-
1 nivel
livello -
2 level
nivel -
3 poziom
nivel -
4 water
['wotë:] n.,v. -n 1. ujë; it won't hold water rrjedh, nuk e mban ujët; under the water nën ujë. 2. hapësirë ujore. 3. pl. ujëra territoriale; in Albanian waters në ujërat territoriale të Shqipërisë. 4. pl. ujëra termale; take the waters a) pi ujë mineral; b) bëj banja termale. 5. baticë; zbaticë; high/low water baticë; zbaticë. 6. lëng, ujë; rose water ujë trëndafili. 7. ujë e hollë, urinë; make/pass water bëj ujët 8. mjek. ujëra (të gruas që lind); her waters broke i plasën ujërat. 9. mjek. ujë; water on the knee/on the brain ujë në gju; ujë në kokë, hidrocefali. 10. ujëra, kthjelltësi (e gurit të çmuar). 11. fin. aksione (të reja) të pambuluara.● back water a) i jap mbrapsht (varkës); b) fig. tërhiqem; by water me rrugë ujore, me anije; hold water / fig. qëndron (argumenti etj); keep one's head above water fig. dal mbi ujë, shpëtoj nga belaja; like water ujë, lumë, përrua (derdhet); make water a) bëj ujët, urinoj, shurroj; b) det. fut ujë (anija); of the first water a) i cilësisë/i shkallës më të lartë, i përkryer; b) i mbaruar, me vulë; throw/pour cold water on frenoj, dekurajoj; tread water bëj not qeni.- v 1. loton (syri). 2. shkon goja lëng: it made my mouth water më bëri të më shkonte goja lëng. 3. ujis. 4. i jap të pijë (kafshës). 5. holloj me ujë (qumështin, verën etj). 6. tekst. ndris, i krijoj tallaze; watered silk mëndafsh me tallaze. 7. lag (lumi një territor etj). 8. det. furnizohet me ujë (anija). 9. pi ujë (kafsha). 10. fin. shtoj numrin e aksioneve artificialisht. [ Chemical formula Formula kimike: H2O]● water down ['wotë: daun] a) holloj me ujë (qumështin etj); b) fig. sheqeros, zbukuroj (një histori); c) fig. zbus, dobësoj (efektin)● water bucket ['wotë: 'bakit] kovë uji● water bailiff ['wotë: beilif] n. rojtar ujërash (kundër peshkimit të paligjshëm)● water bed ['wotë: bed] n. dyshek me ujë● water bird ['wotë: bë:d] n. zog uji● water biscuit ['wotë: 'biskit] n. biskotë me qumësht● water blister ['wotë: 'blistë:] n. mjek. flluskë, fshikë● waterborne ['wotë:bo:n] adj 1. notues, pluskues. 2. i transportuar me rrugë ujore. 3. me prejardhje nga ujët (sëmundje) ( also. water-borne)● water bottle ['wotë:'botël] n 1. shishe plastike. 2. pagure. 3. calik uji● water butt ['wotë: bat] n. sternë (për ujët e shiut)● Water Carrier ['wotë: 'kærië:] n. astr. Ujori, Shtëmbari (yllësi)● water carrier ['wotë: 'kærië:] n 1. ujëmbartës. 2. bidon uji● water cart ['wotë: ka:t] n 1. makinë uji, rnakinë për larjen e rrugeve. 2. makinë e shitësit të ujit● water chestnut ['wotë: 'çestnat, 'çestnët] n. gështenjë uji● water clock ['wotë: klok] n. orë me ujë● water closet ['wotë: 'klozit] n 1. banjë, nevojtore, WC. 2. vaskë WC-je● water colo ( u) r ['wotë: kalë:] n 1. bojë uji. 2. pikturë me bojëra uji, akuarel● water-colo ( u) r ['wotë:kalë:] adj. me bojëra uji● water-cooled ['wotë:ku:ld] adj. me ftohje me ujë (motor etj)● water cure ['wotë: kjuë:] hidroterapi● water-drop ['wotë: drop] n. lot; një pikë uji● watercourse ['wotë:ko:s] n 1. rrjedhë; vijë uji; përrua; lumë. 2. shtrat (lumi); kanal● watercress ['wotërkres] n. bot. lakërishtë● water dog ['wotër dog] n 1. zagar për kënetë. 2. gj.fol. njeri i rrahur me detin, detar i vjetër; notar● watered ['woti:d] adj 1. i holluar me ujë (qumësht etj). 2. me tallaze (mëndafsh). 3. e ngopur me ujë (kafsha para peshimit). 4. fin. aksione të fryra, aksione të pambuluara● waterfall ['wotë:fo:l] n. ujëvarë● waterfree ['wotë:fri:] adj. kim. pa ujë, anhidër● waterfront ['wotë:frant] n 1. skelë. 2. buzë e ujit● Watergate ['wotë:geit] n. portë, shluzë● water glass ['wotë:gla:s] n 1. kupë, gotë qelqi. 1. silikat natriumi/ kaliumi● water hole ['wotë:hëul] n. grope me ujë; pellg● watering can ['wotëring cæn] n. ujitëse● watering place ['wotëring pleis] n 1. vend ku pinë ujë kafshët. 2. gj.fol. pijetore, tavernë. 3. Br. llixha, vend me ujëra termale. 4. Br. vend pushimi buzë detit● watering pot ['wotëring pot] n. ujitëse● water heater ['wotë: hi:të:(r] n. ujëngrohës● water ice ['wotë: pla:ntl] n. akullore me fruta● water jacket ['wotë: 'xhækit] n. aut. këmishë uji● water jump ['wotë: xhamp] n. përrua; lumë● water level ['wotë: 'levël] n 1. sipërfaqe ujore. 2. aut. nivel i ujit (në radiator). 3. thellësi e tokës së ngopur me ujë, nivel i mbledhjes së ujit● water lily ['wotë: lili] n. zambak uji● waterline ['wotë:lain] n. det. 1. vijë lundrimi (e anijes). 2. vijë e nivelit maksimal të ujit (të lumit, baticës) ( also water line)● waterlogged ['wotë:logd] adj 1. i nginjur me ujë (dru). 2. e mbushur me ujë (këpucë, varkë). 3. i mbytur në ujë, i përmbytur (vend, tokë)● water main ['wotë: mein] n. qyngj kryesor● waterman ['wotë:.men] n 1. varkar; qiradhënës varkash. 2. rremtar● watermark ['wotë:ma:k] n 1. ujëra, vizatim i padukshëm (në kartëmonedha etj). 2. vijë e nivelit maksimal të ujit (të lumit, baticës)● watermelon ['wotë:melën] n. shalqi● water meter ['wotë: 'mi:të:(r)] n. sahat uji, kontator uji● water mill ['wotë: mil] n. mulli me ujë● water nymph ['wotë: nimf] n. mit. floçkë, najadë, nuse e ujërave● water parting ['wotë: 'pa:ting] n. kurriz ujëndarës● water pipe ['wotë: 'paip] n 1. tub uji. 2. nargjile● water pistol ['wotë: 'pistël] n. revole me ujë (lodër)● water plant ['wotë: pla:ntl] n. algë leshterik● water point ['wotë: pointl] n. qendër e furnizimit me ujë● water polo ['wotë: 'pëulëu] n. sport. vaterpol● water power ['wotë: 'pauë:(r)] n 1. energji hidraulike. 2. ujëvarë● water puddle ['wotë: 'padl] n. Llogaçe● waterproof ['wotë:pru:f] adj.,n.,v. -adj. kundër ujit, i papërshkueshëm nga uji; hermetik /-n 1. material i papërshkueshëm nga uji. 2. Br. mushama, pardesy /-vt. bëj të papërshkueshëm nga uji● water rate ['wotë: reit] n. Br. taksë uji● water-repellent ['wotë: ri'pelënt] adj. i qëndrueshëm ndaj ujit● water-resistant ['wotë: rizistënt] adj. i qëndrueshëm ndaj ujit● waterlog ['wotë:log] v. mbush me ujë, përmbyt● waterscape ['wotërskeip] n. pamje deti● waterside ['wotë:said] n., adj. -n. buzë uji; breg liqeni; breg lumi; bregdet /-adj. buzë ujit (park); bregujëse (bimë)● water service ['wotë: 'së:vis] n. furnizim me ujë● water-ski ['wotë:ski:] vi. bëj ski mbi ujë● water-skiing ['wotë:skiing] n. sport. ski mbi ujë● water snake ['wotë: sneik] n. gjarpër uji● water softener ['wotë: 'softë:(r):] zbutës uji● water-soluble ['wotë: 'saljëbl / 'soljubël] adj. që shkrihet në ujë● water supply ['wotë: së'plai] n 1. furnizim me ujë. 2. rezervë uji (për udhëtim)● water system ['wotë: 'sistëm] n. lumë dhe mëngët; furnizim me ujë● water tap ['wotë: tæp] n. rubinet● water table ['wotë: 'teibël] n. thellësi e ujit nëntokësor● water tank ['wotë: tænk] cisternë, rezervuar uji● water the flowers ['wotë: dhë flauë:(r] v. lag lulet, ujis lulet● watertight ['wotë:tait] i papërshkueshëm nga uji. 2. fig. i plotë, i përkryer, i patëmetë● water tower ['wotë: 'tauë:(r)] n. kullë uji● water vole ['wotë: vëul] mi uji● water wag(g)on ['wotë: 'wægën] n. autocisternë● waterway ['wotë:wei] lumë/kanal i lundrueshëm● waterwheel ['wotë:wi:l] n. rrotë hidraulike● waterworks ['wotë:wë:ks] n 1. sistem fumizimi me ujë. 2. stacion pompimi. 3. zhrg. shpërthim lotësh; turn on the waterworks më plasin lotët; have something wrong with one's waterworks kam probleme me fshikëzën e urines● watery ['wotëri] adj 1. i ujshëm, me ujë. 2. i qullët. 3. i përlotur (sy). 4. i hollë, i holluar (me ujë). 5. fig. i zbetë, i dobët* * *ujë -
5 u
u, U [ju:] n. u, U germa e njëzetenjëtë e alfabetit anglez● U [ju:] n.,adj. Br. -n. kin. (shkurtim për universal) për publikun e gjerë; U film film për publikun e gjerë/për të gjitha moshat etj./- adj.,gj.foi. (shkurtim për upper-class) i ngritur, me nivel; it's not very U to... nuk është fort me nivel/shik të...; non-U i rëndomtë● U n. kim. shkurtim për uranium● U-bend ['ju:bend] n 1. bërryl (tubi). 2. bërryl, kthesë U -
6 water level
['wotë: 'levël] n 1. sipërfaqe ujore. 2. aut. nivel i ujit (në radiator). 3. thellësi e tokës së ngopur me ujë, nivel i mbledhjes së ujit -
7 academic
[ækë'demik] adj., n. - adj 1. akademik; academic year vit akademik. 2. letrar, klasik (lëndë mësimore). 3. teorik, pa zbatime praktike; the issue is purely academic kjo është thjesht një çështë teorike- n. 1. kërkues; dijetar. 2. pedagog univerziteti. 3. pl. studime● academic advisor [ækë'demik ëd'vaizë:] n. amer. këshilltar për studimet● academic dean [ækë'demik di:n] n. amer. dekan fakulteti● academic freedom [ækë'demik 'fri:dëm] n. liri e arsimit● academic rank [ækë'demik rænk] n. gradë shkencore● academic standards [ækë'demik 'stændë:(r)d] n. nivel shkollor● academic staff [ækë'demik sta:f] trupi mësimor (pedagogjik), tërësia e arsimtarëve të një shkolle; të një fakulteti etj● academic year [ækë'demik jië:] vit akademik* * *akademik -
8 average
● on an/ the average mesatarisht● below/above the average nën /mbi mesataren- vt. 1. nxjerr/gjej mesataren. 2. arrij si mesatare● the rainfall averages 900 mm a year reshjet arrijnë 900 mm në vit● average out a) i bie mesatarisht; b) ndaj mesatarisht* * *mesatare -
9 beneath
* * *përposhtë -
10 class
class [kla:s] n.,v. -n. klasë, lloj. 2.. klasë (nxënësish). 3. orë mësimi. 4. klasë shoqërore; the middle class klasa e mesme. 5. usht. klasë, brez rekrutësh. 6. cilësi; nivel, klas; first class klasi i parë. 7. elegance, stil; a player with class lojtar elegant. 8. biol. klasë, lloj, kategori. 9. attr. klasor; grupi /-vt. fus në një kategori, klasifikoj● class action suit [kla:s 'ækshën su:t] n. drejt. padi kolektive/ne grup● class bias [kla:s 'baiës] n. paragjykime klasore● class book [kla:s buk] n. libër mësimi (shkolle)● classbook ['klas:buk] n. regjistër (i klasës)● class consciousness [kla:s 'kënshësnis] n. ndërgjegje klasore● class distinction [kla:s dis'tinkshën] n. dallim klasor● class-fellow ['kla:sfelou] n. shok klase● class list [kla:s list] n. listë emërore e nxënësve të një klase● classmate ['kla:smeit] n. shok klase● class president [kla:s 'presidënt] n. amer. kujdestar klase● classroom ['kla:sru:m] n. klasë (shkolle)● class society [kla:s së'sajëti] n. shoqëri me klasa● class struggle [kla:s 'stragël] n. luftë klasash● classy ['klæsi] adj. zhrg. i klasit, i stilittë lartë● class teacher [kla:s 'ti:çë:] n. Br. mësues kryesor i klasës* * *klasë -
11 computer
[këm'pju:të:] n 1. makinë llogaritëse; kompjuter, ordinator. 2. llogaritës, njehsues (person)- Kompjuteri është pajisje elektronike shumë e ndërlikuar që shërben për regjistrimin, transmetimin dhe përpunimin e informatave që mund të manifestohen si llogaritje, udhëheqje të proceseve, përpunim i tekstit, të dhënave të ndryshme si dhe për përdorime më të përgjithëshme. Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( hardware - pjesë fizike e tij) dhe softuer ( software - programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.● Hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.● Softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.)Zhvillimi historik i kompjuterit- Njeriu gjithmon ka tentuar të zgjidhë edhe problemet monotone, të vështira dhe të papërshtatshme. Gjatë zgjidhjeve të këtyre problemeve ka hasur në punë të vështira fizike, prandaj, çdo here ka tentuar që të liroj veten nga këta punë duke menduar makina të lloj-llojshme. Një makinë e këtyllë për lehtësimin e llogaritjeve aritmetike është makina e quajtur Abacus për të cilën dihet se është në përdorim prej para 5000 vjetëve. Kjo makinë i ngjanë numratores së sotme të cilën e përdorin nxënësit në klasë të pare dhe njihet si zanafilla e kompjuterëve të sotëm. Prej kohës së zbulimit të Abacusit e deri në shekullin 17 historia e zhvillimit të kompjuterëve nuk posedon të dhëna për ndonjë lëvizje në rrugën e zhvillimit të kompjuterëve.- Gjatë shekullit 17, respektivisht në vitin 1614 matematikani skocez J. Napier zbulon logaritmet dhe në vtin 1622 W. Oughtred ndërton kompjuterin (makinën) logaritmik cirkular për llogaritjen e logaritmeve.- Në vitin 1649 Blaise Pascal ndërton makinën mekanike për kryerjen e operacioneve aritmetike. Makina e Pascalit është e ndërtuar prej disa dhëmbëzorëve të cilët në lëvizje vendohen mekanikisht (me dorë). Ideja e konstruktimit të një makine-kalkulatori (kalkulator quhet makina e cila kryen operacionet aritmetike) ka qenë lehtësimi i punës së të atit të tij i cili ka qenë puntor i tatimeve (mbledhës i tatimeve) dhe ka patur nevojë për shumë llogaritje.- Në vitin 1672 G.W. Laibniz në Pariz projekton kalkulatorin mekanik më të përsosur nga dy të parët i cili me sukse do t'i kryej katër operacionet elementare aritmetike. Kufizimi në realizimin konkret të këtij kalkulatori ka qenë teknologjia e dobët e asaj kohe prandaj ky projekt ka ngelur i pa realizuar. Është interesant të përmendet se Laibnitz ka qenë pioneri i parë në hulumtimin e sistemit binar i cili përdoret në ndërtimin e kompjuterëve të sotëm. Gjatë 150viteve në vazhdim të gjithë tentimet për zhvillimin e kalkulatorëve kanë qenë të inspiruar nga kalkulatori i Laibnitzit.- Në vitin 1822 Anglezi Charles Babbage paraqet projekt të një kalkulatori krejtësisht të ndryshëm i dedikuar për llogaritjen e tabelave për funksione të caktuara. Projekti i këtillë do të finansoheshe nga qeveria Angleze e asaj kohe dhe do të përdoreshe për llogaritjen e tabelave për navigacionin detar. Për shkak të kompleksitetit dhe kushteve financiare e teknologjike ky projekt nuk u krye, në vitin 1842 definitivisht projekti u ndërpre. Makinën e këtillë Babbage e quajti makina diferenciale. Projektin e makinës diferenciale me sukse e realizuan Suedezët në vitin 1854 nën udhëheqen e P. G. Scheutza (duke i zbatuar sqarimet dhe vërejtjet e dhëna nga Babbage në 7000 faqe të shkruara) dhe makina e fituar nën pogon mekanik me sukse i llogariti tabelat (për 80 orë ka logarit 10000 logaritme).- Në vitin 1835 Babbage erdhi në idenë e konstruktimit të një makine programabile me funksionet që i kanë kompjuterët e tanishëm (me njësinë aritmetike-logjike, memorjen, etj.). Makinën e këtillë e quajti makina analitike. Për shkak të krizave finaciare dhe të vështirësive teknologjike kjo makinë ngeli vetëm në fazën e projektimit në letër por dha një inpuls të fuqishëm në zhvillimin e kompjuterëve të mëtutjeshëm.- Koha moderne fillon me përdorimin e energjisë elektrike në makinat për llogaritje. Në vitin 1884 emigranti gjerman në Amerikë Herman Holerith patenton makinën e pare elektrike e cila do të mund të rendit (sortoj) kartelat e shpuara me të dhënat për banorët e Amerikës. Makina e Holerithit në lëvizje vendoheshte me ndihmën e baterive. Qëllimi i kësaj makine ishte renditja e kartelave me të dhënat e banorëve të Amerikës të regjistruar në vitin 1890. Holerithi ishte inzhenier dhe punonte në institutin e statistikës, problem në atë kohë ishte përpunimi statistikor i të dhënave. Kështu regjistrimi statistikor në teren zgjatë disa muaj ndërsa përpunimi zgjate disa vjetë por bile edhe dhjetra vjetë dhe kur të dhënat përpunoheshin rezultatet e fituara ishin të vjetëruara (sepse regjistrimi statistikor zakonisht bëhet çdo 10 vjetë). Qeveria e asaj kohe shpall konkurs për përpunimin automatik të të dhënave me qëllim të përshpejtimit të përpunimit. Holerithi pasi punonte në institutin ku bëheshte përpunimi i të dhënave të këtylla, e njihte problemin dhe për këtë qëllim patentoi makinën e tij. Kështu me ndihmën e 56 makinave të Holerithit u aritë që të dhënat statistikore për popullsinë e Amerikës të përpunohen vetëm për gjashtë javë (në atë regjistrim Amerika doli me 62 622 250 banorë).- Pas këtij suksesi Holerithi themeloi kompaninë për prodhimin dhe huazimin e këtyre makinave (makina quheshe Tabulating Machine) me emrin Tabulating Machine Company e cila në vitin 1924 u bashkua me disa kompani të tjera dhe ndëroi emrin në IBM (International Business Machines), e njohur edhe sot.- Në vitin 1936 gjermani K. Zuse në Berlin arrinë të konstruktoj kalkulatorin programabil i cili do të mund të zgjidhë barazimet lineare. Zuse ariti të konstruktoj makinën e pare e cila shfrytëzonte sistemin binar, këtë makinë e konstriktoi në katër modele të njëpasnjëshëm Z1, Z2, Z3 dhe Z4, por modeli Z4 ngeli vetëm si ide interesante.- Me fillimin e luftës së dytë botërore interesimi për makina llogaritëse (kompjuterë) u zvoglua dhe gjithnjë mendohej në përmirësimin e armatimit. Mirëpo për prodhimin e armëve të reja artilerike nevoitej një hulumtin më i thellë dhe llogaritje të vështira, për hulumtime dhe llogaritje të thella nevoiteshe kohë e cila mungonte. Në vitin 1942 Fakulteti Moore School of Electrical Engineering nga Universiteti i Pensilvanisë bashkë me institutin Ballistic Research Laboratory nga armata Amerikane filloi hulumtimet për një makinë-kompjuter i cili do t'u lehtësonte punën puntorëve në industrinë ushtarake për prodhimin e armatimit artilerik respektivisht do të llogaritë tabelat balistike. Projekti deri në 1943 ishte në fshehtësi. Në vitin 1943 filloi ndërtimin nën udhëheqjen e udhëheqësve të projektit John W. Mauchly dhe J. Presper Eckert. Kompjuteri i menduar u quajt ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) dhe në përdorim u lëshua më 15 Shkurt 1946. Kompjuteri ENIAC meret si kompjuteri i parë i formës dhe me funksionet e kompjuterëve të sotëm. Me konstruktimin e ENIAC-ut fillon edhe gjenerata e parë e zhvillimit të kompjuterëve. Vlenë të përmendet se idenë për ndërtimin e kompjuterit të këtillë (në vitin 1930) e dha matematicienti John V. Atanasoff i cili në atë kohë punonte me kompjuterët analog për zgjidhjen e barazimeve lineare në lëminë e kërkimeve operacionale si dhe matematikani i shekullit 20 John von Neuman i cili ariti që teoretikisht ta përpunojë idenë dhe të bëjë sistematizimin e idesë.- Kompjuteri ENIAC përmbante afër 18000 llëmba elektronike, peshonte afër 30 tonë, zënte sipërfaqe prej 150 m2.- Kompjuterët e prodhuar prej vitit 1946 deri 1953 (kompjuterët EDVAC, ILLIAC, MANIAC etj.), njihen si gjenerata e parë dhe karakterizohen me llëmbat elektronike.- Me zbulimin e tranzistorit fillon gjenerata e dytë, kjo gjenerat zgjat prej vitit 1953 deri 1964. Tek kompjuterët e gjeneratës së dytë fillon zbatimi i gjuhëve të larta programore (Fortran-i paraqitet në vitin 1957, Algol në vitin 1961, etj.)- Gjenerata e tretë e kompjuterëve fillon në vitin 1964 dhe vazhdon deri në vitin 1971, kompjuterat e konstruktuar në këtë periudhë karakterisohen me qarqet e integruara-çipat.- Gjenerata e katër e kompjuterëve fillon në vitin 1971, kompjuterët e kësaj gjenerate karakterizohen me qarqet integrale të dendësisë së madhe LSI dhe VLSI (V-very). Gjenerata e katër e kompjuterëve ende është e hapur, PC kompjuterët e sotëm i takojnë gjeneratës së katër.- Për dallim nga katër gjeneratat e para kompjuterët e të cilave bëjnë përpunimin e të dhënave, kompjuterët e gjeneratës pestë e cila fillon në vitin 1981 bëjnë përpunimin e njohurive. Në këtë gjeneratë bien makinat e quajtura Robot.- Kompjuterët e gjeneratës së gjashtë (njëherit gjenerata e fundit e kompjuterëve) e cila fillon në vitin 1986 merren me përpunimin e inteligjencës. Kompjuterët e kësaj gjenerate quhen Neurocomputers (Kompjuterët neural, Kompjuterët biologjik) të cilët në punën e tyre tentojnë të imitojnë trurin dhe sistemin nervorë të njeriut. Këta kompjuterë në fillim të jetës mësojnë (me metoda speciale eksperimentale) dhe pastaj janë në gjendje të veprojnë pa prezencën dhe ndikimin e njeriut.PJESA PROGRAMORE E KOMPJUTERIT-SOFTUERISistemi operativ- Programet, asemblerët dhe kompajlerët ekzekutohen në kompjuter, në praninë e një mjedisi të caktuar programues. Këtë mjedis programues e përcakton sistemi operativ. Sistemi operativ është një grumbull i programeve i cili manipulon me resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik (harduerit), siç janë memoria qëndrore, njësitë hyrëse-dalëse, etj. Pra sistemi operativ e komandon (manipulon) me hardverin e sistemit kompjuterik. Programi, në mënyrë implicite apo eksplicite, vetëm përmes direktivave të sistemit operativ mund t'i shfrytëzojë resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik. Pra programi e urdhëron apo kërkon nga sistemi operativ shfrytëzimin e resurseve kompjuterike.- Nga kjo që u tha më sipër shihet se programet të cilat i shkruajmë (programeve aplikative) në gjuhët larta programuese, nuk e komandojnë harduerin, por i dërgojnë komanda sistemit operativ, i cili më pastaj manipulon me harduer për të arritur te rezultatet e dëshiruara. Kjo do të thotë se sistemi operativ është një lloj ndërmjetësuesi (interfejs) në mes të programeve aplikative dhe harduerit kompjuterik.- Roli kryesor i sistemit operativ është të shërbej si ndërmjetësues në mes të shfrytëzuesit dhe hardverit kompjuterik, dhe në mes të programeve aplikative dhe hardverit kompjuterik.- Ekzistojnë sisteme të ndryshme operative, mirëpo më të njohurat në PC janë MS-DOS dhe MS WINDOWS 95.- MS-DOS ( MicroSoft Disk Operating System), që do të thotë sistemi operativ i diskut i majkrosoftit. Nga këndi i vështrimit të programerit MS-DOS është sistem operativ hierarkial, që përmbanë tri nivele (shtresa), të cilat e ndajnë shfrytëzuesin dhe programet aplikative prej hardverit kompjuterik. Këto shtresa janë BIOS ( Basic Input-Output System që do të thotë sistemi themelor për hyrje-dalje), kerneli i DOS-it, dhe interpretuesi i komandave. Shtresa më e ulët është BIOS-i. BIOS-i kryesisht manipulon me këto njësi hardverike:● Konzolla (tastatiera dhe ekrani);● Printed i përgjithshëm;● Portet serike;● Orën e taktit të kompjuterit;● Diskun startues.- Kerneli i DOS-it, përveq tjerash, ofron shërbimet për:● Manipulimin e folderëve dhe fajllave;● Manipulimin e memories qëndrore;● Kohën dhe datën;● Menagjmentin e programeve aplikative.- Interpretuesi i komandave ka për detyrë që të ekzekutojë komandat të cilat ia jep shfrytëzuesi, duke kyçur edhe leximin dhe ekzekutimin e programeve aplikative.- Edhe pse Windows është paraqitur në mes të viteve 1980, nuk pati ndonjë sukses të madh në treg. Mirëpo me lansimin e verzionit Windows 3.0 më 1990, e sidomos me Windows 3.1 një vit më vonë e gjithë kjo ndryshoi, dhe tani Windows është produkt softverik i dyti më i shituri i të gjitha kohrave, pas MS DOS-it (e sidomos me lajmërimin e Windows 95/98).Windows punon se bashku me DOS-in por sillet si sistem operativ në vehte. Duke i shtuar nivel softverik mbi DOS, Windows-i i shton zgjerime grafike DOS-it.- Popullariteti i Windows-it i ka shtyer shumë programerë dhe shtëpi softverike botuese që të zhvillojnë aplikacione të cilat janë vetëm për Windows. Të gjitha këto aplikacione kanë një pamje të përgjithshme të ngjashme. Nëse dini të drejtoni një strukturë të menysë në një aplikacion të Windows-it atëherë dini të bëni të njejtën gjë edhe në aplikacionet tjera.- Përparësitë kryesore të Windows-it janë:● Platformë multitasking, në të cilën shumë aplikacione mund të ekzekutohen në të njejtën kohë.● Pamje gjenerale e ngjashme e të gjitha aplikacioneve të shkruara për Windows.● Mjedis grafik, i cili manipulohet me ndihmën e miut (apo tastierës).● Mundësia e shkëmbimit të informatave - duke përfshirë fotografi, dokumente, etj. ndërmjet aplikacioneve të ndryshme.● Një numër të veglave ndihmëse, duke përfshirë editor të tekstit, program per vizatim, kalkulator, program komunikues për modem, etj. computer dating [këm'pju:të:deiting] n. takim (dy personash) me ndihmën e sistemit informatik telefonik computerese [këmpju:të'ri:z] n. gj.fol. zhargon i / gjuhë e informatikës● computer game [këm'pju:të:geim] n. lojë elektronike, lojë me kompjuter● computer aided design, computer assisted design [këm'pju:të: eidid di'zain/ ë'sistid] n. vizatim teknik me kompjuter● computerist [këm'pju:tërist] n. amer. informatikan● computerization [këmpju:tërai'zeishën] n 1. trajtim elektronik, kompjuterizim; automatizim. 2. hedhje (të dhënash etj) në kompjuter● computerize [këm'pju:tëraiz] vt 1. informatizoj, kompjuterizoj; përpunoj në kompjuter. 2. hedh në kompjuter● computer language [këm'pju:'længwixh] n. gjuhë programimi● computer literate [këm'pju:'litërit] adj. që ka njohuri në informatikë, që njeh kompjuterin● computer operator [këm'pju:'opëreitë:(r)] n. kompjuterist, person që punon në/me kompjuter● computer programmer [këm'pju:'prëugræmë:(r)] n. kmp. programist● computer science [këm'pju:'saiëns]n. informatikë● computer studies [këm'pju:'stadis] n. informatikë* * *kompjuter -
12 livello
n. 1) nivel. 2) gjendje, shkallë shoqërore. -
13 soprelevata
n. hekurudhë (a rrugë) e lartuar, e ngritur (mbi nivel).Dizionario albanese-italiano e italiano-albanese > soprelevata
-
14 academic standards
[ækë'demik 'stændë:(r)d] n. nivel shkollor -
15 carnival
['ka:nivël] n 1. karnavale. 2. amer. panair -
16 quanta
● quantum leap/jump ['kwontëm li:p/xhamp] n 1. fiz. kërcim (i elektronit) në një nivel të ri energjitik. 2. fig. hop (në teknologji)● quantum mechanics ['kwontëm mi'kæniks] n. fiz. mekanikë kuantike● quantum number ['kwontëm 'nambë:(r)] n. fiz. numër kuantik● quantum theory ['kwontëm 'thiëri] n. fiz. teori e kuanteve -
17 quantum
● quantum leap/jump ['kwontëm li:p/xhamp] n 1. fiz. kërcim (i elektronit) në një nivel të ri energjitik. 2. fig. hop (në teknologji)● quantum mechanics ['kwontëm mi'kæniks] n. fiz. mekanikë kuantike● quantum number ['kwontëm 'nambë:(r)] n. fiz. numër kuantik● quantum theory ['kwontëm 'thiëri] n. fiz. teori e kuanteve -
18 quantum leap
-
19 upper-class
['apë: klas] adj. aristokratik; i ngritur, me nivel -
20 szczebel
gradënivel
См. также в других словарях:
Nivel (desambiguación) — Saltar a navegación, búsqueda Según el contexto, el término nivel se puede referir a: El nivel como instrumento de medición. El nivel topográfico utilizado para medir la diferencia de alturas entre dos puntos en un terreno. El nivel del mar… … Wikipedia Español
nivel — NIVÉL, (1, 3) niveluri, (2) nivele, s.n. 1. Înălţimea la care se găseşte un punct, o linie sau o suprafaţă a unui loc, a unui obiect etc. în raport cu un plan orizontal dat. ♢ Nivelul mării = punct situat la înălţimea mijlocie a mărilor şi a… … Dicționar Român
nivel — (Del prov. nivel). 1. m. horizontalidad. 2. Altura a que llega la superficie de un líquido. El nivel de la riada. 3. Altura que algo alcanza, o a la que está colocado. 4. Medida de una cantidad con referencia a una escala determinada. Nivel de… … Diccionario de la lengua española
nivel — a(l) nivel de. El significado básico del sustantivo nivel es ‘altura’ y, en sentido figurado, ‘categoría o rango’. Se usa con frecuencia en la locución a(l) nivel de, que significa, propiamente, ‘a la altura de’. Cuando se refiere a altura física … Diccionario panhispánico de dudas
nivel — sustantivo masculino 1. Altura o grado en que está o al que llega una persona o cosa: Tiene un buen nivel de ortografía. Los dos estantes tienen diferente nivel. paso* a nivel. 2. Instrumento que se utiliza para comprobar la horizontalidad o… … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
Nivel de línea — es un término usado para denotar el nivel de una señal de audio utilizada para transmitir las señales analógicas entre los diversos equipos de audio, tales como reproductores de CD y DVD, televisiones, amplificadores de audio, mesas de mezcla e… … Wikipedia Español
Nivel topográfico — en uso. Obtención de desniveles … Wikipedia Español
nivel de organización — el cuerpo humano consiste en varios niveles de organización asociados unos o otros de distintas maneras: 1.Nivel químico: es el nivel más bajo e incluye todos los átomos y moléculas necesarios para mantener la vida. En total son necesarios átomos … Diccionario médico
Nivel X — Título Nivel X Género Programa de Videojuegos Presentado por Lionel Campoy, Natalia Dim País de origen Argentina Duración 55 min. Idioma/s … Wikipedia Español
Nivel físico — Saltar a navegación, búsqueda Pila OSI. El nivel físico se refiere a las transformaciones que se hacen a la secuencia de bits para trasmitirlos de un lugar a otro. Generalmente los bits se manejan dentro del PC como niveles eléctricos. Por… … Wikipedia Español
Nivel de aplicación — Saltar a navegación, búsqueda Pila OSI. En informática, la capa de aplicación es el nivel 7 del modelo OSI. Ofrece a las aplicaciones (de usuario o no) la posibilidad de acceder a los servicios de las demás capas y define los protocolos que… … Wikipedia Español
