt (zaman); \um ein Vielfaches xeyli; ich weiß \um die Sache bu işdən xəbərim var; er war dauernd \um uns herum o həmişə bizimlə olardı; das Um und Auf mövcudiyyət; II cj: \um … zu (+inf) müəyyən bir işi görmək üçün; um Ihnen zu beweisen, daß … Sizə sübut etmək üçün ki …; III adv ətrafda, ətrafında; \um und \um hər tərəfdən; tamamilə; die Zeit ist \um vaxt qurtardı

I f (10) səkkizlik, səkkiz

II f oh. pl diqqət, ehtiyatlılıq; etw. ausser aller \Acht lassen nəyisə tam nəzərdən (diqqətdən) qaçırmaq; auf etw. (A) nicht die mindeste \Acht geben auf etw. (A), jn nicht die geringste \Acht geben / haben kiməsə, nəyəsə qəti diqqət yetirməmək (fikir verməmək)

III f oh. pl köhn. qəzəb; qanundankənar elan edilmə; sürgün etmə; er wurde in \Acht und Bann getan yaxud über ihn wurde die \Acht verhängt / audgesprochen, er wurde in die \Acht erklärt tar. o, qanun xaricində elan edilmişdi; məc. hamı ondan üz döndərmişdi

a (comp größer; superl größte) 1. böyük, uca (boyda); böyümüş; \großer Buchstabe \groß baş hərf; sie ist 1,56 m \groß onun boyu 1,56 m-dir; so \groß wie… … hündürlüyündə; 2. böyük; nəcib; im \großen geniş dairədə; im \großen und ganzen ümumiyyətlə; ◊ \große Augen machen gözlərini bərəltmək; heyran qalmaq, təəccüb etmək; das \große Maul haben ağzını Allah yoluna qoymaq; \große Stücke auf j-n halten kiminsə barəsində yüksək fikirdə olmaq; auf \großem Fuße leben firavan həyat sürmək; was ist da noch \groß zu tun? orada görüləsi nə böyük iş var?

m (1*) 1. dib; 2. yer, torpaq; 3. dərə, vadi; 4. fon, mühit; 5. özül, zəmin, əsas; məc. səbəb; etw. zu \Grunde / zurgunde legen nəyinsə əsasını qoymaq; zu \Grunde liegen nəyinsə əsasını təşkil etmək; ohne \Grund nahaq, əbəs; ◊ \Grund und Boden torpaq, torpaq mülkü; auf dem \Grunde des Meeres dənizin dibində; aus diesem \Grunde bu səbəbdən; auf den \Grund einer Sache gehen nəyisə əsaslı araşdırmaq (tədqiq etmək); işin əsasını axtarmaq; aus welchem \Grunde? nəyə əsasən, nə səbəbə görə?, hansı səbəbdən?; im \Grunde genommen əslində; von \Grund aus əsaslı surətdə; zu \Grunde gehen məhv olmaq

f (3) 1. dəri (insanda); bis auf die \Haut durchnäßt sein dan. təpədən dırnağa kimi islanmaq; mit heiler \Haut davkonkommen* məc. canını yaxşı qurtarmaq; 2. dəri; qabıq; seine \Haut abwerfen* / abstreifen qabıqdan çıxmaq; 3. nazik pərdə, qaysaq; ehrliche \Haut düz adam; auf der faulen \Haut liegen* tənbəllik etmək; sich seiner \Haut wehren özünü müdafiə etmək, qorunmaq; mit \Haut und Haar bütünlüklə, təpədəndırnağa; seine \Haut zu Markte tragen* təhlükəyə uğramaq; həyatını təhlükə altına salmaq; ◊ j-m die \Haut über die Ohren ziehen* dan. kiminsə gönünü soymaq, kiminsə var-yoxunu əlindən almaq